Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 39, 27 September 1873 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Nu Hou Kuloko.

o©* He nui ka pioloke mawaena o ka poe mea aina nui ma Maui, no ka pau o na laau o na mauua i ka lukuia. le?®- 0 kekahi o ko' kakou Amara hana hao, i noho loihi he mau makahiki he iwakalua maanei, e liuliu ana no ka hele aku i kekahi wahi e, oia o Mr. Duncan. Nele loa kakou i na mea hon ole i keia mau 10, oiai hoi hookahi wale no wahi enokuahi. Ina wa mamua e holoholo ana na moku pea, maumaoa mau kakou i ka loaa mau mea hou. ■ Mau la wkla keia. —He mau la wela loa keia ma ke kulanakauhale nei. Ua pii ae ka mea ana wela a i ke 90 degere, a ke emi mai oei na wahi e loaa ai ka wai e lawa ai ke kulanakauhale. O ka nui o na paona ko a ke kia Lunalilo i lawe aku nei iNu Kilani i kela hebedoma i hala, he 125,064 na paona kopaa. E hahaiia kana huakai e ka pomaikai. Pamaloo loa Maui —Ke maumaua mai nei ko makou lohe ke iho la ke ko e maloo.

Ke kuna Wonita.—Ua lilo ae nei ma ma ke kuai ia Kapena Davis o ke knna Ka Moi, kahi moku kuna nona ka inoa maluna ae, no na $2,300, a e holoholo pili aina ana no oia malalo o ka ona waiwai hou.

Heaha la auanei ke ano o ka pooku 26 o ke Kanawai kumu o fca aina ina i lawe ae kekahi lona aupuni roa kona ano mo ka loaa ole iaia ka mana kauohn alii ? Hooleiia paha ka mea nona ka mana nui i hookaawaleia eoa paoko la. Oia no ka makemake o k» poe hookeke.

Ekalesia Kaūaihilo.—Ua lohe wale mai makoo, e kokuln kaokoa nna o Mr. Keua* ihilo i EkBleßia okoa ma Hauula. Ke la* na nei hoi ko makou manao, he raea kamailio wale no keia, a e ike maoli iho do ua makamaka la o makou i ka hiki ole ke hapai, a hoi hou mai iloko o ka pa hipa a ka Haku, a e hoopau i na manao paonioni.

Uahook'iiakk kolohī^ —Ma kaPoaono, Sept. 13, ua loaa aku kekahi pake ma Hilo, ehanawai ona ana. O kana mau mea paahana e punia ana e kana hana malu, me he mea sa, e hana ko ana. Aka, no ka loaa maopopo ana aku, aohe wahi e pee ibo ai, nolailß, ua hoopaiiu oia mahope o kona hookolokoloia ana, he $200. Pokeokeo maoli keia hana kne ann i ke kaoawai. » o©** .1 kela Poalima aku nei i hala, i lele poo iho ai mai ka uapo iho e pili la me Kaulu, kekahi loina Kukini, oiai he papeu ke kai a ku paha ilalo o ka papa o lalo ae, a no kona ea ole ae iluna, i huli ia aku ka hana, aia hoi, ua make loa aku 1a oia. He m»i e ae no paha kekahi i hikiwawe loa ai kona make. Ma ke kakahiaka Poaono ae, na hoolewaia aku kona kino kopapau maaka o Nuoanu, me ka Poe Puhi Ohe o ka Moi, a i lawelaweia e ke kahunapule Heleoe o ka moku oa hana hoolewa.

Ke halahu hou nki Nn. —Ke ekeeke hou maioei no kamalii hoehewa o ko " Hawaii Poooi." No ko makou hai sna »ku ika oiaio, o ka Moi wale no ka mana maluna o na koa e kaooha ai. He oiaio ia, oiai oia e noho ana* a ioa oa kaawale oia ma ka aina e, u» waiho oia i Kahu malama aupuni a i Aha maiama aupnni paha, alaila, malona o ka meA ihoonohoia pela iaia no ka inana e laWelawe ai ia haoa. He okoa na hana i kn i na Kohina a iikon nei ae e hauhili - mai nei. Ia ka haunaele o Kona Akau ia J. Kaona, ma ka mokahiki 1868, o ke kuhina anei ka mea nana i hoopio, ia haunaele ? A o lakou anei ka poe nana > hooponopono ama wale ia ? Aole, oka mana Hoomaln no.

Ua hala. —O loba K. Mahina, ka loio • ka Halemai i hoopaapaa loihi iho neii i a hala aku la oia ma kela aoao o fca lua, ,|na ka po Poaha iho nei. lohe ?nai makoo, oa loaa iaia ka naai no ke puhi opilima man, a na loaa mai ia makou he olelo f'!»ne no kana niau olelo kukalekale. Alo(•u ioo ia. E malana auanei 'paha ka Ha* Waii Pono», no ka mea, aohe koo, ua palaWeka ka mahina. Ua pane mai o W. K;*nealii o Nuuanu «10 kekahi hunahnna i hoopukaia ma ke Kuokoa i hale, malalo iho ©Ke poo " Man Knhuna Hoomanamana." Ke hoole loa tnai nei oia, he wahahee ka mea nana i lawe olelo mai i keia keena. O kana 'naina ka he inahiai, aohe he hoomanamana. !No ko makou ike maopopo ole i ke ano o keia, a me ka palapala kakau lima maikai loa īa Kanealii oiai oia e h*pauea ana, ua manao iho la makou, na kolaila poe e hoomaopopo no laua a me kn mea hoike mai.

Ua olelo ko makon mea kakau malalo oke poo " Ka Hoemi anu i kekahi man lilo o ke aupuni," ma ka pepa aku nei o ka pnle i hala, aa hoomahuahuaia ka uku o oa luna inakai mai na koma mai o na aha malalo o na pauku 1260 a rne 1281 oke Kanawai Kivila. U» uoiia mai makou e hoike aku, o na dala a pau i ohiia e na luna oia ano, ua ukuia aku lakou i ke Knkauolelo o ka Aha Kiekie, aole loa no i aua ia mo he uku la.

§©■* Akamai no na L. L D. o kela aoao, i ka waiho ana mai, " e noho no n:i koa a pau malalo o oa kanawai o ka aina." Kolohe nae kekahi alii koa i kela au aku nei i hnla, a pau he mau haneri dala, aka, aohe nae hoi he ku loio ae o oukon, e hopu i ua alii koa la, aka, eia wale no ka hoopai i ikeia, e kipaku iaia, a ua hemo io me ko kauhihi ole ia e ke kanawai o ka ainu. Olelo ka Alihikaua nui e kipaku iaia, a u» lawa iho la ka kona hoopai. Nani ka makee ana, aka, aole paa moolelo .o kekahi mau hana o na koa.

Ke Aumakua n,ei no ka—Oia ke poo o kekahi wahi manao i toai,-a penei na olelo : " Ma ka hora 10 o ka po Poalua iho uei, ua ikeia aku ma ka huina o na alaoui Beritania a me Nuuanu, he ekolu man wahine e ku ana iwaenakonu o ka hnina, e huli ana ke alo o kekahi i ka hikina, o kekahi i ka akāu, a o ke kolu i ke komohaoa. A hoopuka ae la i keia mau huaolelo kalokaio : E na aumakua o ka nana mai. f>ela ia oe e uU iana pono, a me uli nana hewa, e ike i keia mau olelo kuuoha e waiho nei i keia huina, a e nana ike kolohe," b pela aku. Ua hapaha hora paha ke.ku aAa e kalokalo, a hoomaka nui e hoi. Aikahoiana, he helo pakahi, o kahi a ke kapuai wawae o ka wahine mna e hehi aku ai, malaila ako na wahine hope. Pela lakou i hele ai, a naiowale mauka oku oka Hale Kaawai helu 4 Ma ka hoomaopopoia ana aku, o kekahi ka lakou oka poe Moremona. Ae, pela no lakoa e hana nei. Ua ikeia no ko lakou mau inoa, a he mea hiiahila ina e lohe ana lakou i ka ikeia ana o ka' lakou hana lapu« wale. Kai nō hoi, ua pau ka hoomanamana, eia ka aole. Lapuwale no hoi ka poe hoopaokikl.

Ka Hoikehonua Hou. —Ua hooanaia mai e ke Kahukula Nui i o makou nei, he buke hou akahi no a paa i ka hamuhumuia, mahope iho o kona pau ana i ka unuhiia a me ke paiia, mailoko ae o ka Hale Pai o H M. Wini. He bake mna keia oka Hoikehonna, i unuhiia mai ka Mary L. Hall mai, ua kupono hoi noke ao ana aku i na kamalii i maamaalea ma ka heluhelu ana ma na hiki mua oka ike. (Ja hapaiia keia buke hou e ka Papa Hoonaauao, no ka waiho'na aku e aoia mawaena o ko kakou rr.au kula la Hawaii. He buke eae no kekahi ma keia inoa, aka, aole nae i like loa na hoemaamaa ana. Ua lawe puia mai na kii palapaJa aina a mo na kii e ae mai ka buke mai i unuhiia ai, a nolaila ke paa la no na huaolelo haole, oiai he nui ka luhi a me na lilo ina e kaha houia. Ma ka papa kubikuhi inoa, ua lawe ia mai na hua palapala olelo haole e like la me C a me g, a pela ako, e like me ke pela ana a ka haole, a e puana ia e like me ke kanmaha a me ka mama paha ona hna palapala. 0 kekahi mau inoa hoi i maa mua | oa kanaka, na hoololiia *le. Iko makou manao, ina e hoololiloll man ia ana ka olelo mai ke kanaka a i ka haole, alail», e ano haolo maoli loa aku ana ke kamailio ana o nei mua akn. Eia kekahi, ina e kakauia pa inoa ma ke pela haole ; alaila e heinahema loa ana na Hawhii, a kakaikahi ka poe loaa. Aole o makou kanalua no ka maikai o keia buke, aka nae t aole no.paha e ola loa aoa ka ilihune bukf o na kula la Hawaii, ioa me nei kahi maa aho bnke hou akn e hapai ia aoa, ka hoololiloli waie, ak&, he pono nae ke hana aku ma fea mea hiki i ke kanaka ke apo aku- a nlaopopo E loaa no keia buke ma ke Keeoa o ka Papa Hoonal anao, no ke knmoknai e kauia mai ai e ka Papa. He pooo e loaa ioa keiki keia buke hou, i hooikaika e hoomaiau ae i ko kakou kulana ike.

,HE KUKO PAHi, AHE ].IA PAHA —Ke hOO- ! ikaika loa m i nei na Lunahooponopooo o '« Ko Ht w»ii Ponoi'' id» hoahewa ana i na J£uhina, "oo ka na\valiwali,-no ka hemahemao ka lakou nian hana." Malia paha he ake ko lakou nei e pau ka lahui i U huhu i na Kuhina, e liko rae ko lakou huhu ana ; i hoopiia ai e hoopau i na Kuhina, » ke lia nei paha, a malia o hakehakn «ku lilo i kahi o lakou, a o lakou paha u pau ke noho kulnna nku. Heaha ka moe oka po la o ke kuko ana ? loa ho waa ka mea o ka ike ana, he moewa® i».