Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 16, 19 April 1873 — Page 3

Page PDF (1.56 MB)

This text was transcribed by:  L. A. Marchildon
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

Nu Hou mai Nu Zilani mai.

            Ma ka auina la Poaono iho nei i hala, ku mai ka mokuahi Dacota mai Nu Zilani, iloko o na la he 16. Ua loaa mai keia mau mea hou malalo iho:

            Ua hiki ae ka lono i ke aupuni panalaau o Nu Zilani, mai Ladana mai, e hoike ana, ua hoopauia  ka hoouna ana i na leta mai Ladana ae a Amerika; a malaila mai i Nu Zilani.

            Eia ka hoike a ka nupepa Kea Hema: Ma ka hoomaopopo iho ma na lono waea i hiki ae i Nu Holani, ua hoike leaia mai ko Uwepa unuhi ana i ka Laina Hooholo Mokuahi, a nolaila, aole e hoounaia ana na eke leta no Nu Zilani mai Ladana mai ma ke ala ae o Kapalakiko, mahope iho o ka la 8 o Maraki.  Ua hoopuka ae hoi kekahi nupepa kakahiaka nona ka inoa Ko Kikane Elele Kakahiaka, e hoolimalima ana ke aupuni o Wale Hema i ka Ahahui Hooholo Mokuahi o Auseturalia, i wehe hou ia ai ka laina.

            Ua kukakuka o Hon. Mr. Vogel o ka Aha Kuhina o Nu Zilani, me na aupuni o Wale Hema a me Aina Moiwahine, e hoomoe i waea moana mawaena o Aina Moiwahine a me Singapore, a mawaena o Kikane a me Nu Zilani.  Koe ko ka Ahaolelo hooholo mai no keia kumu nui.

            Ma ka noonoo ana o ka Ahahui o no Elele ma Nu Holani no ka laina mokuahi hou e kukuluia aku ana, ua ae lakou o Melbourne ka pahu hopu, a e holo mai nae na mokuahi ma ke kowa mai o Torres, no ka uku makahiki he $100,000.

 

NA HUNAHUNA MEA HOU.

            He hapalua miliona ka nui o na Manu Aloha i lawaia ae iloko o ka Hale Alii Aniani ma Ladana e hoikeikeia ai, a ua manaoia o ka avariga o ko lakou mau kumukuai, mai ka $1.000 a hiki i ka $5,000.

            Ke akena mai nei na nupepa o Teroi, o na aina paa oia kulanakauhale, he waiwai nui maoli, no ka mea, o ka aina i make i ka $17,000 i na makahiki elua i hala ae nei, ua make ia no ke $50,000 i keia wa.

            Ke manao nei ka Aki Bihopa Purcell o Cincinnati, e hoole i ka hooiaio ana aku i na keiki a pau i elua makahiki ole o ko lakou noho haumana ana iloko o na kula Katolika.

            O kela punana o na kipi, ke kulanakauhale o Kaletona ma Karolina Hema, nona na kanaka he 50,000 ka nui, ua hookomo mai lakou i ke kikina i hala, he 2,136,605 hua alani mai Inia Komohana mai, me 50,000 alani mai Ferolida mai, he 16,000 ahui maia a me 507,191 hua niu.

            Ua kukuluia kekahi Ahahui Hoemi i na ino, e ka poe Beritania, a ua loaa ma ka imi ana e hoemi i keia ino, he 129,681 na mea i pai pelapela loa, he 16,240 na buke kii pelapela, 5 tona mau leta pai inoino, 16,005 mau aoao pepa mele, aole i heluia na keleawe i kahaia na kii hoohilahila.  O ke dala a keia Ahahui, mai ka poe hookupu mai.

            He ekolu haneri poe Katolika kuokoa, e koi ikaika nei la Makua Pere Hyncinthe, kela kahunapule Katolika i hooponopono hou ia e hoomaka hou oia e haiolelo ma na awai halepule o Geneva.  Ua pane pololei mai ka Makua, ua ae no oia e hai mai i ka olelo i ka poe aole i haawi pio e na ka aoao Katolika a i ole ia na ku aoao manaoio ole.

            I ka makahiki 1872 i hala, ua kukulu ke kulanakauhale o Bosetona, he 2,124 na hale no na dala he $7,043,318.

            I ka makahiki 1872, he 6,496 ka poe i hoohuiia ma ka mare ma ke kulanakauhale o Piladelapia, he 20,072 hoi ka nui o ka poe make.

            Ma Norfolk, Vireginia, ua inu kehahi haole elemakule i hookahi paina wai ona whisky, mamuli o ka piii dala, me ka manao e eo ana iaia kona hoa pili.  Aka, mahope o ka hala ana o ka hora hookahi mahope iho o kona inu ana, make loa iho la oia.  Pela iho la ka make ana o ka poe o ia ano.

            Ua waihoia ae iloko o ka Hale Ahaolelo o lalo o ka mokuaina o Makesuketa, he olelo hooholo i kauauia e na lala ehiku o ke Komite noonoo i ka pono koho balota o na wahine, e noi ana, e hoololi i ke Kumukanawai i hookomoia ai ka pono koho balota o na wahine a me ko lakou pono e malama i na oihana aupuni.

            He liuliu nui ka ko Amerika Huipuia no ka hoomakaukau, e hoohiehie nui loa i ka makahiki 1876 ae nei, oia no hoi ka puni ana o ka akahi haneri makahiki o ko lakou noho aupuni kuokoa ana malalo o ka Ripubalika.  Aia ma ke kulanakauhale o Piladelapia, kahi i hoana e ia, ko ka hoakoakoa nui ana.

            Ma ka la 24 o Feberuari i hala, ua hoike ia ka hookahakaha paikau nui loa o na koa o Rusia i mua o ka Emeoera ponoi.  Ma ke kanalima paha tausani ka nui o na koa ma ia la hookahakaha.

            O ke keiki hookahi wale iho no a kela haole waiwai  Ben. Holede o Kapalakiko, kela keiki i holo mai ai ia nei i ke kau Ahaolelo o 1868, ua mare mai nei i ka wahine ui nona ka waiwai io he miliona dala.  Me he mea la, o ka waiwai io o na makana wale nowahi a kekahi nupepa kuloko, ua make ka mahiko.

            Ke konoia nei na keiki Iapana a pau mawaena o ka eono a me umikumamakolu makahiki, e hele i ke kula i loaa na hoonaauaoia.

            Aia ke ola nei kekehi kaikamahine aole i mare kane ma Iowa, nona na paona he 352 ke kaumaha.  Aohe paha auanei he mea nana e mare aku, no ka makau i ko i ala nui i ke ahua mai.

           

            I KEKAHI WA LOIHI, e noho ana he Moa kane a he Moa wahine, no laua ka ae like ana, e hele like laua.  No ia mea, kuai iho la ka Moa kane he wahi kaa lio nona na huila ulaula eha; a hookomo iho la oia i iole ka mea nana e kauo, a hookuu pu mai la i ka Moa wahine, a hele aku la.  Aole i liuliu kahi i hala ia laua, halawai mai la ka Popoki, me ka ninau mai e hele ana olua i hea.  Pane aku la ka Moa kane, "e hele ana maua i Ha Kope."  "Oluolu anei olua e lawe pu ia'u," wahi a ka ninau a ka Popoki.  "Ae! me ka oluolu loa; aka, mahope ae oe e kau ai, no ka mea, ina oe e noho mamua, haule auanei; a e malama loa nae oe o lepo mai kuu kapa ulaula," wahi a ka Moa kane; alaila, hooho ae la me ka leo nui, "e kaa oukou e nei mau huila liilii, a e huki wikiwiki oe e lole liilii, o puka hope auanei kakou, loaa ole o Ha Kobe i ka hale."  Ia lakou e hele nei imua, aia hoi, puka mai la mahope o lakou nei, o Pohakuhookala, Pine, Hua-moa, o Kaka a o ka hope loa, o Kui-humuhumu, a kau nui ana mahope o ke kaa.  I ka hiki ana aku o lakou nei i kahi o Ha Kobe, aole ia ma ka hale, nolaila, lawe loa aku la no o Iole i ke kaa lio a ku ana i ka hale papaa a lele ae la o Moa kane a me Moa wahine, kau ana iluna o ka haka, o Popoki hoi, noho iho la ma kapuahi, o Kaka hoi maaa aku la iloko o ka wai, o Hua-moa hoi, uhi iho la iaia me ke tawele, o Pine hoi huna iho la iaia iloko o ka bela noho, a o Kui-humuhumu hoi, lele ae la iluna a kau ana iluna o ka bela moe, a huna iho la iaia iloko o ka Uluna, a o Pohakuhookala hoi, kau ae la iaia iho maluna o ka puka komo.  Aohe i liuliu iho mahope, hoi mai ana o Ha Kobe a hele aku la e hoa i ke ahi.  O ko Popoki eku aku la no ia iloko o ka lehu a kuehu mai la i na maka o ua o Ha Kobe.  Holo aku la o ua o Ha Kobe iloko o ka Hale Kuke e holoi ai, aka, e pipi mai ana hoi o Kaka i ka wai i na maka; lalau koke ae la o ua o Ha Kope i ke tawele e holoi ae, naha ana ka hua moa, hapala pu ka maka a me ka auwae.  O keia mau hoopoino ka mea nana i hoonaukiuki loa mai i kona manao a ua maluhiluhi maoli i ka luaiele io ianei, Nolaila, noho iho la o ua o Ha Kobe iluna o ka noho me ka manao e hooluolu, aka, he hou ae hoi ka ke kui pine a lele ana keia iluna a haule iho la iluna o ka moe.  E iliki ae ana hoi ke kui humuhumu mailoko ae o ka Uluna, nui ana ka waha i ka uwe, o holo aku la me ka inaina maoli i waho o ke keena moe.  Iaia no i kaa aku ai i ka puka, e haule iho ana hoi ka Pohakuhookala a pu ana iluna oia nei hoonohoia iho la keia ilalo.  Nolaila, e hoopau kakou me ka manao, he kanaka ino loa aku la no ka paha o Ha Kobe.

----------

E KUAI kudala ana elua lio i ka Poaono, la 26 o Aperila, i ka hora 12 awakea, a he mau holoholona hou mai kekahi ma ka pa Aupuni o Pauoa, Apana o Honolulu.—Lio k eleele kuapuka lae kea ekolu wawae keokeo HK akau—Lio k ulaula kua puka UMI VK akau—Bipi w eleele JKI JKI akau—Bipi kane eleele kalakoa elua haoano e akau J hema—Hoki k ele ele hauliuli ? akau—Lio k ahinahina wiwi kuapuka lae kea, keokeo kekahi mau wawae haoano e akau.  O ka bipi k kauo kaa, oia no paha kahi bipi a ke 'Lii i kudala ia iho nei.  A o kona hao e. ua liio paha ia hai aole paha.                                                                                                P Kaaiahua.

            Aperila 18 1873.         (594 1t*)                                 Luna Pa Aupuni.

----------

KAPU o NINI A ME PALEPO!

KE papa loa ia aku nei na kanaka a pau, aole e hele a hehi maluna o ka aina o Nini a me Palepo, e waiho la maluna aku o Waikahalulu, Honolulu.  Aole hoi e hookuu wale i na holoholona maluna iho.  O ka mea kue i keia, na ke Kanawai ka hana.                    W. B. BARNES (Bana.)

            Honolulu, Aper 19, 1873.                                                                   594 3m

HALE KUAI LOLE

O

Grunwald & Schutte.

[Kihi o na Alanui Nuuanu me Aienui.]

            Na lole paa a me na lole pio no na kane,

                        Na lole no na Lede a me na lole no ka hale iho.

OIAI, a maua wale no na mea kuai makepono loa me ka malama mau i na lole paakiki e lohi ai ka aahu ana, no laila, e loaa ana i ka mea kuai mai ka waiwai io no kana dala.  E hele mai oukou la a he kaha iho ko ka maka.

            594                                                                                                      4ts

----------

E KUAI KUDALAIA ANA!

__ NA __

KALO,

            Mamuli o ke kauoha a na Luna Hooponopono Waiwai o ka Moi make Kamehameha V., e Kuai Kudala aku no au ma ke akea maluna o ka aina o KEOKEA, Waikiki, ma ka

POAONO - - - APERILA 19,

I ka hora 12 Awakea.

INA

KALO A PAU!

E ulu la maluna o ia aina, he 100 lalani Kalo a oi aku a emi mai paha.  Ua oo ke Kalo a e kuai ia ana ma ka lalani.

                                                                                                            C. S.  BARTOW,

                                                                                                                        Luna Kudala.

            Honolulu, Aperila 15, 1873.                                                                           594 1t

----------

Ma ka waiwai o Palaolelo k, a me

            Kaihe k, no Makawao i make.

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni, o ka

            Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

UA heluheluia a ua waihoia ka palapala noi a J. D. Havekost, ka Lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Palaolelo k, a me Kaihe k, no Makawao i make, e noi ana, e maheleia, a e hookaawaleia na mahele o ua mau mea la i make, noloko mai o ka aina Hui, ma ke Ahupuaa o Haiku, Ili o Kokomo, Apana o Makawao, Maui, i mea e hiki ai i ua Lunahooponopono la ke waiho aku i ua mau mahele la me na hooilina o na mea make.  Nolaila, ke kauohaia aku nei na hoa Hai o ua aina Hui la i oleloia maluna, oia hoi o Kanoa, Keonepahu, Nui, Kalawaia, Kawaa, Ihu, Kaikala, Kaulahea, Hoa, Kawaha, Huluole, o lakou iho, o ko lakou hope, waihona, hooilina, a me na kanaka a pau, ke pili, e hoolohela aku ke'ia nonoi ana imua o'u, i ka Poakolu, oia ka la 4 o Iune, M. H. 1873, hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao, a me na mea kue, ina paha he mau kumu pono e kue ai, i ka ae ia ana o kela palapala noi a ka Lunahooponopono.                                                                                 ABR. FORNANDER,

            Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H. P A.

            Lahaina, Aper. 5, 1873.                                                                      594 3t

----------

NA OLELO HOOLAHA.

----------

Aha Kaapuni o ka Apana Eha,

o Kauai, i ke Kau o Feb. 1873.

S. Kamahalo ka mea hoopii no ke oki mare, kue Debora M. Kamahalo.


MA ka palapala hoopii i oleloia maluna, no ke oki mare, ano ua kauohaia, o ka olelo hooholo e oki ana mai ka berita mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aba, mamuli o ka aoao o S. Kamahalo, no ke kumu o ka haalele a me ka moekolohe o D. M. Kamahalo i oleloia, e lilo e mea paa mahope o na malama eono, mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole nae i ike ia ke kumu kupono e hoole ai.

            A ua kauohaia ka mea hoopii, e hoolaha i ke kope-i hooiaioia o keia olelo kauoha ma na nupepa Aupuni, i kela a me kia o na hebedoma eono; o ka hoolaha mua ana iloko o ka malama hookahi mai ka la aku i hoopukaia ai keia olelo kauoha, i mea e hiki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, ina he kumu ko lakou e hooko oleia ai ia olelo hooholo, a lilo i mea paa.—Na ka Aha.                                                                     G. N. WILCOX,

                                                                                                                        Clerk.

            March 29, 1873.                                                                                  594 6t

----------

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE

O KO

HAWAII PAE AINA,

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

----------

Ma ka waiwai o Kahele (w) o Moanalua, Oahu, i make kauoha ole.

I mua o ka Lunakanawai H. A. Widemann.

MA ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Waa ka mea hoopii i ka waiwai o Kahele (w,) e hoike mai ana o Waa no Kahele (w) ua make kauoha ole ma Moanalua, Oahu, ma ka la 9 o Feberuari, M. H. 1872, a e Noi ana e haawiia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia Waa (k.)  Ua kauohaia o ka Poaloa la 13 o Mei M. H. 1873, oai ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la, i mua o ua Lanakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ? wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke ku?u, i?a he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua Noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha?a ma ka olelo Hawaii i ?kolu pule ma ka "Kuokoa" nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Aperilla 15, M. H. 1873.

                                                                                                H. A. WIDEMANN,

                                                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie,

            Ikea: JNO. E. BARNARD,

                        Hope Kakauolelo.                                                       594 3ts

----------

Aha Hookolokolo Kiekie

__ O KO ___

HAWAII PAE AINA MA KE KEENA.

----------

            Ma ka waiwai o Kamii (k) o Moanalua, Oahu, i make.

            Ma ke Keena imua o ka Lunakanawai Widemann.

MA ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Opunui, ka Luna Hooponopono Waiwai o ka waiwai o K amii (k) i make o Aiea, Ewa, maloko olaila, e noi mai ana e maheleia ka waiwai e paa nei iloko o kona lima, I ka poe i kuleana iloko o ia waiwai, a e hookuu iaia mai kona noho ana ma ia ano.

            Nolaila, ua kauohaia, o ka Poalua, la 20 o Mei, M. ? 1873 ma ka hora 10 kakahiaka, i mua o kela lunakanawai ma ke keena, ma ka hale Hookolokolo ma Honolulu, o ia kahi a me ka wa e hooloheia ai ke Noi a me na papa Hoike waiwai, a o ka poe a pau i pili, na lakou e hele mai e  hoike i na kumu e ae ole ia aku ai ia noi, a na lakou e hoike mai i ka poe i pili ia waiwai.  A ua kauohala no hoi, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii iloko o ka nupepa "Kuokoa a me Ke Au Okoa i huila," he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu hebedoma mamua ae o ka manawa e hoolohe ia ai ke noi.

            Kakauia ma Honolulu i keia la 11 o Aperila, M. H. 1873.

                                                                                    H. A. WIDEMAEN,

                                                                        Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

            Ikea: JNO. E. BARNARD.

                        Kakauolelo Kokua o ka Aha Kiekie.                          594 3ts

----------

E IKE aua nei na kanaka a pau, Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho, ke papa aku nei au i na mea a pau o kela ano a me keia ano kanaka, mai hoaie mai oukou i kuu wahiae mare, ia

Mrs. EMALIA OOPUIKI,

Ina oukou e hoaie iaia, maluna no ona ko oukou pohe, aole au e hookaa i kona aie, oiai ua haalele kumu ole mai oia ia'u.

                                                                                                            APA (Pake.)

            Koloa, Kauai, Aper 5, 1873.                                                               593 4t*

----------

E IKE auanei na mea a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au ia oukou, ua kapu loa ka hele ana e lawaia ma ke kai lawaia, e waiho ana mawaena o ka Lae o Kaheeka a hiki i ka Piliokahe.  O na mea a pau e kue ana i keia me ka ae ole ia, e hana no au ia lakou e like me ke Kanawai.                                                                                 DAV D BURROWS.

            Puuloa, Ewa. Ian 8, 1873.                                                                   593 4t*

----------

E ike auanei na mea a pau ke uana mai, o kuu aina ma Waiakaaama, Haiku, Maui, ua kapu loa mai kela la, aku aole e hele wale na holoholona Bipi, Lio, Miula, Kekake, a pela aku. O ka poe e hookuli ana no keia olelo hoolaha, e uku no lakou i Elua Dala ($2 00) no ke poo hookahi, a i ole la, e hoopil no au ma ke Kanawai.                                                       KUAPUU (w).

            Haiku, Maui, Aper 5, 1873.                                                                593 4t*

----------

NO KA MEA, ua lilo mai ia'u ma ka hoolimalima ana mai a Keawe (k) mai ka aina o Kumuulu a me Kaluapulu e waiho la ma Waiau, Ewa, Oahu.  Nolaila, ke papa ia aku nei na mea holoholona a pau, mai hookuu wale i ko iakou mau holoholona maluna oia mau aina, ke papa pu ia aku nei no hei na kanaka o na ano a pau, mai ae hewa maluna oia mau aiua, o uku lakou hookahi dala $1.00 i kuu luna ia Lui (k.)

                                                                                                            NAKIHEI (k.)

            Waiau, Ewa, O. Apr. 5, 1873.                                                                        522-2ts*

----------

PALENA AINA.

----------

MA ka waihoia ana mai o ka Palapala noi, e hooponoponoia na palena o Kalokohonu, Iliaina ma Kanoeohe, Koo laupoko, Oahu, a me Kamooiki, Iliaina ma Waikikikai.  Mokupuni Oahu.  Nolaila, ua makemakeia na Ona, na Hooilina, na Lunahooponopono Waiwai Hooi?ina, o ka poe nona na aina i haiia malalo uei, e pili ana ma na aoao a puni—Kanohoiwi, Lepuna, Heeia, Luahine, Moomuku, Naeole a me Pahupahupuaa, e akoakoa ae lakou ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, Oahu, ma ka Poakolu, la 16 o Aperila, A. D. 1873, ma ka hora 12 awakea, me ka makaukau pu i na hoike.

                                                                                                            W. P. KAMAKAU,

                                                                                                Komisina Palena  Aina.

            Honolulu, Aperila 3, 1873.                                                                 592 2t

----------

KUAI A KA ILAMUKU.

----------

MA KA OIAIO o ka Palapala Hooko i i hoakakaia e ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke Kanawai a me ke Kaulike o ko Hawaii Pae Aina, ma ka olelo hooholo e kue ana ia W. H. Coles, ka mea pale ma ka hooko, ma ka hookoia ana o ko Mr. S. Handchett aoao, ka mea hoop?i no na $235 16.  Ua haawiia mai la'u ka mana e kuai aku i ka mea koho kiekie loa, ma ka Poakolu, la 30 o Aperila, M H 1873, ma ka hora 12 awakea, ma  luna o ua pa aina nei na pono a pau, kuleana a me ka pomaikai o ua mea pale nei, maloko o kela apana aina i ike ia, a i kapaia hoi, "MALUMALU," e waiho la ma Lihue, Mokupupuni o Kauai, a he 30 eak ka nui a oi aku a emi mai paha a me na mea a pau maluna iho, ke ole nae e hoolawa mua ia mai ma ka hoopai o ka olelo hooholo, ka ukupanee, na koina o ka hoopiila aua a me ko'u mau lilo a me na Komiaina.

                                                                                                            W. C. PARKE,

            Honolulu, Mar 21, 1873.                                                                     Ilamuku.

            N.B.—Ma ke ano he wahi noho kuaaina, o keia aina maluna ae ka oi o ka maikai o na Mokupuni.  He nani kona kii, a he kahawai maikai ke kahe ana mawaena o ka aoao haahaa o ka aina, a ua kanuia me na kumu laau hua—e pili pu mai ana me ua aina ne, he ekolu eka aina kalo a oi aku a emi mai paha, ua pau i ka mahina.                                                  592 3t

----------

AINA KUAI! AINA KUAI!

MA KE AWAWA O KALIHI!

E Kuai Io Ia Aku Ana,

—MA KA—

POANO,.......APERILA 19,

Hora 12 awakea,

Ma kuu Keena Kudala, e kuaiia aku ai, ke-

la Apana Aina nui, e waiho la ma

KALAEPAA, KALIHI,

Oia ka Apana 4 i hoikeia maloko o ka Pala-

pala Sila Nui, Helu 2,921, nona na

Eka he Umi 58-100 (10 58-100)

Me ka hale hou i kukuluia iho nei no ma-

luna ona.

O keia ka aina a J. Pickford i hoolilo iho nei

— I A —

P. McDERMOTT,

ma ke kuai.

Ua pa ia me ka pa-pohaku kekahi aoao o ka aina, a o kekahi aoao, ke waiho la he mau Loi Kalo.                                                                                        E. P. ADAMU,

                                                                                                            Luna Kudala.

            Honolulu, Aperila 9, 1873.                                                                 593 2t

----------

NA OLELO HOOLAHA.

----------

UA kapu loa na upena lawaia ma ke kai o Halawa, Ewa, a koe nae na upena i ae ia e ka mea nona ka inoa malalo nei.  Ina o ka mea kue i keia, e hoopiiia e like me ke kanawai.

                                                                                                            LUI.

            Halawa, Ewa, Mar 25, 1873.                                                  591 4t*

----------

OWAU o KOHAI, ke hoolaha aku nei au ma ke akea, ua hookohuia mai au e ka Papa Ola, i Kahuna Lapaau no ka Apana o Koolaupoko, Mokupuni Oahu, a me ka apono ana mai o ke Kuhina Kalaiaina; a ke papa pu aku nei, au i ka poe aole i loaa ko lakou palapala lapaau, aole e lawelawe i ka oihana lapaau ma ia Apana.  Ina e kue kekahi i keia e hoopii no au ma ke Kanawai.                                                                                      KEKOHAI.

            Honolulu, Maraki 26, 1873.                                                                591 4t*

----------

KE papaia aku nei na mea waiwai a pau o kela a me keia ano, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare, ia

Mrs. LUCE MALUAE,

no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia'u a me ko maua wahi moe, a na kapakahi aku la kela, "Keokoi ka moku," me he waa pea la i ka la makani; a iua oukou e hookuli a puni paha i kana mali leo mai, maluna no ona ko oukou poho, aole loa au e hookaa ana ia aie a mau aie paha.

                                                                                                            ELIA KAIHEKINO.

            Waipouli, Kauai, Mar 19, 1873.                                                          591 4t*

----------

E IKE auanei na mea a pau ke nana mai, o makou o ka poe nona na inoa malalo nei, ke hookapu loa aku nei makou i ko makou Aina Hui, e waiho ana ma Kawainui, Hilo, Hawaii, aole e hele wale na holoholona Lio, Bipi, Hoki, Miula, Puaa a me na ano holoholona e ae a pau.  Ina e loaa ia makou a i ka makou luna paha, kekahi o na holoholona i oleloia maluna, e uku no ka mea holoholona, i $1.00 no ke poo hookahi.  E lilo keia i Kanawai mai keia la aku.

Na H Wahamu, Piliwale, Puaohi a me Kahau.

            Kawainui, Hilo, Mar 3, 1873.                                                             539 4t*

----------

OLELO HOOLAHA!

----------

KE Kauoha aku nei au i ka poe nona na Lio e hele ana ma na aina i hoakakaia malalo iho nei, e hookaa mai i ka uku o ka hele ana i ke kula, no ka makahiki i hala, oia o 1872—EKOLU DALA no ka Lio hookahi.  Eia, na aina:

                        WAIAWA, ma ka Apana o Ewa,

                        WAIPIO,        "           "           "

                        WAIKAKALAUA    "           "

                        Ka aina o D. Ilinau,     "           "

                        POUHALA,   "           "           "

                        WAIKELE,    "           "           "

                        HOAEAE,      "           "           "

                        HONOULIULI,         "           "

Mai ka Piii o Kahe, a mai laila ae a hui me Puuloa, a mai laila a hiki a hui iho me ke kula o Poupouwela,

WAIANAE UKA, APANA O EWA,

(Eia nae na wahi i koe o Honouliuli—Ka pa aina o Honouliuli—Ka aina ma Poupouwela—Oneula mawaena o Puuloa a me Kualakai—O Mokumeha a me ka Pa Uhi).  Ela kekahi:

            O ka poe mea Lio e manao ana e hele e hookuu aku i na aina i haiia mamua iho, no keia makahiki 1873, e hoike mai lakou i ka nui o ko lakou mau lio a me ka hao kuni, a e hooponopono i ka uku makahiki o ka hele ana i ke kula.  Pela no hoi lakou e holke mai ai no keia makahiki 1873, no na lio ma na aina i hoakakaia malalo, oia hoi

            KAHAUIKI a me KALUAOPALENA, Apana o Honolulu, MOANALUA, Apana o Honolulu—HALAWA, Apana o Ewa.  LUALUALEI, Apana o Waianae.  E hooponopono a e hookaa mua i ka uku makahiki no ka hele ana o na holoholona ma keia mau aina.                                                                                         J. I. DOWSETT (KIMO PELEKANE.

            Honolulu, Mal. 20, 1873.                                                                    591 4t

----------

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE

__ O KO ___

HAWAII PAE AINA MA KE KEENA.

----------

            Ma ka waiwai o Martin Beck i make.

            He noi a ka Luna Hooko Kaueha, e kuai i ka Waiwai Paa.

MA KA HELUHELU a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a C. W. Clark, ka Luna Hooko Kauoha, o ka waiwai o Martin Beck, i make, e noi ana e ae ia aku e kuai i kekahi apana aina o  ka waiwai, e waiho la ma Kamananui, i Waialua, o Oahu, me ka hoike ana mai i kekahi mau kumu kupono e kuaiia ai:  Nolaila, ke kauohaia aku nei na mea pilikana a pau e kokoke ana ma ia wahi a me na kanaka a pau i kuleana iloko o ia waiwai, e hoike mai ia lakou imua o keia Aha Hookolokolo, ma ka Poalima, oai ka la 11 o Aperila, A. D 1873, ma ka hora 11 kakahiaka, ma ke Keena maloko o keia Hale Hookolokolo, malaila e hoike mai ai, ina paha he kumu e hiki ole ai ke ae ia aku keia noi.  Ke kauohaia aku nei no hoi, e hoolahaia keia noi n? na hebedoma ekolu, maloko o na nupepa, ka   "Hawaiian Gazett" a nie ke "Kuokoa," he mau nupepa i paiia ma Honolulu nei.

                                                                                                            H. A. WIDEMANN,
                                                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

IKEA: Walter R. Seal, Kakauolelo.

            Honolulu, Mar. 24, 1873.                                                                    591 3t

----------

Aha Hookolokolo Kiekie

__ O KO ___

HAWAII PAE AINA MA KE KEENA.

----------

            Ma ka Waiwai o Polani no Honolulu, i make.

            Ma ke Keena, imua o ka Hon. A. S. Hartwell.

            MA KA keluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a me ka Papa Hoike Waiwai a Alapai a me Kahinu, na Luna Hooponopouo o ka waiwai o Polani i make, ma Honolulu, Oahu, e noi ana e aponoia na hooliloia ana ia $76 00 mailoko mai o na $84.25 i loaa ia laua, e nanaia a hoaponoia, a e kauohoia e mahele i ka waiwai e paa nei iloko o ko laua mau lima i ka poe i kuleana, a e hookuu ae ia laua mai ka noho ana ma ia ano.

            Nolaila, ua kauohaia, o ka Poaha, la 8 o Mei M. H. 1873 e hiki mai ana, ma ka hora 10 kak. i mua o ka Lunakanawai i hoikeia, ma kona Keena maloko o ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oai kahi a me ka manawa e hoolohe ai i ua noi la a me ka papa hoike waiwai i oleloia; a o na kanaka a pau i pili hele mai a e hoike ina paha he kumu io e ae ole ia, ai ua noi la, a na lakou e hoike mai owai la ka mea kuleana la waiwai.  A o keia kauoha, e hoolaha ia ma na olelo Beritania a me Hawaii, e paiia maloko o na nupepa "KE AU OKOA" a me ke "Kuokoa" i huiia, he mau nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, no ka manawa he ekolu hebedoma mamua ae o ka wa i oleloia no ka hoolohe.

            Kakauia ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina, i keia la 2 o Apr. A. D. 1873.

                                                                                                ALFRED S. HARTWELL

                                                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

            Ikea: e JNO. E. BARNARD,

                        Kakauolelo Kokua Aha Kiekie.                                              3ts 592.

----------

AHA HOOKOLOKOLO KIEKIE,

__ O KO ___

HAWAII PAE AINA

----------

Ma ka waiwai o Nakuapa (w) o Honolulu i make kauoha ole.

Ma ke Keena, imua o ka Hon. E. H. Allen, ka Lunakanawai Kiekie o ka Aha Hookolokolo Kiekie.

MA KA HELUHELU a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka Papa Hoike Waiwai a A. F. Judd, ka Luna Hooponopono Waiwai o ka Waiwai o Nakuapa (w), o Honolulu, i make kauoha ole, e noi ana e aponoia na hoolilo ana o $2,239.71 mailoko mai o $4011.25 i loaa iaia, e nana ponoia, a e kauoahaia e mahele i ka Waiwai e waiho nei ma kona lima, i ka poe i kuleana, a e hookuu iaia a me kona mau Hope, mai ka noho ana nia ia ano.

            UA KAUOHAIA, o ka Poaono, la 26 o Aperila, A. D. 1873, ma ka hora 10 kakahiaka, imua o kela Lunakanawai ma ke Keena, ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia ka wa a me kahi e hoolohe ai i ua noi la a me ka Papa Hoike Waiwai i oleloia, a o na kanaka a pau i pili, e hele mai a e hoike, ina paha he kumu io ko lakou, e ae oie ia ai ua noi la.  A o keia kauoha, e hoolahaia ma na olelo Beritania me ka Hawaii, e paiia maloko o na nupepa "Hawaiian Gazette" a me ke "Kuokoa," he mau nepepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu mau hebedoma mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe.  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia

            la 24 o Maraki A. D. 1873.                                                     E. H. ALLEN

                                                            Lunakanawai Kiekie o ka Aha Kiekie.

Ikea:   Jno. E. Barnard,

            Kakauolelo Kokua Aha Kiekie.                                                          591 3t

----------

$100. Makana.

EIA, EIA, EIA, EIA MAI!

----------

PULUPULU SI AILANA!

----------

            E uku no au i 6 Keneta no ka Paona no ka Pulupulu Si Ailana me ka hua, ke lawea mai i ko'u Hale Kuai ma Honolulu.  A ina ua wae mua ia na anoano, e uku no au i

20 KENETA NO KA PAONA!

            Ma keia mau kumukuai ka'u e uku aku ai o na pulupulu wale no i ohiia iloko o ka 1873.  Aole au e kuai ana i na pulupulu i ohiia mai na kumu mai ina ua kanuia mamua o Ianuari 1, 1871, no ka mea, aohe maikai o ia pulupulu, a aohe kupono iki no ka hoouna ana i Europa.

            O ka mea e lawe mai ana iloko o ka makahiki 1873, i 10,000 paona a keu paha, e haawi au i ka

MAKANA GULA $100.00!

            1m13                                                                                       HENERE. M. WINI

----------

L. MAKALE.

            He Loio, a he kokua no na hihia o kanaka, (koe na hihia hewa.)  Aia kona keena ma ka Hale Hookolokolo.                                                                                    6 ma.

----------

Hoolaha Lunahooponopono Waiwai.

----------

No ke kohoia ana mai o na mea nona na inoa malalo, i mau Luna Hooponopono Waiwai no APO (he kanaka no Kina) i make ma Hilo, mokupuni o Hawaii.  Nolaila, ke haiia aku nei ka lohe i na mea a pau i aie iaia, e hookaa koke mai; a i ka poe hoi ana i aie aku ai, e hoike koke mai.

                                                Na Luna H. Waiwai, {KAHUE (w), L. SEVERANCE.

            Hilo, Feb 4, 1873.                                                                               585 3m

----------

Ai hanai i ka Moa!  Mai keia wa aku, e kuai makepono loa aku no au i ka ai e hanai ai i ka moa, i ka poe e makemake ana, a e loaa no ma Ulakoheo, Honolulu,

                                                                                                            CHULAN & Co.

            Honolulu, Mar 25, 1873          (591 1y)                                               (Kiulana ma.)

----------

WILLIAM RYAN

(MEA KUAI LAKO AI,)

----------

MAUKA iho o ka Uapo ma Peleula, Alanui Nuuanu, aole i ka hale o ka poe Olelo E, e ku puila, aka, makai iho.  Malaila oukou e kuai ai me ka makepono

590                                                                                                                  3m

----------

            KA HALE PAI KII HOOLELE AKA

__ O  ___

AGIU a me AKIONA

UA wehe ae nei maua i Hale Pai Kii no na mea a pau ma ke

ALANUI NUUANA, HELU 65.

E paiia na kii maikai o na ano a pau, e like me ko oukou makemake.  E hanaia ana a nani kupono e like no ka uku oluolun E hele mai.  O na lole komo i ka wa e pai ai, eia no ia mauo kupono no na wahine a me na kane—na kuka paiaa loloa aa Kaleponi, kaula-wati, komolima a ma na mea hoonnani a pau pela no ko na wahine mau lako, oia na peahi a me na pua hoo nani.  E paiia na kii pepa a me na kii aniani e like me ko ou kou makemake, keokeo, eieele, ulaula a ahiahia paha.

            I ka wa e pai ai i ke kii, e hookaa mua ia ka hapalua o ka uku, a pau ke kii i ka hanaia, alaila, hookaa pau loa, a lawe no hoi ke kii.  Me ka mahalo.                 577 6m

----------
CHARLES SMITH!

[KALE KAMIKA,]

----------

MEA PENA HALE, Moku, Papa inoa a kaa Ko, Kau Pepa hale, a hana puka aniani.  Ua konoia na mea a pau e hele mua ae i ona la.

            Hale Hana Alanui Kaahumanu.                                                          582 3m

NO KA HOOLIMALIMA AINA!

----------

E HOOLIMALIMAIA aku ana ka Aina Lei Alii, oia ke A hupuaa o OLAA, e waiho la ma ka Apana o Hilo, Hawaii.  He aina maikai keia no ka hanai holoholona, a o ka Pulu kona waiwai nui.  No na mea a pau e pili ana, e ninau ia                                                JNO. O. DOMINIS,

                                                                                    Agena a Komisina o na Aina Lei Alii.

            Honolulu, Mar 28, 1873.                                                                     591 4t

----------

OLELO HOOLAHA AKEA!

----------

E IKE auanei na kanaka a pau loa, na Haole, Pake, kanaka Hawaii.  Owau o

A HI (PAKE,)

e noho ana ma ke Alanui Nuuanu, Helu 65, malalo o ka Hale Pai Kii.  E hana ana au me ka uku makepono loa, oluolu a haahaa na kumukuai—Emi loa

Na Pahu-kupapau na ano.

            Na Pahu-lole koa maikai loa.

                        Na Moe laau nani loa.

                                    Na hana mamalu.

                                                Na mea hana moe.

                                                            Na Pahu nahaha o kela ane

keia ano, no ke kumukuai makepono loa.  E hele mai oukou e kamailio pu me a'u i ike maka.                                                                                                                      AHI (Pake.)

            Maraki 19, 1873.                                                                                 590 6m.

----------

AKIU PAKE.

----------

HANA I NA KAMAA

HILA AULII HAIKAI

----------

ALOHA OUKOU e na kanaka Hawaii a pau a me na wahine maka ononaona o Honolulu nei, na Iwa kiani o Paliuli, Owau o ko oukou hoa aloha, ka mea nona ka inoa malalo nei, he kumeka kamaa, e noho ana ma ke Alanui Nuuanu, ma ka hale nona ka Helu 65, malalo o ka Hale Pai Kii Hoolele-aka,

            Na Kamaa buti maika loa i hanaia me ka ili Farani maikai loa, no ka uku haahaa me ka oluolu,

            Na Kamaa wahine maikai loa o kela a me keia ano, no na ili Farani maikai loa no ka uku oluolu.

            No ka hana ana i na hila o ke kamaa me ka paaloa a maikai kupoao i ka makemake me ka uku oluolu loa—A no ke poho ana i na kamaa nahaehae me ka maikai loa no ka uku oluolu loa.

            Na ili noho lio o kela a me keia ano—he nui wale na ili maikai loa.  Eia kekahi, o na kamaa a pau a'u e hana ai, a ina ua ikeia ua kapakahi a nohae a kahuli a puka paha iloko o ka makahiki hookahi, e hoihoi mai, a na'u no e hana me ka uku ole.  A o na kamak i waihoia ma kuu lima a hala na mahina  3, o kuai kudala aku no au no ka loihi loa.  Nolaila, e hele nui mai oukou ma kuu hale hana kamaa e ike maka i na mea hana a pau, i pau ke kuhihewa, a e hana no au e like me ko oukou makemake, ka aulii hulali o na kuihao malalo o na hila, e uheuhene ana i ka papa o Maukele, e aloha ana i koua hoa, ka uwe a ke kamaa ke hanaia.                                                                                                                                                                    590 6m*

----------

J. NOTT & CO.

----------

MA MEA HANA

TINI, KELEAWE,

__ A  ___

HAO PAPAA,

Helu 9 Alanui Kaahumanu!

----------

Ua hiki ia laua ke hana i na ano a pau e pili

ana i keia laina, e lihe me ka

Hoomoe ana i na Piula Wai,

HAO A PIULA PAHA.

HAWAI PIULA NO NA HALE LAAU

EIA HOI KEKAIII

Eia ma ko laua wahi i na wa a pau,

__ NA  ___

LAKO PIULA,

O KELA ANO KEIA ANO.

KAPUAHI HAO,

O NA ANO A PAU

A ME NA KUMUKUAI A PAU,

Papaa Kepau, Piula Wai,

            Paipo Hao, Papaa Ziniki,

                        Pauma, Wai, Ki Wai,

NA KAPU AME NA PAKEKE HAO!

            apa Holoi, Na Ipu hao,

                        Hiwai Laho Lio, Pa Palai,

                                    Kui kakia moena,

            Na Papaa Hao Kaupaku Hale 26x84,

Na Palaki hamo puna me Holoi hale,

            Na Ipukukui hele po,

A me na mea e ae he nui wale ke helu aku 1 yr.

----------

ʻOHI KA IO O KA LAAU!ʻ

----------

HEAHA LA IA.

__ I KA ___

Pa Kuai Papa

__ o ___

SAMUELA G. WAILA MA!

HE PAHEE I KALIAE PAHA!

----------

AIA NO MA KA

PA KUAI PAPA KAHIKO

__ o ___

KIMO PLIKANE MA

__ IHO NEI ___

E KUAI MAKEPONO LOA

IA ANA

__ ME KE ___

KUMUKUAI HAAHAA LOA!

__ NA ___

PUU PAPA NUI, NA LAAU,

__ A ME NA ___

LAKO KUKULU HALE

A PAU MALAILA.

__ OAI HOI NA ___

LAAU NOUAIKI O NA ANO A PAU.

PA PAPA MANOANO NOUAIKI.

NA PAPA NOUAIKI.

NA AAHO PAINA ULAULA.

NA PAPA HOLE PAINA ULAULA.

NA PINE PA.

NA AAHO PA a me

NA POU PAINA ULAULA.

NA PILI LAAU CIDA.

NA PILI LAAU PAINA ULAULA.

----------

Na Puka 2—0x6—0 a hiki i ka 3—0x7—6.

Na Puka komo laau aniani.  2—6x6—6 a

hiki i ka 5—0x9—0.

Na Laau Puka Aniani, 7x9 a hiki i ka

12x18.

----------

NA PANI OLEPELEPE,

I PENAIA A PENA OLE IA.

O NA ANO A PAU.

NA ANIANI PUKA ANIANI.

NA PAINA ULAULA MOLINA.

1 INIHA A HIKI I KA 5 INIHA.

NA ANO PEPA HALE MAIKAI LOA,

A ME NA LIHILIHI.

AILA HOOWALI PENA MAIKAI LOA.

AILA HOOMALOO PENA, VANIKI.

NA PENA KEOKEO,

KA LEAD & ZINC.

PENA ELEELE O

NA ANO PENA E AE

O KELA ANO KEIA ANO.

HA LAKA PUKA.

NA LAKA POEPOE,

            NA AMI LOLOA,

                        NA AMI POKOPOKO,

                                    NA LAKA UWAI,

                                                NA KUI-NAO,

                                                            NA AMI LELE,

                                                                        NA PUKA ANIANI, &c.

NA KUIHAO,

            KUI WAI,

                        A KUI KUI.

                                    3d a hiki i ke 60d &c. &c. &c.

            O keia mau mea a pau, e kuai makepono ia ana m a ke dala kuike.

            O keia mau mea a pau, a o kahi paha o keia, e hiki no ke hoounaia ma kekahi o na uwa o keia Aupuni.

            He mau Agena no hoi makou no ka mokumahu,

"KILAUEA,"

                                                                                    Kapena McGregor.

            583                                                                                          WAILA MA.