Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 21, 24 May 1873 — Page 4
| This text was transcribed by: | Harry Kau |
| This work is dedicated to: | To My Mother, Katherine Leimomi Kekaikuilehua |
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
Praise ye the Lord.
Pure Diamonds p.8.
1.
Hoomaikai ae, e na kula na mauna;
Hoomaikai ae, e na puu uli mau;
Hookani ae, e na wai kahe mau la,
A kupinai mai na wahi a pau,
Na pua kula nei,
Na pua nani e,
Luli a mau me ka hoomaikai pu.
Na ehu no ke kai;
Pii me ka oli ae;
Hui a Hoomaikai pu ia Iesul
Chor.-(Hoi hou i na lalani mua eha.
2.
Hoomaikai e na makani O olo,
Pa oli ae me na awawa omao;
Hoomaikai ae i ka Haku aloha;
Mele maikai me ke oli pu ao
Mele na ale e,
Na waonahele nei,
Ulu laau me na pali o kai
Aia a mele e,
Na wahi kula nei;
Hoonani e i ka Haku maikai.
Chor-(E like me maluna.)
3.
Hoonani ae, e na lahui aina;
Hoonani ae, ko ke ao nei a pau;
Kau i ka hae hoomaikai a wewelo
Maluna no o @a puu uli mau.
Hooho oli e, Pii ae na oli nei,
Pii ae a kupinai mai na hoku.
Hooho oli no, Oli aloha pu;
Pii ae na oli a lohe Iesu. HAWAII
NU HOU MISIONARI.
No Madekaseka.
Nani ka nu hou no ia mokupuni mai. Nui ka huli ana ma ka pono. Ikaika wale ka hoomaauia’na o ka poe haipule malaila mamua aku. 20 paha makahiki ka loihi o ka hoomaauia'na. He wahine ka Moi. Huli oia ma ka pono mamua, a mahope, haalele I ka pono, alilo I alii hoomaau loa i na haipule. Nui ka poe i pepehiia, i liia, i hoolei ia i napali ino, a haihai liilii ia na iwi mawaena o na pohaku malalo, a puhi ia kekahi poe i kea hi, I mea e pakele ai, pee na haipule iloko o ke ana, na lua, na wahi ike ole ia. Ina puka iwaho e ike i na makamaka,, a e imi i wahi ai, ka hopu koke ia no ia, a pepehiia ke loaa i na kiu o ka Moi.
Aole nae i pio ka malamalama iloko o ia mau makahiki hoomaau. Aole I makau na haipule a haalele i ka pono, o pepehiia ke pili aku ia Iesu. Kupaa lakou a pau. A mahuahua hoi ka poe huli mai. A make ka Moiwahine hoomaau, ka pau no ia o ka hoomaau ana. Kokua kea lii hou mamuli o ka pono. Hoi hou na misionari haole i hookokeia ilaila, a hoomaka hou i ka lakou mau hana. Ma kahi I hia’i, i puhiia’i i kea hi, I hooleiia ai i na pali ino, a make na haipule, ke ku la he mau luakini maikai I keia wa..Piha na halawai. Haole mai ka Uhane Hemolele, huli patausani na kanaka, na kamalii.
Ma ka makahiki 1871, ua 17,000 hoahanau hou. I keia Manawa, ua 350,000 a oi, ka huina o na hoahanau. A ke mau la ka huli ana. 2,000 kahunapule. Nui wale na kula Sabati, na haumana kula Sabati. Ka baibala ko lakou makemake nui. Ikaika hoi ka heluhelu ana, me ka huli i ke ano, me ke aloha, me ka malama pu.
Ua like anei Hawaii me Madekaseka?
Heaha keia olelo nane no Madekaseka i pai ia iloko o ke Kuokoa.
No Tureke Hikina.
He kauhale maluna o ka piko o kekahi mauna, Hazaka ka inoa o ia kauhale. He wahi kiekie, a kaawale loa, he ino loa kea la e hiki aku ai ilaila.
Ua lohe kekahi misionari, a ua hiki aku ka malamalama ilaila. Hoao oia e pii ai, a ike maka. Ai aka ia wahi ma kahi e kokoke ana I ka muliwai o Euperate. Ma ka hooikaika loa ana a maluhiluhi, ku ae la oia ma ka piko oia mauna, a hookipa aloha na kamaaina iaia. Akahi no a hiki na haole ilaila. He mea hou ka kau ana o na maka o lakou ma ka halelewa keokeo o ke kumu haole.
Olioli nae lakou, a akoakoa mai na kane, wahine, kamalii, he 40 a oi aku e ike, e aloha, e launa, e hoolohe.
Sabati ka misionari ilaila. Akoakoa kanaka, kamalii i ka halawai—nui ka makemake e lohe I ka ke Akua olelo. Akamai hoi I ka himeni. Pau kekahi halawai, koi lakou e halawai hou, A pau ia halawai, koi hou e halawai hou. A pela ke koi ana a loaa na halawai ehiku. Ua komo lo aka halawai hope iloko o ka po. Pau kanaka, kamalii i ka hele i ka halawai o ka misionari malihini.
He luakini Aremenia kekahi malaila, he kahunapule Aremenia hoi. (he ekalesia lalau ia.)
Elua wale no kanaka I hele ilaila ma ia Sabati. Huhu loa ke kahuna Aremenia, a pani oia a paa lo aka puka o kona luakini, a olelo me ka hoohiki ino, aole e wehe hou ia ka puka. A ke paa la paha a hiki i keia wa.
O keia poe i hele I ka halawai, he poe huli mai lakou, mai loko mai o ka pouli o ka ekalesia Aremenia, a iloko o ka malamalama o ka Euanelio oiaio. Pehea la i hiki aku ai ka malamalama ia wahi i kiekie, mehameha, launa ole? Penei ; ua hele kekahi kamaaina o lakou i kahi e, mamua loa aku. Iaia e noho ana i kahi e, ua lohe oia i ka ke Akua olelo, ua loaa iaia ke Kauoha Hou ; heluhelu malu oia, a hookaakaaia kona maka, a komo ka malamalama, a heluhelu pu kekahi mau hoa, a huli like mai lakou, a hoohiki e haalele i ka ekalesia kahiko. Ka ekalesia Aremenia. A ku lakou a hoi i ko lakou kauhale ma ka mauna, e lawe pu ana i ka Baibala me ka buke himeni. O ka Baibala me ka buke himeni. Oia wale no na kumu ao. Me ia mau mea, paipai lakou i na hoa, i ka poe a pau oia kauhale, e han@ele I ka ekalesia oiaio ole, a e lilo i ekalesia oiaio, e like me ke kukuhi ana o ka Baibala. Akahi no a hikiaku ilaila kekahi kumu no kahi e mai. Ua puni ka piko o kela mauna I ka malamlama. HAWAII
HELU 22. SABATI, IUNE 1.
KUMUHANA O ISERAELA MA AIGUPITA.
Pauku Baibala. – Kinohi 46:1-4. 29-32.
1 Hele mai la o Iseraela me kana mau mea a pau loa,a hiki mai la i Beereseba, a mohai aku la i na mohai I ke Akua o kona makuakane o Isaaka.
2 Olelo mai la ke Akua ia Iseraela ma ka hihio i ka po, i mai la, E Iakoba, e Iakoba. I aku la keia, Eia no wau.
3 I mai la kela, Owau no ka Akua, o ke Akua o kou makuakane : mai makau @ e ke iho ilalo i Aigupita ; no ka mea, h hoolilo au ia oe i lahuikanaka nui malaila.
4 A e iho pu aku no au me oe i Aigupita ; e oiaio no hoi, e lawe hou mai au ia oe mailaila mai, a e kau no o Iosepa i kona lima ma kou mau maka.
29 A hoomakaukau ae la o Iosepa i ke kaa ona, pii aku la ia e halawai me Iseraela, me kona makuakane i Gosena, a ike aku la oia iaia, kau iho la ia ma kona a i, a uwe iho la ma kona a-i, a liuliu wale.
30 Olelo aku la o Iseraela ia Iosepa,Ano, e pono ia’u ka make, no kuu ike ana i kou maka, no ka mea, e ola ana oe.
31 Olelo aku la o Iosepa I kona poe hoahanau a me ka poe o kona makuakane, E, e pii aku au, e hoakaka ia Parao, a e hai aku au iaia ; o ko’u poe hoahanau, a me ka poe o ko’u makuakane I noho ai i ka aina o Kana@no, ua hele mai i o’u nei :
32 He poe kanaka malama hipa lakou, he poe kanaka hanai holoholona, a ua hele mai lakou me ka lakou hipa, a me ka lakou mau holoholona, a me ka lakou mea a pau.
: o :
Pauku Alakai. “Owau no ke Akua – mai makau o eke iho ilalo I Aigupita ; no ka mea, e hoolilo au ia oe i lahuikanaka nui malaila.” Kinohi 46:3.
Pauku hui Lahui. “E alakai no oe ia’u ma kau olelo ao, a mahope aku, e kookipa ia, u i ka nani.” Halelu 73:24.
Mele. – Him. 494, Leo Eitham, C. Sacra page 196.
Pule no na Aina Pegana. Na Ninau.
(E hui ana na haawina elua, keia me ka haawina pokii.)
P. 1. Na makua. Ka hoomaka ana e hele. Ua pau ke kanaloa ana o Iakeba ; ua ae no e hele, hoomaka koke anei oia e hele? Oia wale no anei ka i hele? Me ke aha pu kekahi? Kaua mau mea a pau, heaha ia @ keiki. 2 na wahine. 3 na moopuna. 4 na holoholona. 5 ka ukana.
Na Keikikane;; Ma ke aha ka makuakane, na wahine, na moopuna, ma na kaa paha? Ma ke aha ka ukana? Ehia hoki? Ehia lakou, makua, keiki, wahine, moopuna? P27.
Na Pokii. Ehia inoa o Iakoba? Elua. Iakoba, Iseraela. Owai ka mua? nohea ka loa? no ke aha? Ikaika anei oukou i ka pule? Owai ka makuakane o Iakoba? Ehia keiki a Isaaka? Owai ke keiki pono ole? Heaha Beereseba? he kauhale paha. Owai ka I pule malaila? Aberahama, Isaaka, Iakobo. Pule anei oukou? mahea? no ke aha? E hele ana o Iakoba ma ihea? I Aigupita? no ke aha? ma ke aha? me wai? ehia lakou? 70. A pololi oukou, e hele aku i hea i loaa ka ai? Nawai e haawi mai ke ola mau loa? Hoopaanaau. Ioane 6:27. A makewai oukou e hele ihea? Hoopaanaau Isaia 55:1.
Na makua. Ko lakoba hihio. He hihio ko Iakoba mahea? ma ka Manawa hea? He hihio anei kona mamua? Ae. Mok.28:12-15 ; 31:11-13; 32:1-2. Heaha ka ke Akua i olelo ai ia Iakoba ma ka hihio? 1 Owau no ke Akua, Owai? 2 mai makau I ke aha? 3 E hoolilo au ia oe i aha? mahea? Makau anei Iakoba ke iho i Aigupita? no keaha? No ka mea, ilaila kona kupunakane o Aberahama, a mai polikia oia ilaila. A he aina hoomana kii hoi ia. Heaha ka ke Akua mau olelo ia Iakoba mamua? mok. 28: 13-15. E hele ana o Iakoba ihea ia Manawa?
Ua hookoia anei keia olelo no ka lilo ana o Iakoba i lahuikanaka nui ma Aigupita? Kan. 26:5.
Na Keikikane. Owai kekahi e iho pu ana i Aigupita me Iakoba? Nawai I hai pela? Ko ke Akua iho pu ana me ia, heaha ia ? kona kokua’ a malama pono ana iaia. Nawai kakou e kokua a malama ma ke alanui? A hiki Iakoba i Aigupita e aha o Iosepa iaia? Kau kona lima ma ka maka o Iakoba, heaha ia? ka hoopaa ana i
Kona maka I ka wa e make ana. E kanuia ana o Iakoba ma Aigupita? E hoihoi ia ihea? Nawai e hoihoi? Ua hookoia anei keia? Mok. 50:1, 7, 13.
P.29. Na Kaikamahine. Ko Iosepa hoomakau ana. Owai kai hoana e ia imua i o Iosepa la? P.28. No ke aha? A lo@e o Iosepa, heaha kana I hoomakaukau ai? A pii oia ma ia koa, a halawai pu me wai? mahea? a ike a aha, a liuliu wale? Heaha o Gosena? He aina mahea? no ke aha ko hoomaha ana malaila? Mok. 45:10. Mahea kahi e maha mau loa ai? He hoailona anei o Gosena no ka lani?
Ehia makahiki ke kaawale ana, o Iakoba laua me Iosepa? 22. Loihi loa ea. Ehia hoi mile mai Heberona a Gosena?
Na Pokii. Olioli loa anei laua? O iakoba, ka makuakane, me Iosepa ke keiki i ko laua halawai pu ana? Iloko o na makahiki he 22 i kaawale ai laua, ua hele lalau anei o Iosepa? Aole, he keiki kupaa loa oia ma ka pono – ikaika I ke pale ana i na hoowalewale. Owai kekahi keiki i haalele i ka makuakane a hele lalau loa? Luk. 15:12, 13. Hoi hou anei oia mahope me ka mihi? Ina kaawale oukou mai na makua aku, e noho oukou pehea? Me Iosepa anei? a halawai pu hou, aole anei e nui an aka olioli, ke apo a honi ana? A hele auwana oukou, a hoi mai me ka mihi, mahea ka olioli he nui wale?
P. 30 Na Makua. Heaha ka olelo a Iakoba ia Iosepa? Ua ko kona makemake, kona i ini nui e ike ia Iosepa – nolaila, e ae oluolu oia e make koke oia. Ua make koke anei oia? Ola oia ehia makahiki mahope? 17. Mokuna 47:28. Owai kekahi i ae oluolu e make? No ke aha hoi? Luka 2:25, 29, 30.
P. 31, 32. Oukou a pau. Ka Iosepa mau olelo. Heaha ka Iosepa mau olelo i na giagabay iba? 1. E pii a e, a hoi aku ia Parao, ua puka mai kona mau hoahanau. 2. He poe malama hipa, a hanai holoholona lakou 3. Ua puka pu mai, na holoholona. He mau olelo aha keia ia Parao? He mau olelo hooluolu paha ia ia. Ua ae anei Parao mamua e hele mai lakou e noho ma kona aina? Mok. 45; 17-20. O ka hele ana o Iakoba, ka makuakane me na keiki be 11 I Aigupita a kulou imua o Iosepa, ka moe uhane hea o Iosepa ka I hookoia? Mok. 37; 9,10.
Na keiki a pau. Ka pauku alakai, hai mai. Me ka pauku hai Lahui. Heaha ka manao nui e pili ana ia kakou? E hele I kahi e loaa’i ke ola a e imi I ke ola mau no kakou iho, a no ka lehulehu ma na aina naaupo.
Mele. Himeni, 491. Leo. Newburg. C. Sacra, p189. Pule no Maikonisia, Fatuiwa, &c. &c.
HAWAII.
Na Olelo Wehewehe no na Oihana
A na Lunaolelo.
@
P.31. “Maluhia iho la na ekalesia.” O ka hoomaau ana i hoomauia no na makahiki ekolu, ua pau ae la ia, a malu iho la na ekalesia. Ke manao nei kekahi poe, o ke kumu o ia malu, oia ka hoouna ana o Kaligula ka emepera o Roma, i kona poe koa e kukulu i kona Kii ku maloko o ka luakini ma Ierusalema. I ka wa ihookokoke mai a@ kela puali koa, piha ae la na Iudaio i ka pihoihoi, a pau ae la ka lakou manao hoomaau i ka poe Karistiano. Ua hanaia ia mea i ka makahiki o ko kakou Haku 39. “Ma Iudea a pau, a me Galilaia, a me Samaria hoi,” oia hoi na wahi a pau o Palestine. “Hookupaaia – ua kukuluia. Ma ia mau pauku e ike ia kea no oia huaolelo, he kukulu ; e like me kukuluia o ka hale a paa, pela lakou I kukuluia ma ka pono, a hookupaaia, a hoopaaia. O kea no maanei : he hookupaa, he hookohu ia a paa loa.
“E hele ana me ka makau i ka Haku” – e hele mua ana, aole hoi I hope. O na ekalesia i holo ole imua, e hoi hope ana lakou. Aole hiki ke ku ma kahi hookahi. Pela no hoi na hoahanau. E like me ka Paulo, pela lakou e pono ai ke hana, me he poe la e holo ana imua, e holo me ka ikaika a pau. Pilipi 3:13, 14,. “Me ka makau i ka Haku” – Ka makau i huipuia me kea no aloha.
Kea no makau i ka Haku i olello@a, o ka mole ia o ka naauau. Halelu CXI:10.
“Me ka olioli o ka Uhane Hemolele” – oia hoi ma ka hoomaikai ana, a me ke alakai ana o ka Uhane Hemolele. Ioane 14:16, a me 16:13. “Mahuahua iho ia lakou,” hoohui ia mai la na mea e ae me lakou
P32. “A i ko Petero kaahele ana ma na wahi a pau” – eia paha kea no maanei, i ko Petero kaahele ana i waena o ka poe manaoio a pau. Ua hele io no o iwana o ka poe manaoio a pau o Palestine a hiki i “Luda,” He eiwa a umi paha mile o keia wahi kauhale mai Iopa aku ma ka aoao hikina hema, he hele ana no ka la hookahi mai Ierusalema aku a hiki ilaila. O ke kumu o ko Petero hele ana i Luda, i ike oia i ka poe manaoio ma ia wahi.
P. 33 “Loaa aku la iaia ilaila kekahi kanaka o Ainea kona inoa, ua moe ma ka moe no na makahiki ewalu i ka mai lolo.” He inoa Helena o Ainea, ma ia mea ua ike na Helene ia kanaka. O ka poe i loohia i ka mai lolo, ua pau ko lakou ike hoopa, aole hoi hiki ke hele. Ewalu makahiki o ko Ainea waiho ana I keia mai me ka waiho ana me kahi moe.
P. 34. “I mai la o Petrero iaia, e Ainea, ke hoola mai o Iesu Kristo ia oe.” Ua loaa aku oe ia Iesu i kekahi wa he kanaka i hiki ole ke lawelawe nona iho, (no ka lolo a no kekahi mea e ae paha,) no na makahiki he kanakolu kumamawalo, aloha aku la oia a hoola aku la iaia. Ioane 5:1-9. Ano hoi ke hai aku nei o Petero ia Ainea, na ia Iesu hookah, ka Mea I Poniia, ka mea nana ia e hoola. “E ku, a nau no e holahola i kou wahi moe.” Ma kona holahola ana I kona wahi moe e hoikeia a@ ua hoola io ia oia. “Ku koke ae la ia.” Ola koke ae la ia.
P. 35. Mahope o ka hana mana i hana ia e Petero ia Ainea, a me ka hai ana o Petero i ka euanelio, a me ka hana a ka Uhane Hemolele, ua ikeia na hua kupaianaha loa, no ka mea, “O ka poe a pau, e noho ana ma Luda, a ma Sarona. ike aku la lakou iaia, a huli iho la i ka Haku.” I ko lakou hoomaopopo ana i ko Ainea ano mai, no na makahiki ewalu, a ia lakou hoi i ike ia ano, na ka mana o Iesu ia i hoola, a lilo ia i kanaaka ikaika, kono ikaika ia ae la lakou e manaoio ia Iesu, oia ka Mesia oiaio. O Sarona, ka Sarona i oleloia ma ke Kauohakahiko: oia kela aina momona e waiho ana mawaena o na mauna iwaena konu o ka Aina Hoano a me ke Kaiwaeuahonua, o kona palena mai Kaisareia aku a hiki i Iope. Isaia 33:9; 35:2; a me 65:10 a me Ke Mele a Solomona 2:1.
P.36. He eiwa a umi paha mile o Iope mai Luda aku. O ke awa ku moku ano nui ia o Palesetine, oia no hoi kahi a lona i ee ai maluna o ka moku me ka manao e holo i Taresisa ma Sepania, iaia i manao ai e holo mai kea lo ak@ o Iehova. Aia ma ia wahi “kekahi haumana.” Aolemea i oleloia no Ainea e akaka ai he kanaka manaoio ia i ka wa i hiki aku ai o Petero ma Luda, aka ua hoolaia no ia; i kekahi wa ua haawi mai ke Akua i na pomaikai nui loa maluna o ka poe ike ole iaia, a ina e makemake kakou e ikeia mai ma kea no he poe keiki nana, he pono e ha@a maikai aku i na mea a pau, i na enemi hoi kekahi. Mat. 5:44, 45. Aka, o Tabite, he haumana ia, he haumana lokomaikai loa ia, i piha i na hana maikai. O kona mau inoa elua ma ka olelo Suria me ka Helene, eia kea no, he gazelle. O ke gazelle, he holoholona nani loa ia. He mea maa hoi ka poe o ka aina hikina ke kapa ana aku i na kaikamahine ui ma keia inoa. O keia no ka inoa o Iehoasa, Zibia, ma ka olelo Hebera. 2Na’Lii 12:1.
P. 37. “Ia mau la,” – oiai e noho ana o Petero ma Luda.
“Mai iho la ia a make.” Ua kahea pinepineia ka poe pono a me ka poe ikaika, e haalele i ka lakou mau hana, a e hele ‘ku i kela ao. Ua ike pono ka Haku Iesu i ka @
aku lakou iaia.” Ua hoomakaukau lakou i ke kino e kanu e like me ka mea mau.
P.38. I ka wa i lohe ai na haumana aia o Petero ma Iopa, hoouna aku lakou i na kanaka elua i ona la, e noi ana iaia e hele mai i o lakou la. Ua loohiaia lakou e ka popilikia, a o ka hiki kino ana mai o Petero, a me ka hoike ana mai i kona aloha, ko lakou mea ia e oluolu ai, a malia paha ua manaolana lokou e hoola ia o Doreka.
P. 39. “Ku ae la o Petero iluna, a hele pu me laua.’ Ua ae koke aku o Petero i kela leo kahea, me kona manao o ka hea ana ia o ke Akua iaia. “Ku pu me ia na wahinekanemake a pau e uwe ana. Ike iho la lakou ua poino ma ka make ana o ia kaikuahine. “Ikea iho la na pomaikai i ka wa e nalo aku ai.” “E hoike ana i na palule a me na kappa komo a Doreka i hana ai.” He mea hoike ia mau mea no ko Doreka makaukau i ka hana lima. “I kona wa i noho pu ai me lakou.” Aole ia me lakou ia wa, oiai ua hele aku i kela ao.
P. 40. “Kipaku aku la o Petero ia lakou a pau mawaho,” e like me ka Iesu i hana ai @ia i hoola ai i ke kaikamahine a Iairo. Mat. 9:25; Luka 8:51.
Pule iha la o Petero mamua, a he mea maopopo ua pule oia me ka manaoio. Mareko 11:24. “Alaila, haliu ae la ia ma ke kino, i aku la e Tabita, e ala mai oe. I ka wa a Petero i hoopuka ai ia olelo. “Oaka ae la kona mau maka.” Lanakila iho la ka manaoio o Petero. Ola ae la ka mea make. Aole o ka nana wale mai no, “ala ae la ia iluua,” ua maopopo loa no keia moolelo o Luka. Me he mea la ke ike aku nei kakou i ke kino make, ua hoomakaukauia e kanu, a me na wahinekanemake e uwe ana, me na mea hana lima a Doreka, e hoike ana no kona mau hana aloha. Ua haalele mai la oia ia lakou, me ka manaoia aole e hoi hou mai ana, a ua kaumaha loa, lakou a pau. Noi aku la o Petero ia lakou a pau e hele iwaho; kukuli iho la ia ilalo, a pule aku la. Lanakila iho la kona manaoio, a ike iho la ia, ua ae ia kaua noi. Ala@, kauoha aku la ia i ke kino make “E Tabita, e ala mai oe.” Hoi mai la ka uhane i ka hale, ka mea ana i haalele iho ai. Oaka ae la na maka o Tabita, a nana aku la ia Petero. Ala ae la ia iluna.
P> 41. :Haawi aku la o Petero i ka lima iaia, hooku ae la iaia iluna,” aole paha no kona hiki ole ke ala, aka, i mea hoike i kona aloha no ko Tabita hoi ana mai kela ao mai, a halawai hou me ka hana i aloha nui ia e ia maanei. “Kii aku la ia i ka poe haipule, a me na wahinekanemake, a hoike aku la iaia e ola ana.” Ano e ae la lakou a pau. Halawai hou ka poe manaoio me ko lakou kaikuahine i make, a ua ala hou, me ka olioli nui, a ua hooliloia ka makena o ia poe wahinekanemake i mea olioli nui.
P. 42. O keia hana mana “ikea ae la ma Iope a pau. He hikiwawe ka lahu ana o na mea kupaianaha ma ka olelo wale ia, a pela i hiki wawe ai a puni o Iope no ka make ana, a me ke ola houana o Tabita. “A nui na mea I manaoio aku i ka Haku.” O ke kumu o keia manaoio, oia no ka hana mana a Petero. Pela no hoi i ka hoolaia’na o Ainea, pauku 35. Papalua ka hua o keia hana mana ; hoihoiia mai la ka makamaka o ka poe ilihune e noho me lakou, a he nui ka poe i alakaiia e manaoio aku i k Haku Iesu.
P. 43. “Noho iho la ia ma Iope i kekahi mau la.” I ka nana aku, aole paha oia i noho liuliu ilaila, aka, ua haawiia mai ka hana e ka Haku, a ua noho oia e hana, ua noho oia a hiki i ka wa e hea ia mai ai e hele i kekahi kihapai e ae. Pomaikai ka poe e lawelawe mau ana i ka hana a ka Haku, ma na wahi a pau a lakou e noho ai.
(Aole i pau.)
Ka mana o na wahine.
E nana oukou i ka palapala Aina, a huli a loaa kekahi mokupuni uuku, o Iava ka inoa. E imi ia Batavia laua me Samarana, he mau kulanakauhale ia, a mawaena o laua, he wahi aupuni uuku, o Banetama ka inoa. Malalo no ia o Holani ma ka auhau ana; aka, ua aeia e hana lakou e likeme ka hana mau, mai ka wa kahiko loa mai. Ua noho no na kanaka me ka maluhia, a me ka pomaikai, aohe mea nana’ e keakea mai.
Eia ka mea kupanaha, he kane no ke lii; aka, aia no ka mana i na wahine. Ia lakou ka hoomalu, ka hooponopono, kea lii ana. He mea ole ke lii ke ae ole na wahine.
O na Kuhina, he mau wahine uo ekolu. Ka aha kukakuka malu, he aha wahine no. Na luna aupuni, na luna koa, me na koa hoi, he poe wahine no. Na kane, he poe mahiai, a kuai wale no lakou. O na koa kiai I kea lii, he poe wahine no lakou, he poe hanohano ia. E.e lakou maluna o na lio me ka lole kane, me na kila oi me he kepa la. He pahi oi ma kekahi lima, a he pu ma kahi lima a ki pu no i ka wa e holo kiki ana.
O ke keiki kane hanau mua a ke lii ka hooilina no ke aupuni. Ina nae e make ke l@i me ka hooilina ole, hookah haneri wahine ke akoakoa, a koho ma ka balota i kekahi keiki kane a lakou i pani hakahaka no kea lii i make, a kukala hoohoia. Ma ke alanui @
@e ano kanawai aupuni. O ke kulanakauhale alii o keia aupuni nuku, aia no ia ma kahi uliuli a maikai loa o ka mokupuni, a ua kiaiia e na papu ikaika elua.
Maikai maluhia, haunaele ole ia aupuni, maikai, mana, ikaika na wahine olaila.
Aole au e paipai a hookonokono ana i na wahine Hawaii e lawe i na oihana aupuni, a e hooponopono i ke aupuni; aka , e paipai ana au ia oukou, e na wahine naauao, e ala, a lawe i na oihana e ku pono ana ia oukou; e hooponopono, e alii iloko o na ohana, e hoomaemae i na hale, e malama pono i na keiki, e hooakoakoa ia lakou ma ke kakahiaka, ma ke ahiahi, ma ka ai pu ana, a pule ohana pu ana. Ma kuu lohe ana, hele lalau no kekahi poe keiki. Ala no ma ke kakahiaka, a hele aku i kauhale e paina ai; a hele i ke kula me ka paina ole, a pule ohana ole paha. A pau ke kula, hele lalau no kekahi poe, aole hoi koke i ka hale a hiki i ka wa pule ohana, hiamoe e paha na keiki, me ka lohe ole i ka leo pule. Na oukou e na makuahine e hooponopono, i pono ka noha ana o na keiki.
Nui ka hana a na wahine, a makuahine, he mau palapala, he mau buke, he nupepa kamalii e like me ke Ala@la, aia iloko o na ohana. Aole nae i heluhelu e na keiki; ua haehae ia, ua ekaeka, a lilo i lupe paha. No ke aha, no ke kokua ole paha o na makuahine i ka heluhelu pu, a kuhikuhi i kea no, a hoolealea i na keiki ma ka wehewehe ana.
E heluhelu wale anei na keiki ke kokua ole na makua? Ke make nei ka nuopepe kamalii, ke Alaula, ka nupepa hookah no ia nan a keiki. Ua make ka! Nawai i pepehi? Na na makuahine paha. Nawai la!
E na wahine, he mana ko oukou e hoala mai ai i na mea i make, a i na aha hana, @a aha humuhumu mauawalea, na aha halawai wahine. E hoala hou i ka nupepa kamalii, a me keia mau aha maikai a pau. E hele i kauhale, e paipai, e imi i na keiki auwana, na keiki makua ole, na wahine kane make mai ilihune, pololi, e hana mai kai aku. Aia ia oukou ka hoomakaukau ana i na keiki no ka lawe ana i na oihana aupuni, a oihana ekalesia ma keia hope aku. E hana mau, mai paupauaho.
Hawaii.
Na Kaula Gula.
Ua lohe pinepine ia no na kaula hao, na mea e paa ai ka poe hana karaima, aihue, pepehi kanaka &c, i ole lakou e hemo e mamua o ka manawa i pono ke hoopaa ia. Okoa nae na kaula gula, he mau kaula hoopaa no nae ia i ka poe hewa. Aia no ia mau kaula ma ka waha, a ma ka naau o na makua pono, me ka poe pono a pau.
Eia ua kaula gula nei, o ka pule. Hoao no ke keiki e holo aku i ka lealea, i ka hewa, i ka auwana wale i-o ia nei, ma ke kai, ma na aina e, mai ke akua aku, mai kapono aku, mai ke kula sabati, a luakini aku, a komo iloko o ka uhauha, me kela, i ka pule a ka makauahine paha, a ka meae paha. Ua hele no a loihi aku, a he palena no nae, a hiki ilaila ka hoomaka no ia o ka hoi hou mai, e like me ke keiki uhauha iloko o Luka mok. 15.
I mana nae keia kaula, a lilo ia i mea e paa ai ke keiki, a e hoi mai ai mai ka auwana ana mai; pono e pule ka makua me ke keiki i kona wa uuku, i maa kona pepeiao i ka lohe ana i ka leo, i ka hua pule, i paa naau ia ia na huapule, a me ke ana ikaika o ka pule ana, i hiki i ke keiki ke hoomanao i na pule a ka makua nona, ia ia e auwana wale ana, a e komo ana iloko o ka hewa. Ma kahi mehameha, ma kona keena ma ka po, ma kona keena paahao paha, e ala mai ai ka hoomanao ana i keia mau pule, a lilo ia i mea e mihi ai, e hoi ai ma ka pono a ola.
E pule mau hoi na makua, mai paupau aho no ka hoi koke ole o na keiki auwana, no ke ko koke ole o na pule. He kaula gula ka pule, he maawe kela keia pule ma ka nui o na pule e nui a ikaika ai ke kaula gula e paa ai ke keiki, a e hiki mai ai iaia mai ka hewa mai.
Nui ka poe auwana i hoihoiia mai, a hoopakele ia i ka make, a hoolaia ma ka lani, ma ka mana o keia kaula gula, ka pule e na makua pono, a ka poe makamaka aloha.
Make e paha ka poe pule mamua o ka huli ana mai o ka poe nona na pule, aka, aole make ka mana o ka pule, aole popop keia kaula gula. E ko an aka pule. Ua hala e ka mea pule i ka lani; mahope huli ka mea non aka pule, a hui pu laua e elua ma ka lani. E pule hooki ole.
Hawaii.
Halelu 1.
1 Pomaikai ke kanaka i hele ole ma ke aoia o ka poe aia.
I ku ole hoi ma ka aoao o ka poe hewa,
I noho ole hoi ma ka noho o ka poe haakei.
2 Aka, ma ke kanawai o Iehova kona olioli;
A ma kona Kanawai oia i manao ai i kea o a me ka po.
3 E like no ia me ka laau i kanuia m@ na kahawai,
I hoohua mai i kona hua i kona manawa;
A o kona lau hoi aole e mae;
A o kana mea e hana ai e pono ana no ia.
4 Aole hoi e like me neia ka poe aia;
Aka, ua like ia me ka opala i puehu i ka makani.
5 Nolaila, aole e @
ka hookolokolo ana,
Aole hoi ka poe hewa iloko o k aka poe pono anaina.
6 No ka mea, ua ike mai la o Iehova i ka aoao o ka poe maikai;
Aka hoi, o ka aoao o ka poe hewa e make ana no ia.
NA BUKE
I HOOLAHA IA E KA PAPA HAWAII!
ME KE
KUMUKUAI O KELA ME KEIA.
BAIBALA HEMOLELE Nui Ili Gula Nani me
Na kuhikuhi ma na aoao……………………………..$12 00
Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae wai gula $5 00
“ “ uuku iki iho, “ “ 8 00
“ “ Pananaiki iho ili eleele … 4 00
Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi … 3 00
“ “ eleele kaekae wai gula … 1 00
“ “ “ … 75
Kauoha Hou Hapa Haole ……. 75
Lira Hawaii 1848 me ke kanawai ……. 25
“ “ 1855 ……. 25
Moolelo Ekalesia ……. 50
Haiao ili lahilahi ……. 10
Hele Malihini ana ……. 25
No ko ke Akua ano ……. 25
Lira Kamalii ……. 25
Hoike Palapala Hemolele …….. 25
Moolelo o Heneri Opukahaia ……. 25
Hoike Akua ……. 25
Wehewehehala ……. 25
Ninau Hoike ili manoanoa ……. 25
“ “ “ lahilahi ……. 10
Kumumua Kula Sabati ……. 10
Buke Lawa Lima …… 10
He Buke no ka Pope ……. 10
Ui Kula Sabati Helu 3 ……. 25
“ “ “ 4 …….. 05
“ “ “ 5 …….. 25
Buke Euanelio a Ioane … 10
Himeni Hawaii … 1 00
Himeni ili nani Hawaii … 1 75
Kumu Leo Mele … 10
Kumu Leo Mele ili nani … 50
NA KAUOHA HOU PAKEKE.
Ili Gula nani ….. 1 50
Ili eleele kaekae nani ….. 50
Ili eleele ….. 35
KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.
Ili Gula nani ….. 1 75
Ili eleele kaekae wai gula …. 60
Ili eleele … 50
NA HALELU PAKEKE.
Ili Gula nani ….. 50
Ili eleele kaekae wai gula … 20
Ili eleele …. 30
Ka Hae Hoonani (Buke Mele) …. 25
EIA NA BUKE HAAWI WALE.
Palapala Liilii –
Helu 4 – Makemake anei oe i ke ola?
Helu 6 – E hele i o Kristo la.
Helu 7 – Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.
Helu 11 – No ka Hoohiki wahahee i ke Akua.
Helu 16 – Ka Eehia ana o ka Ahaaina a ka Haku a
me ka Bapetizo ana.
Helu 17 – Mai hana ino i na holoholona.
Helu 18 – No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu
ana i ka Awa.
Ka Davida Malo Kumumanao.
Ka Moolelo o Batimea Puaaiki.
Aia ke keena kuai buke o ka Papa Hawaii ma
ka huina o Alanui : Betela me Alanui Kalepa, e kokoke
ana i ka Hale Leta.
J. F. POKUE.
Kakauolelo o ka Papa Hoolo o ka Ahahui Euanelio
o ko Hawaii Pae Aina.
KA NUPEPA “KUOKO A!”
Hoopuka mau ia
I KELA POANO KEIA POAONO.
$2.00 no na mahina /Umikumamalua.
$1.00 “ “ “ Eono.
MA KA HOOKAA MUA MAI.
HH