Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 51, 21 December 1872 — HE MOOLELO KAAO NO ROBIANA LO KA HIWAHIWA O KE KOA, HELU ALUA O KA IKAIKA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO ROBIANA LO KA HIWAHIWA O KE KOA, HELU ALUA O KA IKAIKA.

/ unuhiia mailoko mai o ka Jsukz Arabia, mai Aa olela Beriiania a ka olelo Hawaii.

MAHELE 11. HELU 50. lAUI aku la ka m*lamalama kupana-] ha, a pahoia mni t« ka malamalama piha o ka mnhina maluna o ke kulanakauhaie—a i ka poe koloholo alanui hoi e hele an« i o « ianei, ike iho la noi l.ikou i keia poe e ahu mokaki ana ma ke alanui, me he poe la ua inu i na laau hoohiamoe, a o ke alanui no la ka lakou ■ wahi i makemoke ai e hiamoe, a nolaila, u»le he mea nona i hoala aku ia lakou a hiki wnle i ke ao ana—a puka ae la hoi ka la o kiekie, o mai la kona mau kukunu wela maluna o lakou, a ala mua ae la 0 I3une Le, a ike aku la ia i kona kaikainn a me na koa e ahu a lala kukui mai aim, u e kuku like mai ana ka poe makaikai a puni lakou, oiai ua holo koke uku la ka iohe a puni ke kulanakauhale, u ua heie huliamahi mai lakou e ike i keiu mea kupanaha, noiaila, kulou iho la oj Uone Le ilalq.no ka hilahila. aJkii akji la u hoala ia Bo»Le, a u holo kiki aku 14 a koino i ka pakaua, a wehe ae la hoi i , ko laua mau kapa i paele i ka lepo, a hoi; loa aku la no o Bone Le i ka Hale Alii, me kona mau helehelena i kikohuia i ka hilahila, a ua like loa oia me he kanaka inai la i hele a ' Pepe ka nahele o Upelqa, Nawaiiwali i ka ua kaknhiaka." Eia noe, i ka wa a Knnaika Abe i hele aku ai a komo iloko o ka rumi o Lo Wa» lenn, ia wu i pane mai ai oia, O olua no a hala imai tiei, hoouna mai (a o Bone Le 1 kekuhi koa e ukaii mai mahope o oloa, a ua ike mai nei no i ke komo ana mai nei o olua iloko nei, a ua hoi aku la, a o ka hiki mai koe o ka make i o kakou nei, mamuli o ke kena a ou makua, a ei ako ou Kane la me na koa. Pane roa* hoi o Kanaika Abe, Ina e hikii ka malie a Bo» nele ma imua o kakoei, pehea la ko« m«nao? Puu «oW kakou ika make? Pane inai « Lo Walena, Aohe kako* • make, ke hooko «ik« nae oe i ka makemake o Bone Le, a lild oe l wahino nēkiii, k nononoho ae no hoi i ke aupuni O plua. A owau hoi, i kaae au n»u tna ke ano hale kipa. i o niau no ko kaua kipa aha a*iM» ki i ka hop»na. Pane mai hot o Kanaika Abe, 4t Aole no ilalla ka hoi o ka lilie,

Abe noho pu ana me Lo Walena, a i ka ehu o ka la, pohala ae la ka mat o ka Moi Wahine, a ono ae la ma i ka io pnlopaiu 0 na dia oplopio o ke kuahiwi, noiaila, i kauohn ae ai oia i kana kane, i ka i ona akw, E hele oe a olelo aku i na hunona a kaua, e pii iuka i ke aiualu dia, akahi rio hoi kuu ono mai !a ike dia. Ae mai la kana kane, a hele aku la e olelo ia Bo ne Le ma, i ka i ana aku, E pii ana oukou i ke aluaiu dia, na ka inakuahine o oukou, i ke kakahiaka o ka la apopo. A iobt o Bone Le mo, kauoha ae ia ka Moi 1 kana kauwo, e hele al'oi e hai ia Kanai» ka Abe, no kana kane. A hiki ke kauwa imua o Kanaika Abe, a hahai aku la i na mea a pau a ka Moi i olelo enai ai, a ua liio no ia hc mea maikai i ko Kanaika Abe manoo.

hitebiHi nui, me i»kalfi)e ibo ika na« mea kaua.

M* ua po nei, lok' no i mtm »k> o K«aiiika Abe a htfci i k<s eo an», nokon* manao nui e ike i na mea a pau i hahaiia mai iaia, Ama ka wa kakahiaka nui t hoala aku la aia i koma hoa heie, a haele aku la laua a puka mawahp o ka pa, a i oana io aku oo hoi kn haoa, e ahu a iahi kukui mai aoa, a he mau wahi kanakn knkaikahi ke makaikai mai «nn. aka, m« ke ao soa aon ae, he nui ka poe i heie meii e makaikai no keiia mea kupanaha. He ekolu po a he ekolu la ko Kanaika

Huii hele aku la o Knnaika Ahe ia Lo Walena, a loaa aku ia e nanea ana me kona mau kahu hanai, ma ka maia kanu pua ma ka aoao hikina o ka pa, a hahai aku la oia i na mea i olelo ia mai ai iaia, a ua lilo no hoi ia he mea maikai i ko Lo Walena manao, me ka ninau aku nae ia Kaneika Abe, He wahi lio no nae paha kou ? Paoe mni o Kanaika Abe, He mea nui kia ka lio i na makua o kaua, a ina hemakemake kou i lio, e hele ae au i lio nou. Pane mai oLo Walena, Aole no ka hei ou waht lio i keia menawa 1 Pane aku o Kanaika Abe, He lio no, aole nae i kupono no ka hele ana i kahi loilii. I mai o Lo Walena, O lio'u wahi lio no ia e liolo aku «i.

Mahope iho o ka halei ana o kekahi mau minute, hele aku lu o Lo Walena oaa k<v hilo o kakahi kanaka akamai i ka haoa hua palapala, a lawe mai la ma na hua ana i loakemake ai r a noooi hou aku la oo oia i ioikn pipili paa !oa i ka ili o ke kanaka, a hoi aku la.

E kuupau aku li o toit kihiklhl,** , no ka meu, u« hoohiki «u » li ou, a ina he hoowahkWahi lioa Uwe koke oe/i kuii ft • : kuu m«ke ««• i.At I makeuiake ol* *v*> *» «u ma ou l* $ • k»Dttp*,iftiMl kou one hioau. n .;u *>■ 4 i&t£\ A no k« ttm wio WWei*, M<)Md fei| ko Kanaik» i p«ns aku ai, h.ku i knlt. : k.-u a nolatfa t M . lUO m.nuli p i «īo. o | . no ku« ik«i*aa i in, k>tii 4 « t> « <*i . . me m kWi .<>.,. o. i ko a. . e lt<k no bkon « kok» «ke m» bl|

A i ke kokoke ana roaii o ka oianawa i 6f*loifci, hoala aku la <i Lo Walena ia Ka(i|)ka Abe, «Ei oei « jnoi) nei, aia mahea ka lio kahi i 4(u ai ? Pue ho ino ae la o ll P^® c » e ila » Ho aha keia O'H-.O ka hqle ani» o keia po okoa ? I iho p,vLo JAfalena, K» i «o hoi i lio no'u e pii ai i ke alunlu dia na ka makuahine o kakau. Paoe ae o Kannika Abe t O ka mauaw» la aeane» keia e |m» ai> mfe w»ibo qo ; l>of ke hete « ao o e, me he mea la he he lieh) okt>a le no taii: A ilokcs oia manawa, ua āfto e foa i>4 hiiaolelo a Kanaika • ua>» oia 1 ka <• 4 *f> klh LoW*fon» lMk»!Mfe*Mtii hei kiNhiwi, noAbe,« k»*fr«fk»lio i k« «i, »k*, pa*bo iaoMla «tr-«e fci >•»•/« holo

Palamimo aku la kela, a hvki ana ma •ka hale o ke kanaka hanai holoholona, a ; nona hoi na holoholona a pau o ia kuahi- | wi, a nana no hoi na holohnlana i ukali hele ai mahope o Lo Walena, i kamailio ia e kakou <na na Helu i hula, a i lawe al» , hueia mai noe ua wahi uliane nei ka mea i liloai. Ama keia hiki aua hoi, i lawe . mai ai oia i ko kapa hula'pea a u»e ka p«I pale hulu liona, a e huna aku i kou wahi i papale ma kahi nalo, a e like ouanei oe me he kanaka lianai hololoua la no ka mauna nei. Pane h<»u mni ia ua wahi uhane nei, E noho inahe oe mnanei, a e hele ae hoi au e kuuhaua mai ina ella a pau onn kua- ; hiwi ; a i ka akoakoa una mai o ka pu*a dīa io»ua o kou alo, e- kuai aku oe i kekahi mnu «iia kumuiuu kahiko me au pu- ' nalun. Ae oko la oLo Waleon, a nulo- | wale aku la no hoi ka leo o kah» uhane | aie nui. He uinu minute pokole mahope iho, | hoea mai la ka pu-n dia, a hiki ole hoi ia ;Lo Walenn ke helu aku, m» ka riui loa. | A i ka pau nkoakoa ana mai o na dia, ua | kauoha koke ae OLO Waiena i kohi uhaii | ne, e hookaawale ae i elua dia kumulau, la hookaawale ae la no hoi keia. A o ka|hi nae a Lo Waiena e noho ana, ua ko- | koke aku no ia i ke alanui Helu 1 ; a o i Bone Le ina hoi, aia no iuua iloko o ka ululaau, na oawa a me na inauna kahi i hona hele ni, aole laua i ike hookahi dia, a hqj, mai ia me ka nele, ma ke alanui Helu 1. Aia nae a kokoke mai laua ma kahi a Lo Walena e noho ana, ike mni la laua i ka pu-a dia e hoomoana ann, pane aku o Bone Le ia 80-Le, Aia ke kanaka hanai holoholona la o ka mauna nei, e aho e hele aku oe e ninau i ke kumukuai o ke dia, a e kuai aku no kaua, i loaa'i ona dia na kaua e hoi aku ai. Ae mai la no 0 Bo~Le, a hele aku la imua o Lo Waia» na, a ninau aku la, Nau no nae paha keia pu-a dia ? Hoole mai la o Lo Walena, Aole na'u 5 aka, na kuu haku no, a he malama vrale iho no ka'u, a eiua wale no dia i kaawiia mai n&'u, a oia no keia mau dia eku ae nei la. Huli ae la hoi ot Bone Le a nana, he mau dia kumulau kahiko loa, ua hele a kui lena, a he uaua paha ka io o keia mau dia ? Pane mai la o Lo Walena me ka leo ono haalulu, () ka'u i-a no ia e ai nei,aole nae he pau ana o ko'u mau niho i ka helelei. Ninau hou mai la o Bone Le, Heaha ke kumukuaī e lilo mai ai kau mau dia i» maua ? Aole au e keai aku « olua i ke dia, ke a8 mai nne oloa, e kakau aku au i mao hua palapala ma na kikala o olun, i hoai- ; kma hoi no ko'u makana.wale ana aku ia j oilua i ke dia ; a » luki hou mai oiua ianei, ; e hoikeike mua mai olu« i ko olua mau | h('»atlona, a e haawi waiē akU no ao i ke 1 dla e like me ko ofua makemake.

ae ko*u mi« heu>shemii, abila,ehaī aku oo au i ka haina o kau mao n»n«o.

I '4. oo.keia mau olelo aLo Walepa,» huli a« la o Ēo-Le, a oinau ae U ia Booe Lb, Pehea ia kou roao manao i r.a olelo Vki «6oir iiiikai d» ? Pt«« mi\ 6 oboe %i 9 iHaii oielcr «iaikai no kaoa» a h« t r f aela feaa i ni a by»Mwl« r «|fJi,U i n* kik*U jmu» <* L<* Wnlena, a o ka manawappiai ko» dū ihoai o Lo. W'aleoa i na hoa palapala. *»<*£« ioika pipiil pM k» i ka tt» o ke iiao«k« T % peoei oa kwi paWpaia • kaka*»

lūik««ui Vkaa« ■ «A» K»i>* kia»a>*«iibk«rt<rHt £hob- - jpM»»'|iM>«l» Ko#«i f vs« *'*« -f £■■*■ % i>. u 4m imww s* »• **§.: llMlWli** '•«* ItlMttdtf*««r ; Ml, B ikMNMi ĪM^

Bai4eli«, ke k««»« n»« ] .kH. ltkt n» bol o* hi» p*i|t|» iMMMP | M b kikala o 80-Le< ! ** »aot 1 *« '■ «MidUlaiv : r iii I —kmn i' I|f -Mo .aoo iirtl |>mi «uHMmH» ;aatts&sias