Ka Nupepa Kuokoa, Volume XI, Number 51, 21 December 1872 — No ke Kumukanawai. [ARTICLE]

No ke Kumukanawai.

Oke Kan«k»Mvii & d i , oiik WiimwMAMiiiae M a «li • e «!•«« )M I» al n poao « t»e oa o i» «mo #!aa. f hlako 10« t fe| ftM oa Moi a toe m elkoolio-] Im e l»»h*īt* c k»M|i oa n»o »om»| o« book(> tni, he hana i* \k* t-e bewa ( a j he hehi «nie aoa ī &e Kuiiakaoft«rmt. j Ub hiiaheo k>* ia ke K«mik*oa«mt o Eoe-1 Uei aM(MIi oke eoana o fca Moi; istn| alii, «oia ka b«kaka i tao(fciia ai km aoao! mifcitittnga Miaia te oko lia Moi pnk( kaM. Ka {akou a ooi mai i kekahi mao pooo no lakou a ua loaa ako ; a lre olioli oei lakou iio oa makahiki io» ae maiooa o ka eloa Keoeloiia. Mawaena ona pooo i fcaa~ wiia, oia tca hookoloiiiok» i tta kiore, lea palapala hookuu kino a me ka noiy> kaawale aoa o na Hale Ahaoielo elo«, oia jfe kaawako oa -alii a me ka Poeikahoia,/ Ma Enelani, iloko/o oa makahiki hy»eri aoi i hala aeooi, ua ooho aiii ka maiohia mawaeaa ooa makaaioaoa > ne ka Moi, no ka !»ea, oa hooloho like ioa aoao eiua i ke Kumokaoiiwai.

O ko kakoo Moi oui « inpikai o Keauikeouli, ua mahaio loa ia oia oo kooa faui aoa me na makaaioāoa a me oaalii e haoa i Kumokaoawai o ka 1852, a i ka wa i hoololi ikiia ai i kolike i ko ka Moi a me oa makaaioaoa makemake, ua koahmoaia ae e 4ilo i kaoawai oo ka aioa. Oia ke kuikaii mawaeoa oka Moi, oa alii a me oa makaainaoa, i m«lao>a loa ia ai oa pooo o knkahi me kekahi. U» oieloia ua haoria oa kioaka a pau e kookoa a e ooho like, ioa no be eleele, keokeo a iliulaula pabn, ua iike oo iakou a pau imua o oa maka oke ao oei. He oiea ia e hoopaa ai i ka hookolokoio aoa ma ke kiure a me ka palapala kookuu kino. Aua haawi mai hoi ia i ka pomaikai i oa makaaioana e noho kaawale mai ko oa aiii mai. Oia oa pono aoo oui loa i ioaa nmi ia kakoo ina ia Kumukaoawai. Ua ooho alii o Keaoikeouii ma ia Kuniukaoawai me ka maluhia, a 1 kona wa i make ai, ua heiuia aku ia ia me kona inau ma< kua.i Ua hahai mai ka hooilina nlii Lihoiiho mahope ona a ua hoolohe ia Kumukanawai, ke kuikahi laa mawaeoa o ka Moi, oa alii ame oa makaaiaana. Ua hiamoe aku ia ia ma ka iiina alii, Ku maio Kamehanneha V., ahoolaha iaia iho he Moi, a kahea mai la i na maknainaoa e koho i elele a haoa hou i kuikahi, no ka mea, aoie ooa makemake i ke Kumpkanawai oka 1852. Ua koho io ia na elele a ua holawai ma Honolulu i ka 1364. a inahope o ka hoopaapaa ioihi ani a mamua oku iakou hoopau ana i 'ka iakoa hana, hookuke aku ia oia, me ke kuka puana o kooa roau K\i#na me he mea la ohuniu kij>i, a hooiaha ae ia iakoui wnie ihono i ke Kumukaoawa! hou, a i oie ia, 44 ke Kaoawai ake kaoaka hookahi," <: iike me kana i kapa

mau ai. 4 Aole he wahi huaolelo iki a na alii no ka hana ana i keia Kuioukanawai, oki loa aku hoi na makaainau». Ina i īkeia kekahi mea e like :ne Ika kela Moi i hana ai, ma Enelani u ma Amerika paha, ina ua oia mai na makaainana a pau oie na mea kaua a kono inai i Ka Moi e hana hou i Kumukanawui me lakou. Aka, he poemakee kakou i ka maluhia a ua konoia ku lahui emalama i ka maluhia.

Ma ke Kumukanawai a Kamehameha V., ua hoole loa ia ke kumu oiaio o na aupuni a pau e olelo ana, um hana imi ke Akua i na kanaka a pau e noho pna a e noho likio hoi. NalniU, ma keia mea hou,tta manao maoii ia ka poe ilihune aiole it* i like ine ke kaaaka waiwai. He hewa nui t»a keia.

ūa hoohoikau hoi oia i n&. luoamakaainana e noho pu me 011 alii, i kailiia ai ko Inkou maoā, a i hoolohe wale aku &i no i ka na alii ame ka na Kohin» kuhikuHi. Aole he po* no o neia. Eia mnlalo iho ka manāo o Mr. Disraeli, ke Kuhini nui o Eoelan! no kekahi maoawa : ** E na Keooimiina, aole e hiki ia'u ke hooki ak« i wahi maoawa uukue haawiaku ai i mau hoike no Ika pomaikai o ke ku kaawale aoa o na Halie Ahaolelo elua ; a oo ia mea, . ua nooooo noi ia 4teia komu no I» ko kaawale ana oo» Hale Ahaoleio elua iloko o ke Keneturia, mii ka hoomakn ana mai o ke kukulu aupuni »oa ma Amenka Huipuil, ao na mana noi e ee.—e liko ine Amenka, UimnaoM, Faram, ltalta, —91 hui pu lakou ma keia kumu, he mea hiki ole i kekahi nupooi ke hooholo i leana mau h&na, ke ka k&aoki oa Hale ilhaolelo e(u», ko oa makamioaM n mo, to ««. Ihope <Hfc£vkutii p«*U ftamaaao 0 ka po« haku maoao kaoUoa u»alaoa o ke kumo, o i haooaele % t»«lo pu wale ai ka hoopmopeoo AopuaiEipalmiiiia io» m& Faka hookaa wmle ole ūi o oa hale ēlua. *. •' • Ena Keooimaoa, oka mana oui W%i Hale AhaiSrlllateaiaaoe.oie no 9 «kelnhionk.. «teb Mi. Mh«! • Uk» gjppye

£ ko kako» a e imi e hoihoīia aai ke Ea* aokaaawai »oa o 1852, a ma kahi i ikeia ai aohe i pol&i, koomaikai hoa ae. £ «raiho mai ika ookoamao hoopii • hami km ia i K«noba«wii e like ne ko ka l£t&2. a p»b e ioaa »11* kakoo oa koUaa kookoa a iiio i iahui «aasao a akamai.