Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 2, 11 January 1873 — NUHOU KULOKO. [ARTICLE]

NUHOU KULOKO.

Oahu. tCy* e (Ja maiamaia keia hebedotna, i pui# i haipule e like tne ka hoolaha akeaia aiia ena ka aoao o ka Hoomana Karistiaoo. (C7* O na hale a pau i koe, o ka apana o Honolulu, aole i heluia a aole hoii loaamai ko likou mau Pepa Helo Kanaka, ke kauohaia aku nei oukou e hele ae i ke Keena o ka Papn Hoonaauao. W. Jas. Smith. Ka Poe Pl'hi Ohe.—E puhi ana kn Poe Puhi Ohe o ka Moi i ka lattou mau mele ma k& how 3£ auina la Poakahi, ma ka Emma Kuea, 1 ike ai ka lehulehu o na wahi e mai e akoakoa nei ma Honolulu. Ka i.a $ o lanuaii.—£ hoomanaoin ka ia 8 o lanu»ri o ka 1873, he la ano oui loa ilo« k° o kei kakou moōlelo, o!ai, oia ka la i hoomamai» ae ui kakou mai na hookaumaha mai o ke Kahawai a ke kanaka hookahi. Aubeb ke Kipi !—Akahi no o>akou a ike aku i lte Poo o ka «&pepa Ke Au Okoa" e kiai mni ana mai kona Papa Pai mai e hoike wahi mea pili mai ana no k&kakou Mo» hou. Malia paha, ua la na manao kipi, "| a | kona mau poo bana aku. lt/" Ma ka Poaha iho nei, »a hoao iho ia kekahii pāke, e kaawe iaiu iho ina Honolulu n«i» t>b ka hiakao ka o īnake i ka aaaana. CJa >ki(!)a hae knna i>»na hupo. as kiKa akn la oia e ka poe mamina ela a hoopakekia ae ILuhihewa ka pake he aaakeka aoaana. I & .^ oPf i lL —Ma ka !a hope oa koho baiota kela apema oia* B n i-hakahaka no Hon. J. W. KuBpke. Oa poka tmt o 0. lil. Nahi- I NHamākaaiiuina ik> (akvu, a nolaih, I |Kftkekolrf aba i Moi ao ookoa. ■11 __ J

i E7- Ma ka U Poiha iho nei, ua hele wa" wae ka Moi eaai l<a Hale Alii mai. me ka pmp»\e oa weheia « i ukaliia hoi e na Ahaoleio'o ka Moi. II ka poka ana mawaho o ka Pa Hale Alu, ua horo koke no na makaaioaoa, a oa hoomaoia ka wawa a hiki i ka Haiepole. He m«a maopopo, ke hoomaka oei ka Moi hou me ka maikai. Ake puana ae oei oo makoa, e hahaiia kana hooponopodo Aoponi ana me» ka Hemolele.

£7" i ka pao ana o na hana a ka Ahaole'io, oa hoi wawae ako ka Moi hou o kitkou, a me ka Lonakaoiwai Kiekie, me ka wehe ana i ko laua maei papale, a me na makaaioaoa e hele ana ma na aoao, mamua n ma» kope. Ika hiki nna ika ipuka oka Pni Alii aa paaia ka poka aole weheia mai. ia wa, ■a booho ae keki hi poe, " He kipi oloko," M Aoa mai i km Kloi iwaho nei!" "O makou ako mamoa." Eia ka aoanei, he hema hema maoli no loko. I hea no la hoi hoomakaukaa moa-? •

He ahaaina palala Lunamakaainana tea ī weheia ae kau wahi o keia ko lanakaohale, a ua lono mai nae makou, ua hoohokaia oa ahaainn la, ma ka elima wale no mao Hoaai o ka poe i konoia aku e hele mai. Malia paha, ua ike na manu, he kipukm aheie ia nolakou e hei ai. Ae, akamai no !

Zy Ua lono ni«i makou, ua huli ae kekahi maa lanamakaainana, mai ka aoao ae o na makaainana i kauoha mai ai, e kobo i ka Mea Kiekie ke Keiki Aiii Williama Chaxles Lnnaliio ; aka, na hoohokaia ua maa enanao kamakaia ia, e kn hooholoia ana e ka hapanai o ka Ha!e Ahaolelo, e kakau pu ia ko lakou oaa inoa ma ke kua o ka lakoii mau b«lota. Aka, oa auhee na hana kipi a ke kolohe, aole e hoike mai i ka malamaiama.

Ma ka la koho Moi o ka Ahuolelo, ua hele na maleaainana a hihiu launa ole. Da lawe malu kekahi poe i na mea kaua me ka manao, ina aole e kohoia ka Moi a lakou 1 makemake ai, alaila, o ka haalele no ia ona ai aka ui. Aole nae pela ka inanao o tra Luaui oka lani. Nana i koho, a naaa e hooko me ka hookahe ole i ke koko. Pela auanei ke ano oka Moi i aloha e ia e ka lahuL <

Heaha la ke ano?—Ma ka heluhelu ana i na hana o ka la Hoalii i ka Moi hou, o ka Poaha iho nei, i paiia e ka pepa ku i ka wa Haole, o ke Aupuni, ua ikeia aole no i weheia ka hana nui hiwahiwa me ka pule. M&hea 1& ka mea h&ku manao pahemahema oia nupepa ? £ pono e ao hou oia i kana hana, i hoopololei ai oia a olelo ae, ua wehe ia na hana e ka pule a Rev. H. H. JF'areka. He hookae anei ?

Aole lahui malalo iho o lfa lani i oi alea ka malama i ka malahia, e like me ka lahui Hawaii. Mai ka wa i make ai ka Moi a hiki i ka la i loaa ai ka Moi hou Lunalilo aole i loheia na haunaele ma na apana a pau. Molaila, he makehewa ina lahui a nse na aupuni e ae ke olelo o lakou ka oi oka naauao. O ka makou e olelo ae ai. o Hawaii ka oi, a e pono ke olelo ia: Hawaii mau loa!

He haka k Mahalou ai.—Ua lohe makou me In iioi oui, mahope iho o ko ka Moi hou kohoia ana e kn Ahaolelo i ka Poakolu iho hoi aka ia oia a hiki i ka hale, hoopuka •e ia oia, he |>000 i na haipule a pau o ke : ALua, e hoomnikai aku iaia no kona malami aoa mai me ka maluhia i na kanaka i keia la i mannoia e haunaele ana. Akahi wale no Moi i kona la i kohoia ai, i hoomanao aa i ko ke Akua lokomaikai, 11 puana ot na haaoielo maemae. Ke hoike mai nei na ooli o ka maikai ma kona hoomaka ana. Hoomau ANii ika olioli.—J ka po Poaha ( ibo nei, oa hoomau mai na haole, nn pake a ' me oa kanaka i kn olio4i no ka Moi hou, ma ka hoaaoa i ia» kuikoi a me na laimalama. maloko o na ha!e, maluna o na pa, maloko ae o na ulula*u hale, maluna o na kaupoku j hale a īluna lilo o na liae, fc lil:e me ke kiekie o kona iooa. He oiaio, aohe Moi «na> lalo iho o na kukona o ka la, i hapaiia e like «ne ko ke S[eiki Alii a Kekauluohu E ola Ka Moi Ka Luni Lunalilo ! He eeu a ka hoaano. —Beelua mau hapauea Ha«iraii i konio pu iioko o ka pa I o ka Hale Ahaolelo, raa ka Poakolu nei, ' a ua hoike a<! la lauai k-o iaua mau manao , imua o ke akea, •'lna aole-e hooko mai ane ka Ahaolelo i ke koho ana inai ia Lunalilo i Moi, ke haawi nei maua i keia ; wahi koena i»la a make mamuii Ona." A he oieio no ia, oiai akahi4ioa lloaa i ke ! kaoaka Hawaii ke ko>ho «na 4 Moi nona | iho, e iifce me kooa makemake, ei he mea ' rau»acMna ius hooko oie ia koiaua makeI make na ia oaaoao ana. • £7" Ma 4tekahi hora molehulelio.o ka i Poaono ak« nei, tia loheia na knkakuka I anaa kekahi «au Lunamakaainnna Hoko i o Hiile Koai. Eia ka lauā, <l G na ; eliaia hanen auanei a kaua, e waihoia no j no ka «ea 11 k«oa i manao ai, a o ka elua ; baneri me 4kenalima o ka oia ; no ka ka«a <e hana ai e like me ko kaua j makemake iho." He uku kipe |Mha keia i kuaiia mai ia iaua, 4 <nea -e k«ie im i ka ] Jaoa koho Moi a«a mai ka makeimake aku : ka lehuleiiu. Aka, <& nele ana paha, no 4a mea, ua pau ioa na balotai ke koho ma 4« ao«o o ka Moi i kohoia e ko laua man nana i hoeom L

Ka Hooh&ka ana 0 ke Au hou.—O na hiohiona o ke kulanakauhale nei ma ka la 1 o lanuari, he maluhia, he maikai, n oluolu wale no ma ka nana aku. Oke koho balota Moi ana ka mea ano nui oia la. a ua ho-

pohopo nuiia, e komo pu mai ana na ano haunaele mai ka leholehu mai, «ka, i kona hoea ana mai, ua komo mai la he mau mea e hiki ai ke mahalo aku. Ua mahaloia ka lokahi o na Hawaii a paū, a me na haole pu e noho pu ana, a hookahi no inoa i a|po like ia o ko ke Keiki Alii Williema C. Lunalilo. Ke nrahaloia nei ka Oihana Makai o keia kulanakauhale, no ka makaala ma ke kinai ana i kahi alakai mua o ka haunaele, ma ke noi ana aku i na Hale hoomu wai oma, e paniia ia la. Ka hiki mua ana keia o l(a pomaikai ma ka makemake lokahi o ka Lahui no ko lakou Moi hou.

Ka make ana o ka Misionari mūa. —Ma ka Poaha, Oek. 26, 1872 make aku la o Mrs. M. P. Wini ma kona wahi noho ma V/aimea Kauai. Oiei no ka wahinekanemake Rev. Samuela Wini, a ua pae mua mai jausi i Hawaii nei maiuna o ke kialua -Thaddms, ka *»oku mua nana i lawe mai i na Misiionari 1820. Oa noho mau oia m»uWaimea aua make iloko o na makahiki hapauea >o kona ola maikai nna, oia hoi he 77 makahiki me 4 malama. Oia no ka makuahine oka Luna Hoopuka o keia nupepa. Kia ihoka Kev. A. Kaukau palapala malalo nei nona :

Ma ka hora 3 ahiahi Poaha la 26 o Dec. 1572, ua hai aku au iaia i ka heleana oA. Bihopa, ae mai oia ia'u, o keia maliima ko maua hanaui ana, a keia malama no, e raoe like ai maua me ka olioli, a komo at;u i ke ao hoomaha ma lerusalema lani, me na Anela pu no.

O Kauka Smith, Kanuka, a me Lowela ma ka ike i kona hiamoe ana, a kuu aku i kona uhane. Ua kanuia ma ka pa luakini.

Wela ke ahi o ka manao.—l ka aha kanaka nui e lulumi ana mawaho o ka Hale Ahaolelo, ma ka Poakolu nei, o ke ake wale no o ko lakou manao, ē loaa mai na lono mailoko mai o ke Keena Ahaolelo, no ka pono a no ka hewa paha ; n o kekahi wahi kanaka e pili aku ana mawaho 0 ka pukaaniani makai oke Keena, hai la oia, o ka Hon. L. Aholo, ka mea e kue mai la ia kakou ; ulupuni loa iho la ke anaina ika inaina, a kahea aku la,, "E kiola mai ia Aholo iwaho !" O ka oiaio nae, nohe o Aholo ma ka aoao kue i ke koho ana i Ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo i Moi, oia kekahi i kokua nui i ka olelo hooholo a ka Lunamakaainana o Kona Akau. I ka hoolohe aku i Ika olelo a na makoiainana, ku noi ka hooweliweli. 1 ka nana aku, ina e ikeia kekahi o na Lunamakaainana, ua koho ae oia i kekahi alii e ae, eole ia W. C. Lunalilo, me he la, e lalaui io ana no na lima lehmlehu o na makaninana maluna ona ; eka hoi, ua lokahi lakou e like me ka mnkemake o ka Lahui holookoa mai Hawaii a Kauai.

IC7* Mahope 0 ka pau ana 0 ke koho balota, ua puka mai kekahi poe ma kahi kiekie o ka Hale Hookōloko, e haawi mai tina i tm inahalo a me na hauoli no ke ko ana o ka makemake 0 ka lahui, oia hoi ke koho io ia ana 0 Ka Mea Kiekie ke Keiki Alii Wm. C. Lunalilo i Moi. Mawaena oka poe haiolelo 0 Gelina opio, Bila Auwana, Hon. Simona Kaai ame Hon. J. Nawahi. Aka, 0 Nawahi kn mea i mahaio loa ia, no ke mele ana mai, M Ua auhee ke kipi," a penei ka hooho k» ioa ana. —Hawao Fohevēr ! Huro ! Bovs Hu*o!!— A e hui ma ka Hae Boys hui ma ka Hae Paa mau ka Hae—Hawaii Nani ! Huro like ko na Mauna Huro pu ko Kahakai, Paa mau ka Hae—Hawaii Nani! Cho.: —H«waii Forever! Huro BoyB Huro! . Auhea ke Kipi! Piaa mau ka Hae! A e hui ma ka Hae Boya hui ma ka Hae . Paa mau ka Hae—Hawaii Nani.