Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 9, 1 March 1873 — Heaha ka Waiwai? [ARTICLE]

Heaha ka Waiwai?

He ninau keia e pili ana i kapoe hana hewa, i ka poe kakau i na hewa roē na manao ! paipai, a i ka poe heluhelu ia mau mea i ka-1

kauia, ika poe ka hoi i pai. Eha ka na poe. 1 Ka poe haua hewa. Heaha lta waiwai 0 ka hana hewa ana ? Ke ninau mni nei paha kekahi, Ka poe hana hewa hea ? Nui na poe hana hewa; aole paha i pau ika2o ke heluia. Ae, he oiaio no ia, he nui na poe i hana hewa. Ina hiki ke helu i na hoku, hiki paha keheiu i na poe okoae hana hewa ana. Aka, aole au e ninau ana i kela a i keia poe hana hewa, aka i kekahi mau poe ekolu, eha paha. (1) Ka poe e hana ana i na mea ona. Heaha na mea onn ?Ka awa, ka opiuma, ka bia, pota, saida, u&la awaawa, waina, okolehao, rama, gini, beiraoi, me ona mau rnea ona a i pau. ] Heaha ka kana ? Ke kanu nei i ka awa, a kuai, a kui, a mama, a inu, a ona, a luai, a paumaele ka bela, ka lole, ka papa, a ino ka makā, mahuna ka ili, a hoowahawahaia, a heneheneia, a kuamuamuia, poho ke dal», ilihune, lilo ka oihana, a lalau, a like me ka pupule. Ka hana like ia ana mea ona a pau. Eia ka ninau, Heaha ka waiwai o ka hana ana, ke kuai nna. ka inn ana i na mea ona ? 0 keia mau ino i heluia maluna, me na ino e ae e pili ana i ke kino, i ka uhane, i na pilikia ma keia ao, a, i ke ahi pio o(e ma' kela ao, oia anei ka waiwai ? Ke pane mai nei anei kekahi, Ka, waiwai no makou, ka poe hana, puhi, kuai aku i ka poe inu. Loaa ko makou tausani dala. Paa ko makou mau kale nai ma ia mau daia. Waiwai hoi ke auponi, i na dala dute no na mea ona. ua hale kui rama, kuai bia, kuai awa, kuai opiumn. He waiwai aha keia ? He waiwai kepau, he -waiwai heleuma e hu--1 ki iho ana i ka poe e paa ana iialo i ke ahi o |gehena, a hoopaa iho i ka pohaku wela pau ole o ka po, kahi e uwe ai me na uhane ino a mau loa aku no. (2) Ka poe e noho mannahi ana. He inoa hou ia, noho manuahi, ka inoa kahiko, ka noho moekolohe, ka lawe ana i ka hai wahi. ne, ka hai kane, kane mare ole, wahine mare ole, a noho pu a mau, e like me na mea i mareia, aole nae i mareia. Ma kuu lohe ana, he nui launa ole keia poe ma Hawaii nei. Aole nae au i ike maka aku. Aole no hoi he nui ia poe ma ko'u wahi. lna he nui ua hupaia i ko'u maka, a lohe oie ka'u pepeiao. Aka, ma ka hoike ana mai oka poe 1 ike ma na wahi e ae, nui weiiweli na moe manuahi. A, eia ka ninau, Heaha ka waiwai o ka noho mauuahi ana ? - Ke uwe nei ka wahine mare no ka haalele ana o ke kane mare ia ia, a lilo i ka wahine makuahi. A lilo ka lole ia ia, me ka ai no hoi, a nele ka wahine mare. Ke uwe nei ke kane mare no ka haalele ana o ka wahine mare ia ia, a nele oia i ke kookoo lua ole, nana e malama i ka hale, i na keiki, nana e kuke i ka ai, &c. Auwana p-wale ka waQine mare i haaleleia, a haule paha iloko oka hewa no ka pilikia. Pela hoi ke kane mare i haaleleia, lilo i ka lalau, i ka pupule, i ka hewa na ka lilo ana o ka wahine ia hai. Ke uwe nei na keiki—-Ua hele lalau ka makuakane, ka makuwahine, laua a elua paha, aohe mea nana e malama pono, poioli, lepo, weluwelu ka lole. A hele paha lakou i ke kolohe loa, i ka aihue, i ka moe kolohe, &c. &c. O keia inau ino, a me na ino e ae he nui wale anei, ka waiwai o ka noho manuahi ana ? O ka pili ana o ka iaoa ino, inoa hilahila, o ka makau o ka poe pono i ka hui pu me na manuahi, i ka hookipa ana iloko o ko lakou mau hale ; o ke kipakuia mawaho 0 na aha maikai o keia ao, a mawaho hoi o ka lani ma kela ao, a hoonoho pu ia me na kanaka, na wahiue o Sodoma ; Oia anei ka waiwai o ka moe manuahi ana ? Ke pane mai nei anei kekahi, He waiwai no, e loaa no ka hale, ka ai, ka iole i ka wahine manuahi, loaa no ke kauwa wahioe, ke kuke, ka mea pulumi hale, kopa a aiana lole, a humuhumu lole, a kiai hale i ke kane manuahi. e loaa boi he mau keiki maikai. Ae, ke ae nei au he mau loaa no keia. Aka, heaha ka ppunaikai ke ioaa keia mau mea me ka hui pu nae me na ino he nui wale e pilihua ana ? na mai ino, kine ino, inoa ino, na hilahila, na makau, na kaumaha, na uwe ma keia ao, me nauwe pau ole ma keia ao ? Ua lawa keia mau hana hewa elua, a me ka ninau e pili ana i ka poe hana. (3) Heaha ka waiwai o ka poe t kakau i keia mau hewa me na manao papa, a paipai e haalele &c. ? Ua paipaiia mai au e kakau 1 paiia, i hoolahaia'ku &c. A, noonoo ao, Heaha ka waiwai o'u ke kakau au? O ka poe i hana ole i keia mau hewa, aole paha lakou e heluhelu, no ka pili ole lakoa. A, 0 ka poe i hana, aole paha lakou e heluhelo, makau i ka hoahepraia, minamina hoi, aoU make e haalele, a waiho wale ia keia kolamu me ka heluhelu ole ia. Makehewa ka'u kakau ana, poho ka manawa, ka pepa, ka inika, ke poo leta, wahi leta, a lilo ka noonoo ana i mea ole, ea ! He waiwai nae ko'u ke heluheiu kekahi poe i hewa, a haalele; a heluhelu kekahi poe i hewa ole, a makau, a makaala, i ole e hana ; a paipai hoi i ka poe 1 hana, a hoohuliia mai kekahi mai ia mau hewa mai a ola. Ka waiwai ia o ka poe heluheln, a me ka poe i pai ana. "O ka mea e hoohuli mai ana i ka mea hewa, mai kona hele hewa ana mai, nana no i hoopakele ae i ka uhane i ka make, a nana hoi i hooki i ka hewa he nui | Ioa." lakoba 5 : 20. Pau ae la na haina no na nioau eha. 'Hawaii.