Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 19, 10 May 1873 — Ka hoemi ana i kahi mau lilo o ke Aupuni. [ARTICLE]

Ka hoemi ana i kahi mau lilo o ke Aupuni.

Ua pili no keia manao malalo o npi kumu elua, no ke kuikaln pan.ii like, a me ke ano o ke aupuni e noho nei. O ka manao o ka poe kalepa, e emi nui ana ke komo ana mai o ka waiwai a me ke

dala ma keia hope aku, no ke poho nui o ke ko, a ina he mau wanana oiaio ia, alaila, aole ma na loaa mai o ka waihona e hoemi mua, aka, he pono ke imi e i kahi e hoopiha ki ai ia hakahaka. A ma kahi nana ana hoi, ma ka hookuu dute oleia ana o na waiwai komo mai, ua hoemi no ia i na hana pili i ka pomaikai o ka waihona aupum, alaila, he mea ia e hiki ai ke hoemi i na uku. A ma kahi nana ana, o ke ano o ko kakou Moi, ua noho kuokoa Oia ma Kona Mana Hooko, e kuikawa ana mawaena o na hana | aupuni, a me ka leo o ka lehuiehu, a he mea ia e lo\a ai ia kakou ka leo e kamailio akea me ka manaolana, aia no ka manao o ko kakou makua, ma ka aoao o ka lahui, ka poe ana i aloha ai e like me ia iho. Ina aole kakou e ae ia aui no ke kuikahi e kainailioia nei, ua hiki no ia kakou ke hoomaopopo i keia kumu noonoo a e hana aku, a ke lilo hoi ko kakou mau iuna Ahaolelo i poe kuokoi, oole i poe lawelawe oihana

aupuni. He wa kupono keia e hapalaiia'i ko kakou noonoo e makaikai i kekahi mau inea nana e hoemi nui nei i ko kakou waihona, a ina hoi i kupono keia mau mahaoi ana, na oukou hoi īa e lawe aku, a e imi aku i kahi e hiki ai. A i manao hoi oakou ua hewa loa keia, e hoihoi mai ia'u i keia mau manao maluna iho o'u. j O ka hoihoi ana mai o ko kakou !Vlei hou i ko kakou mana iloko o ko kakou iima, oia , auanei ka mea e holopon» ai keia mau manao. O ka pono koho balota, a me ka noho , kaawale ana o na Hale Ahaoleio, he inaka- ; na pookela keia a kakou e kaena ai mai ko i kakou makua opiopio mai. O ko kakou lahui, ke emi hei kona ma- ; huahua ana, a ua pono ke manaoia, e hoemi ; pu ia ana no na loaa mai, a pela no auanei : kakou e nana pu iho ai, e hoemiia ana no na ] hooponopono pili lab<ii Oia ke alakai I ke kokua pu ia mai keia kakmu manao a»a. I Eia na mea a'u e olelo nei. | E hoopauia kekahi mau Kuhina.—i ko i kakou uuku ana, ua ane kohu ole kahooma- ; huahuaia ana o na Kahina, i no ko lakou lehuiehu, ua lilo no lakon a $40*000, ioa elua makahiki, mai ko kakod wfUiona ] aku. loa ua pololei ko kakoei tLelūk*naka, j he 51,531 i keia wa, alaila, aa oka ieakoa 1 no iakou a me na kakauolelo a lakoa, he

hookahi dala a oi, mai ke kane, ka wahine a me na keiki. O keia helu kanaka, aole ia i ; kupono ke hooneho lehulehuia na Kuhina. ! Aole anei ua lawa no kakou i ko kakou Moi j a tne hookahi Kuhina, nana no a me konn mau kakauolelo ma (;ona mau keena oihana e hooponopono"! na hana aupnni. O ke Keiki Alii Leopold o Perusia, ua noho alii oia moluna o 60,000 o kona mau makaainuna ponoi, ua pono oia ia lakou, a ua pono lakou iaia, a heaha ka hewa lie ho- ■ ao kakou ma ka hoomama ana i keia poe ( uku nui a kiekie hoi, a e hoonohoia i hookai hi no Kuhina, a i mau kakauolelo kona muu j hope ina na keena. O ka'u hoi keia, a pehea hoi ka oukou? Ina e lawe kakou i keia |manao, aole anei e pono ia kakou ke waiho ■; imua o ka Ahaolelo e hiki mai ana, ma o ko j kakou mau lunamakaainana la e hooko ai? | a e hoololiia ke kumukanawai o ka makahijki 1864 ma kahi e pili ana ina Kuhina? £ | loaa anu he koena nui ma ko kakou waihona. £ hoopau i ka nui o na luna aupuni haole.—Ua nui io no ko lakou uku, a he mea hookahaha keia i ko'u mau noonoo ana. No ko'u mau lono i ka poe e hiki ai ia'u ke manaoio, ano ko'u mau ike hoi i kekahi mau kau Ahaolelo a,u i noho pu ai, ua ehaeha ko'u umauma i ka hoahewa maia ko'u luna i manao no keia mau hana kumakaia. Oka j oihana like i malamaia e ke kanaka maoli a | me ka haol.e, ua pii ko ka haole, a ua uuku hoi ko ka Hawaii. Ua hiki no paha ia kakou ke koho wale, oka noho ana i na luna haole maluna ae, oia paha ka mea nana i hapai i keia manao, a i ole ia, no kekahi kumu e ae.no. Oka pono maoli, he potip ke ukuia ke dnla o ke aupuni no ka oihana, aole pono ke nana mn ke kino. Iko kakou hoonaauaoia ana, aole anei e pono ke hoaoia ko kakou poe ma na oihana, i mea e lilo ai na dala o ke aupuni i lilo ai i ka hoonaauao i kona lahui i mea makepono ? He pono anei i na maka k? nana aku i ka poe i hoonaauaoia, e eku anā iloko o na hana luhi ? He pono anei ke haaleleia na haumana i hookuuponoia mai Lahainalunn mai, Kapunahou, Hilo ame na kula eae ? Ua hoao ia anei lakou, a ua ikeia ka hemahema ? E ! hiki anei ke manaoia, o ke kolohe a me ka hemahema o lahi poe mamua, pela no ka poe mahope mai? Eia ka ke Lii W. C. Lunalilo imua oJfa Ahaolelo, ika makahiki 1868. (4 Ua pono no i ke Kiaaina o Maui ke koho i kanaka maoli kana kakauolelo, ua nui ka poe naauao i puka mai, mai na kula nui mai, a ina ua hewa kekahi, e hoopau ia ia, a e hoonoho i kahi mea e ae, aole o ka hewa o kekahi ua hewa na kanaka a pau." He olelo oiaio keia, oole no e hiki ia kakou ke manao, ua pololei loa na haole a pau, ua kekee kekahi, a ua hoopono kekahi, apela 'nona mea a pau. Ma keia kumu kamailio, ua kela ae paha kuu mahaoi ana, ine he mea la, aia i ko kakou mana hooko, ka hoopono o keia mau manao, 9 heaha la hoi? e nana iho oia i na pokii ona, na makaainana kanu, o na kupuna ona.