Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 38, 20 September 1873 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Nu Hou Kuloko.

Ma ka l<* 6<► keia malam», ua hoooaaeoe iho be wahi ulai uukn m» Hilo. Ke inanioi)* ihm, y ku mai noa minoe', hc naanawa Berit<iiii;i, m-.ii Vanēkoava enai. Wela io mo—Ma hala, ua hiki aku kti mea aim «reU a ka haole i ke 92 deg<Te. Ma ka Poaknla iho nei, ua holo aku ke hepa Lunalilo no Nu Kilaai, me na ukana a me na leto no it wahL Hao ke Ahi. —Ma ke ahiahi Poālima i hnli, na hoeu ae k« ahi i kekahi mau eka k > <»nni> a Mr. J H, Woi>d o uka ae nei o Nuaaou. Ua pio n»e mahope oka hakoko ikaika ana o na paalmna in<» ke ahi. No Nawiliwili,— I keia Poalhna ae, e holo ai k«» Kilauea no Nawiliwili wale no a h"i mai ianei i ka Ponono. Poakahi ae,' holo i Hilo ame kona uian awa- ku enao | ra* ia «1«. — I Ka Poali o ha Makai—llo'ko iho nei o aa hebedomu nehuelm <> Hunolnlu nei, ua h omahuahua ia ae ka nui o na kaiko, mai ke 36 a i ke 66 *Ua lawa iho la piha keia puali no ka malama ana i ka maluhia. No ka piha loa o ka hale p&ahao mn Hil-i, nolaila hoihoi ia mai ina Hoooluiu nei, inaluna mai o Kilauea i ka Poaono aku nei i hala, he eono a eluku paha mau p;iahao. Pololi a noinoi—Ua lohe mai makou, ua komo hele ae kekahi poe.o ua koa ku oau i hoopau la iho nei maloko o kekahi mau hale haole e uoiuoi wahi kenikeni ai no keia ola kino ana, i ka ka mea o ka hele a pololi. Ua makanaia aku no hoi ma ka mea hik'i. —. lloopau loa ia na koa.—Ma ka Poakahi iho ne>, ua hoopukaia he olelo kukala e ka Moi, e hoopau loa aua i ka paali i kapaia, ■ •' Na Koa ponoi o ke Aupuai," mai aa alii koa ai na koa. E loaa ka olelo piha ma , ke kolama o aa olelo ma ke K.aaoha. Kk ola kino o ka Moi.—Ma ke ahiahi Poakahi iho nei, ua hoi mai ka Uoi iloko nei o ke knlanakauhale mai kona home aekai mai ma Waikiki, a u» hauoli makou i ka hoike aku, ke pii loa ae nei kona ola ki--00 ika oluolu loa ana. Ke noho ifloi mai oei oia, aole malalo o ka malama ana a na elaa a m« nn piihik.ana, aka, aia malalo o ko mala o ka -iiuaolelo kueno o ka aina, " Ua mau ke ea o ka aina i ka pono." Ua lohe mai makou, he aneane loaa ule mai koe o k» lua&ini o K.aumakHpili i ka poe ona rama e kahea aoa i inau halawai makaainaua, no ko lakou malam» o!e i ka maluhia o ka haie, » hoehu hakaka maloko o kona mau paia i ka hiiawai kipi ibo tiei oka PoHkahi i hala. Nolaila, ua hoohokaia ka poe makaainaaa o keia ano. Moeoaui Brritania.—Mai Hanalei mai 1 loheia mai ai, ua kaalo ma koua ulo he mokuihi e holo kiki ana, a ua manaoia, o k«-kahi o uh mokuahi Beritania e holoholo nei mawien» o Kin« ;i me KapaUkiko, nona «a inoa Ka Hoku o na Mokupuni. U& haalele ua mokuihi la la Kapalakiko ma ka la 30 o Augate, a e huli hoi ana i Honokaona. Oka Poaha oka hebedoma i h«la, oia ka wa i ikeia akn ai mai Hanalei, •oka 12 paha ia o kona mau la. Ina oia i kaalo ae mawaho nei o Honoluln, ina la paha ua loaa m;tu mea hou knkou. Aohe io ito i kana ka mahaoi.—Ko hoohenehene ioa mai nei ka poe naauao o na ! Hawaii a rae na haole i ka halawai mahaoi i malamaia i ka po Poakahi I hala mamua, pona kn mnnao ana e kohn i hooilina Moi. A ke aka.hene iki mai nei ua poe la me ka puana alia, ua haule • pakii aa mea aana i hapai i oa halawai la me ka oldlo hooholo, naka pan loa no ka o ko lana ike n ia wahi olelo hooholo hookahi no. Aohe ike hou aku i koe, no ka mea, ho mau hora o ka po ke ala ana e 000400, aohe nae he ko. Naoi hoi lra ole o ka ka oioi moa. Hacle ino oNu Hoo. — Ma' ka JVti *Hou o ka Poalua aku nei, ua hoike mai oia he eloa mau maoao ano nui ; Aohe oiaio o kana hoike ana, i ko Mr. A. F Judfl olelo , aoa »k« ia*J. Moanauli. "Ina e hoomalu ole ia keia haunaele, alaila, aa pon« e heie i m«i n» o Ainen'ka e hoomala a huki i ka 1 Hae Amerika " Ua hoole loa oJ. Moanauli, aole oia i hal iwai me A. F. J*idd, no hoi i oleio mai iaia ; a ua 1000 mai tnakoo. aa paUpaia aka oJ. Moanauli i ka L H. o Nu Hou e hoihoi i keia man olelo Aole 00 i ae akn ko Kaumakapili poe 1 k* hatawai 1 oao JV« Hou i hoolahn makehewa a«no ka po Po»laa, he l>aka ke«a. • — E OKI KO WAHA K MAHIICA PALAWEKA — Mai kahi oe o k.» paae mui ko naauao. o ko miki walo ka pono kou palapala mua; a i oie, e ne «aoli «mu oe i ka oiaio o ka makoa. Eia ka oiaio maoll, o Poihaikai, 'ie meo oia i loohia i ka lepera, al ooho tna ka Halemai Moiwahine he mau malama, a na Uweia aka i Kalawoo me ia.helehelena lepera no. A ina he mea oe i noho kahiko, oa ike no oe iaia, he nai innlama t wale no i kala ae nei. Aohekaaahia, aia ! no koaa inoa ma ka Buke inoa oku HaleI nai, a i«a aote, ua manawa ino mal« ia J paha «a inoa la.

Puoho hewa. —Ua lohe mai makou, ua makahehi ino loa kekahi mau keiki Hawaii i ka pai a kaln Maleika « pili nei ma Alanui Kuahuinaou, e hoolilo 1 tuau Kohiaa liaw*ii wale, a e hoopau i na Kuhioa haole, ool«ild, oaku ino iho uei e kukulu i halawai e noi aku i ka MOl e hoopuu i na Kuhina 0 keia wa. He n<>ono . kamnlii aohe i kuonoono lea u"ku. Wahi a wai ei ke kea pua 00 a ake e 110 e lil'» i Kuhina. Kahaha! Hew® no la i ka lele e a lua ke kahuli o ke iima la. Ku no hoi ka liki i Nuuanu. Mai Hamakua mai.—Mai kekahi palapala mai o HamakiM, llawuii mai i ke Kii ikeia iho ai keia wahi nu hou kuloko ; "Ke ala ae nei o Harri»kua nei a mahi ko, e like me HIIO, Kohula a me na watii e ae. Aia ina Honokaa e mahiia uei, e kekahl niau kēiki lulawai o ka ua Kanilehua mai, a hui me ko Hamakua nei niau keiki. Ake eku nei ka palau, hele wale kela a kauiuwela Puna i ke luia wa< huie. Ke kunu uei ke k<>, a e ku anu he wili inahu maanei. Ka l aohe 00 hoi he loa i ka haole " Ua hookiekie kekahi Bihopa KatoliK i 1111 Beraziia maluna ae oka Ēmepera, mamuli o ke kauohaia aoa aku e ka Eme. peru e maUm» ina kauoha. £ hoole mai ana kela Bihopa, aohe ana kauohn e ae e hoolohe ai, nia wale 110 a mai Roma mai 0 ke kumu paha 0 keia okaikai no ko ua Bihopa nei hookiekie maluna o ka pee Hui malu a lilo 1 rnea nui e ai a lele akn ke aupuni e hoomilu Ua paue ku ia aku ua Bihopa la, aohe mana mawaho inai ioi aku iko ka Emepera. Hoka wale iho no ua Bihopa la. SCP Ua kau palapala mai o P. W Kuaiwahia 0 Honomaele, Hana Maui, 00 ka luwelawe o kekahi mau kahuna laikini ole Ika mai pake. Aka, 110 ka oi ole o ko makou mana imua o ka Lunakanawui apana o ia wahi, nolaila he pono ia oe ke imi aku i kou pouo ilaila. A ma ko makou ano makua, ke papa aku nei i na kahuna lapaan i loaa ole ka laikini, e malama loa i ka maluhia o kd kanawai, 0 hiki mai auanei ka hopena o la hookuli, he hoopaa pio ia iloko o ka hale hana oolea. " Hb keu kkia o ka wa hakaka."—Mai kekahi leta. mai o Lahaina i ike ia iho ai kekahi mau hana malalo o kela poo maluna ae, pei.ei : " loa la o kela mau pule i hala loa aku la, hakaka iho la he paniolo me kekahi kaoaka. Kai no hoi o ka pau' ia, h akaka iho n<» he paele me ka paele. " Naui kela hulali ka hmu." Hakaka hou iho, he iiikini me ka Hnwaii, na ka Hnwaii ka eha, nana ka pu-ai oka ilikini He keu keia 0 ka wa hoou-i mai nei. —Ke hoomahni nei ao hoi 'na opio ma ka inn pinika a me ka hoonuanun nna iho i na lei ma na a-i, a i ka papahi lei ae. hoi malana o na papale. !©*■ Ua nonoiia inai makan e hoike aka i na lala a pau <> Ka Ahihni Opiopio o Hawaii uei a me na Luna nui o ia Ahahui, e hele ae lakon a piu ika halawai ma ka Hale Kula Aupuni mnkai o Kaumakapili ina keia po Poaonn, hora 7 ahinhi, no ke koho hou aoa i n» luna nui 00 in aha'nui, a me ke knkau i na inoa o ka poe a pau e makemake ana e k'omo ma ia Ahahui, malalo o ke Kumukanawqi a ka Aha i hooho lo ai. Aole no hoi i papaia na mea a pau e makemake una e komo mai malalo o ka malu oia Ahahui. He au hokmi lilo keia —Lka wa i noho ae nei ka M«i Lunalilo ma ka noho A'ii ine kona mau kuhin» mahope ona, ain hni ui hoopauia ka $19.000 l«lo wale i ka Hale Pai Palapala, ke $30,000 i na koa ku inau a me ke oki pu ia an» <» na lilo no ka Hale Aupuni hou Ho hoike ana -keia i ko na kuhina hou makemake e hoolilo pakiko i na loaa «upuni. Oka mea wale no paha i koe mawaena iho o kanaka, o ka ohnmu i kahi oihana ole. Kahaha ! aole 1 pau ke ola aoa e nele loa ai oukou. E opu alii nui, aohe ka opu makaainana. Imiia aku ka pono i ka Ahaolelo. E HOOMAKAUKAU MUA Kk PONO. —H« pono loa i un haiolelo o ka Halennni Moiwahine e hooUna ia mai hei, i kela«a me keia Sabati ; ke hoomnkaukaa moa i kana man manao paipai, mamua ae o ka wa e hala wai ai Aohe mekemake o keia mao pepeiao ina kaao o Umiamika, Lono, a me kekahi mau kaao e ae. E hoohalike onkon poe naaoao 10, e holi mua i ka oukou mau manao paipai i m»u la okoa memna oka hlki ana mai oke Sabati. E aana i ka lawahi makiiukao, hilo mua i ke aho, poht> mua i ka makan, hnli mua. i ka maaao, alaila fce4e-i I»* lawaia ; aohe mpa nana e hAohoka. Pela hrti onkoo e hana% i ole e palauekk ka paipai aoa E hoonoo iho oe, 0 ka Olelo a ke Akua e laweia nei e na hai ola, he wahi ttpeha U e hoohei mai aoa i oa ohone he milional ke webewehe ponom na Olelo (a me ka moakaka, a ke kuhikuhiia 090 ka loeepololei, a ke hoolauna nui ako oe i ka Ona nana na Olela, i kokna mai Koaa Uhahe Hoonaaoao. Nolaila, mai hēlfe hou mai me ka hemahema, i kumu paipai maikai, i himeni pili pono, a me ka pole pili pono hoi, alaila, aohe noe nele ana i ka h«ta. - H. K.

Rev. S W Nueku,—Ua miuamina makou i ka hoike aku i n* makamaka o ke kahn ekaleaiu oona ka iuoa maluna ae, »» moi la oia i keia nla ooa, ma ke kakahiaka o ka la 18 o keia malama, ma Honolulu nei, mshope iho o ke kaa ana i ka mai 00 kekahi wa loihi. Nolaila, e uwe aloha na makamaka nooa, a e hoolana hoi ka manao, ua kuu kona luhi a ke halaw*i la oia me ke anaiuu o ko ka lani puali. Ka Hauipaahao u na [j£raßA,—He' wahi niiikana' k<» ke kuanina « n >oili akn oei ia oe, a nako lokomaikai hoi e hooko ako iloko o ka ili lele ( Kuokoa.) i ike mai ai na hoa o kaua mai kn pea kapu o kukulu o Kahiki a i ka puka ana a ka la i Kahakneaea ; a eia iho ua wahi makana la : O ka # halepaahao 0 na mai leper«, he wahi hale nani no. He ehiku makahiki, inai ke kojho rnua ana o na mai lepera nia Kalawao *nei, a hiki i na inahin* hope o ka makahiki I@?2 akahi no a pan ka halepaahao. A eia oia ke ku nei ma ke komoham hemi 0 ka hale noho o ka Luoi nui. o oa lepera. He elua ona mau rumi paakiki, e hiki ole ai i na manamana inuumuu ke uwalu aku, a me na paui oolea hein<> ole ke wawahiia. Aole uae i hOao kekahi o 119 mai, e moepun iloko 0 na wahi hale pmnehana nei, aia paha a liuliu iki iho. Ua kukuluia keia hale, i wabi e hoopaaia ui ua oiai e ma nno ana e hoohaunaele, a me ka poe e uhaki āna i ua rula o ka Papa Ola i kau ai, a i kue no hoi i na kanawai 0 ka maluhia, a me ka pono o kēia (ahui nawaliw nli. Nolaila, ke hnikeia aku hei ia oukou eka poe i loohia i na mai lepera, e noho ana ma kela a me keia apaOa a puni o keia aupoiii. Hē-halepaahao ke ku n'ei i Kalawao; noInila, mamua o ko oukou lawēia ftiaf, e waiho iko oukou manao kiekie. Aole o Kawa la i Honolnlu, eia no o Kawa i Kalawao nei, ke ku kilukila nei. Ke hoopue nei keia, me he popoki la o hoomakakiu ana ika iole. I loa ia oe a 'kapeke iki ae, 0 ka ai wahi manu no ia o Punipeki, ola ko ia kakahiaka palaualelo. Ke hoi nei ke keiki oka olu wehiwehi 0 Knlawao. W. N. P. Heleikolani Na Eanahu—l ka malama o lune iho nei, ua hoomaka o S. P. Kaapookalani a me J. W. Kahananui, e puhi i na laau kaawa eulu paapn ana ma ke nwawa kuanea o Waimea, ka palena o Koolauloa, i lanahu maikui, a ko hoomau nei lau» ma ia hnna a hiki i keia wa ; a ke hoomaalo mau mai nei m» ke Ehukai nei ua puolo lanahu i oi ne ke nui a ine ka maikai inamua o ka lanahu iehu oui o Kuiihi, 110 ka 25 kenet i 9 * ■ no ka puolo hookahi. E! Auhen oluae na mea puhi lauahn, hanala i nui, ku*ka puo, haua ka haawe, a piha ka inoku, alaila, iliki aku i Honolulu, i kahi hoaa i ka lanahu,. i a-* he hoi pokeokeo. —Napoino —Ma kala 4 o Sepatemaba nei, ua unhnha|liilii kekahi mikini hoomuloo ke, o ka.hale wiliko o.ChAmberlain, (Kamalani) mu Waialu i nei. oke knmu uae 1 pahu ai o keia mikini, o ka hoopiha naaupo loa ia e ka mea nana e malama ia wahi, a piha loa ike ko inalakeke. A no- ka loihi loa o ka wa e hoomaloo ai, o» piha loa ka mikini i ka wela, uolaila, ua pahu a nahaha liilii. Aohe nae he m«tu ola i poino. Ma ka Poakahi. mai no. la 8, oa hakihaki a nahaha liilii <>a oiho o kn wili, no kn hookoino nuiia 0 ke ko i ka m inawa hoo kahi, nolaila, ua hiki ole i kahnila ke kau. A no ikaika loa hoi o ke k;the ana <> ka wai i ka wa e paa ana oka nau, nolaila, ua haki a pauku liilii na nilio o ka nau, kahi e hiki ai ke nome ike ko. A o keu m.iii mea poino a i elua, ua hoonnaia ako i Honolnlu e hana houia'i C. N K.