Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 9, 1 March 1873 — HE KAAO GEREMANIA! NO KA MANU HULU GULA! [ARTICLE]

HE KAAO GEREMANIA! NO KA MANU HULU GULA!

.. 1 1 Unūhiia no ke Kuokoa.] HELU 2. I ke Keiki Alii i hele ai, aia hoi, halawai mai la no me ia ka alopeke e noho ana ma ke kae o ka waonahele, a haawi hou mai la no i kana hana mua i ko ia nei mau kaikuaana. No ka oluolu loa o keia keiki, pane aku ]a oia, " Mai makau oe e alopeke liilii, no ka mea, able au e haoa ino aku ana ia oe." " Mai kaumaha oe no kou pomaikai," wahi a ka alopeke, " aka, i mea e hikiwawe ai oe, rna kau huakai hele, e kau ae oe ina kuu huelo : la laua e holo ana maluna o na a-a a me na laau, oiai, aohe i noho pono iho keia, kapalili launa ole ka huelo i ka makani. la laua i kokoke aku ai i kahi kauhale, kuu iho la keia iaia iho mailana mai o ka alopeke, me ka hahai i na olelo ao a ka alopeke, huli ae la keia me ka nana ole ma o a maanei, aka i ka hale pupuka ko ia nei wahi e k*u nei na maka, kahi ana i hooluolu ai i ka po. I ke kakahiaka ana ae, puka aku ia keia i waho i ka mala, a loaa aku la no nae o alopeke me ka olelo mai, " K-e hai aku nei au la oe i kau mea e hana aku ai. E hele pololei imua, a ia oe e hiki aku ai i ka hale alii, mamua ona e loaa ana ia oe he mau tausani koa-e enoe a e nono ana na puka ihu ; mai makau oe ia lakou, aka, e hele aku rto oe mawaena o iakou a iloko o ka haie alii, a hele.no ma na keena a pao a hiki i kou wa e hiki mai ai i ke keena, kahi a ka hale manu e kau ana me ka mami hulu gu!a 0 loko. E kau kokoke mai anano hoi malaila, he hale mauu, aohe manu o loko, e akahele loa oe, mai iawe oe i ka mant» a ho-o i ka hale mano kohu ole, aole hoi e lawe mai i ka manu pupuka a ho-o iloko o ka hale o ka manu gula, o lona auanei oe." A pau keia mau olelo ao a alopeke, o ko ia nei kau ae la no ia malutia o ka huelo, o ka pupuu mai la no ia o ua alopeke nei, a i ka hoomohala ana aku no, kolili ana ka huelo i ka makani, mai kahi ā laua i hoomaka ai. la ia i hiki aku ai i ka hale alii, ike iho la ua keiki nei i na maa a pau a ka aiopeke i olelo ai, oa no. O kona komo aku la no ia iloko o ka Hale Alii, a loaa koke aku Ia no ka maiiU holo gula, e noho ana i[oko o ka hale mano laao, a malaila koke aku no, e kau mai ana he inanu hulu gula, me na ohia gula ekolu ē waiho ana. Manao iho la nae ke Keiki Alii, he kopono ole iaia ke lawe i ka manu iloko o ka hale inoino ana e noho ana. A I kona wehe ana ae, lawe ae la oia i ka manu mai ka hale inoino mai a iloko o kā' hale manu gula. laia nae 1 hana ai pela, kapalili ae la ka manu, a puoho mai la na ko« kiai, a hopu pio ia iho la

oia ena koa kiai. Ike kakahiaka ana ae, laweia keia e hookolokolo, a iaia e hoole ana | no na kumu hoopii, hoopaiia iho la keia e j make. Aka, eia ka olelo aka moi nona ka hale ulii ana i komo ai, he hiki no iaia ke hoopakeleia kona ola, ina e loaa ana iaia he iio gula holo loa, i oi aku kona mama imua 0 ka makani, a o ka Uku makana, he manu hulu gula. Puka aku la ke Keiki Alii iwaho, huli ae la i o a ianei me na maka kauenaha, i kahi e loaa ai ka lioguia. lmi aku la keia a loaa aku la o Alopeke, kona hoaloha kahiko, me ka hooho pu mai, 41 A ! ike oe i ka pilikia la, iko hoolohe ole i ka'u. Aka, mai maka'u oe, no ka mea, e malama aku ana no au ia oe a hiki i kahi e loaa ai ka lio. E hele pololei no oe ma keia kuamoo a hiki i kou hiki ana ika haie alii; a iloko oka hale lio, e ku ana ua lio nei au e imi nei. Aia nae mamua o ka puka o kn hale lio, he keiki kahu lio, ua pauhia i ka h'amoe, a e nono ana ka ihu. E lawe akahele loa mai oe i ka lio,.aka, hookahi au mea malama, e kau maluna ona i ka noho lio apulu laau i uhiia me ka ili, aole o ka noho lio gula e kau koke mai ana, no ka mea, ina oe e hookuli, e p īlikia ana oe." A pau ae ia na olelo ana a Alopeke, o ko laua nei holo mama aku la no ia, ame he makani la ka mama. Iko ia nei hiki ana aku. loaa iho la no na mea a pau a Alopeke 1 kuhikuhi mai ai. Komo malu aku la uakeiki nei iloko o ka hale lio, aka, iaia i kokoke ai e kau ae i ka noholio apulu, hilahila oia me ka manao he apulu ka noho a he nani hoi ka lio, nolaila, lalau aku la keia i ka noho gola, me ka manaoe hookau ae iluna o ka lio, aole nae i kau pono ae, o ka nakeke ae la no ia, a ala ino mai la ke kiai, a hopu ia iho la ua wahi malihini pio nei. A i ke kakahiaka ana ae, hookolokoloia keia, a kau hou ia ka hoopai maluna ona, he make ; aka, ae no ka Moi e hoopakele i ke ola o ua pio opio nei, ina e iawe mai oia i ke kaikamahine nani a ka Moi o Hale Alii Gula. Me ka mau kaumaha, i puka aku »i keia iwaho o kona wahi paahao, a hele aku la e imi i kahi e loaa ai iaia o ka mea e pakele ai kona oia. A i kona pomaikai nui, halaI wai mai la oia me Alopeke, a olelo inai la, " Mai waiho aku no au iloko o kou pilikia, aka, no ko'u aloha ia oe, ke makemake nei au i hookahi kokua hou ana aku a'u ia oe mai kou popilikia mai. O kou kuamoo e hele ai i kahi o ke kaikamahine nani o Hale Alii Gula, ke waiho nei ia imua ou; a i ka waau e hiki ai ilaila, oia paha ke ahiahi, e kali oe a hiki i ka manawa e hele ai oke kaikamahine alii ika auau. laia e komo ai iloko o ka hale auau, e lele koke ae oe a e honi aku iaia, a nana wale no e hakai mai ia oe ; aka, aka. e malama loa nae oe, mai ae aku iaia e hele e ike i kona mau makua, mamua o ka tahai ana mai ia oe, o nele auanei oe." I loa no a pau keia maa olelo i ka haiia aku, o ka pupuu mai la no ia o ka Alopeke, a i ka hoolei loa ana aku no, aohe i emo, hiki ana laua nei i ka Hale Alii, a loaa e aku la no i ua Keiki Alii nei na mea a pau i hahai mua ia mai ai e kahi Alopeke. Kakali iho la nae keia a aumoe, pauhia iho la na mea a pau loa i ka hiamoe ; a ma ia hora no, puka mai la ke kaikamahine alii e hele i ka auau, o ko ia nei oili ae la no ia a honi aku la. Iloko nae o ia wa, o ka pane koke mai la no ia o ua kaikamahine alii nei, e hele pu me ia, aka, nonoi mai la nae, me na waimaka e helelei ana, e hele mua ia e ike i kona mau makua. I kinohi, ua hoopaakiki loa oia ma kona noi mihi; aka, oi loa aku nae ka uwe mai, a haule iho la ma na wawāe oia nei, a mahope loa, ae io aku la oia e like me kona manao. Aohe i mamao aku ke kaikamahine mawaho, o ke ala mai la no ia 0 ka makuakane a me ka poe a pau loa 1 pauhia i ka hiamoe, a hopu pio hou ia iho la keia a paa. I ke kakahiaka ana ae, olelo mai la fea Moi, "Eia kou ola ia'u, a o ka mea wale no ou e pakele ai mai a'u aku, eia : Ina e hiki ana ia oe ke waele ae i ka mauna e ku oei mamua o kuu pukaaniani, kahi naoa e alai mai nei i ko'u nana ana aku, iloko o na la ewalu mai keia wa aku, a e pakele no oe mai ka pepilikia mai, a e haawiia ka'u kaikamahinei uku makana no ia mea."

O ka hoomaka iho la no ia o uo keiki alii nei i kn paeli, me ke kapala ana i o a ianei, aka, i ka pau ana o na la ehiku, he uuku wale no kahi i pau, nolaila, ike iho la oia, e liloana kana hana i mea waiwai ole. Kaumaha nui loa iho la kona manao, no kahi mea hoolanalana ole mai. Aka, m& ke ahiahi no o ka hiku o ka la, hiki kino mai ana o Alopeke, a olelo mai ia, "Ua manao paha oe, aole au e ike hou ana ia oe ; e hele aku hoi oe a hiamoe, a owau ke hana aku nou." īaia nei i ala ae ai i ke kakahiaka, a o ka walu no hoi ia o ka la, a i nana aku ka hana ma ka ipuka aniani, ua nalowale ka mauna, a wikiwiki aku la keia imua o ka Moi, me ka piha a hu i ka olioli, a olelo aku la, ua ko kou makemake ; aka, ia manawa, ua hoopaa ka Moi i kana olelo, a haawi io mai la no « ke kaikamahine. Kani iki iho la ka aka a ua keiki nei, a o ko laua nei hui ae la no ia, a hele aku la me ka olioli, aka, aole i liuliu aku, hnlawai mai la no laua nei me Alopeke, a Ipane mai )a, <( Ua hana maikai oe i keia, aka, i ka wahine o ka hale alii, e lilo ai ka lio gula." u Pehea e loaa mai ai ia'u ?" wahi a ka ninau a ka ui. Alopeke—"O ka'u ia e hai aku ia oe, o ka mea mua au 6 hana ai. e hoike mma aku oe i ka Moi nana i hoouna mai ia oe e hele e ike i ke kaikamahine Alii o ka hale alii, alaila, e piha auanei lakou i ka oiioli, a haawi wale mai no i ka lio gula, a e alakai aku auanei oe i kahi o ua lio la. Ke lilo mai ia oe ka lio gala, e kau ae oe maluna ona. A i kou wa e hoomakaukau ai e hele aku, e lulu lima aku oe me na mea a pau; a i kou wa e hiki aku ai, e ldlo lima me ke kaikamahine Alii, a e puliki oe a paa i kona lima, a e huki ae iaia a hookau iho mahope o kou lio. I ka wa e kau ae ai, mai hoolohilohi oe, aka, e hoomaka koke no i ka lio e holo, i loaa ole ay kekahi mea ke alualu aku ia olua, no ka mea, ua oi aku ka rnama o ka lio i ko ka makani." Hooko aku la keia i na mea a pau i oleloia mai, a hului io aku la no keia i ua kaikamahine alii nei maluna o ka lio. O ka Alopeke nae, eole no oia i haule hope aku, a pane aku lai ke Keiki Alii, (< Ano, e kokua aku ana au ia oe o loea ka majnu hulu gula. I wa nae e hiki aku ai i ka Hale Alii, e liookuu oe iaia ilalo, a na'u e ho-o mai iaia iloko o ka'u hale manu. Holo pololei loa no oe iloko o ka pa oka Hale Alii. a o kau mea e ike ai, o ka hauoli nui loa malaila.ika ike mai ia oe, a e haawi koke ia mai ana ia oc ka manu holu gula. Ke pa mai ka hale manu ia oe, hoohuli koke mai no oe i ko lio i o maua nei, a lawe hou aku i ke kaikamahine alii." (Aole i pau )