Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 25, 21 June 1873 — He ahi nui ma kohala! [ARTICLE]

He ahi nui ma kohala!

He mau liui mahiko ma Kohala nei, ain ma Halawa a me Halaulu. Umi makahiki o ka a ana o ke ahi ma ua mau Ahahui la, e a ana i ka po a i ke ao. 0 ke ko i wiliin, miainiia, a pela aku. 0 ke puhi ana i ka aina i kupono no ka palau ana a me kekahi mau mea e ae i manaoia, he mau mea e pono ai ka oihana mahiai. Oia na ahi nui i ike ia ma Kohala nei, e na kupa a me na mulihihele, ma ua aina haaheo nei, a ka nani i noho ai. I ka a ana o ua mau ahi la, lilo iho la ia i puuoioina no na kanaka o keia apana, e hukiia aku ai mai ka paa pio ana na ka nele a i ka noho ulakolako ana na ke kaulana. Ia wa no, ua a pu ka naau o na hoahauau, na huli, na imi, ka poe mawaho a maloko pu ; i ka hele pule, i na halawai, i na kokua kuloko a kuwaho, a pela aku, no na mea e pili aua i ko ke Akua aupuni. A o na hana a keia apana iloko o ia mau la i kunewa aku la, ua lilo ia i ahi nui e a ana me ka ikaika loa, e hoike ana i kana malamalama, no ka la mai, a kui aku la kona kaulana a puni na moku I keia mau la hoi, mai ka hope o ka makahiki i hala a hiki i keia mau la e nuue nei, pa-a nui ae la ka uahi o keia ahi hou, ma na hui i hana maluia e ka poe kolohe, he ahi e hukiia'i ke kanaka mai ka noho kuokon a i ka paa pio ua pio. A o ka inoa o ua ahi la e a nei, ua kapaia no ia mamuli o ka inoa o kekahi hoku i haule mai ka lani mai, oia hoi o Awaawa, a o ka huli ana i kona ano, he mea akaka lea no ia, oiai, he mea awaawa ka uaia ke hoawaawaia, a peln no i ke ko a me ke ki, aka, ina e hooliloia'na laua i mea awaawa, e kapaia ana ko laua inoa, he okolehao, a pela aku, ahe mea awaawa no hoi ka awa. A mailoko mai hoi o keia mau ahi e a nei, i puka mai ai keia mau mea a ka maka e nana aku ai, me ka eha o ka naan, oia hoi "ka pau o ke ano kanaka" a mo "ka like loa no me ka holoholona," a pela wale aku, nolaila, he hiki loa i na kanaka o ia ano, ke hoanoe i ko lakou mau helehelena. 0 ka mea i koe ma keia kamailio ana, oia no ka imi ana i na naea e pio ai keia ahi nui e no-a nei, a pehea la auanei e pio ai ? E like me ke ano nui oka ninau, pela no kona mau wehewehe anu. A eia kekahi mau mea i manaoia, a he kupono loa ke hoomaopoia me ka hooko aku : 1. Na kabu-wai. 2. Nailiwai. 3. Na bakeke wai. ona kabu wai, oia no ua Ona nona ka aina, kahi aka poe kolohe i noho ai ; o na ili wai,oia no ka Makai Nui ame kona mau hope ; a o na bakeke wai, oia no ka poe i ku a hoole loa ina wai ona. Ma ka hui pu ana 0 keia mau mana ekolu, i kanahai ai kona a ikaika ana. Ana ia mau mana no 1 waiho i na inoa o ka poe kolohe imua o na Aha Hookolokolo o keia apana, a he lohe ana aku ka makou i ke kanono 0 ia pao ana iho. "A ma ka lua a lakou 1 eli ai, malaiia lakou i haule iho ai." E na hoa'loha o ka aina makuahiue, mai poina i kela olelo a ka poe kahiko, "He kuli ka make, he lohe ke ola." A e hoomanao pu hoi i keia, "Pale loa i na mea ona, Aole loa hoopa hou." S. Molalk. Halaula, Kohala, Aper. 1873.

M* ka lono hope mai Peru mai, oa ifc«ia iho he wihi moolelo oo na pake paaoa i la* weia i Pera. Mailoko mai ona pake he 80,354 i kepaia ma Makao, Kina, a laweia i Pcru, be 32,227 i pau i ka make' malaoa o kt onoana no kt ouhaha, poholo ame fc» pao o n • moku i ke ahi, & he 61101 nae pa. ha h»pahaneri o ia poe a pau t oa make mai ko lakoopepehi iho oo ia lakoo • ne ka make a ka mai.