Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 22, 31 May 1873 — Page 3

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Lawson
This work is dedicated to:  Pauahi

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

HONOLULU, MEI 31, 1873.

 

Nu Hou Kuloko

 

            A keia Poakahi @e, e holo ai ke Kilauea no Kona a me na awa mau ma ia @@@kai.

 

            A keia po Poakahi iho, e malamaia ana ke kuho balota ao na Lona Nui o ka Oihana Kinai Abi o Honolulu nei.

 

            Ma kela Poalima aku nei i hala, ua make aku la ka nepepa Nu Hou, ama ia pepa no i hou iao mai ai oia i ke Kuokoa.

 

            AHAHCI E@@NELIO NUI- Ma keia Poaloa ae, luae 3, e weheia ana ka halawai o ka Ahahui Eueoelio N@i o Hawaii nei, maloko o ka loakioi o Kawaiahao.

 

            Ma ke kakakahiaka Poakahi iho nei, ua ku mai kekahi kuna haole mai Sikane mai me ka akaua he lanaha no Kale Olelo e ma.

 

            MA KA Poakolu iho nei, ua holo aku ka mok@ kona Dauntless i Sikane, me ka ukana be kopaa a me ka pulu, nona na tona ukana i hiki aku i ka 120.

 

            I kekahi la o ka hebedoma i hala, ua haule kekahi wahi kaikamahine uoku nona ka makahiki hookahi, maloko o ka punawai ma Waimanalo, a ua make loa.  Na na makua ka hewa no ka @emahema.

 

            KANIKELA FARNI-Ma keia mokoahi aku o ko mai, e hoi mai ai o Mons.  Ballieu a me kona ohana i Honolulu nei, a e lawe lawe hou i kana oihana kanikela i hoopiha ia iho nei e Mons.  Le Monnyer.

 

            Ke komo nui mai nei na kopaa o keia oo ko, a ma na hoahu ana e waiho nei, na ikeia iho, he ohi ko nui loa ana ko keia makahiki i ike ole ia mamua; ke kali nei ke ko, no ka laweia aku.

 

            KA HOKUAO.-E holo io ana ka Hokuao ma ka la 9 o Iune, e like me ka hai mua aua aku nei ma kela hebedoma, a ma ka la mamua iho, e halawai hui ana na Misionari, no ka lohe ana i na olelo ao a me na leo a na elele e holo ana i ko na aina e.

 

            Ua nui na palapala i loaa mai ia makou, a ke kali nei o ka loas o ka manawa kupono e hookomoia ai.  E kakau mai ka poe kakau me ka hoololoiahili ole a me ka manao naauao hoi.  Ina he mau mea hou, e hai mai ma ke ano nui.

 

            PAKELE MAI PAU I KE AHI, ka hale aina makai iho o ka Loiele Hotele i ka hora 12, a mahope iho o ka po Poalua iho nei. Ua hoopuiwa mai na bele pau ahi, a na puka na ka@ kinei ahi, aka, na pio e no nae ke ahi i ka makai.

 

            Ma na pepa i loaa mai ia makou mai No Kilani mai, na ikeia iho, aole i pau ko ia paoalaau ake nui ana e hoomau aku i ka Hooholo Mokuahi L@we Leta mai No Kilani ae a i Enelani, ma ke ala ae o Kapalakiko.  Me he mea la, aohe e liuliu, a hooholo mai lakou.  Ke nee nei ke ao imua.

 

            ME HE MEA LA i keia wa, ke pau loa nei ka hapanui o ka lah@i i ka ino ki, ma kekahi mau aina o ka la.  I ka hoom@opopo ana mamoli o na ikemaka, mai ka poe kiekie a ka poe haahaa kai pau i ka ai i keia ano hou o ko oa kanaka ola ana.  Ke malama pono ia na rola o keia hoololi hou ana ae i keia ano ai i ka Hawaii, alaila, maikai.

 

            Ua ku ae ma Kapalakiko ka moku ahi moa o ka Laina Beritania mai Kioa ae, iloko o na la he 28, a ke kaliia la no kekahi mokuahi o ke ku ae.  O ka la 6 o Mei, oia ka la o kekahi mokuahi ia Honokaona.  Nolaila, e uluaoa mokuahi ana paha ke alanui holo moana mawaena o Kina a me Kaleponi.

 

            Ua lohe mai makou, ua malamaia ma ka po o kekahi la i hala mamua iho nei ma ka pali Koolau aku nei, he ahaaina, a ua hele na kanaka e ai a e makaikai i ka hula i hoolakoia ma ia luana ana.  Mai ke ahiahi a hiki i ke owehewehe ana o kai ao ka loihi o ka malamaia ana.  Ua leo nui a na lealea lakou a ao ka po.  Aia la i hea ka luna makai o Koolau i hele ole ai e papa, ua makau paha o make i ka anaanaia.

 

            Ma ka la 16 o Mei i hala, ma ka mahiko o Onome@, Hilo, i hala, ma ka mahiko o Onome@, Hilo ua hahauia ka luna haua Beni Macy me ke kipikoa, e kekahi o na pake lima hana, a ua pa ma ke poo.  E huli kokeia ana keia hihia i ka wa e ola ae ai o ka mea i hoopoinoia.  Ke paipai mau ia mai nei ko kakou mau hoomanao ana, no @@ hana weliweli a na pake i hala, i hoomakaukau ai kakou e ku makaala ia ano lahui i na wa a pau.

 

            NA HOOMANAMANA HAWAII.  Ua paia ko makou mau pepeiao i ka lohe pinepine mai ua puni loa ka mokupuni o Kakuihewa i ka nohoi@ e ka poe hoopunipuni a hoomanamana o ke ano kahiko o Hawaii nei.  A ma kekahi apana o keia mokupuni, na makau kekahi mau luna aupuni, aole hele aku e papa, o make ananei i ka anaanaia.  Kup@naha keia mau luna aupuni.  E pono e nana pono ia lana e na poo oihana.

 

            Ua kaa iho nei ka luakini o Kawaiahao @loko o ka poe pena no na hebedoma elua.  Apope, e hoomaka hou ia ka pule maloko o kona mau paia laahia.

 

            Ua hoouna mai o F. W. Kaawaloa he lea e loiloi ana i ka moolelo o Robiana Lo.  Aole paha i pau loa ka poe heluhelu i ka manao pela, Ina, ua makemake ole ia e nana ma ia wahi, e nana ae ma k@hi e.  E manao mai hoi, aole paha e hiki, e hoohalike wale ia no ko ka lehulehu manao e ae, e like me kou.

 

            MAKEMAKE makou e hole ka lehulehu, o ke Kuokoa wale no ka nupepa e ikeia ai na olelo hoolaha a pau o na aha hookolokolo, a me na hoolaha e ae.  a he nupepa hoi i koino nui ma na wahi a pau o keia mau mokupoai, nolaila, o na mea a pau e komo ana iloko on@, aole e emi malalo o na maka he umi tausani e ike ana ia mau mea.

 

            MAKEE A EENE ALII-Ua hana iho nei ka Ekalesia o Kawaiahao, i noho kaawale no ka Moi, maloko o ia luakini, a ua p@a pono.  A @amuli o ka manao makee a ee@e Alii o ka poe nana ia hoomakaukau ana, ua makemake lakou, e hoana e ia ua no la no kona kapu a ihiihi alii wale no, ohana alii a me ka poe i konoia e Ia.  A hookaawaleia ke naho mamua iho, no ukali a me na hoa hele o ka Moi a me lakou mau ohana.

 

            I KA PULE I KAUMAKAPILI-Oiai, no ka paa ana o ka luakini o Kawaiahao iloko o n@ lima o ka poe pena, aole i malamaia he anaina pule malaila, ua pau nui na kanaka i ka hele I Kaumakapili, a ua hele a piha pono.  Ua hele pu ae hui ka Moi Lunalilo, a na hoolohe ke anaina me ka makemake nui i ka haiolelo a R. v. G. W. Pilipo, mai loko mai o keia olelo, "E koho oe i kau mea e makemake ai, a e ola oe a me kou hua."

 

            AHA HIMENI MA WAIALUA-Ma ka po o ka la 13 o l@ne e h@ea mai ana, e malama ia ana he Aha Mele nui ma. Waialua e na Puukani o ka makani Kai@ola o Waianae, a me ka aina kupolua i ka lai, malalo o ke alakai ana a Mr. Aarona.  A e malama pu ia ana hoi he ahaaina inu ti me na mea ono "a ke kuke." E hoomaka ana ka nanea ana mai ka hora 7 aku.  Uku komo, he hapalua ko na kane, hapaha ko na wahine, a he kenikeni ko na kamalii.  E hele nui ae ilaila, he oluolu na uku komo.

 

            Ua halawai ka huakai imi welau akau a Kapena Holo me ka popilikia.  Ua haalele kona moku ia No Ioka, i ka makalii o ka 1871; a ma na lono, ua hiki aku oia i ke Kai Akau loa, i ike ia e Kauka Kane.  I ka huakai malaila, a e hoi mai ana paha, loaa iho la o Kapena Holo i ka lolo, a i kona pohala anna ae, aohe i liuliu, loaa hou no, a make aku la.  Ua haalele na kanaka i kona moku, a ua hoi ae i No Ioka.  E aho no nae keia popilikia, ua lohe ia, he oki loa no ko Haku Franklin i make ai

 

            Ua lohe wale mai nei makou, ua puni wale kekahi lunakanawai apana o keaaina i ke kahuna hoopuni @uni.  Eia ke anonui, ua hele kana wahine ma kekahi wahi e, a ua nalowale a lilo paha kekahi mea mai a iaia aku me ka ike ole. Aka, i ka hoi ana mai o kana wahine me ia, me ka lohe i ka nalowale ana; o ke kii no ia o ua wahi L.K. la i kekahi wahine kahuna ena i lohe wale ai, in a he mea haule a nalowale loa, he hiki i ua kahuna nei ke hoihoi mai.  O ka puni no ia o na L. K. nei la, o ka make no ia o ka puaa, (molia ka puaa i ke kahuna,) o ka loaa koke iho la no ia o ka ono a kahuna he puaa, i hana iho ka hana, haiia mai a la i Kaanapali ka mea nana i lawe, o Kaoahua, he hoku kai hoihoiia mai.  Nolaila, ke manao nei makou, he pono i ka mea puni wale i na pahele a ka unihipili, ke waiho i ka oihana hooko, o hiki ole auanei iaia ke hoopai aku i na kahuna o ia ano, ke hoopii@a mai imua o kana aha.  A hea no la hoi noonoo pono iho, he mea oiaio ka ka Palapila, "O na mea i hanaia n@ kahi malu, e hoikeia ana ma ke akea." Ko iho la ka ka poe kahiko, "keke na iwi Ohua i ka la."

 

            KA LA HANAU O VICTORIA.-Ma ka Poaono aku nei i hala, ua malama ae ke Kanikela Beritania i ahaaina no ka hoomanao ana i ka la hanau o kona Moiwahine, ma kona home noho ma Nuuanu.  Ua kukuluia hoi he lanai pea mamua iho o ka hale i lawa ai ka poe i hele aku e ike iaia.  Malaila no hoi ka Poe Puhi Ohe o ka Moi mai ka anina la a hala wale i ka liula.  Ua hiki kino se ka Moi, kona mau Kuhina a me kekahi mau Luna Aupuni e ae, na Luna Aupuni Kiekie o Amerika a me Farani, ka puali kanikela o na aupuni e, na alii o ka moku kana e ku nei ma ke awa a me na lede, na kane a me na kamalii o ke kaona i hele a ohuohu i na aahu hoohiehie no ka la kulaia a lakou e hoomanao ana.  I ka noho ana o ka papaaina mua, na ke 'Lii ka Moi i haawi mua ae i ka olelo no ke ola o ka noiwahine Victoria, ka moi nona ka Emepera aole e napoo ka la ma kona mau kapakai.  A na ke Kauikela nana ka ahaaina i pane mai no ke ola o ka moi Lunalilo.  Mahope iho ku mai la ka Lunawai Kiekie a noi mai e pane no ke ola o ke Kanikela Beritania me kekahi mau huaolelo mahalo i ke kanikela.  Ua law@ na mea i hoomakaukania no ka ahaaina, a mikololohua hoi na mea i ai ia.

 

            KA BUKE WEHEWEHEANO- Ua makana ia mai @ akou e ke Kakanolelo o ka Papa Hawai'i, i ka Buke Weheweheano o ka Eunelio i kaka@ia e Mataio.  O ka buke keia i unuhiia e Rev. J. F. Pogue, i kona wa e noho ana @a Kau a ma kekahi wahi e ae, mailoko mai o ka Barne buke weheweheano ma ka olelo Euelani me ka luhi nui a me ka manaka ole.  Ua hoounaia ma Amerika e pai mikaiia ai, a ua pao i ka bumu@um@ia ma ke ano ili eleele paa.  He kokua nui keia buke no na Ka@onap@le Hawaii a me ka poe e ae e hoomaamaa ana e huli i na wehewehe naanao ana, a he kia hoomanao hoi no ko ka mea nana i unuhi.  E loaa no keia buke ma ke Keena Kuai BUke o ka Papa Hawaii, malalo o ka Hale Luina no ke Dala Hookahi wale no.  He pono i na ohaua a pau e houlako iho ia lakou me keia buke, i ole ai lakou e wehewehe lalau ma kekahi mau mea oloko o ka Euuelio o Mataio.

 

            HE MOKU KAUA- Ma ka Poalima i hala, Mei 23, ua komo loa mai iloko nei o ke awa o Honolulu ka moku kaua pea Amerika, Portsmouth, he 36 na la hulo m@i VAlapar@s@ mai.  Ua hoo@na ia mai oia ma ka hana ku i ka wa, he ana i ka moana Paki pika Akau, mai na ka pakai Amerika a hiki i Asia, a e kokua ia'n@ oia e ka mokuahi k@ua Narregans@tt, e manaoia aku nei e ku koke mai ana ia nei.  O keia moku kaua e ku nei, he moku kaua kahiko loa ia, ua komo oia iloko o ke aumoku i ka wa e k@ua ana o Amerika Hu@ me Mekiko, a i kokua pu hoi i ka hopu ana ia Kapalakiko Ua kapaia kekahi pa kue@ o Kapalakiko ma ka inoa o keia moku, a o Al@nui Mountgomery mahope o ka inoa o ke Kapena ia wa, nona ka make i hoike hopeia mai nei ma na eke leta hope.  Ua hiki mua mai keia moku i Honolulu nei i ka 1846, malalo o kaekahi alii moku e, a i ka 1854, ua hiki hou ia nei.  Eia kona mau al@ moku o keia wa malalo iho.

 

Commander-Jos. S. Skerrett.

Lieut. Commander- Lewis Clark.

Lieutenants- J.E. Nuel, C. W. Christopher, Daniel Delehanty.

Master- Wm. II. Beebler.

Ensign- Wm. G. Meyer, Jno. W. Danenhower, Sam'l L.

Grahain, C. P. Rees, Wm. P. Conway L. P. Jouett, T.H.

Croshy.

Past Asst. Paymaster- E. N. Whitehouse.

Past Asst. Surgeon- Wm. H. Jones.

Acting Asst. Surgeon- Th@a. II. Streets.

Acting Boatswain- Jno. Keating.

Acting Gunner- Sam'l Cross.

Carpenter- Jos. G. Myera.

Acting Sailmaker- Juo. Martin.

Commander's Clerk- Jas. Tilton

Paymaster's Clerk- David Morrat.

Draughtsman- H. B@yer.

 

Ko Enelani ma@@o uo Hawaii Nei

 

            MALOKO o ka Hale Ahiolelo o Berit@nia, a ma ka la 27 o Maraki, ua ku mai kekahi hoa o ia hale, a ninau i na Kuhina o ka Moiwahine.  Ua lohe auei ke aupuni no na mea e pili ana no ka manao wale e haawi aku i ke awa o Puuloa, ma Oahu, ia Amerika Hui?  Ua pane mai o Haku E@ fi@d, kekahi o na Kuh@na,  Ua hiki mai kekahi lono i ke aupuni mai Honolulu mai, no in ano.  Ma kekahi leta malu a mokou i ike ai, ua p@kui mai oia, ua olelo kekahi Kohina O Beritania nui, he aupuni kuokoa o Hawaii, a he mana no kona aupuni ia Amerika, in a he makemake oia e hana pela.

            Aia hui paha la, ua ae mai la kela lahui nui, he aupuni kuokoa kakou, a he pono wale no ia kakou ke hana e like me ka k@kou e koho ai no ke Huikahi Panai LIke.

            Ua loaa ia Bertania kekahi mau awa ku moku, mai na lahui e mai, mamuli o na kuikahi i hauaia, a oia no keia e @ane mua mai nei, he hiki no i kekahi aupuni kuokoa ke haawi i kekahi apana o kona aina i kekahi aupuni e aku.  Ina ma ko kakou haawi ana aku ia Puuloa, ia Amerika Hui, e pomaikai ana ko Hawaii nei, ko lakou mau kalepa a me na poe mahiai-ina ma ia hana ana e waiwai ana holomua a e lilo ana i lahui nui, alaila, he pono i kela a me keia kanaka e hoapono aku ia hana.

 

Ka Hoike o ke Kula Hanai o Hilo.

 

            Ua hoike ia keia Kula @na ka la 8, a me ka la 9 o Mei nei, A. D. 1873.  Ua akoakoa mai no kekahi mau makua, a me ka poe makaikai, ua piha pono na Rumi-kula, @oko o keia mau la elua.

            Ke ano o ke kula hanai mai I@lai 1872, a Mei 1873.  Oluolu pono ao ka noho aoa, lako pono i ka ai na haumana, aole nui lo@ na mea maimai.  Ua make kekahi ma ko lakou wahi ponoi iho no, aole no m@huahua keia ano.  He 82 ka nui o na haumana a pau loa ma keia kula i keia manawa.  Ua ano holo pono no na mea a pau e pili ana i ka hoonaauao ana.  N@ Miss Laiana i ao @na haumana ma ka A@m@tika, Helunaan haole, Hoikeho@ua, Palapala Aina haole, Ao kiko.  Ana Mr. Huluhulu i ao ma ka Helunaau, Ar@mat@ka, Hoailonahelu, Hoike Akua, Moolelo E@alesia.  A na I sepa Nawahi i ao i ke kula holookoa i ke puhi ohe, a ma ka heluhelu o na papa@a pau ma ka olelo Beritania.  Ua hoomaopopoin hoi, @ noho hou ana na kakou o keia kula nona na inoa i hoike ia maluna ae nei, e lawelawe a e hana hou ma keia kula i keia makahiki hou ae.  E holo ana kekahi poe haumana i Lahaiualuna.  Ua hookuu lua ia kekahi poe e hoi, a e hoi hou mai ke koena ma ke kula.  Ma ka man@oia, e waiho mai kumu @ui o keia kula, no kona ano nawaliwali, a ioa e oiaio keia lohe, aiaila e paniia ana kona hakahaka e kekahi mea e ae.

            Nola@la ke oonoi aku nei mana ia oukou e na haipule a pau, e p@le nui kakou i ke Akua no keia kula, i hoomauia ai oia no keia ma keia hope aku.

 

            Na Komte, G.H. KINIAKUA, H. NAEOLE.

Hilo, Mei 12, 1873.

 

 

OLELO HOOLAHA.

 

HOOLAHO A NA LUNA HOOPON@PONO WAIWAI- O ka poe a pau he mau koina ka lakou i ka wai wai o lira@n Fredenberg o Kol@a, Kauai, i make, @e kauo @aia aku nei e hoike mai me ka hooiaio kupono m@mua ae o ka la 27 o Aug@e, 1873, a i ole ia, e nele ana lakou.

                        P. ISENBERG.

                        W. H. WRIGHT.

600-3T-602     Luna Hooponopono Waiwai

 

OLELO HOOLAHA

 

NO ka mea, ua nonoi ia mai ka mea nona ka inoa mala'o iho nei, e M. L. Nakulala k. o Kalalau, Kauai, e hoonohoia oia i Lunahooponopono ma@una o ka waiwai o Kumukahi w, o Ka alau, Kanai i make aku la.  Nolaila, ua hoikeia I na kanaka a pau, o ka pili o ka Poaono, oia ka la 14 o Iune. i ha hora 9 o kakahiaka, eia ka la a me ka hora i oleloia, a a ma ko'u Keena hookolokolo, ma Wahiawa, Kauai kahi e hana ai.

                                                                                                                                                D. McBRYDE,

                                                                                                                        Lunakanawai Kaapuni Apan@ Eha.

                                                                                    Wahiawa Mei 5, 1873                                                 598 3t

 

MAI keia la aku, o ka poe e makemake ana e hoolimalima i ka aina o Kaohia, e wai@o la ma Kap@a, Kailua, Koolaupoko, e hele mai imua o maua e hooponopono kamalilo ai no ka uku.  O ka hopu ana i na holoholona hele hewa, komo hewa, a hoouka aku, a ohi mai paha i ka uku, me Aipelena ia koe na holoholona ponoi o ka poe e noho ana maluna ihe o ua aina ia.                PETRO KAʻELE.

                                                                                                                                                Ione A Kahoonei ko'u  hope.

                                                                                    Honolulu, Mei 1, 1873.                                                           596 4t*

 

E ike auanei na mea a pau ke nana mai, owau o ka mea nona ka inoa mal@lko, ke hookapu loa aku nei au i ko'u mau eka aina ku@i. he 131. e waiho la maKapaa@u, Pukake, aole e hele wale a ho pau i na mea ulu maluna o ua aina la o'u. in a e loaa aku ia John Adamu kuu kane mare, e uku no i hookahi dala no ke poo o ka lio, bipi, ho@i, kekake, a n@ ka puaa, hipa, kao, e uku no ka On a nona ia, i hapaha no ke poo, a o ka mea hookuli i keia papa ana, e hookoia no maluna on a keia mau uku i oleloia maluoa.  E lilo keia i kanawai paa mai knoa ia aku e puka ai ma ke Kuokoa a me Ke Au Okoai hulia.                                                                                                           Kanakaole Adamu

            Kulaimano, Hilo, Apri 21, 1973                                                                                                                     597 4t

 

PALENA AINA.

 

No ka mea, ua nolia mai e hooponoponoia na palena o Ma nana, Ahupuaa ma Ewa, mokupuni o Oahu.  Nolaila, ua makemakela na poe mea aina a pau e pili pu ana, a me ka mea hoi nona ke noi a o kona hope paha, e akoakoa ae ma ka Hale Hookolokolo, ma Honolulu, ma ka Paoko, la 24 o Mei, M. H. 1873, ma ka hora 12 awakea, me ka makaukau i na hoike.

                                                                                                                                                            W. P. Kamakau,

                                                                                                                                                Komi@ina Palena Aina.

                                                                                    Honolulu, Mei 5, 1873.                                               597 St

 

PALENA AINA

 

Ma ke noi ana mai a Kaele, e hooponoponola na palena o kaohia, Ilianina ma Kailua, mokupuni Oahu, a me na lele i kapaia  o Punalau, Aikahala a me Kikoa. Naiaila, ua makemakela na poe mea aina e pili pu ana, e akoakoa ae ma ka Hale kookolokolo, ma Honolulu, Oahy ma ka Poakolu. la 21 o Mei 1873, ma hora 12 awakea, me ka makakaukau i na hike.

                                                                                                            W.P. Kamakau,

                                                                                                                                                Komilima Palena Aina

Honolulu, Mei 8, 1873.                                                                                                           697 3t

                                                                                                           

 

E ike auanei na mea a pau o keia ano keia ano, ke nana mai, ua noho kaawale hou au me kuu wahine mare, Mrs. Wahineai Adana, ke hele la kela i ka hanuhanu, i ke au a na wawae, i ka oni a ke kino, i ke kono a loko, i ka puni a ka lealea. A no oukou a pau e o‘u hoa kaana a me ka poe waiwai a pau mai Liawail a Kauai–unai punihai aku i ka mali leo mai, a hoaie a hookipa ma ke ano hewa. Ina oukou e hoaie. maluna ponoi o oukou ke puho.                                                                                                                 Adamu (Pake.)

            Kaloko, Kona Akau, Apr 28, `873.                                                                                        597 4t*

 

E ike auanei na mea a pau ke nana mai i keia; Owau o ka mea nona ka inoa malalo iho. Ke papa aku nei au i na mea a pau, i na mea a pau, i na Haole, Pake, Pukiki a me na kanaka waiwai e ae a pau; mai hoaie mai oukou i ka u wahine mare ia

 

Kaualua, Kapu.

            Ina oukou e hoaie wale mai i ka‘u wahine mare; maluna o oukou ko oukou poho, aole no hoi au e hookaa ana i kona mau aie a pau.

                                                                                                                                                Kapu.

            Waihee, Maui, May 12, 1873.                                                                                                 4ts

 

I KA POE PEPEHI BIPI

 

Ua Makaukau au e lawe aku a waiho i ka mea makemake e kuai mai, iloko o na malama o  Mei, Iune, Iulai, a me Augate, 1873, i na poo

Bipi Momona, he 1000

 Hipa Momona, he 600!

            Ma na kumukuai oluolu haahaa loa, e like me ka makemake. E waiho i na Kauoha ma kuu Hale Oihana. Kihi o Alanui Papu a me Moiwahine.

            596 2 ma                                                                                                                     KIMO PELEKANE.

Hoolimalima Aina!

MA KE KUDALA!

Ma ke kauoha a Chas. R. Bishop a me Jno. O. Dominia, e kuai aku ai au ma ke Kudala akea ana, ma ko‘u Keena Kudala, ma Honolulu, ma ka

            Poaono, Mei 31, Hora 12 awakea,

i ka Hoolimalima no ke

 

A HUPUAA o KAUPULEHU!

e waiho ia ma Kona Akau, Mokupuni o Hawaii, no ke kau o

 

UMI MAKAHIKI!

            E hookaaia ka uku hoolimalima i keia a me keia hapalua mak hiki.                                                    CS BARTOW,

            597 4t                                                                                                                                                              Luna Kudala.

UMI MAKAHIKI!

 

            E hookaaia ka uku hoolimalima i keia a me keia hapalua mak hiki.                                                    CS BARTOW,

            597 4t                                                                                                                                                  Luna Kudala.

 

AUHEA OUKOU

ENA

POE MAKAAINANA

E NOHO ANA MA

WAIPIO.

UA hoolimalima makou i ke Ahupuaa o Waipio, i mea e pomaikai like ai oukou me makou pu, a i mea hoi e noho paa kekahi poe  e ae malaila, no ka mea. ua lohe makou wa kaki nui ia oukou e ka mea iaia ka aina mainua a no ia mea ka e haalele ana kekahi poe kamaaina. e hele ana ma kahi e, e noho ai. Aole o makou manao e ioaa ka puka ma o ko oukou noho aa. in a i loaa nou mai ko makou kumu lilo no ka hoolimilimi, e ahi ia, ua lawa. E hookaa pono mai oukou i ka uku hoolimalima, a e kokua mai ia makou, ma ke

KUAI MAI MA KO MAKOU HALE KUAI.

            E kokua mai oukou, alaila na makou e kokua aku ia oukou.

                                                                                                            A. S. CLEGHORN &Co.,

                                                                                                                                                Ake ka.

            Honolulu, Mei, 10, 1873,                                                                                            597 2ms.

AKIU PAKE.

HANA I NA KAMAA

HILA AULII MAIKAI

ALOHA OOKOU e na kanaka Hawaii a pau a me na wahine maka onaona o Honolulu nui na Iwa kiani o Paliuli. O wau o ko oukou hoa aloha ka meo nona ka inoa malalo nei, he kumeka kamaa e noho ana ma ke Alanui Nuuanu, ma ka hale no na ka Heiu 65, malalo o ka Hale Pai Kii Hooleleaka,

            Na kamaa Buti maikai loa i hanaia me ka ili Farani maikai loa, no ka uku haahaa mi ka oluolu.

            Na kamaa Wahine maikai loa o kela a me keia ano, no na ili Farani maikai loa no ka uku oluolu.

            No ka hana ana i na hila o ke kanas ine ka paa loa, a maikai kupono i ka makemake ma ka uku oluolu loa–A no ke poho ana i na kamaa nahaehae me ka maikai loa au ka eku oluolu loa.

            Na ili noho lio o kela me keia ano–he nui wale naili maikai loa. Eia hoi kekahi, o na kamia a pau a‘u e hana ai, ai na ua ikeia, ua kapakahi, a nohae, a kahuli a puka paha iloko o ka makahiki hookahi, e hoihoi mai a na'u no e hana meka uku ole.  A o na kama@ i waihoia ma kuu lima a hala na mahina 3, e kuai kudala aku no au no ka loihi loa.  Nolaila, e hele nui mai oukou ma kou hale hana kama@, e ike maka i na hana a pau, i pau ke kuhihewa, a e hana no au e like me ko oukou makemake, ka aulii hlali o na kuihao malalo o na hila, e uheuhene ana i ka papa o Maukele, e aloha ana i kona hoa, ka @we a ke kamaa ke hanaia

                                                                                                            690 6m

 

HOOLAHA HOOKOLOKOLO

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI.

APANA EHA O KO HAWAII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

M ka waiwai o Kauhi, o Nawiliwili, i make kanoha ole.

            Imua o ka Lunakanawai Duncan McBryde.

Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Piko, ka mea hoopii i ka waiwai o K@uhi, e hoike mai ana o Pikao no Kauhi, ua make k@uoha ole ma Nawiliwili Kauai, ma ka la l o Aper@la, M. H 1872, a en@iana. o huawilia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Pikao.

            UA kauohala, o ka Poalima, hora 9 kakahiaka. ola ka ia 13 o lane M H. 1873, oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi iu, imua o ua Lunakunawai ia, ma ke Keena hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, a ma ia m@nawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, i@a he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ek lu pule ma ke Kuokoa, nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Wahiawa, ko Hawaii Pae Aina, ia 5 o Mei 1873.

                                                                                                                                                D.McBryde,

598 3t                                                                                                  Lunakanawai Kaapuni, Apana Eha.

 

AHA KAAAPUI, APANA EHA

O KO

HAWAII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            Ma ka waiwai o Piliwale @, o Kalawao, Molokai, i make, Olelo Kauoha, e koho ana i ia e hooiaio ai ka Palapala K@uoha a no ka hoolalia ana.

            No ka mea, ma ka la 5 o Mei, M.H. 1973, ua waihoi @mai imua o ka Aha, kekahi palapala i oleloia, ola no ke kauoha hope loa o Piliwale, i make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana, e hooialoia kela Palapala Kauoha, a e hoopuka hoi ka Palapala Lunahooko no Paupau w, ua waihola mai e P@oa.

            Nolaila, ua kauohaia, o ka Poaono, i@14 o Iune, M.H. 1873, ma ka hora 9 Kakahiaka ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, ma Wah'awa, ma ka mokupani o Kauai, oia ka ia a me ka hora I he laioia ai la Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi a@a mai, a me ka poe a pau i pili, e kueana ia Palapala Kauoha, a me ka hoopuka ana i ka Palapala Lunahooao.  A ua Kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu, iloko o ke Kuokoa, he nupepa i paiia a hoolah@i@ ma Honolulu.

            Kakauia ma Wahiawa, ko Hawaii Pae Aina, Mei 5, 1873.

                                                                                                                                                D.McBryde,

598 8ts                        Lunakanawai o ka Aha Kaapuni Apana Eha.

 

AHA KAAPUNI APANA EHA.

O KO

HAWAII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            Ma Ka waiwai o Kiaaina, o Hanapepe Kauai i make.  Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana.

            No Ka mea, ma ka ia 15 o Maraki M.H. 1873, ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala, I oleloia, ola no ke kauo hahope I a a Kiaaina i make aku la, a me ka palapala hoopile no@ana, e hooiaiaia kela Palapala kau@ha, a e hoopuka hoi ka Palapala Lunahooko no Kape@ w, ua waihola mai e Kapea.

            NOLAILA  ua kauohaia, o ka Poalima, ola ka la 13 o Iume. M. H. 1873, ma ka hora 9 kakahiaka. ma ia rumi hookoiokolo o ia Aha, ma Wahiawa, ma ka mokupuni o Kauai, oia ka la me ka hori, e hooiaioia @i ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a i au i pili. e kue ana ia palapala kauoha a me ka h@opuka ana i ka palapala Luna hooko.

            A ua kauoha houia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu IIoko o ke Kuokoa, he nupepa i paiia a hoolahaia ma Honolulu.

            Kakauia ma Wahiawa, ko Hawaii pae aina, ei 5, 1873.

                                                                                                                                                D.McBryde,

598 3t              Lun@kanawai Kaapuni Apana Eha.

 

AHA HOOKOLOKOLO KAAPUNI,

APNA EHA O KO HAWNII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            Ma ka waiwai o William Wallace, o Nawiliwili Kauai i make kauoha ole.

            Imua o ka Lunakanawai Duncan McBryde.

            Ma ka hel@helu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Maiwawaiw, ka mea hoopii, ka waiwai o William Wallace e hoike mai aua o Ma@@@wau w, no William Wallace, ua make kauoha ole ma Honolulu Oahu, ma ka la 7 o Aperila 1873, a e noi ana i Palapala Hookohu Lunahooponopono Waiwai, ia S. Kaui a me S R @upuku.

            Ua kauohaia, o ka Poalima, ma ka hora 9 Ka@ahiaka, oia ka ia 13 o June, M H 1873, ola ka manuwa i kohoia no ka hool@he ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena hookolokolo o keia Aha, ma Wahiawa, a ma ia manawa, a ma ia mauawa a ma ia wahi no e hele m@i ai ua mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi ia.  A okela olelo kauoha, e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa, he nup@pa ma Honolulu.

            Kaka@la ma Wahiawa, ko Hawaii Pae Aina, 5 o Mei 1873.

                                                                                                                                                D.McBryde,

598 3t              Lunakanawai Kaupuni, Apana Eha.

 

            KE PAPAIA aku nei na mea a pau aole e ho. aie wale kekahi ma ko'u hela, ke ola e loa@ aku ka palapala kakau lima mai a'u aku, no ka mea. Aole au e hookaa ana i na aie o ia ano a ku ohana, aia wale no a loaa aku ke kauoh@ mai a'u aku.                          

                                                                                                                                                C.H. ROSE

            Honolulu, Me 20, 1873                                                                                               599-4t

 

            1 AI, ua hookohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho, i Luna Hooponopono no ka wai wai o ki (k) no i ahaina, Maui, i make, nolaila ke kahuohai a aku nei na mea a pau i aie mai iaia, e hookaa koke; a i ka poe hoi ana i aie aku ai, e hoike koke mai ia'u, me ka hooiaio pu kekahi, iloko o na malama eono, a i na aole e hoike ia mai mamua ae oia wa, e lilo i mea ole.

                                                                                                                                    HAMANALAU.

                                    Kawaiahao, Honolulu, Mei 22, 1873                                                  599 4t

 

Kapu o Kukuau a me Ponahawai.

KE HOOKAPU loa ia aku nei na aina o Kukuau, a me Ponahawai, e waiho la ma Holo Hawaii, aole e h@okuu wale i na ho@oholona o na ano a pau maluna iho o ua mau aina la; a ua pap@ia no hoi na mea e ae maluna iho, koe ka poe i kuleana.  O ka mea kue i keia, ehoopia e like me ke kunawai  THOS MARYANNO, (Paniolo)

            Hilo Hawaii, Mei 15, 1873.                                                                                        599-4t*

 

            EIKE   auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei. ke hookapua loa aku @ei au i kuu apana aina e waiha ana ma Waipio Hamakua Hawaii; i na kaneka aole i hoolimalima, aole e kii i na mea ulu, oia ka Alani, La-i, Kukui, Ohe, Inia, a me ka Hau.  Ina e loaa ia'u, a i kuu Luna, oia o J.W. Keaialii, e uku hookahi dala, ($1.00) no ke kanaka hookahi.  Ke hookapu aku nei au i na mea holoholona, Bipi. Lio. Hoki, Miuia, Kekake, Puaa, Hipa, Kao; aole e hele wale maluna o kuu aina i bai@a maluna, in a hookuu wale kekahi i kona holoholona, e uku $1.00, ina ma ka mea kanu, a hoopono, $5.00. No ka oiaio o keia, e lilo keia i kanawai paa, i kona la e puka ai ma ke Kuokoa.

            Waipio, Hamakua, Mei 6, 1873.                                                                                 MAMAKA

                                                                                                                                                599-3T

 

            Hale ma ke Kuai Kudala.

            OIAI ma ka la 12 o Aperila 1873, ua hoopuka ka Hon. D. Mc Bryde, Lonakanawai o ka Aha Kaapuni eha o ko Hawaii Pae Aina, i ka Olelo Kauoha i na Lunahooponopono Waiwai o ka waii o Hiram Fredenburg o Koloa Kauai, i make, e hoomana ana i ke kuai aku i kekahi apana aina, o ka waiwai o ua Hiram Fredenburg la, Nolaila, e ike auanei na mea a pau, e kuai aku no na mea nona na inoa malalo oho ma ke kuai Kuadala akea, ke hiki aku i ka hora 12 awakea o ka PUAONO LA 24 O IUNE.  Maluna o ka aina.

            1 Hale noho me 1 Hale Kuke e ku la maluna o ka aina e noho ia nei e W. H. Wright ma Koloa, mokupuni o Kauai, o ua hale la e hoonee ia e ka no mea nana e kuai.                                            PAUL ISENBERG.

                                                                                                W. H. WRIGHT.

                                    599-8T                                     Na Lunahoopono Waiwai.

 

L. MAKALE.

 

            He Loio, a he kokua no na hihia o kanaka, (koe na hihia hewa.)  Aia kona Keena ma ka Hookolokolo.                 6ms.

 

MAU AINA KUAI KUDALA MA HILO, HAW.

 

EKUAI AKU NO NA MEA NONA NA INOA mahalo iho, ma ke kudala, ma ka hora 12 o ke awakea.

 

            POAONO, IUNE 2, 1873.

 

MA KA HALE HOOKOLOKOLO

 

Ma Hilo,

 

HE UMI MAU APANA AINA!

kupono no ke kukulu hale ana, a me na mea o ae, no lakou ka huina pau o na Eka aina, i hiki aku i @a

 

UMIKUMAMALUA,

 

E waiho la ma ke kulanakauhale o Hilo,

 

-NO-

 

Beniamina Pitimana

 

-ua mau ainala-

No na mea i koe, e ninau ia

 

H. HACKFELD & CO.

      Ma Honolulu, a ia

W. H. REED,

       Ma Hilo.

            595 6t.

 

 

HOOLAHA HOOKOLOKOLO                  

            AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Ma ka Hooponopono Waiwai Ma ka waiwai o Polani w o Honolulu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai H. A. Widemann. - Ma ka heluhelu a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala noi a Luhau K@i Lun@hooponopono Waiwai o Po'ani w. e hoike mai ana o Polani w. no Honolulu, Oahu, ua make kauoha ole ma Kaul@wela. Honolulu, ma ka la-o-M.H. 1854, a e noi anae haawiika Palapala Hookohu Lunahooponopono waiwai ia Luhau@, i knoa Koukini, e hoonohoi Lunahooponopono ma ka Waiwaio Polani w, i oleloia Ua kauohaia o ka Poaha ka la 19 o June, M H 1873, ia ka manawa i kohoia no ka hoolohe anu i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea  apau i pili e hoike mai i ke kumu in a he ku mu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o k@ia olelo kauoha e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ke Kuokoa, @ me Ke Au Okoa i huiia, he nupepa ma Honolulu.  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Mei 22, 1873.

                                                                                                            H.A. WIDEMANN.

                                                                                                            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

IKEA: JNO. E. Barnard

599-3t                                                                                                  Hope Kakauolelo.

 

            AHA Kaapuoi o ka Apana Ekolu, Hawaii, @@ I ke Kau o Mei, A.D. 1873-Hapuku, kue ia Kaoiwi, oki mare. Ma ka palapala hoopii i olelo ia maluna no ke oki mare; ano, ua kauo@aia, o ka olelo hoohol@ e oki ana mai ka Berita Mare aku, e hookomoia ma ka moolelo o ka Aha, mamuli o ka aoao o Hapuku, no ke kumu no ka moekolohe ana o Kaoiwi i oleloia, e lilo i mea paa nahope o na malama eono, mai ka la i hoopukaia ai keia olelo hooholo, ke hanaia e like me na olelo maloko nei, ke ole e ike ia ke kumu kupono e hoole ai.  A ua kauohaia ka mea hoopii e hoolaha i ke k@pe i hooiaio ia o keia olelo kauoha. ma na nupepa Aupuni i kela a me keia o na hebedo na eono.  O ka hoolaha mua ana, iloko o ka malama hookahi mai ka la i hoopuka mua ia ai keia kauoha; i mea e biki ai i na mea a pau i pili ke hoike mai iloko o na malama eono, in a he kumu e hooko ole ia keia olelo hooholu a lilo i mea paa.

                                                                                                            HON. H.A. WIDEMANN.

P es. A. Kaapuni ma Hilo Apana 3, H I.

Hilo, Mei 17, 1873                  D.H. HITCHCOCK

Ke hooiaio nei i keia olelo Kauoha, he kope oiaio

no. (599-6t)                             D.H. HITCHCOCK

                                                Kakauolelo

 

Aha Hookolokolo Kiekie

-O KO-

HAWAII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

Ma ka waiwai o Pilipo k, o Honolulu a me Kailua i make kauoha ole.

            Ma ke Keena, imua o ka Hon. A. S. Hartwell.

            MA KA heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Maluae, o Honolulu, e hoike mai ana o Pilipo no Honolulu, a me Kailua, ua make kauoha ole ma Kailua, ma ka la 31 o Maraki M. H. 1873, e noi ana e haawlia ka Palapaia Hookohu Lunahooponopono Waiwai la Maluae ka mea noi.

            UA kauohaia, o ka Poakahi, ka la 2 o Iune M. H. 1871, ola ka manawa I kuhu@a no ka hoolohe ana i na noi @@, I mua o ua lunakanawai la ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma la manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiai o ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha la ma ka olelo Hawaii I ekolu pu@e ma ke Kuokou I hetta me A@ Okoa, nuepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae aina, Mei 15, 1873.

                                                ALFRED S. HARTWELL,

                                                Lunakanawai o ka Aha Kieke.

Ik@a:   Walter R. Seal, Kak@uolelo.                       595 St

 

Aha Hookolokolo Kiekie

-O KO-

HAWAII PAE AINA.

MA KA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            Ma Ka waiwai o Kapahukui Tell w, no Honolulu i make.  Olelo kauoha,e koho ana i ia e hooiaio ai i ka Palapala Kauoha, a no ka hoo@ ha ana.

            NO KA MEA, ma ka la 8 o Mei 1878, ua waihole mai t@@@@ o ka Aha, kekahi palapala, i ole@@@@, oia no ke ka@@@@ @@pe loa o Kupahukui Te 11 make aku la; a me ka pa'ana ia h@@pii e noi ana e houl@@@ kela Palapala kauo@@ a e @@@@@@@ hoi ka Paiapula Lunahooko no W@@ @ H Te@@ @@ waihoia mai e William H Tell.

            Nolailu, ua k@uohaia, o ka Poakahi ola @@ @@ o @@@@@@ 1873, ma ka hora 10 Kakahiaka, ma ka ru@@ hookolokolo o la Aha, ma Honolulu, ola ka la a me ka hora e hooiaioia ai la palapala kauoha, a e hoolohe hoi no la noi una mai, a me ka poe a pau I pili. e kueana ia Palapala kauoha a me ka hoopuka ana i ka Palapala Lunahooku.

            A ua kauohaia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke Kuoko@ me Au Okoa, nupepa i palia a i hoolahala ma Honolulu Oahu.  A ua kauoha hou ia. e hoopakaia na palapala ke na no @@ hoike no ia palapala kauoha me n@ hoollina o ka mea make, ma keia aupuni, e hele mai a o kue i keia palapala kauoha i ka wa i oleloia.

            Kakauia ma Honolulu, Mei la 9, 1873

                                                                                                                        A.S. Hartwell,

                                                                                                Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

IKEA: Walter R. SEa, Kakauolelo.                                                                598 8t

 

 

            Ma ka waiwai o John Rae no Hana Maui make.  Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluheluia a ua waiho ia ka palapala noi a John Montgermery no Honolulu. Oahu. e noi ana e hooiaioia ka palapala Kauoha hope loa a John Rae no Hana Maui, H.A.P. i make aku nei. Nolaila, ke kauoha ia nei na kanaka p@u, ke pili, o ka Poaha, oia ka la 24 o Iune, M.H. 1873, ma ka hora, 1 o ke ahiahi, nia ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hooloheana i ua  noi la a me na mea kue ke hoike ia.                                                                                                             ABR. FORNANDER

Lunakanawai Kaapuni, Apana Elua, H.P.A.

Lahina, Mei 16, 1873                          599-3t

 

            Ma ka waiwai o S.F. Cleaveland, no Wailuku, Maui i make Ma Ke Keena e ka Lunakanawai Kaapuni, o ka Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.

            Ua heluheluia a ua waihoia ka Palapala noi a J.D. Haveko@t, no Makawao, e noi ana, e hooiaioia ana ka palapala kauoha hope loa a S. F. Gleaveland, no Wailuku, Maui, H.P.A. i make aku nei.  Nolaila, ke Kauohaia aku nei na kanaka a p@u, ke pili o ka Poalima, oia ka la 6 o Iune, 1873, ma ka hora 2 o ke ahiahi, @a ka Hale Hookoiokolo ma Wailuku, Maui, oia ka la a me kahi e hoolohe ai i ua n noi la a me na mea kue ke hoikeia.                                                                                                            ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana Elua H.P.A.

Lahaina, Mei 8, 1873                          598 3t

 

            MA ka waiwaio J.W. Kupakee o Kona Hawaii i make. M@ ke Keena o ka lunakanawai kaapuni o ka Apana Ekolu. o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala noi a W.T. Martin, e noi @na e hoonoho i ia i Lunahooponopono ka waiwai o J.W. Kupakee, i make m@ Kona Hawaii.  Nolaila, ke kauuhaia nei na kanaka la a me ka bora i kauohaia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me na mea kue ke hoi@oia; Aia ma ka Hale Hookolokolo ma Waiohinu, Kuu Hawaii, kahi e hana ai.                      F.S. LYMAN.

Lunakanawai Kaapuni,   Apana Ekolu, H.P.A.

            Hilo, Mei 15, 1873                  599-3t

 

            MA ka waiwai o Iosepa Palau K no mMakeke, Kau Hawaii, i make.  Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana B@olu, o ko Hawaii Pae Aina. Ua heluheiuia @ ua waihoia ka palapala noi a Ioela (k), no Kau, Hawaii, e noi @na e hoapono ia ka palapala kauoha loa a Iosepa Palau K. no Makaka Kau, Hawaii H.P.A., i make aku nei: Nolaila, ke kauohaii nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poikolu oia ka Ia 25 o Iune, e hiki mai ana, ma ka hora 9 o ke kakahiaka, oia ka la a me ka hora i kohoia no ke hoolohe ana i ua noi la, a me ua mea kue ke oike ia; ai@ ma ka Hale Hookolokolo ma Waioniau, Kuu Hawaii, kahi e hana ai.                             F.S. LYMAN,

Lunakanwai Kaapuoi,   Apana Ekolu, H.P.A.

Hi o, Mei 15, 1873.                             599-3t

 

            MA ka waiwai o S. Kawea k., no Kau, Hawaii. i make.  Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni o ka apana Ekolu, o ko Hawaii Pae Aina Ua heluheluia a ua wa ihoi, ka Palapala Noi a Mailohi Kawaa w., ka Luahooponopono o ka waiwai o S. Kawea k, @o Kaalaala, Kau Hawaii, H.P.A., i make, e noi @na e ho@poao ia koa i moowaiwai, a e hoohoioia ka waiwai i na hooilina, a e hookuu iaia mei @ @@@ @@@@@@ Lanahoopono ae. Nolail@, ke kauohaia aku mei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakolu, oia ka Ia 25 o Iune, e hiki mai ana, ma ka bora 9 @ ke @@@@@@@@@, ioa ke Ia a me ka hora i kohoia no ka hooloke @@@ i ua  nonoi la, a me na mea kua ke hoikeia; ai ma ka  Hale Hookolokolo @@ Waiohiau, Kau Hawaii, Kahi e hana ai.                                     F.S. LYMAN

599 3t  Lunakanawai Apana Ekolu, H.P.A.