Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 30, 23 July 1873 — He Makima maikai loa. [ARTICLE]

He Makima maikai loa.

Makima, heaha ia ? He maxim, he motto, he hua, a mau hua maikai, a pouo ke kau ma kahi akea, ma ka paia puha, maluna'e paha o ka puka o kou keena, a nana piuepiue, a hoopaanaau, a huonianao mau, i mea e kaohi ai ke manao oe e hana hewa, a e paipai ai ke manao e hana uuiikai. He wahi kaao ka'u e hai aku ai ia oukou, no kekahi alii Tataria me kekahi Kahunapule ona. E holo ana ke'lii me kekahi mnn luna oua ma ke kaa alii, a lohe lakou i ka leo o kekahi Kahunapule, e kukala ikaika ana, "O ka mea e haawi mai ana ia'u i hookahi | haneri dinaiJ, (he mau apaua dala liilii oia) e haawi aku ao iaia i wahi makima maikai." Ku malie ke kaa, a ninau ke alii, "Heaha keia wahi makima au e haawi mai oua no na diuara he haneri ?" Pane mai ke kahuna, "E oluolu loa au e hai aku i ua makima nei, ke loaa e mai nae ka hanei i dinara.'' No ka manao ana oke alii, be makima raaikatlon paha keia, a makemake e lohe koke, nolaila, kanoha oia, e haawi e aku i ua mau din»ra nei i ke kahuna. A, i ka loaa ana o na diuara, olelo ke kahuna, "Eia ua inakima nei, Mai hoomaka e oe i kekahi hana mamua o kou noonoo aua i ka liope o ia hana." A, i ka lohe ana o na luna o ke alii, akaaka lakou i keia makima lapnwale i ko lakou manao, a nana lakou i ke alii me ke kuhi aua, e huhu loa ana oia i ke kahuna, a e kena koke ana e hoopai nni ia oia no kona haawi ana ia makima hoohenehene i ke alii ma ko lakon manao. Aka, aole pela ka manao o ke'lii. Olelo oia i na luua ona, "Aole keia he makima akaaka, he makima maikai loa ia. Ma ko'u manao, ina ua inalama pono ia keia makima, ina ua pakele na kanaka i na pilikia he nui wale i ili mai muluua o lakou. A, ma ko'u ike ana, he makima naauao keia, e kauoha ana au, e kahakaha ia ia ina ko'u pa dala, a e kakauia ma na paia o ko'u keeoa alii, i kau mau ia imua o'u."

Haawi aku la ke'lii i kona mahalo i ke kahuoa, a hoi aku la i kona hale alii ; a kii i kekahi lana, a kauuha iaia e imi i ka mea, akamai, e kahakaha oia i ua inakima nei ma koua pa da!a, a e kakau ia ma na paia o kona keeoa alii.

Mahope iho, ua imi kekahi luua alii e pepehi i ke alii, a e lawe oia i ka noho alii nona iho. I mea eko ai kona manao ino, hoohuli oia i kekahi kahuna lapaau o ke alii inamuli ona, a hoowalewale iaia e pepehi i ke alii ma ka ae ana iaia e haawi i umi tausani apana gula, a e koho iaia i Kuhina nui nona ke lilo ke aupuni iaia. Haa-wi oia i pahi o i hookomoia ka welau iloko o ka mea make, i mea e make ai ke ulii ke oia oia. oka ae koke uo ia oua kahuna nei e hana pela.

Aole liuliu mabope ibo, a loohia ke alii i ka mai, a kii oia i ua kahana uei e hele mai, a o i kona lima. Ho-o ke kahaoa i ua pahi o make oei iloko o koua pakeke me kekahi mau pabi o e ae, a hele i ka hale o ke alii. E moe ana ke alii raa kooa Walii pela. He mai ko'u, wahi ana, e o mai oe i ko'u lima, oia paha ka mea e oluola ai. Ae, e o no au. Hoopaa oia i kona lima me ka welu, he pa wai holoi malalo iho, ho-o i kono lima iloko o ka pakeke, a unnhl i ka pahi o make, a makaukau e o i ka lima ; tcau na maka ona ma ke pa wia malalo iho, aia hoi, ike oia a heluhelu i ua makima nei. malana, "M"ai hoomaka e i kekafci hana mamua o ka noonoo ana i ka hope." Ka makan no ia « ke kahuna, a noonoo oia iloko iho ona, "Ina e o au i ke alii i keia pahi o uiake, e make no be alii, a e liia hoi au a |nake, aiaila, heaha ko'u pomaikai no ka loaa mai o na apana gula he 10,000 ?" Holhoi oia i ka pahi o make iloky o kona pakeke, a unuhi i kekahi pahi o e ae. Ike ke alii ia hana, a uinan, "Heaha ke kumu o kou hoololi ana i na piilli ?" He kuuiuma ka pahi ailia» tMii u ke kahālla. 1 Pahe ke alii, ,Ao|e,paha., £ hpike mai qe ia p&hi ra'u. O k,a baalulp.Duityo.l9, ōo i*;o ke kahuna, a ke alji, he kq.makaia paha keia, a kenpiaia e hai koke mai i lfe kumu o keia hana, fj. .oki £ofcp ia koim.poo. E ae aa e ke konju. .ka ae ma» ka.. alii e kala n>ai, wrahi a k? kahppa. Ae po> k9 alii ( i kala. Alaila, hai pololei ke i kt xumn„ me£a .Jaa ( agle ao i heluhelu . oa Uua »lpkv, « ke pa wai, ipa uji o ft u ia .•e i ka p%bi o pppke. iho la ke alii i kona mao Iq. U», a.Mnp. aku la, e tap»o o aa kaiana lapaau aoo. A halio ae la

uia ia lakou, » olelo, "Ke ike oei oukoa ano, o ka iuaklma a ke Kahonapole i b««. wi mai ai ia'u, ka tuoa a oukou i ftka»ka\ a manao, be mea lapuwale, be mea uui i». Ua hoopakele ia ia'u ika make. E buli i« Kahunopule, a loaa, e alakai mai, i biki ai ia'u ke uku pono akū iaia no kona makiuia maikai loa." E o'u mau hoa, na kauaka, ua kamalii a pau, e pai i keia makima ma ka papa o ko oukou naau ; "Mai hoouiaka e i kekuhi bana, mauiuia o ka nuouoo aua i koua hopeua." E noouoo e mamua—Pehea la wau ? Heaha ko'u hope ? Heah* ka uku, ke bookuli au ? Ke aihue au ? Ke hookam»k«tma au ? Ke lilo au i na mea leuiea, ua mea awaawa, ua mea i pupaia ? Mai holukiki iloko o na hewa me ka uoonoo ole i ka hope. 0 ka noouuo e mumua i ka hope, oia ka mea e pakeleai i na pilikia he mii w H le Hawaii