Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 26, 28 June 1873 — E ulu anei a mahuahua ka wai wai o keia Lahui, ke malama pono ole ia na mea liilii? [ARTICLE]

E ulu anei a mahuahua ka wai wai o keia Lahui, ke malama pono ole ia na mea liilii?

0 keia lahui, he lahni ilihune me ka [ waiwai ole, i ke knu i aui newa aku la, | i ka wa hoi o na kupuoa o kakou, e hoomanawanui ana ka ili i ka wela o ka.la, a i ke anu o ka ua a rne ka m ikani, ak'a, i keia manawa e naue nei, ua ike kakou na opio hou, ua loaa i kekahi poe o kakou ke kulaoa hanohano a ulakolako o ka waiwai. Nolaila, ke ninauia nei raa keia Kumumanao, ka ulu ana a mahuahua ka waiwai o keia lahui, ke malama ponoia na mea liilii. E i mai paha auanei kokahi poe, "0 na mea liilii hea la?" Eia no ; o na mea liilii e loaa ana na mea hou ke kuai aku ma ke <3ala. 1. E ulu a mahuahua loa ke malama pono ia.—Aole no i pohihihi ia kakou ka ike ana ma na mea ike maka ia. Ma ka mea kanu a kakou e kanu nei, he liilii ka hoomaka ana e kanu, a mahope aku, aole i kana mai o ka nui, ke malama pono ia. Oia no ka leau i olelo mai ai, "0 kahi mea hu uuku, aia hoi, ke hoohu ae la i ka popo palaoa a pau." A pela no hoi kona aupuni, he uuku loa ka hoomaka ana, a mahope, uapalahalaha loa ae la ma na wahi a pau a puni ka honua nei. A me he mea la, pela no ka waiwai e ulu ai, ke malama pono ia na mea liilii. 2. He mea nui ka malama ana i na hakina.liiliii weiwai kanaka, ■ a mau kanaka paha i lilo nui ma kahuli waiwai ana, aole no lakou e hoopoina ana i na mea liilii ; ina he 1-16, a he £ paha, a pela aku, e waiho ana ma kona pakeke, he mau hapa paha o ka lole, uole no oia e haawi wale ana, o poho auanei, a ami hoi kona waiwai. Aka, ina e malama pono ia ia mau hakina, e ulu mai auanei ka waiwai. He alakai no hoi keia e loaa ai ka hanohano a me ka waiwai, a nona, a no lakou ka huaolelo Keonimana. Pehea la, loaa anei i ka haumana ka ike, ke ole oia e malama i na mea liilii a ke kumu e ao aku ai iaia, ke ole oia e malama i na mea a pau i hai ia aku iaia ? A e kapa aku ana anei kakou iaia he keiki naauao ? Ke hoole nei kakou, Aole ! 3. E maa keia lahui i ka malama ana i na mea liilii, i ulu ka waiwai.—o ka poe i hoomaaia ma ka malama ana i na mea liilii me ka'paupauaho ole, a hiki i ko lakou vra e noho ai ma ka oihana kalepa, e ulu a uanei ko lakou waiwai. A ina e haliu ae ana kakou a nana aku i ko na aupuni nui o ke ao nei, e ike auanei kakoa, ua hoomaa ia lakou i ka malama ana i na mea a pau. A ia lakou e j hiki mai ai i o kakou nei, e ike aku no kakou, aohe o lakou hemahema, a oia ka mea i oleloia e ko kakou Kakaolelo kaulana, S. M. K., "He poe kolea kau ahua, hoomakaulii aina a waiwai hoi." Nohea keia kapaiaana aku ? Ēia, no ka moa i ka malama i na mea liilii. Pela no, ina be kanakanaauao, i piha kana poe i ka noonoo, a hoonohoia hoi i kumu kula, a ma ia hana oia i malama ai no kekahi mau makahiki me ka pololei, a nolaila, ike ke anpnni i kona malamapono i ka oihana, hooili hou iho la no i hana, oia hoi ka Lunakanawai Apana, Luna Helu, a pela aku ; he ulakolako ka oleloia ana. Heaha ke kninu o keia loaa ana o ka waiwai ? Eia no, o ka hana e like me keia kumu. 4. 0 ka inoa maikai, oia kekahi mea e nui ai ka waiwai.—o ka inoa maikai i loaa i keia lahni, oia ka mea oi loa mamua o ke dala a me ke gula. Pela no ka Solonlona i olelo mai ai, a oia no hoi kai ane like me ka lft molaelae i ke kakahiaka. He waiwai hoi i make ole i ka miliona o na milioua, keia mea he inoa maikai. A ma ia ano no, i ku ai oe e Hawaii, ma ka pane poo o ka hanohano a me ka waiwai, - mamuli o ka inoa maikai. E like me ko lakou la lohe ma I Amerika, ua pau ka aihue, ka pepehi | kanaka a me na mea like, nolaila, kapa-

ia'i o Ilawaii, he kiko waenu 110 ka moana Pakipiku. 5. O ka malama pono, me ka hoolilo ole ma na mea lapuwnle, oia kekuhi kumn e ulu ai ka waiwai.—He mea nui ka malaum pono, nie ka hooliio ole ma na mea lapuwale. Ina e nana ae kakou i lia haole, pake a me kekahi poe o kakou i kuonoono e noho mai nei, e ike no kakou, ua uiu ka waiwai, mamuli o ka malama, me ka hoolilo ole ma na mea lapuwale, e hoomanawanui ana no ka pomaikai o na la hope. 6. E hookaawale i waihona kupono. O.ka hookaawale ana i waihona kupono, aole ia i hoomaopopoia e keia lahui e npho nei, oiai ua eana hoohuikau wale ia no, nolaila,he puehu wale no ia la 0 na wahi dala a ka maka i ike ai. Aka, 1 ka poe nae o na aina e mai, ua hookaawale no lakou i wahi waihona kupouo e waiho ai. Penei ko'u ike ana ia kakou ; o kekahi poe, ua kepa mamuli o na haku hana. e holo i ka aina guano, (lepo manu) no na $15.00 a $20.00 paha no ka mahina, a pela no a hala ka makahiki, hoi mai i Hawaii nei, a ohi i ua puu dala polohuku nei, a o ka īnanawa iho la no ia, heo ana, a kepa hou no, aole no e liuliu iho, 0 ka puehu ae la no ia, a i hoolohe aku ka hana, ua aie i ka poe jure, o ka hele ia a hoi mai, aohe wahi dala i koe, ua pau kahiko no, i oki oe e hoka ana ; a ia wa oe e ike aku ai, e hoi mai ana a kaikaina, na kaikuahine a me na wahi kupuna, a i ka la o ka waiwai, aohe kela e ike wale iho ia oe, "ma o ma o ka nwahi." Heaha ke kumu o keia : Eia no ; o ka hookaawale ole i wihona kupono, ua ola no oe a me ka ohana i na walii mea kupono, ke hooliloia me ka noonoo, aole lioi me ka manao 110 ka mahaloia mai, aka, me ka hoemi ana no i na lilo ; a o ke koena, e irni no i wahi e hoohana ai, i ulu mai ai, a loaa ka waina, a e komo auanei oe iloko o ka heluna o ka poe hanohano a waiwai hoi. Mai manao kakou i na haole a me na pake mai na aina e mai a i o kakou nei, (ia nele lakou i ku waihona ole, aole, he waihona no ko lakou, aia ma ke poo, a pela no kekahi poe o kakou i noho ae ma ke kulana o ka huli waiwai. Ma keia inau kumu i haiia maluna, he pono ia oe e Hawaii holookoa, ke aui ae e nana a makaikai i ka mea pono e hana ai, a e hoomaka koke aku no i ka hana, mai kaukai kakou a mahuahua ke dala, a oia ka mea e waiwai ai ; i paa no ka hale i na mea liilii, a oia kona mea 1 kapaia'i he hale nui. Aloha no. S. W. Kaikuahine. Kahaualea, Puna, lune 5, 1873.