Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 23, 7 June 1873 — Page 2
This text was transcribed by: | Melanie Pecsok |
This work is dedicated to: | Benjamin & Muriel Yin |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.
MA KE KAUOHA.
E HAAWILA ANA I MAKANA HE HOOKAHI TAUSANI DALA i kekahi hui a kanaka paha, oia hoi ka mea mua e hoomaemae maikai ai ma ka mea hana a “Culp,” i na lau paka maoli l hoouluia ma Hawaii nei, a lawe aku i waho o ka aina i na paona he iwakalua tausani (20,000;) me ka hoomaopopo nae, o ka poe e ake ana i keia makana, e hoike e mai lakou i ke Kuhina Kalaiaina mamua ae o ka la 1 o Maraki 1874. Edwin O Hall. Kuhina Kalaiaina.
Honolulu, Mei 26, 1873.
KA PAPA HELU
O ka nui o na Palapala Sila Nui i makaukau no ka lawe aku, e waiho nei ma ke Keena Kalaiaina.
NA KULEANA, &c.
5592-Elia Kaawa, Sept 18, 1866-
Kuaiola, Honolulu, Oahu.....$18 00
4447-Kapaku, 27 May, 1859-
Kaaleo,Honolulu, Oahu........ 13 50
3590-Kahaleaahu, 24 Iune, 1857-
Keoneula, Honolulu, Oahu... 26 00
2765-Punini, 8 Nov., 1856-
Alewa, Honolulu, Oahu......... 36 00
5584-Kanehiwa, 2 Feb, 1866-
Manoa, Oahu......................... 18 00
5631-Kalawaianui, 1 Iune, 1869-
Kailua, Koolaupoko, Oahu... 47 87
5650-Unauna, 1 Aper, 1871-
Kaliu,Honolulu, Oahu.......... 10 00
5586-Kawelo, 2 Feb., 1866-
Kuwili,Honolulu, Oahu......... 30 00
5659-Pulupuluole, 27 Mar., 1871-
Kaukahoku, Honolulu, Oahu. 35 00
2100-Keakahiwa, 17 Sept, 1855-
Kuwili, Honolulu, Oahu.......$43 00
5629-Puniwai, 23 Feb, 1869-
Waikile, Ewa, Oahu...............$13 50
4502-Namahana, 1 Aug., 1861-
Waikele, Ewa, Oahu...............$31 00
Na Kuleana ma ke Ano Alodio.
3437-Halekii, 16 Dec., 1856-
Wailupe, Oahu........................$ 6 00
3004-Haoole, 10 Iune, 1856-
Waikiki, Oahu......................... 6 00
3005-Kuaana, 10 Iune, 1856-
Waikiki, Kamoku 2, Oahu....... 6 00
2834-Kaua, 21 May, 1856-
Waikiki, Kamoku 1, Oahu....... 6 00
6239-Naa, 1 Iune, 1869-
Waikiki, Hamohamo, Oahu....... 5 00
5299-Pankaa, 17 Ian., 1863-
Waikiki, Oahu............................ 6 00
2015-Nuuanu no Kanaina, 7 Aug. 1855-
Kapalama, Oahu....................... 6 00
3501-Pali, 2 Feb, 1857-
Kalihi, Oahu.............................. 6 00
3504-Naai, 2 Beb., 1857-
Kalihi, Oahu.............................. 6 00
4769-Kahanu, 14 Dec, 1859-
Waikele, Ewa, Oahu.................. 6 00
857-Panoa no Kalawaia, 4 Sept., 1852-
Waikele, Ewa, Oahu.................. 6 00
4148-Kekualiilii, 3 Aug. 1858-
Waikele, Ewa, Oahu.................. 6 00
5461-Uukeke, 21 Apr., 1864-
Waipiouka, Ewa, Oahu ............. 6 00
3075-Kanealoha, 7 Aug., 1856-
Waipahu, Ewa, Oahu................ 6 00
6240-Hopoe, 1 Iune, 1869-
Manauaiki, Ewa, Oahu ............ 6 00
826-Kamaka, 4 Sept, 1852-
Waipio, Ewa, Oahu................... 6.00
870-Homaikawaa, 4 Sept 1852-
Manauaiki, Ewa, Oahu ............ 6 00
233-Kamamaka, 14 May, 1851-
Manananui, Ewa, Oahu ............ 6 00
802-Puou no Kapawa, 4 Sept., 1852-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
1097-Manua, 13 Dec., 1852-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
812-Nahola, 4 Sept, 1852-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
814-Kaiki, 4 Sept., 1852-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
811-Kaia, 4 Sept, 1852-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
2862-Ope, 21 May, 1856-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
2863-Kahokuwelowelo, 21 May, 1856-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
818-Humehume, 4 Sept., 1852-
Waipio, Ewa, Oahu .................. 6 00
4700-Nohonoho, 28 July, 1859-
Honouliuli, Ewa, Oahu .................. 6 00
5018-Kanahuna, 28 Apr.,1862-
Honouliuli, Ewa, Oahu .................. 6 00
3717-Kanoho no Aberah, 21 May, 1857-
Honouliuli, Ewa, Oahu .................. 6 00
5460-Moo, 21 Apr., 1864-
Waianae, Oahu ....................... 6 00
2883-Kakoo, 21 May, 1856-
Waianae, Oahu ....................... 6 00
2362-Kalauli, 28 Dec., 1855-
Waianae, Oahu ....................... 6 00
2899-Kaenuhe, 21 May, 1856-
Waialua, Oahu ....................... 6 00
3423-Lililehua no Kaianui, 16 Dek 1856-
Waialua, Oahu ....................... 6 00
971-Palanaiki, 10 Sept., 1852-
Kaneohe, Oahu ...................... 6 00
2931-Kaehukukona, 21 May, 1856-
Kaneohe, Oahu ...................... 6 00
29191/2-Kahoa, 21 May, 1856-
Kailua, Oahu.......................... 6 00
3626-Naono, 25 Feb., 1857-
Kailua, Oahu...........................6 00
2229-Kukiahu, 22 Oct 1855-
Kailua, Oahu ......................... 6 00
3622-Kahunanui, 25 Feb, 1857-
Waimanalo, Oahu ................. 6 00
937-Kahoowaha 10 Sept,1852-
Waimanalo, Oahu ................. 6 00
5959-Kapakai, 18 Sept., 1866-
Heeia, Koolaupoko, Oahu......6 00
3627-Papa, 25 Feb, 1857-
Heeia, Koolaupoko, Oahu......6 00
943-Kaluahinenui, 10 Sept., 1852-
Waimanalo, Oahu ................ 6 00
3017-Poheke, 10 Iune, 1856-
Waiahole, Oahu ..................... 6 00
5472-Keawe, 19 May, 1864-
Kahuku, Oahu ...................... 6 00
334-Lokea, 3 July, 1857-
Kahuku, Oahu ...................... 6 00
3012-Kamano, 10 Iune, 1856-
Kapaka, Oahu ...................... 6 00
3516-Kalawaiamano, 2 Feb, 1857-
Keana, Oahu ........................ 6 00
6247-Kuapuhi 23 Aug., 1869-
Keana, Oahu ....................... 5 00
Ke kauohaia aku nei na mea a pau, i pili, a i kuleana iloko o keia mau Palapala Sila Nui e kii koke mai, no ka mea, e hui ia aku ana no ka uku o ka hoolaha mau ana, me ka uku mau o ka Palapala Sila Nui, no kela a me keia hoolaha ana.
Edwin O. Hall
Kuhina Kalaiaina
Keona Kalaiaina, Honolulu, Mei 29, ‘73
MA KE KAUOHA.
Oiai, ua hoi mai o MONNIFUR THEODORE BALLIEU iloko o keia Aupuni, a ua hoike mai i keia oihana, e hoomaka ana oia i kana mau hana i keia la ma ke ano Komisina a Kanikela no ka Ripubalika o Farani, nolaila, ke kauohaia aku nei na kanaka a pau maloko o kela Aupuni, e manao maikai aku i kona kino, kona waiwai a me kona mau ohua,, a e manao io aku me ka mahalo i kana mau hana pili aupuni a pau ma ke ano he Komisina a Kanikela.
CHAS. R. BISHOP,
Kuhina o ko na Aina E.
Oihana o ko na aina e, Honolulu, Iune 3, 1873.
HIKE KULA AUPUNI.
E hoike ana na Kula Aupni o ka Apana o Kona, (Honolulu) Mokupuni o Oahu, iloko o keia malama ae o Iune, e like me keia hoomaopopo ana iho malalo:
NA KULA MA KA OLELO ENELANI.
Poalua Iune 10, ke Kula ma Kahehuna,
Poahu “ 12, “ “ “ Alanui Papu,
Poalima “ 18, “ “ “ Mililani.
NA KULA MA KA OLELO HAWAII’
Poakahi, Iune 23, ma ka Luakini ma Kamoiliili, na kula o Wailupe, Palolo, Kamoiliili, Waikiki kai, Makiki, a me Manoa.
Poalua, Iune 24, ma ka Luakini ma Kawaiahao, na kula o Moanalua, Moanalua Roma, Kalihi-uka a me Kapalama.
Poakolu, Iune 25, ma Kawaiahao no, na kula o Kamakela, Pauoa, Maemae, Roma K., & Roma W.
Poaha, Iune 26, ma Kawaiahao no, na kula o Kalihi-kai, Kaumakapili, Kawaiahao K., a me Kawaiahao W.
E hoomaka ana i ka hora 9 o kela a me keia la i haiia maluna; a ke konoia aku nei ka lehulehu e hele nui ae
E hoomaha ana keia mau kula, mai na la i haiia maluna a hiki i ka Poakahi, la 4 o Augate, 1873. a ma ia la e hoomaka hou ai ke kula ana.
W JAS KAMIKA.
Luna Kula o ka Apana o Honolulu,
Oihana Aopalapala, Mei 20, 1873.
O Ka Poakolu, la 11 o Iune e hiki mai ana, oia ka La Hoomanao no Kamehameha I. E malama ia no ia i la kulaia no ka lehulehu, a e paniia na i puka Hale Oihana Aupuni a pau.
EDWIN O. HALL,
Kuhina Kalaiaina.
Honolulu, Mei 20, 1873.
Ka Nupepa Kuokoa
ME
Ke Au Okoa
I HUIIA.
Published every Saturday, $2 a year.
REGULAR EDITION, : : : : : : 4,872 COPIES.
Na Pepa Pai Mau Ia, : : : : : : He 4,872.
HENRY M. WHITNEY,
Publisher and Editor, (Luna Hoopuka.)
JOS. U. KAWAINUI,
Associate Editor, (Luna Hooponopono)
HONOLULU, IUNE 7, 1873.
Na Mea Hou o ke Alo Alii o
Honolulu.
I POMAIKAI mau ai ka lehulehu lawe “Kilohana, Pookela o ka Lahui-Hawaii,” nolaila, ke makemake nei makou e hoike aku malalo o keia poo, i na mea hou a pau o ke alo alii o ka Moi a ka Lahui. He oluolu mau kona ola kino, a ke ike pinepineia nei kona mau hiohiona eehia maloko o ka luakini a kona Imihaku makuahine i hala e aku i kukulu ai. Aia ma Waikiki-kai kona noho ana i keia mau la.
Ma ka la 29 o Mei, a ma ka hora 12 awakea, ua haawiia he anaina ike alii, i ko ka Moiwahine Victoria kokua Ko nisina a Kanikela Beritania, e ka Moi. Ma ka hora i haiia, ua hiki ae o Mr. Davis, a waiho mai la i ka Moi, i ka palapala a ka Moiwahine o Beritania, nona ke kope malalo iho: VICTORIA, ka Moiwahine o na Aupuni Hui o Beritania Nui a me Irelani, ma ka lokomaikai e ke Akua, ke Pale o ka Manaoio, a pela aku, i ke ‘Lii Lunalilo, ka Moi o ko Hawaii Pae Aina, ko makou makamaka maikai, Aloha:
Ma ka palapala Au e ka Moi i hoouna mai nei ia makou, o ka la 14 o Ianuari i hala, ua hoolaunaia mai makou, ma ka ike ana iho i ka make ana, ma ka la 11 o Dekemaba i hala, o Kou Cousini a Mua Moi Kamehameha Elima, a me kou kau ana ae maluna o ka Noho Moi. Ke hoike aku nei makou, e ae aku i Kou noho ana kumakena, ma ka make ana o Kou mua; a oiai hoi, ia wa hookahi, ke haawi aku nei makou ia Oe, i na hoomaikai kiekie, no Kou noho ana ae ma ka Noho Moi, a o ko makou mau manao maikai loa, o ka hoomau aku a me ka pomaikai o Kou Noho Alii ana. A pela hoi makou e kalokalo aku nei i na malama ana a ka Mea Kiekie Loa, Haawiia ma ko makou Hale Alii ma Windsor, i keia la Eha o Aperila, i ka Makahiki o ka Haku, Hookahi Tausani Ewalu Haneri a me Kanahiku Kumamakolu, a i ke Kanakolu Kumamaono o ko makou mau makahiki o ka Noho Alii ana,
Kou Hoaloha Maikai,
VICTORIA R.
[Kakauia e] Granville,
Kuhina o ko na Aina e.
NA KA EMEPERA O RUSIA I KA MEI.
I ke ‘Lii Lunalilo, ka Moi o ko Hawaii Pae
Aina, ko makou makamaka maikai a aloha.
E ka hoaloha maikai a aloha: Me ka naau kaumaha, i loaa mai ai ia makou ka palapala Au e ka Moi, e hai mai ana ia makou i ka make ana o Kou Mua a Cousini, Kamehameha V.
Oiai, e komo pu ana iloko o ke kanikau, mamuli o ke kumakena Au e paa la, ke hoopii nei ka makou mau pule i ka Mea Mana Loa, malia o hiki Iaia ke hoouna mai i Kona mau hoopomaikai maluna o ke aupuni nana i koho aku ia Oe, a i mea hoi e apoia ai Oe e ka Moi malalo o Kona malama maikai a hemolele ana.
Haawiia ma Sana Peteroboro, i ka la 17 o Maraki 1873, i ka Umikumamaiwa o na makahiki o ko makou Noho Alii ana.
[Kakau Inoaia.] ALEXANDER.
[Kakau hou ia] e ke Kuhina Nui o ka Emepire Keiki Alii Gortchacoff.
NA KA MOI O BELEGIUM, I KA MOI.
E ka Pokii Aloha: Akahi no a loaa mai ia’u ke palapala Au e ka Moi, e hoike mai ana ia’u i ka make ana o Kou Cousini, ka Moi Kamehameha V., ma ka la 11 o Dekemaba i hala, me ka hai pu mai, i ku like ai e like me ke Kumukanawai o ka aina, ua koho ka Ahaolelo ia Oe i Moi no ko Hawaii Pae aina, a ua pii ae Oe ma ka la 9 o Ianuari, maluna o ke Kalaunu. Ke hui pu aku nei au me ka ehaeha Ou e ka Moi, no ka make ana o Kou Mua, a oiai au e hoike aku ana ia Oe e ka Moi, i ko’u manao nui e hooikaika aku i na hikii o ka noho like a maikai ana mawaena o ko kaua mau aupuni, a ke lawe nei au ia’o iho ma keia wa maikai, e hoouna aku ia oe e ka Moi, i ka wehewehe ana o ka noonoo kiekie a me ka nakii hiki ole ke wehe ae. Kaikuaana aloha,
O Kou Moi, ke kaikaina maikai,
[Kakau Inoaia.] LEOPOLD.
Brussels, Aper. 5 1873.
NA KA MOI MAI O HOLANI I KA MOI.
E KA MAKUA: Ke aloha aku nei au ia oe e ka Moi, no ka hoike ana mai ia’u, maloko mai o kau palapala o ka la 14 o Ianuri i hala, i ka nu hou kaumaha no ka make i manao ole ia o kou Cousini, ka Moi Kamehameha V., a ke noi aku nei au ia Oe e ka Moi, e ae mai, e lawe aku i ko’u komo pu ana aku iloko o Kou wa e noho u ana mamuli o keia make. A oiai hoi, ma ia wa hookahi, ua lono mai au me ke hauoli, iloko o ia wa aole he mau mamo a ka moi make, ua kohoia Oe e ka Ahaololo Kumukanawai i Moi no ka Pae Aina o Hawaii, nolaila, ke wikiwiki nei au e hai aku ko’u mau manao maikai ia Oe e ka Moi, no ka pomaikai o Kou noho alii ana, i like ai hoi me ko’u manao e palaina panai likeia a e hoomahuahua ae i na launa aloha aua a me ka noho ana oluolu me ia i hookumu ia me kou muli kakaina i make.
Me keia mau manao, a me ke ake ana o ko’u manaolana. Owau no
E ka Moi, ka Hoaaloha maikai,
[Kakau inoaia,] WILLIAM.
Loo, Aeprila 3, 1873
NA KA MOI O DENEMAKA I KA MOI.
I ke makamaka aloha a maikai: Ano no i loaa mai ai kau palapala o ka la 14 o Ianuari i hala, Au e ka Moi i hoouna mai ai Ia’u, e hai mai ana i ka make ana o ka Moi Kamehameha V., a me Kou kohoia ana i Moi no ko Hawaii Pae Aina, a me Kou kau ana maluna o ka Noho Alii. Oiai hoi au e haawi aku nei i na hoomaikai kiekie ana ma keia mea, ke noi pu aku nei au, e hoomaopopo oe, e hooikaika mau ana au i na wa a pau e hiki mai ana, e kukulu paa i na launa oluolu e maikai i hookumuia mawaena o na aupuni elua.
Ke hoolilo nei au ia’u iho, ma keia wa maika, e hoouna aku ia Oe e ka Moi, i ka hoomaikai ana o ko’u mau manao maikai oi loa, no Kou oluolu a me na hoomahuahua ana i ka pomaikai o ka aina nana i kono mai ia Oe e Noho Moi.
Kou Hoaloha Maikai.
CHRISTIAN R.
Kopenahegena, Aper 10, 1873
NA KA EMEPERA UILAMA I KA MOI.
I ke Alii e noho Hoomalu ana no ka Lahui Hawaii; Aloha:
Ua loaa ma ia’u ka lono kaumaha, maloko o kau palapala o ka la 14 o Ianuari i hala, e hoike ana, ua haalele mai i keia ola ana, Kou Cousini, ka Moi Kamehameha V, ma ka la 11 o Dekemaba i hala, me ka waiho ole iho i hooilina no kona kino, a ke aloha aku nei au ia Oe no kou hai ana mai ia’u, ia manawa hookahi, a i kulike ai me ke Kumukanawai, ua kohoia Oe i Moi no na Mokupuni o Hawaii. Oiai e komo pu ana i ke kanikau kuhohonu me Oe e Kuu Haku Moi, no ke kumakena i kauia maluna o Kou Ohana, ke hoomaikai aku nei au ia oe, no Kou kauia ana maluna o ke Kalaunu, a ke manao oluolu nei au, e like ana oe me kou hikimua, a e ae aku me ka hoopilikia ole ia e na kokua maikai i na kanaka Geremania kamaaina e noho la ma Kou mau mokupuni. E loihi Kou noho Alii ana a e hoopomaikai pu ia mai.
Ke noho nei Au, ko ka Haku Moi Makamaka maikai.
[Kakau inoaia.] WILLIAM.
Berelina, Maraki 27, 1873
NA KA EMEPERA O AUSETURIA I KA MOI.
i ka Moi Lunalilo, Moi o Hawaii.
E ka Hoaaloha Maikai a Aloha: Mai kau palapala Waiwai mai o ka la 14 o Ianuari, o keia makahiki, ua loaa mai ia’u ka lono no ka make ana o Kamehameha V., a me Kou pii ana ae e noho i ke Kalaunu o Hawaii.
Oiai au e kaumana ana me ka ehaeha no ka ili ana mai o kela haawina au e noho u la, nolaila ke noi aku nei au ia oe e ka Moi, e ae mai i ka’u mau hoomaikai ana no Kou noho ana ae la maluna o ke Kalaunu, me ka manao oluolu ina e hoomauia aku na launa oluolu ana i hookumu mua ia mawaena o’u iho a me Kou hikimua.
Kou makemaka maikai e ka Moi.
FRANZ JOSEPH.
Viena, Aperila 7, 1873.
NA KA EMEPERA O IAPANA I KA MOI.
MUTSU HITO. Ma ka lokomaikai o ko ka Laui, ka Emepera o Iapana, i hoonoho ia maluna o ka noho alii Imiperiala, i noho muaia e ka noho alii pau ole, mai ka manawa mai i hiki ole i na hoomanao ke heluia, i ke’Lii ka Moi o ko Hawaii Pae Aina.
Ma ka pane ana aku i kau palapala e ka Moi, ua ili maluna o makou ka hanohano e hoike aku, ua kaumaha loa ia makou i ka i ka ike ana iho ua make aku la ka moi o ko Hawaii Pae Aina ma ka la 11 o Dekemaba i hala
Ia wa hookahi no hoi, ua hai pu ia mai hoi makou, i kulike ai me Kou Kumukanawai, o Oe e ka Moi, he Cousini Alii, ua kohoia ma ka la 9 o Ianuari, e ka Ahaolelo, a ua hookiekieia ae Oe ma ke Kalaunu Alii, a makou e hoomaikai nui aku nei ia oe e ka Moi.
Ke lana nei ko makou manao, e hoomau loa ia aku me ka paa loa na launa oluolu ana i hookumu e ia mawaena o na aupuni elua, mamuli o ka mana noho alii ou e ka Moi.
Haawiia ma ko Makou Hale Alii i Tokie i ka la 18 o ka malama 11 o ka makahiki eono o Meji, ka pii ana ai o Emepera Ginno, 2533.
[Kakau inoaia.] MUTSU-HITO.
Ma ke Kanoha.
[Kakau inoaia,] WOOTENO KAYAMORI.
Kokua Kuhina o ko na Aina e.
No ke kanu Laau.
O KA ulu nui ana o na laau ulu ma kekahi wahi, he mea ia e oluolu ai ka nanaina a e makemake ai hoi ka naau i ka ohuohu mau mai o na helehelena uliuli. Aka, ina o kahi olohelohe, aole i uluia e na laau malumalu, a oneanea ke kulana, e like me na aina pamaloo ano alialia, aole ia he mea oluolu ma ka nana ana aku. O ka pomaikai o na ululaau, oia no ka mau o ka uliuli o kona mau lau, nana e huki mai ka ea, e haule iho ka ua. Ua hoomaopopoia keia mamuli o ka maa.
O ko kakou mau kuahiwi a me na mauna i keia wa, me he mea la, ke olohelohe mai nei, mamuli o ke kua ia ana o na laau ulu i mau wahie, a mamuli paha o ka hehi a me ka oe wale ana a na bipi, lio, hoki, miula, kao a me na hipa e holo nei maluna iho. Aia wale no ke koe o na ulu laau o kakou, a kauia i kanawai e papa ikaika loa ana, a i ole ia, e like aku auanei ko kakou kulana me ka mokupuni o Santa Caruza, i hoike ia mai penei:
“Ua hoikeia mai ka lilo ana o ka mokupuni o Santa Caruza, kekahi o na mokupuni o Inia Komohana, i aina panoa, a lilo i aina haule ole mai o na paka ua. Ua oleloia, o keia mokupuni, he mala pua ia o na hooluolu ana ma kona nani a me ke kehakeha i na makahiki he 20 i hala. Ia wa, ua uhi paapuia ka aina e na lau nahele a me na ulu laau he nui loa, a ua haule mai na paka ua a nui, mamuli o ke omo ana mai o ka uliuli o kona mau ulu laau. Aka, ma ke hele makaikai ana aku nei a kekahi Keonimaua, i ua wahi mokupuni la ana i ike e ai i na la mamua, he kihapai oluolu, aka, i keia wa, ke ku la oia me ke ano pamaloo, a he hookahi hapa o ua mokupuni la, he waoakua haalele. O na ulu nahele a me na ulu laau, ua pau i ke oki ia; o ka haule ana mai keia o na paka ua, ua papaia; a o na hiohiona o ke oneanea, ke pahola mai la ma kekahi aoao, me ka panee awiwi mai; a no na mile ehiku, he lepo wale no ke puehu ana e like me na kapa one. Ua haalele ia na hale a me na mahinaai, a ke kiai aku nei na kanaka, no ka panee mai o ke olohelohe, ka poe ike ole i ka mea e pale aku ai, aka, o ko lakou mau mala pua, e lilo auanei oia kekahi o na olohelohe. i ka nana aku, he helehelena o ka panoa ke hiki mai ana. O keia hopena ino, ua manao na kanaka, no ka luku nuiia ana o na laau o ke kuahiwi i kekahi mau makahiki i hala.”
Ma ka Ahaolelo aku nei o Amerika Hui i hala, ua hooholo lakou he kanawai, e malamaia ai ka ulu ana o na laau. Eia ke ano nui: O kela a me keia kanaka, e kanu ana he kanaha eka aina i na laau ulu, aole e oi aku mamua o ewalu kapuai ke kaawale o kekahi mai kekahi laau aku, me ka malama ia mau laau kanu no na makahiki elima, a ulu pono, e loaa iaia he palapala kuleana aina no na eka he 160, ma kekahi wahi e ae i noho mua ole ia, ke ukuia mai he umi dala. Aia he mau hooko kaawale e ae iloko o ke kanawai, i malamaia ai ko ke kanaka kanu laau kuleana, a aole hoi ma ka lani apuka wale mai.
Ke manao nei makou, e pono e kauia i kanawai no ko kakou mau laau, i ole ai e pau aku i ka make, mamuli o ke oki nui ia ana i mau wahie a me na mea pepehi e ae e hooneoneo ai i ka ulu ohuohu ana mai o na ulu laau.
HALAWAI IKE HOPE LOA – Ma ka hora 31/2 o ka auina la Sabati, (apopo) ua oluoluia e na ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili, e hui hou na mea a pau maloko o ka Iuakini o Kawaiahao, e hoolohe i na leo ao i na makamaka o kakou e au aku ai i keia loa, no ke aloha i ka poe e noho ana iloko o ka malu o ka make, ma na mokupuni o Maikonisia Nolaila, aohe mea i koe i ke konoia e hele e lohe hope loa ia lakou, a hoounauna aku e lawe i ka olelo maikai.
Nu Hou o na Aina e.
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Costa Rica, iloko o na la 8 a me 14 hora, mai Kapalakiko mai, ma ka Poakahi iho nei, ua loaa mai ia makou na mea hou malalo iho nei:
Ua ku aku ka mokuahi Nebaraka i Kapalakiko, iloko o na la 9 a me 14 hora mai anei aku, a na haohao ko laila poe i kona hoea ana aku.
O ka nui o na ukana a keia mokuahi i lawe mai nei ianei, he 400 na Iona a me na ohua kokoke e kanaha a oi.
O ka mea hou ano nui ma keia mokuahi mai nei, o ka haawi pio ana mai o na Ilikini Modoca he kanahiku ia lakou iho. O ko lakou poo kipi nae, oia o Kapena Keaka a me ka poe mahope ona, ke makaukau kaua mai la no, aka, o ka Alihikaua nui o na ko i Amerika, ke laua la kona manao, e hopu koke ia ana e lakou na Ilikini, alaila, o ka pau no ia o ke kaua.
Ua hopu kino ia ka loa o na mea kakau o ka nupepa Herald o Nu Ioka, ma Cuba, no ka manaoia he kiu, a ua hoopaaia ma Papu Carbona.
Ua hoopuka ae ka Peresidena o Amerika Hui, he olelo kuahaua, e kahea ana i na kanaka a pau o ka mokuaina o Lousiana, e waiho i na mea kana iloko o na la he 20, a i ole ia, e konoia aku ka mana o ka pahikaua e hana pela.
Ua hoounaia aku nei e ke aupuni kekahi mokuahi, e kii i na luina o ka huakai imi Welau Akau a Kapena Holo, e auana mai la e ake o ka hiki i ka home.
Ua hoopihaia ka hakahaka o ke Kuhina Noho ma Sana Peterobaro, e ke Kiaaina o Konekituka.
No Europa.
Ma ka la 19 o Mei, ua halawai ka Ahaolelo ma Vaseile, a ua noiia mai e ka aoao akau o ka Hale, e hooponopono hou ia na Kuhina, a e hoike mai ke aupuni i ke kumu o na hoololiloli aua iho nei iloko o ka Aha Kuhina.
Ua waihoia mai e kekahi o na Kuhine, he manao no ka hookaawale ana i elua Hale Aheolelo, no ke aupuni o Farani.
Ua noi mai ka aoao hema o ka Hale, e hookuu loa i keia Ahaolelo, a ua hooleia e na aoao i koe ekolu e ka Hale.
Ma ka la 20 ae, ua kohoia o Lui Buffet, i Perasidena no ka Ahaolelo, e na balota he 359, kue i na balota he 289 no Martel.
Ke hoike mai nei ka nupepa Pay, o Vaseile, ua hui ae nei ka poe mahope o na’lii Bonepate, me ka poe makemake i aupuni Alii.
Ua pahola ae kekahi lono, ua loaa ka he ohumu pepehi ia Peresidena Tiera, e pepehi i kona ola a make loa.
Ke manaoia aku nei, e lilo ana o Orense, ke poo o ka aoao Ripubalika, o na Elele koho hou o Sepania, i Peresidena no ka Hale Ahaolelo, a o Figuerras, e noho Peresidena mau no ia no ka Aha Kuhina.
Ke loheia mai nei, o kekahi mau hana maewaewa a na koa Carlist, o ke kipu wale i na koa pio aku o ke aupuni ia lakou.
Ma ka haiolelo a ka Makua Hyacinthe, kekahi o na Kahunapule Katolika, i haalele i ka aoao Roma, ua hooikaika oia i ka pono o ke kohoia ana o na Kahunapule e na kanaka iho, me ka pono hoi e unuhiia a heluheluia ka Baibala, ma ka olelo ponoi iho a ka lahui.
He ano nawaliwali haalele loa ka Pope i keia manawa.
Ua hiki ae ka Moi o Peresia, i ke alo aiii o Sane Peteroboro ma ka la 27 o Mei, a ua halawai oia me na hookipa maikaia ana.
Ua hiki ae ke Alii o Aigupita i Konatinopela, ma ka la 22 o Mei.
Ke hoemiia nei na uku holo kaa ahi mai Ladana a hiki i Viena, a i ka iwakalua dala.
Ua hooholo lokahi ke aupuni o Perusia, e kepaku loa aku i na poe Iesuita a pau, mai ka aina aku, iloko o na malama eono a me ka poe wahine malama hunakele loa i ke ao ia ana o kekahi poe wahine.
Ke hooheneheneia mai nei ke Keena Waihona o na Mea Hoikeike o Amerika, ma ka Hale Hoikeike Nui o Vienna.
OLELO HOOLAHA.
MA KA WAIWAI O PILIPO (x) O KAILUA a me Honolulu i make aku nei. Ke hoolahaia aku nei i ka poe a pau i aie i ka mea make ia Pi lipo, a me ka poe ana i aie aku ai, e hoike koke mai maloko o na Mahina Eono, i ko kakou mau hila aie, me na Palapala Moraki kekahi, ia maua na Luna Hooponopono Waiwai, a i ole ia i ko maua Loio L. Makale, ina aole i waiho ia mai iloko o na Mahina Eono, aole e hookaaia mahope,
KAMAI,
MALUAR
Na Luna Hooponopono Waiwai o Pilipo,
Honolulu, Iune 4, 1873. 601-4ts-601
E IKE AUANEI NA KANAKA A PAU LOA, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke hookapu loa aku nei au i kuu aina ponoi e waiho la ma KUHUA, HILO HAWAII, aole e hele wale na ano kanaka a pau, a me na holoholona o kela ano keia ano maluna o keia aina i oleloia. A o ka mea a mau mea paha e a kue ana i keia, a loaa i kuu Luna ia Hema, alaila, e uku no e like me ke kanawai.
601-4ts-604 J. KAANAANA
E KUAI KUDALAIA ANO 1 LIO I KA Poaono, la 7 o Iune, i ka hora 12 o ke awakea, he mau Lio hou kahi. ma ka Pa Aupuni o Pauoa Apana o Honolulu. Lio wahine kookeo kuapuka elua maka alohi poholehole ka ihu me ke kania, hao akau ano e, MA hema. Lio wahine eleele kuapuka laekea akeke aole ike ia o ka hao. Lio kane ulaula, akau ano e, MA hema. Lio wahine keokeo ano ahinahina leponalo, (JI) hema he O mawaho elua hua iloko, oia keia JL.
P. KAAIAHUA,
Luna Pa Aupuni.
Pauoa, Honolulu, Iune 5, 1873. 601-1t
E IKE AUANEI NA ANO KANAKA A PAU, owau o ka mea nona ka inoa malalo, ke kane mare a Mrs. Mele Kahaaheo, o Kona Akau, Kailua, Hawaii, ke papa aku nei i na mea waiwai a pau mai hoaie mai iaia, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia’u, a ina oukou e hoaie, maluna no ona ko oukou poho. KAHAAHEO;
Honolulu, Iune 6, 1873. 601-4t-604
E IKE ANA OE E UA KAAKA KAPU NEI, i kou kii, e auamo ana me kahi puolo, e wawae kahi ai me ka holo koheoheo ana i ke kula Poliaia. O kau hoolaha ana ia’u ma ke akei, e kukala leo nui ai, “Mai hoaie mai! Mai hoaie mai oukou i ka’u wahine mare ia Kaualua Kapu.” Ke hoike aku nei au i na mea a pau, aole he oiaio o ka Kapu hoolaha ana, no ka mea, o ua wahi lewakua Kapu nei, kai haalele kumu ole mai ia’u iloko o na makahiki he UMI a oi aku. A ke noho pu nei me kahi Noho-kapeke ma ka aoao ke keehi. Aole au e nele ana i ke kuleana iloko o kou waiwai paa, a he mana ko’u e aie ai ma kou inoa e Kapu, no ka mea, aole i pau ko kaua berita mare. E uhauha au i ko’u mahele e pono ai, i lohe oe e Kapu kau kane mare ponoi. Ke moe nei au ilalo, he Kaahaaha ko Niua.
KAUALUA KAPU.
Waihee, Maui, Mei 21, 1873. 601-3ts-502
E PAU NA PUPUPU KAHIKO!
E pani me na Hale Laau!
E HELE I KA HALE KUAI PAPA
I PAHEEIKALIAE O
Samuela G. Waila Ma.
AIA MA KA PA KUAI PAPA KAHIKO
O KIMO PELEKANE MA IHO NEI.
E Kuai Makepono Loaia Ana
ME KE
Kumukuai Haahaa Loa.
NA PUU PAPAP NUI,
NA LAAU A ME
NA LAKO KUKULU HALE
A PAU MALAILA.
OIA HOI NA
LAAU NOUAIKI o na ano a pau,
Na Papa Manoanoa Nouaiki,
Na Papa Nouaiki,
Na Aaho Paina Ulaula,
Na Pili Laau Paiua Ulaula.
NA PINE PA!
NA AAHO PA A ME
NA POU PAINA ULAULA,
NA PILI LAAU CIDA, NA
PILI LAAU PAINA ULAULA.
Na Puka 2-0x6-0 a hiki i ka 3-0x7-6.
Na puka Komo Laau Aniani, 2-9x6-6 a hiki i ka 5-0x9-0.
Na Laau Puka Aniani, 7x9 a hiki i ka 12x18.
NA PANI OLEPELEPE
I penaia, a pena ole ia,
O na ano a pau.
Na Aniani Pukaaniani,
Na Paina Ulaula Molina,
I Iniha a Hiki i ka 5 Iniha.
Na Ano Pepa Hale Maikai
A ME NA LIHILIHI.
Aila Hoowali Pena Maikai Loa,
Aila Hoomaloo Pena, Vaniki,
Na Pena Keokeo,
Ka Lead & Zinc,
Pena Eleele o na
Ano Pena e ae o
Kela ano keia ano.
NA LAKA PUKA!
Na Laka Poepoe,
Na Ami Loloa,
Na Ami Pokopoko,
Na Laka Uwai,
Na Kui-nao,
Na Ami Lele,
Na Puka Aniani, &c., &c.
Na Kui Hao,
Kui Wai,
A Kui Kui,
3d a hiki i ke 60d, &c., &c.
O keia mau mea a pau, e kuai makepono ia ana ma ke DALA KUIKE
O keia mau mea a pau, a o kahi paha o keia, e hiki no ke hoounaia ma kekahi o na awa o keia Aupuni.
He mau Agena no Makou no ka
MOKUMAHU “KILAUEA,”
Kapena D. Taylor.
601- WAILA Ma.