Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 22, 31 May 1873 — Nui ke Dala ma Nu Holani. [ARTICLE]

Nui ke Dala ma Nu Holani.

Oiai i keia manawa, ke emi mai Dei na dala gula iloko o kakou, mamuli o ka puka nui ana aku o ke dala mai ka aina aku nei, a iwaho, nolaila, he mea peno ia kakou e noonoo i ke kumu e paa ai ke dala gula ika aina nei. Ua nui a makena ke dala ma na Panalaau o Nu Holani. O kela aina, ke hu mai nei he iwakalua miliona dala ma ke gula iloko o ka makahiki, mai kona mau lua dala mai, a ke haawi mai noi na hulu hipa, he elua haneri miliona, ia wa, —he hiohionaoka aina waiwai. Ke hoike ia mai nei, o na baneko malama dala a me na hale kalepa nui o Enelani, ke aie nei lakou i ko Nu Holani poe kalepa.

Eia ka olelo a kekahi nupepa o Ladana, no ka makena oke dala n;a Nu Holani : "Ke manaoio nei makou, aole no e nui ana ka poe holo aku iloko ona Panalaau o Nu Holani, kahi makena o ke dala, a ua uuku iho ka makemake dala mamua o ku hoolawa aku, aka, ua pakiko nae ka lakou hoolawa ana e like me ko na aina kahiko, kahi a ke dala e holo heihei ana, a pani ae i ka puka no kona hoohana aku. ONu Holani, me kona mau lua dala hu wale mai ame na kula hanai hipa palahalaha, he aina ia e hoomahuahua loa aku ana i na hui paahana a i ka nui loa, e like la me ka aina paahana o Enelani, he uuku kapoe waiwai, a o ka huina o na paahana ma ka imi waiwai hooulu, he kakaikahi,. O na loaa o'ka wa maikai hookahi ma Ene lani, he ahulau a ke dala, aole e emi ana e like la me ke ano o na aina hou akahi a pii ae, mamuli o ke noi nui i poe holo aku a noho iho. Eia ka mea i waiwai loa iho nei o Nu Holani, no ka pii loa ana o na kumukuai o ka hulu hipa i na makahiki elua i hala, a nolaila, ua nui ino ke dala."

Aole anei he pono ia Hawaii e hoohoihoi i kona kalepa ana me ko kela maupanalaau holomua, i loaa ai ia kakou he mau pomaikai, me ka imi aku i launa kalepa aloha ana me lakou, ma ka hooholo ana i kuikahi, e hoolilo ae i ka hapaha gula Beritania, i elima dala kona waiwai io, aole hoi i * paha, a e hana pu* hot ke, me ia mau panalaaU I O leo kakou pomaikai nui, oia ka loaa o ka poe nana e kuai mai i ka kakou kopaa, laiki, kofe a me na waiwai e ae, ma ko lakon holo kino ana mai ianei e kuai ai, aole hoi me kakou e holo nei i o a ianei, e imi ai i mau makeke hou, i loaa ai ka poe kuai mai. Ina e hookoia ana keia mau koina, alaila, e loaaauanei i ko kakou poe hooulu, he mau haneri tausani dala no ka makahiki, a e waiwai ananei lakou iloko o na makahiki uuku i koe.