Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 39, 27 September 1873 — Page 1

Page PDF (1.47 MB)

This text was transcribed by:  Janel Quirante
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XII. HELU 39. HONOLULU, POAONO, SEPATEMABA 27, 1873. NA HELU A PAU 617.

 

E PAU NA PUPUPU KAHIKO!

 

E pani me na Hale Laau!

 

E HELE I KA HALE KUAI PAPA

I PAHEEIKALIAE O

Samuela G. Waila Ma.

 

AIA MA KA PA KUAI PAPA KAHIKO

O KIMO PELEKANE MA IHO NEI.

E Kuai Makepono Loaia Ana

ME KE

Kumukuai Haahaa Loa.

NA PUU PAPA NUI,

NA LAAU A ME

NA LAKO KUKULU HALE

A PAU MALAILA.

OIA HOI NA

LAAU NOUAIKI o na ano a pau,

Na Papa Manoanoa Nonaiki,

Na Papa Nonaiki,

Na Aaho Paina Ulaula,

Na Pili Laau Paina Ulaula.

 

NA PINE PA!

NA AAHO PA A ME

NA POU PAINA ULAULA,

NA PILI LAAU CIDA, NA

PILI LAAU PAINA ULAULA.

 

Na Puka 2-0x6-0 a hiki i ka 3-0x7-6.

Na Puka Komo Laau Aniani, 2-9x6-6 a hiki i ka 5-0x9-0.

Na Laau Puka Aniani, 7x9 a hiki i ka 12x18.

 

NA PANI OLEPELEPE

I penaia, a pena ole ia,

O na ano a pau.

Na Aniani Pukaaniani,

Na Paina Ulanla Molina,

I Iniba a hiki i ka 5 Iniha.

 

Na Ano Pepa Hale Maikai

A ME NA LIHILIHI.

Aila Hoowali Pena Maikai Loa,

Aila Hoomaloo Pena, Vaniki,

Na Pena Keokeo,

Ka Lead & Zinc,

Pena Eleele o na

Ano Pena e ae o

Kela ano keia ano.

 

NA LAKA PUKA!

Na Laka Poepoe,

Na Ami Loloa,

Na Ami Pokopoko,

Na Laka Uwai,

Na Kui-nao,

Na A@i Lele,

Na Puka Aniani, &c., &c

Na Kui Hao,

Kui Wai,

A Kui Kui,

3d a hiki i ke 60d, &c., &c.

O keia mau mea a pau, e kuai makepono ia ana ma ke DALA KUIKE.

O keia mau mea a pau, a o kahi paha o keia, e hiki no ke hoounaia ma kekahi o na awa o keia Aupuni.

 

He mau Agena no Makou no ka

MOKUMAHU “KILAUEA,”

Kapena D. Taylor.

614-3m WAILA Ma.

 

HE MOOLELO KAAO

..NO..

ROBIANA LO

KA HIWAHIWA O KE KOA,

Helu Akolu o ka Ikaika.

 

I unuhiia mai loko mai o ka Buke Arabia, mai

ka Olelo Beritania a ka Olelo Hawaii.

 

MAHELE III – HELU 90.

 

A MAMULI o ka lakou kuka ana, ua hooholoia, e hookuu aku ia Lo Hipa e hele i kana huakai, i hoopauia ai kona kuhihewa no na kuhikuhi ana a ka moe, nolaila, ua hoomakaukau koke ae la oia i na pono a pau o kana huakai.

 

Ma keia hooholoia ana, kulu iho la na waimaka o Hipa, a lele aku la e honi i ka ihu o kana keiki, a no ka mea hoi, mai ka la o Lo Hipa i hanau ai a hiki ma ua la nei, akahi no o Hipa a honi ma ka ihu. O ka ihu a me ka noho puupaa ana o Lo Hipa, ua hoohikiia e Hipa a noa i ka moopuna a ka Mahina, aka, aia hoi ma na olelo a ka wahine dia, ua uluku mai la na manao like ole iloko o Hipa a lele aku la e honi i ka ihu o kana keiki, a noa ae la kana hoohiki ana no ka ihu, aka, koe nae kona noho puupaa ana. A o keia hoohiki ana a Hipa, ua kalaia e ka wahine dia, mamuli o ka nonoi ana aku a Hipa.

 

Aia nae iloko o ka manawa a Lo Hipa e makaukau ana, haawi iho la oia i kana olelo hope loa ia Hipa, i ka i ana iho, Ke ku nei a hele e like me kuu makemake, a e hooko aku hoi i ka oiaio o na kuhikuhi a ka po, a ina e ko ole, alaila, ma keia hope aku, aole loa au e kuhihewa hou ma ka hoomaopopo ana i na haawina o ia ano. A no ka pilikia hoi i ikeia i ka hale nei, nolaila, mai hoopoina iki oe i ka nana ana i kuu kii nui e kau ana maloko o kuu keena, a ina oe e ike, e hoomaka mai ana ka hauli popolohua ma ka papalina hema o ua kii la, e hoomanao iho oe, ua pilikia au, aole nae i make, aka, ina oe e ike i ka hauli i ka hele a pii iluna o ka ihu, a iho ma ka aoao akau, e hoomanao iho oe, ua make au; aka, ina hoi i ike ole oe i kekahi hoailona o ia ano a hiki i ka puni ana o ka makahiki, alaila, aole au i loaa i ka pilikia, a ma ka hora hope o ka la mua o ka makahiki hou, e halawai ana kaua me ka olioli, alaila, o ka hopena paha ia o ko’u mau lealea. He mau huaolelo ka Lo Hipa, he waimaka nae ko Hipa e haluku ana.

 

A pau ae la kana mau olelo, lele aku la oia a honi i ka ihu o Hipa, a he kunou wale ana aku no ka i ka makuahine, (wahine dia) aia nae, kokoe iho la ko ia la mau maka, a huli aku la nana ia Hoolehelehekii. O ko ia nei manawa no ia i huli ae ai a lena pau ae la in a kihi eha o kana ili lele a lele aku la, he oi loa aku ka mama o ia lele ana i ko ka makani. Aia nae iloko o ia manawa, ua lilo iho la o Hipa ma ka holoi ana i na kiheahea waimaka ma kona mau papalina, a i huli ae ka hana a nana aku, aia nae o Lo Hipa, ua komo mua aku la iloko o ke aouli. A o ke kumu o keia hele ino loa ana o Lo Hipa ma ia lele ana, i wahi e nalo koke ai oia mai na maka aku o kona wahi makuakane Hipa, no ka mea, ua ike no oia, ua ili iho maluna o kona makua na kupilikii kaumaha a ke aloha keiki.

 

Ma keia lele ana a Lo Hipa, a hala mai na aupuni i loaa mua iaia, komo aku la oia iloko o ke aupuni o na makani paio, a ilaila keia kahi i hoolauwiliia ai no na mahina okolu, me ko ia nei hooikaika e puka aku mawaho o na palena o ua aupuni la. E like me ka ikaika ana i manao ai e puka lanakila, pela no hoi ka ikaika o ka hoihoi hope ana a ka makani ; @ like loa iho la o Lo Hipa ia manawa, me na moku pea holo a kakou e ike nei, ua hooikaika no oia i ka holo ana imua, aka, hao ae la nae ke au i kona mana @ emi hope lea aku la, a pela no hoi o Lo Hipa i hoohokaia ai.

 

Noho iho la keia pela no kekahi mau la, a i ka halailai ana iho, lena pau ae la keia i na kihi eha o kana ili lele, nana aku, puaoia ua mea he holo, a hiki keia ma kabi i hui ai o na makani, loaa ae la keia i ka hau o ka makani mai lalo ae, a pueo ia ae la keia iluna, e olepelepeia ana e ka makani i o a ianei, me ke opala imua o ka puahiohio, lawe hele ia ae la keia iluna, a hookui ana ke poo i ka pali paa o ka lani, a malaila keia i hoopiliia aku ai, a ua hooikaika ae keia me ka manao e lanakila, aole nae e hiki, no ka mea, ua like iho la oia ia manawa, me he papa la i paa i ke kakia ia i ke kui a ke kamana.

 

A hala ke anahulu la o ko ia nei paa ana malaila, hikii mai la ke anu iaia, a like iho la oia me ka mea i make, no ka mea, ma na wahi a pau o kona kino, aole no he wahi hanu iki, aka, aia wale no ma ka welelau o kona alelo kabi i kamau iki ai o kona hanu.

 

Aia nae i ke akakuu iki ana iho o ka inaina o ka makani, ko-o mai la keia mai ka pili ana aku i ka lani paa, a lele aku la imua, mamuli wale iho no o ka mana o ka ili lele, a lele aku la imua o ka La, i wabi e loaa ai ia Lo Hipa ka pumehana, a hoi hou mai kona hanu ola e like me mamua.

 

Aole nae laua nei i kokoke loa aku i kabi o La, loaa e iho la ia Lo Hipa ka pumehana, a hoi hou mai la kona hanu ola e like me mamua, a lilo hou ae la no iaia ka hookele ana o ka ili lele, a lele aku la me ka manao @ pilikia a ua loaa iaia ka palekana o ka lanakila. Aia nae a hiki keia i kahi i hui ai o na makani, ua hoopili pu ia iho la keia e ka ikaika o ka makani, lauwili hele ia aku la keia ilalo, a haule aku la hoi keia iwaena konu o ka moana, a kuululu ana i ka hokua o ka ale.

 

Aia nae i kela wa o Lo Hipa ma ka hokua o ka ale, ua mihi iho oia no kona make, no ka mea, ua hala aku la la palena o kona ola, a ia wa no oia i hoino iho ai i ka ili lele, i ka i ana iho, E kuhi ana au, he pomaikai la ko'u e loaa ana ma ka malama ana ia oe, eia ka o oe no ka mea nana e haawi nei ia'u i ka make, a ina aole e loaa ana ia'u kekahi kokua iwaena o keia pilikia, e haaleleia ana oe e a'u iwaena o keia moana, a e kau no au maluna o kuu lio lele, a hoi aku i ke aupuni o kuu makua, a e hoike aku i ke ano o kau mau hana a me kuu haalele ana ia oe iwaena o keia moana. Ua kuhihewa loa nae keia manao ana o Lo Hipa pela, no ka mea, o ka mana o ka ili ka mea i hiki ai o ka lele, a na ia mana no i kaohi i kona ola ma ka hokua o ka ale, mai kona holo a i-a ana aku iloko o ka opu piha ole o ka moana.

 

O kahi uhane aie nui hoi, ike mai la oia ua pilikia ka laua keiki, hookuu iho la oia i kekahi mea hoolana, me na mea ai o na ano a pau, a waiho ana imua o Lo Hipa, me ka leo e i mai ana, Mai makau oe, no ka mea, owau no kou makua, e pii ae maluna o ka mea hoolana, a e ai iho i na mea a pau i hoomakaukauia, a e hoomau mai ana no au i ka malama ana a hiki wale i ka wa e loaa ai ka lanakila ia oe ma keia moana.

 

A hala ke anahulu la o ia nei ma ka moana, akakuu mai la ka inaina o ka makani, a kanahai mai la ka pioloko ana o na ale. A mamuli hoi o ka mana o ua wahi mea hoolana nei, ua huki hele ia aku la oia imua, a hala hope wale mai la ka palena o ke aupuni o na makani paio, a puka aku la keia me ka lanakila nui. A ia wa keia i kaena ai ma ka inoa o na makua, i ka i ana iho, Ma ka mana o kuu mau makua, aole no au e make ana, aka, he mau pilikia wale no ke loaa ana ia'u.

 

A no ka luhi i loaa iaia iloko o ke aupuni o na makani paio, ua hoomaha iho la oia malaila no kekahi mau la ; a i ka loaa aua iaia o ka oluolu maikai, ua haalele iho la oia ia wahi, a hoomau aku la i ka lele ana imua, a komo ana iloko o ke aupuni o ka aina ua paka nui, a no ka hiki ole iaia ke hoomanawanui, nolaila,

 

ua hookuu ae la oia i ka liona mailoko ae o kana buke, a ia wa oia i pili ae ai malalo o ka opu, me ka hoopaa pu ia i ka ili lile, a hala ae la na paka ua mawaho, komo ae la keia iloko o ka pumehana o ka poli o ka liona, a o ka manawa no ia i hao ae ai ka mana o ka liona, me ke kokua pu ia e ka mana o ka ili @ele. O ka hele no hoi ia a puka ma @ela aoao o ua aupuni nei, make iho la @a wahi liona nei i ka opili, ke hele la @a naka a loaa keia i ka poli.

 

A no ka pilikia i loaa i ka liona, nola@a, ua ho-a ae la o Lo Hipa i kekahi @hi nui, i mea hoopumehana no ka lio@a ; a mai kahi i ho aia ai o ke ahi a hi@i ma kahi o ka liona e waiho ana, na @ke me na anana he umi ke kaawale. A @aa i ua liona nei ka lanakila, hoi iho @ oia iloko o ka buke e like me kona @au.

 

Mai keia wahi aku, i halawai ai oia @e kekahi manu nui kupua, me na hulu k@nohinohi e anapa ana ; a o ua manu @, he koa oia i hoounaia mai e ka Ali@kaua nui o ke aupuni Auneki mamuli o@ke kauoha a ke keiki alii o ua aupuni l@ e hakilo i ke kupu, i ka eu, i ke kipi o@a aupuni o ka wahine, no ka mea, o k@ kaikamahine alii nona na aupuni he k@nalima kumamalua, ua hoopalau ia o@ me ua keiki alii la o ke aupuni Aun@ki, a ua lilo iaia ka malama ana i ka m@luhia o ua mau aupuni la.

 

A no ka manao paha o ua manu nei, @nakila ana oia maluna o Lo Hipa, no@ ana i ka manawa hookahi ; aia pu no hoi me ia he umi kumamakolu pahi mana, oia hoi, he eono pahi ma kela a me keia eheu, a o ka pahi oi loa aku nae o ka mana, aia no ia ma kona pupua.

 

Aia nae i ka wa i iho makawalu mai a o na pahi o ka eheu hema, he mau hoohaehae wale no ia ; aia nae a alo ae o Lo Hipa ia mau pahi, o ka manawa no ia i iho koke mai ai o na pahi o ka e@eu akau, a no ka pakela poniniu loa o@ka pahi a Lo Hipa i ka oniu mua ana n@, o ka loaa aku la no ia o ka eheu o u@ manu nei, mai ka eheu a na pahi, nak@ke ana malalo o ia nei, a haule aku la la i hea.

 

A o ua manu nei nae, lele pahua aku la oia me ka wikiwiki, me ka manao paha e alualu hou aku ana o Lo Hipa, aole nae o ia nei manao pela, aka, ua hookuuia aku oia i hoike no ka ia nei mau hana.

 

Aole no hoi i mamao loa mai keia wahi aku ana i hakaka ai me ka manu, komo aku la oia iloko o ke aupuni akahi, a o na mea a pau ma ia aupuni, he poe koa wale no lakou a pau no Melevila, ka Moiwahine o na aupuni he kanalima kumamalua. A mai keia aupuni a hiki aku i ka helu umi o na aupuni, he hookeke niho wale no ka lakou ikaika ; a mai ke aupuni helu 11, a hiki i ke aupuni helu 20, he ikaika ko lakou ma na lima hema wale no ; a mai ke aupuni 21 a hiki i ke 30, ma ka lima akau wale no e kui ai ; a mai ke aupuni helu 31 a hiki i ke aupuni helu 40, he ihe ka lakou mau mea make ; a mai ke aupuni helu 41 a hiki i ke aupuni helu 50, he pahi ka lakou mau mea make, a o na kupua a pau e komo aku iloko o ia mau aupuni, e pau loa ana lakou i ka make, aka, ia Lo Hipa nae, he mea paani wale ia no, a pau loa iho la i ka make. A mai ke aupuni helu 1 a hiki i ke aupuni helu 50, lana ka wai o ua mea he make, aole i hookoe ia i hookahi mea ola ma kela a me keia aupuni.

 

Aia hoi ma ke aupuni helu 51, he mau liona na kiai o ia aupuni. Aia nae hoi a hookuu ae o Lo Hipa i kana liona mai loko ae o kana wahi buke, o ka manawa no ia i kulou iho ai ua mau liona kiai nei, a holo pupule aku la a make. A o ka hilahila nae ke kumu o ko laua hana ana pela, no ka mea, i ko lakou wa e noho ana malalo o Debolo, he poe kauwa lawelawe lakou malalo o ua liona nei, a i ka wa i loaa ai ko lakou hewa, inaina iho la o Debolo, a hoopuehu liilii aku la, nolaila, ua hele auwana keia ma ke ano mana a loaa ai ia Robiana Lo, a o kela mau liona hoi, eia ka i ke aupuni o Merevila.

 

Ma na aupuni i hala, ua hakilo no keia ma na wahi a pau, aole nae oia i ike i kekahi helehelena o kana mau mea i ike ai ma ka moe, nolaila, hoomau aku la no oia i ka lele ana imua, a hoea ana ma ka aoao akau o keia aupuni, aole nae ana hale i ike, aka, he mau leo kupinai kana i lohe, a o ka aina ma ka nana ana aku, hewa i ka wai ua mea he nani.

 

Lele komohana ae la keia mailaila aku, a kaapuni ae la ma ka hema, a lele hikina ae la, aia hoi, ike aku la oia i kekahi kumu laau nui, a o kona welau, ua hiki aku no ia i ka lani.

 

Aia nae a kokoke aku keia, ike aku la oia elua kumu laau, aia hoi malalo o ka malu o ua mau kumu laau nei, e ku ana kekahi hale nani loa, a he ano Hale Alii no ia ma ka ianei nana aku.

 

Lele aku la nae keia a kau iho la mawaena o ua mau kumu laau nei, ma kahi kokoke loa i ka hale. Ike aku la nae keia, he nui na wahine e noho ana, a e nanea ana lakou i ka hoolohe, i ka hahai a ua alii wahine nei, no ka loaa ana iaia o kekahi keiki kanaka maikai maloko o ka moe, a ua kamailio pinepine oia i keia moe mawaena wale iho no o lakou, a pela iho lakou i hoonaneaia ai i na la a pau.

 

Iaia nei nae e kau ana mawaena o na laau, hooho ae la kekahi wahine, He @ ia kanaka hiki mai ianei?

 

Ia lohe ana no o ia nei i ka hua hoole, o ko ia nei manawa no ia i komo aku ai a ku ana iloko, a ike aku la i kana mea i manao nui ai, e noho mai ana me ka hanohano nui, hele aku la keia a noho iho la ma ko ia la aoao akau.

 

Malu iho la ke anaina, aohe mea pane leo ; a iloko o ia hoolai ana, puana ae la o Melevila, Ua like loa no me ianei ka mea i loaa ai ia'u ma ka moe, a oia nei lahi okoa iho la no, nolaila, ke hoohiki paa iho nei au, oia nei io no, a ma o ia nei la, i manao ai au e mauna i kuu kino, e like me ka laa ana ma ka haawi a ka po, aole hoi e hihi, ua hewa e kuu waha ma ka ae ana aku i ka hoopalau me ke keiki Alii o ke aupuni Auneki, ka mea nona na hiohiona hihiu a'u i ike ole ai, aole ma ka hihio, aole no hoi ma ka ike maka ana e like me keia, nolaila, ua laa kuu inoa ma kana hoopalau ana mai, aka, o kuu kino nei, na ianei no ia e like me kuu makemake, a i mea hoi e hookoia'i na hana a ka po. (Aole i pau)

 

Ka hooemi ana i kahi mau lilo o ke

Aupuni

 

(Koena mai kela pule mai.)

Aole anei e pono ke pakahi ia ka oihana i ka kanaka.

 

O ke keu aku nei paha keia o kuu hookiekie nui, aka, e ka Lani e, e kala mai oe ia'u. He hana kupono loa keia a na Luna Aupuni e hana ai.

 

1 Ina i pakahi ia ka oihana i ke kanaka, alaila, ua malama ponoia ka oihana.

 

2 Ina i pakahi ia ka oihana i ke kanaka, alaila, ua nui loa ka poe kupono e lawa ina oihana.

 

3 Ina i pakahi ia ka oihana i ke kanaka, na pau ka ohumu ana.

 

4 Ina i pakahi ia ka oihana i ke kanaka, ua lilo na Poo Oihana i poe kuokoa -- hoopilimakamaka ole, hoopomaikai laula. Iloko o ka waenakonu o keia mau la e ola nei, ua maalo mau imua o'u keia mau manao hoapono ole i ka hana a na Luna Aupuni mua. Ua hoonui loa lakou i ka hoopomaikai ana i kahi poe, a hoonele i ka hapanui, a no ka hiki ole anei i kahi poe e ae? A pehea la e akaka ai ka hiki ole, ke ole e hoohanaia?

 

Ia'u e ike nei, o ka Luna Alanui o Kona nei, oia no ka Luna Auhau ; a ua like keia me ka hoolawa i elua kanaka kupono. Ua lohe no hoi au, o ka Lunakanawai o kahi apana, ua kohoia, he Luna Helu, a he Luna Auhau no kahi apana e ae ; a ua like ia me ekolu kanaka e lawa no ia mau hana a ia kanaka hookahi.

 

E na Poo Oihana o ke Aupuni. He opu akea ko oukou, a he makua hoi no ka lehulehu, e mahele like i kahi ai i maona like na mea e ae E hookahe like ia ka wai ilona o ka aina, i mau like, a oluolu na maka o oukou e na mahiai, ke nana mai i ke kihapai ua uliuli ka ulu ana. O ka Lani Moi a kakou, ua loheia kona leo, oiai kona wa, aole i hiki ae i keia noho ana Makua. "He pono ke pakahi ia ka oihana i ke kanaka, i mea e nui ai ka poe e loaa ai na oihana." Ua noho oia maluna loa ae o ka poe ia ia ka malam ana ina oihana, a ina he leo kauoha kona i kana mau Kuhina, ua hiki no ke hookoia kana olelo mua.

 

E hiki no hoi ina Luna Aupuni o kakou ke hapai i inoa no lakou iho a ka Lahui e huro like ai. O ka ka Moi Lunalilo I makana mua i kona Lahui. "O ka haawi hou ana mai i ka mana koho barota no na mea a pau" a me "ka noho kaawale o na Hale Ahaolelo elua." Ma keia mau lala nui o ke Kumukanawai, ua hoihoi ia mai ko ka L@hui ikaika, a e makemake ana no Oia ma keia hope aku, e hoomahuahua ae i mau pono hou ma keia hope aku, a ma keia mea, e kapa ia ai Oia, o Kaukeaouli alua ka lokomaikai A heaha hoi ka kona mau Kuhina? O keia manao hope ka'u i manao ai, e ola mau ae ai ka inoa, o ke Kuhina Kalaiaina, a me kona mau Hoa, e like me G P. Judd, R Limaikaika i ko laua mau la. Aole e hoopoinaia laua.

 

Ua lawa paha au no ke kamailio ana, a ke hoakaka aku nei au ma ka huahelu i mea e ikeia'i e Kou poe heluhelu e ke Kilohana.

 

Eia mai na hooemi ia ana e like me keia @ ae no i koe, a na ka mea kokua @ kuinu manao e hoike hou mai ; A ina hoi i like ole keia me ko ka lehulehu manao, alaila, e lawe ao au maluna o'u pono iho i na ino a pau o keia mau manao @ a o kapae hoi oukou i ka manao ana, he enemi ka mea kakau i na haole, aole ona manao pela I hoikeike aku au i keia, no ke ano paewaewa o ka uku i ukuia i na Luna o ke Aupuni he like na oihana, aole nae he like o ka uku, ua pii ae ina he haole, a ua emi iho, ina he Hawaii ponoi.

 

Ina e hoopauia kekahi mau Kuhina, a e koe iho i hookahi, a e koe auanei i ka Waihona Aupuni, $28,000 00

 

Ina e hoopauia ka nui o na Luna Aupuni haole, ma kahi nae i kupono, a e kohoia i poe Hawaii Ponoi, no ka uku kupono, e koe ana no ka Waihona Aupuni, - - 13.700 00

 

Ina e hoopau ia kahi mau hana a ke Aupuni e hana nei, e like me na olelo mua, e koe ana no ka Waihona Aupuni 51.200 00

 

Ina e uku ia ke dala i ka poe wale no e hana maoli ana i ka Oihana aole pili i ka Moi a me ka Moiwahine Ema a me ka hoopauia o ka mea hana ole i ka hana, e koe ana no ka Waihona Aupuni 7 400 00

 

Ina e hoopauia ka uku Koina o na Luna Makai nui, eia ke koena no ka Waihona Aupuni ma ke koho wale ana 10 000.00

 

Ina e hoemiia kahi mau Haawina i kiekie loa, e koe ana no ka Waihona Aupuni ke huiia 45.200 00

 

$155.500 00

 

Ma kekahi noonoo ana, he kumu hoemi e ae no kekahi a kakou e hoolilo pakiko ai me ka ai akahele ana. Ina he mea weliweli ko kakou noho aie ana i ka hai e aho no, e pakiko ko kakou hoala ana i na hana nui Kuloko. Malia, ua lawa ko kakou ikaika i keia mau makahiki elua @o ka Hale Aupuni, a pau ia me ka pilikia ole, alaila, e pono ke hoala koke ia ka Hale Alii.

 

Aole nae he keakea ana keia i ka hoakea ia ana o Aina-hou, no ka mea, he lilo loaa mai no kona.

 

He maikai no paha ke hoomoe loa i ka manao ana i mokuahi holo pili aina hou no kakou, ua lawa no kakou ia Kilauea.

 

E na Hawaii oiaio a pau, ina makemake kakou e hoemiia ka lilo nui ana o ko kakou Waihona, aia no ia oukou ka mea e hiki ai. E koho i na L. M. i hiki ke heawi pakiko no ka hana. O na L. M. mua o kakou a kakou i ike ai he lokomaikai, e waiho aku no lakou e ao no lakou me ka manaopaa, e like me oukou i ke Koho Moi ana. Mai hoalualu i ko kakou mana, a mai kuai i ko kakou waiwai no ka makani. Ua pau keia. KAUMAKAPILI.

 

Houolulu Iulai 28, 1873.