Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 33, 16 August 1873 — E nana i ka Papa Helu o na Ekalesia Hawaii no 1872-73. [ARTICLE]

E nana i ka Papa Helu o na Ekalesia Hawaii no 1872-73.

Ma ka n-uia aku, Eia na mea i ikeia : I. —59 Ekuleaia Euanelio maHawaii nei. 53 ka i hoike i ko lakou papahelu. 6 ekaleeiu ka i hoike ole iko lakoi'. " 2—12 283 ho:ihati.»u hihia ole iloko o na ekaiesiu li 53. Khia hoi hoahanao iloko o na ekalesia 6 i koe ? IVIo ka nana aku i na papahelu o na makahiki i hala, ua loaa 790 noa la noau eknlesia. Nolailn, ua 13,000 paha aoiae na hoahanau e noho pono uei. 3 —355 hoahanau hou raa n« ekaleaia he 53 Khi»i la ma na ekalesia 6 i koe ? 4. —109 hoahaoan i haule mamua, a mi hi, « hoihoiia mai iloko o na ek»lesia 53. Ehia iloko o na ekaleßia 6 i koe ? 5 —3,100 hoananau i haule a mihi ole e koe ana mawaho o na ekaleaia 53- Ehia la ia poe ma na ekaleaia i koe ? Mai kuhihewa kekahi poe, a mnnao, o keia poe i haule a mihi ole, no ka makahiki 1872 & '73 lakou. No na makahiKi he 40, h 50 pahu ia poe. 6.—300 a oi iki paha ka poe hoahanau i hnule i kela makahiki i hela aku la. No na hoahnnau keia papa hoike o ka'u hoike ana. Ke ike nei kakou i keia mau mea, — 1. Ua hemahema ka papa helu no ka haule ana o na papa helu onn ekaleaia 6. Eia ua mau ekalesia nei : Hakalau. Kaanapali, Ewa, Anahola, Niihnu Auhea na kahu, na luna o keia muu ekalesia ? E makaala, e hoopiha iko oukou papa helu no ka makahiki 73-74 i maopopo ka nui o na koa kupaa, na koa hohe a haule, na koa hou, &q. &c. 2. Uuku na koa hou; 53ekalesia, 12,000 koa me na luna koa ; 355 wale no na kot hou. Ane 7 koa hou ma ka okaleaia hookahi. E «ho iki ia ika ole loa. A pono hoi ke hoomaikai aku i ke Akua no kona' haawi ana mai i keia mau hua uuku. Ke kihapai o A. Pali no Waioli ka oi ma oa hua ; he 39 koa hou olaila ; 33 •< Honuaula ; 31 o Hilo ; o laua like me Lihue Kauai ;24 o Anehola. &c. &c. Aka, he 18 kihapni, aole akaka he mau hua hou o lakou. Hemau hnahoupaha, aole peha. Oia ka mea e kaumaha ai ka naau o ka poe huipule. 3. Nui ka poe i koe mawaho ona Ekalesia euanelm. He mau tausani ekolu aoi aku ona hoahanau i haule.a mihi ole. He mau tausani he kanakolu paha o na kane a wahine Hawaii a hapa haole, i kupono i ka huli, i ka mihi, « noho ana nae me ka hnli ole, a mihi ole. Pau anei ka kakou hana, e na hoahana he 13,000 ? Ua hiki mai anei ka luhile ma Hawaii uei ? Ua pau anei 0» pio i ka hoi iloko o ke aupuni o ke Akua ? Ua haule anei na Babulona, na hoomana kue ike Karistiano oisio ? Ua paa anei ka Deragoua nui ulaula iloko o ka lua hohonu ? Ua pau aneikahewa? Ua lanakila anei ka pouo io ? Aole paha. Nui ke kaoa i koe. Nui na enemi e koua mai nna ika pono, ike aupuni o lesu. I kai* kai lakou, makaala, eueu, e holoholo ana io ia nei, ike ao, ika po. i uka, i kai. E hiamoe anei kakou ? E noho Wale anei ? E hohe anei a kumakaia i ke aupuni, i ka Haku ia IcBir, iloko o ka lima o ka enemi ? Eia, ano ka wa e'ala'i, e nauwe like akn, e kaua aku, e ulopa aku i ka enemi, a e hoihoi i na kipi iloko o ke Aupnni o lesa. Hawaii.

Ntt kauukn opiopoi ekoln. I kekahi la iloko o Okatoba, aa hopnia nu kaoaka ekolu ma ke kulanakauhile o Busetona, no ka pepehi kaoaka. Puiwakoke mai ka lahui kanaka ; a weliweli oa min*o o na luoa hooponopono nupepo, n« mahuahua nna o na hana ino iloko o ke kulaoakhuhale. Ona mea i hopuia, he mau knnaka opi 'pio, a o ka ona fdma ke knma oko lakou bewa. Ina aole lakou inu iDB mea e ona ai, aole lakou e hookahe i ke koko o na ho^hanau. Kekahi o keia poe pepehi, heluina no ia; iloko o ka huhn, ua o aku oia i kekuhi kanoka ma ke ulauui, me ka pahi. A pnu khna ona a pau pu kona huhu hala ole, a pololei hoi kona mauao, ua weliweli oia ■ kn hewa ana i hana'i, a ikeia ia iho hemea pepehi kanaka. Nana ae la i kekahi ma* kumaku me ka menemene, i aku la oia, •' Aole wau ka mea i hana ia mea, 'o ku rama no." O keknhi 6evitania opio, i kona wa pupule i ka ona, ua pepehi oia i kona kaikaina, ka mea nna 1 aloha nui ai. Kakahiaka ae, ua ike oia i ke koko ana 1 hookahe ai la po ; ama ia hope mai, he poeleele ke ola ia ia. Ma ka hookolokoln ana, ua hoahewaia oia eli ma ka ai u make. I kona ku ana ma ka awai, ua ninauia oia penei ; "He w»hi manao hai aku anei oe ? " O keia wale no ;Vo ka wai ooa ke knmu o keia mea." Kekahi mau makahiki i hala ae nei, he kanaka opiopio ma Nll loka, hoi aku i kona home i kekahi kaki.hiaka, pilikia Ika ona. Ua kali kona makuahine ia ia mai ka po a no, me ka pule, a me ka uwe waimaka. I kona komo ana iloko oka bale me ka hikaka, ua kamailio ohumu ka makua ia ia. Alaila, ua kuamoamo ia ia ma ka inoa ino lo«, a lalau i kekahi laau, n pepehi ia ia ma ke poo, a uh hinania ilalo a make loa. A pau kona pupule no ka wai ona, i aku la oia ; " aole mea e ae, oka ram» wale no ke kumu i paipai mai ia'u e pepehi i ko'u makuahine." He 111 nll mea keia eao mai ana ; " Mai lalau i ke kiaha mua O ka inu ana i na mea e ona ai, oia ke alanui e hiki wawe ai ka make. Oia ka mea e hooalii mni i na manao ino maluna ona manao maikai ; na hoopouli mai i ka manao, aua hoopakiki iku paau. Auhea ke kahi liewa e ae e alakai 1 ke kanuka e o i knna hoahanau ; e pepehi 1 kona kaikaina, a hahau i kona makuahine ma ke poo a make ai ? Y. C.