Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 6, 8 February 1873 — Ke Ola o ke Au. [ARTICLE]

Ke Ola o ke Au.

[ Malalo iho o keia poo, ke makemake nei makou e hookomo i kela a me keia hebedoma, i na manao o na nupepa haole a me na nupepa Hawaii, e paiia nei ma Honolulu, oia hoi na mea e ku ai i ka iini nui ia. L. H.] Ma ko nupepa P. C. Jldvertiser, oia ka nu« pepa haole kuokoa, o ka Poaono aku nei i hala, be manao ioihi no ka Aba Hookoloke)o Kiekie o keia aupuni. £ olelo ana, oka poe ekolu e noho ma ka Aha Hookoiokoio Kiekie, i mau kanoka akamai ma*ka loio, a ina e makemake ana kekahi o iakou e holo makaikai ina aina e, he pono iaia e waiho ioa i kona palapaia hookohu. i mea e hoolo* loiahih oie ai ina hana oka Aha. Eia kana olelo mua : 44 Ke hoike māi nei na lon<% maila p&b a f holo makaikai aku o His Honor ka Lunakanawai Kiekie ma kekahi aina e aku no kt makahiki aoi ae. He kumu ko makou • manaoio oie aku ai i ka oiaio o keia, a ina pela, ke hiiinai nei makou a pau. maiia paha o loaa ma ona la kekahi pomaikai i ko kakou nei aioa, ke kukakuka aku oia me oa aina e ma o ka maoa la i hoomanaia aku ai. O kona ike i ko kakou kulana a me ko kakoh mau makemake me kona maa i na lauoa eiele nui ana ma na raea «pili aupuni, oia au> aoei ka mea naoa e hoolaoa mai i ko kakoo mau manao maikai, • kukulu ana oia i aa kumu e hoolanaia mai ai na mea maikai ma o kana huakai la. Aka, ma keia mea» pooo e hoomanao kakoo no ko kakoa hoon#leia mail ke kokua o!« ma kona wahi iNfe o-ka Aha Hookolokolo Kiekie, a he mea li • kooo mai ai e ooonoo luikou oo ka hoopiha ana i ka Aha Kiekie. n

U* ioaa aku ke kamailio 101 1 k« kokm •la» o km Aba Kiekie, e hoole aoa, aole ooa kopooo ma kooa noho ma keaoo he iuoakanawai. No ka mea» aole ow i haii ike kaoawai, a oiai ha kaoaka ia i ioaa ma oa ha* oa e at, ookiia t aoie oia i kupono no ka aoho iaoakaoawai. £ia ka oielo oaa pepa ia: ** O kooa pai aoa nia iho, o ke komu ia m« aa e pakali maia noonooiho, oa iawa «k i k» oihaoa i hiki oie iaia ke laweiaw« ♦ * * * Aoie makoo i kopooo oo kekahi Jkaia* aa. H« mea kaoaloa ole» o kooa haalele aiia iho i ka oihaoa me kekahi wehe«obe kapoao» aoia la he m«a • hooinaiela ai ike aopaou w No oa maa a piiiaoa i ka Aha Knkinal», ka oielo oai aa papa hoakahi h pttm t » Atatoko o ka papa iooa a ka Ahakek*. oaio hoo o ka M«i, e oiioii aoaaei kn teh« ika ika tw mai i«* i ao « 9 natt kaoaka hoQ ■■ ho wilaMMka hon ioa ilo> koo ke kok%ktilßt o Vti fi|||n «M « «. i k»

nm mmotol»Mim a DtM«o po im* e hoki aom lakoo 00 ka pomaikai okm mieau Oīmi om laulmhm em kk 00 ke mo im m mm km pili «lii am ka hookomoim uaikt Ahmkmkmm}*. nolaih, eim be wabi mem b« o km kohmi», e hooboiboi emi mi m e arebewebe b«kbmim mom fna«MM o koom mmo bom. oaoa e bookel:eos i ka opaa o km mmnmolmnm, e hiki m i keim Aha, ma ke«m moa mko» 1 līke ole me k# Aba mom, ke hooikmikm 00 m mem o leko oei imeom pooo kioo o km nee bm o k«m aioa." Na im pepm hookmhi bo i lemmmilio mml 00 om haoa m»iooari mm Smmom maloko o kekabi palapalm i kakaom iMi. Ma ia oleb moa, oa haiim mmi feoei 00 ke kmom mm im mma mokopoai: "Ke kmom mmo oei ao om kaomka maoli o keia Pae aioa, akm oim kmom oae f ke hookoim oei mm ke moo iike ole. •

* * O keim kmom mom ka mem mm i hoo* ikmikm mai i ko om haole kokom. Eim km ole> lo i laweia mar mailoko o la palapalm : " No ia mea, o km hoommlo mom mai o Ameiika Huipoia, a i ole m, o km hoohoi mku paha i pamokopuni, ioa aole e waiho "mai aHi Se Aopooi o Amerika Hoipuia iloko 0 oa limm 0 ka poe piepiele, mka, o km lawe ae mm ke aoo makoa 00 km pomaikai o ka iahoi, e mmkemakeiamom kela mea e ka poe a pao. E ae mku aom makoa i ke kukuluia ana ona aopuni maloko o keia Paeaina e Amerika Hu»puia, oia waie 00 ka bmom pooo i na kanakm, ioa io oia km maoao, o km poe ake heohui aupuni. Ke maoaolaom nei makou, aole e wa--1 waie ia mai aoa keia mmo mokupooi »loko 0 oa lima 0 km poe hui i maopopoole, aka 0 ka mea m Amerika Huipuia e makeuiake ; ai e honii oia ke loaa om kokaa hololea mai o makou aku."

% Maloko o ka oupepa Frund, (oia ka oupepa haole a Kev. S. C. D.»mono Polelewa,) ua ike iho makou me ka hauoli, ke lawe nei oa wahine haipule o Hoooiuiu oei e hapai i ke kumu e hoopeu ioa la ai ka inu wai ona, a ke iawe nei iakou he mau pepa inom 00 ka poe hoohiki aoie e inu wai ona. Ke lawe heie ia nei ia pepa mawaena 0 ka poe kiekie a hanhaa, waiwai a iiihune. Ke iana nei ko makou manao, e kakau aoa na kaoe, wahioe a aie na kamalii maiaio o ia pepa hoohiki aole e inu wai ona a na lakou e pahola aku i ka hooikaika ana no ka hoiomua o keia manao maikai.

No ke koho Moi ana no Hawaii nei, ke olelo hou nei ua pepa la pene»:

I "Ma ke kukala 9ke Keiki Alii 1 kau ha- ! uohano aenei i ke kalaunu, e kahea an& 1 ka t poe kupono i ke koho balota a puni o ka aina, (rae na wahi balota kakaikahi i malele a ©») ua hoo ia nona wale no, he umikuma» maiua tausani a oi ae t me ka hoomauia ana 0 na huro <*hoalii ajpa iaia no ka Pae Aina na makaainana, he mea pono ke kskduia ms ka inoolelo, ina no maloko 0 kela ano aupuni Ripubalika. Ona manao oka Moi ame na makaainana ua like loa. CJa lohe waleia no, ua elelo paha ka Aloi, he makemake oia 1 kona aupuni e ano Kipubalika, e like me ke kukuluia ana o na ano aupuni Moi a Kumukanawai. loa.ua hoike ae na Moi 0n» aupuni kahiko a ine na lahui lehulehu 0 na kanaka mamua ae oko Hawaii nei, i ka ma* nao hilinai like iloko 0 ka lahui a me ka po* no 0 ko lakou mau koina no ka noho alii, ina aole he keena no keia lalaui inele a Di* Inma Hoonaueueihe, e lawelawe pinepioeia nei e kamailio:

" Me ka ebaeha e waiho nei ke poo kaul kaiaunu."

O ka noho alii ana o kekahi Moi, i koku« nui ia e ka makemake e kona lahui, be m#a ia e hookuu aku ai i kona • hele e mahiai mnluna o ka aina, a i kona poe e pipili wale nei e makilo nei i oihana hanohano i oi ae mamua o ko lakoo makaukau, mai ke alo alii aku. Ma keia hope aku, ke manaolana nei makoa, e ikeia ke kamailio akea ana o ka lahoi me ke keakea ole ia mnlulo o keia Moi bou, a i ole ia, e kona muli paha ma ka noho alii. Uuku iki wale ke aupuni Hawaii.a • kona wahi heluna kanaka he kakaikahi loa, aka ua hiiinai ko lakou laoakila mamuli o ka manao maikai o ka lehuiehu i ke koho bolota o ianuari 1, a ke hele la ka aala o kana hana i na aina ma* mao aku. £ līlo auanei ka Hawaii nei hana ana iho nei, i mea kainailio nui ia ma na alo alii a me na kauhale a pao o Europo, peia do hoi ma ka Kipuhaiika o Amenko. I ka wa a ke poo aupuni i manaoia ai • alii aku ana, i noi ae ai i ka lahui e kan i ke kaiaunu malooa o kooa poo, ua ikeia, ua hookoia ka mana hooponopono aupuni mai ka mana mai o na makaaioana."