Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 21, 24 May 1873 — Ka mana o na wahine. [ARTICLE]

Ka mana o na wahine.

E naoa onkou i ka palapala Aina, a huli a loaa kekahi mokupnoi uūku, o lava ka inoa. E imi ia B»itavia laua me Samarana, he man kulanakauhale ia, a mawaena o laua, he wahi aupuni uuku, o Banetama ka inoa. Malalo no ia o Holan! ma ka auhau ana ; aka, ua aeia e hana lakou e like me ka hana mau, mai ka wa kahiko loa mai. Ua noho no na kanaka me ka maluhia, a me ka pomaikai, aohe mea nana e keakea mai. Eia ka mea kupanaha, he kane no ke lii ; aka, aia no ka mana i na wahine. Ia | lakou ka hoomalu, ka hooponapono, ke alii ana. He mea ole ke lii ke ae ole na wahine. O na Kuhina, he mau wahine no ekolu. Ka aha kukakuku malu, he aha wahioe no. Na luoa aupuni, na lnna koa, me na koa hoi, he poe wahine no. Na kane, he poe mahiai, a knai wale uo lakou. Ona koa kiai ike alii, he poe wahine no lakou, he poe hanohano ia. E-e lakou maluna ona 110 me ka lole kane, me na kila oi me he kepa la. He pahi oi ma kekahi lima, ahe pu ma kahi lima, a ki pu no i ka wa e holo kiki ana. O ke keiki kaoe hanau moa ake lii ka i hooiiina no ke aupuni. Ina nae e make ke 111 me ka hooilioa oie, hookahi haneri wahi- ■ ne ke akoakoa, a koho ma ka balota i kekahi ; keiki knne a lakou i pani hakahaka no ke i alii i make, a kukala hoohoia. m» Jio Alanni . ftTiO ffanāwai anpuni. P" O' iee alii o keia aupuni nui ku, aia do ia ma kahi uliuli a maikai loa o ka mokupnoi, a oa kiaiia e na pnpo ikaika elua. Maikai maluhia, haonaele ole ia aupuni,

maikai, uiaua, ikaika oa wahioe olaila. Aole au e paipai a hookonokono ana i oa wahine Hawaii e lawe i na oihaoa aupun), a e hoopouopono ike aupuni; aka, e paipai aoa au ia oukou, e na wahine inare, na m;ikuahine, na wahine naauao, e ala, a tawe i ua oihaoa e ku pono ana ia oukou ; e hoopooopono, e alii iloko ona ohana, e hoomaemae i na hale, e malama pono i na keiki, e hooakoakoa ia lakou ma ke kakahiaka, ma ke ahiahi, ma ka ai pu aoa, a pule ohana pu ana. Ma kun lohe ana, hele lalau no kekahi poe keiki. Ala no ma ko kakahiaka, a hele aku i kaohale epaina ai; I a hele ike kula me ka paina ole, a pule ohana ole paha. A pau ke kula, hele lalau no kekahi poe, aole hoi koke ika hale n hiki i ka wa pule ohaua, hiamoe e paha na keiki, me ka lohe ole i ka leo pule. Na oukou e na maknahiuee hoopouopono, i pono ka noho ana o na keiki.

Nui ka hana a na wahine, a makuahine, he m»u palapala, he mau huke, he nupepa kamalii e like me ke Alaula, aia iloko o na ohana. Aole nae i heluhelu e ua keiki; ua haehae iu, ua ekaeka, a lilo i lupe paha. No ke aha, no ke kokua ole paha o na makuahiue i ka heluhelu pu, a kuhikuhi i ke auo, a hoolealea i oa keiki ma ka wehewehe ana.

E heluhelu wale anei na keiki ke kokua ole na makua ? Ke make nei ka nupepa kamalii, ke Alaula, ka nupepa hookahi no ia na na keiki. Ua aaake ka I Nawai i pepehi ? Na na makuahine paha. Nawai la I E na wahine, he mana ko oukou e hoala naai ai i na inēaimake, a ina aha haoa, ūa aha humuhumu mauawalea, na aha balawai wahine. E hoala hou ika nupepa kamalii, ame keia mau aha maikai a pau. E hele i kauhale, e paipai, e imi i na keiki anwana, na keiki makua ole, na wahiue kane oiake mai, ilihune, pololi, e haoa maikai aku. Aia ia oukou ka hoomakaukau ana i na keiki no ka lawe ana i na oihana I aupuui, a oihaua ekalesia iaa keia hope aku. E hana mau, mai paupauaho.

v Hawaii. Na KAOLA OūLA, Ua lohe pinepiue ia no na kaola hao, oa e paa ai ka poe hana karaima, aihōe, pepehi kanaka &c, i ole lakoo e hemo e mamua o ka maoawa i pooo ke hōopaa ia. Okoa nae na kauia gala, he maa kaola hoopaa no nae ia i ka poe hewa. Aia no '

ia maa kuula raa ka waba, a tna ka naau u | oa makua pouo, me ka, poe pooo a p» Q . Eia ua kaola gula nei, o ka pule. Hoao no ke keiki e holo aku ika lealea, i ka hewa, i ka auwana wale w> ia aei, ma ke kai. ma na aina e, raaii ke akua aku, m*i kapono akn, rftai ke kula Bab*ti, a luakiui aku, h koeoo iloko o ka uhauha, me keU, ft keia kolohe. Fa» nae oia i keia k;»ula, i ka pule a ka makauahine pahn, a ka mea e paha. Ua hele no a loihi aku, ahe palena no nae, a hiki ilaila k« hoomaka no ia n ka hoi ljon raai, e like me ke keiki ahauha iK> ko o Luka mok. 15. I maoa nae keia kanla, a lilo ia i mea e paa ai ke keiki, a e hoi.mai ai mni ka an wana ana mai ; pono e pale ka makua me ke keiki i kona wa nnku, i maa kona pepeiao i ka lohe ana i ka leo, i ka hua puK-, i paa oaau ia ia na hoapule, ameke an ikaikao ka pnle ana, i hiki i ke keiki k, hoomanao i Da pule a ka makua nona, ia ia e auwana wale ana, a e komo aua iloko t , ka hewii. Ma kahi mehameha, ma k.u.a keena raa ka po, roa kona keeua paaliun paha, e ala mai ai ka hoomanao aua i keia mau pule, a lilo ia i mea e mihi ai, e liui ai ma ka pono a ola. E pule mau hoi na makoa, mai paupau aho no ka hoi koke ole o na keiki auwan», no ke ko koke ole o na pule. He kaula gnla ka pule, be maawe kela keia pule ma ka nui ona pole e nni a ikaika ai ke kaula gula e paa ai ke keiki, a e huki mai ai iaia mai ka hewa mai. Nui ka poe auwana i hoihoiia mai, a hoopakele ia i ka make, a hoolaia ma ka lani ( ma ka mana o keia kaulagula, ka pule ana makua pono, aka poe makamaka aloha. Make e paha ka poe pule mamua o ka huli ana mai oka poe nona ua pule, aka, aole make ka mana o ka pule, aole popopo keia kaula gula. Eko aua ka pule. t 7 a hala e ka mea pule i ka lani ; mahope hnli ka mea noua ka pule, a bui pu laua a elua ma ka laoi. £ pule hooki ole. Hawaii. Halelu 1. 1 Pomaikai ke kanaka i hele ole ma ke aoia o ka poe aia. I ku ole hoi <na ka aoao o ka poe hewa, I noho ole hoi ma k& nohoo ka poe haakei. 2 Aka, ma ke kanawai o lebova koaa olioli ; A ma kona kanawai oia i manao ai i ke ao a me ka po. 3 £ like no ia me ka laau i kanuia ūh ea kahawai, I hoohua uiai i kona hua i kona manawa ; i A o kona lau hoi aole e mae ; A o kana mea e hana ai e pono ana no ia 4 Aole hoi e like me neia ka pne aia ; Aka, ua like ia me ka opala i puehu i ka 1 maknni. g . 5 Nolaila. aol*> « k-"» ••»»«».&• KanaoEenoKOio an», Aole boi ku poe hewa iloko o ka ka poe pono anaina. 6 No ka mea, ua ske mai la o lehova i ka a<>&o o ka poe maikiii ; Aka boi, o ka aoao oka poe bewa e make ana no i«.