Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 45, 8 November 1873 — Na olelo wehewehe no na Oihana a na Lunaolelo. [ARTICLE]

Na olelo wehewehe no na Oihana a na Lunaolelo.

MOKUNA XIII. P. t. " Aia no ia me Seregio Paulo, ke alii Kiaaina." E lawelawe ana oia oaoa. 14 He kanaka akamai," —he uoouoo, he naauao. " Kii aku la oiu ia Barenaba a me Saula, makemake iho la e lohe i ka olelo a ke Akua." Aole i lawa ka makemake o ua alii Kiuaina la i ka hoomana o kona mau kupuoa, a e like hoi me kekahi poe aln o Hawuii oei, ua uiakaukau no oia e ooonoo pooo i oa mea e pili aoa no ka hoomaua Kristiaoo. P. 8. " Aka, o Eluma, ke Kilolia ke ano o kp huaoielo Eluma, " kaoaka oaauao," he kilo hoi kekahi aoa. O keia kaula wohahee, "ua kue aku la oia ia laua, manao'iho la e hoohuli i ke alii Kiaaioa, mai ka maoaoio aku/' Ua kapa mai paha oia ia Bareoaba a me Saulo he mau kumu wahahee ; a ua hooikaika oia e pale i ko laua mau olelo. E ia oo kekahi poe i keia wa, e haoa hoopuoipuni oei, e i aoa, he hiki ia lakou ke hooU i ka pee mai ma ke kaulima aoa, a ma oa mohai aoa i na akua wahahee, a me aa ohaoe hoopuoipuoi. O ia poe a pau ka-i koe i ka oiaio, a e hooikaika ana lakou e hoohuli i kanaka mai ka oiaio akm. P. 9. Aka, o Saulo, o Paulo no ia. Mai mua mai a hiki i keia wa, ua kapa ia oia o

S<julo, oia kooa inoa Hebera. Mai keia wa aku ua kupa ia oia o Paulo wuie uu t oia kona inoa Roma. Aole i ike ia ke kumu i hoololi ia'i kona inoa. He nui na ludaio . ia wa e launa ana me ko na ainn e, a he nui o iakou i lawe papaiuu i tia inoa, pela no paha o Siulo i lawe ai i n.a inoa elua, he inoa liebera ahe Roma. Mamua aku o Barenaba kai kahea mua ia o laaa ; ma keia hope aku, o Pauio ka mua, oiei ka mea t ikaikn, oia ka mea olelo nui, (Mokuna 14:12) "Ua piha oia iHa Uhane Hemolele.''—Aoia inai la oia e hoahewa aku ia Eluma, a e hai aku i ka hoopai e hiki ana inaluna ona. •' Haka pono mai la oia ia ia"—me he raea la ua ike'oiu i kona mau inanuo huna. P. 10. " Aawe oe, ka moa i piha ika wahahee ffme ka hewa a pau " Ua piha loa kela i ka makemuke c wahahee, a e hana hewa. He kanuKa maua loa ia ahe noonoo ole ma kana mau haum. "He keiki na ka diabolo." He w;thahee ka diabolo, he hoopunipuni, he mea hoahewu, a no ka like loa o Eluma me ia, ua kapa iu he keiki nana. (loane 8:44. " He enemi no ka pono a pao," he kue i na nieu pono a me na mea inaikui a pau " Aole anei e hooki oe i kou keakea ana i na aoao pono o ka Haku?" Oia ka hookekee ana i na aoao pono o ke Akua. He pololei ku ke Akua mau ala. leremii 31:9, a o ka poe hele maluila, aole lakou e hoaa a nalowale. Aka, ona kanaka hewa, e like me Elumn, e hnna no lakou ii na ala kekee. Isuia 59:8, a hai aku Inkou, o ko ke Akua ala in. 1 mea e maopopo ai keia, e nana ma Isaia 5:20. P. 11. " Eia hoi, ano la e kau mai ana ka lima oka Hakn malun.% ou." Jino ua pihn kou ana. Mat>tio t:3:32, a.nle e liookaulua ktrti hoopai. 2 Petero 2:3. kau mai ana krt lima o ku llaku e hoomakapo ia oe. 0 ka lima o ka Haku, oia no ka mana o ka Huku. Ikuwa i kau inai ai ka mana oka Haku maluua o Saulo i koma wa mikapo, haule aku la mai kona mau makf>i aku me he mea la he unahi. Mokunn 9:18. I ka wa nae i kau mai ai ka mana o ka Haku maluna o Eluma oiai e kaakaa aua na maka, haule koke mai la maluna ona ka pouli a i me ka moowini. "Ke hoeha mai nei ka Haku t .a lapaau mai hoi ;ke hah&u mai nei oiu, a hoola mai nei hona man lima." loba , 5:18. Ano, oka mea i alakaii makapo mamna, (Mataio 15:14 me 23:16,) ua ake nui ia e loaa ka mea nana ia e alakai ma j ka iima. Ua hai aku o Paulo iaia, e makapo ana ia no kekahi wa. Me he mea la, e ike hou ana paha la inahope ; akBi, aole he hoike e akaka ai ia kakou ua ike hou ia mu ia hope mai. P. 12. " Ike ae la ke alii Kiaaina ika mea i hana ia mai ai, manaoio aku ia ia me ka mahalo aku i ka meu ao aka Haku." 1 kona lohe ana i ka olelo hoahewu ia Eluoia no kona hewa, a i ka ike aua i ka hoopai hikiwawe maluna ona, manaioio iho la oia he mau kumu oiaio o Paulo laua me Barenoba, ao ke Akua pu u>e Ua mahalo oia i na olelo ao a Paulo, noka Haku lesu. Aohe mea eae ii ike ia no Seregio Paulo, o na mea wale no i hoike ia ma keia mokuna. P. 13. " Haalele iho ];a oPaulomaia Papo, a hele mai la lakou i Perege no Pamepulia." Aia o Perege ma ke Komohana akau aku o Papo, he 180 paha mile ka mamao mai Papo aku, e like me ka loihi mai Honolulu aku a hiki i Hilo. Aia o Perege ma kapa o ka muliwai Cestus, ehiku paha milemai kahakai aku. Uii hiki no ke holo na waa ma ia muliwai a hilki i Perege. Ua kaulana o Perege e like me Epeso no ka hoomana ia o Dinna. Ona kanaka o Kupero, he poe hoomana ia Venusn. O Pamepulia, he aina ia ma noao hema o ABia uuku, ma ke Komohana aku o Kilikia ka aina hanau o Paulo. " Haalele o loane ia laua, a hoi aku la i lemaaiema.'' Aohe i ike ia ke kumu o ko loaue haalele ana ia laoa. Ua manao « Paulo aohe he kumu pono o kana hana ana pela. Mokuna 15:37—40. Malia paha ua hua oia no ka lawe ia o ke kulana kiekie mai o kona makua aku, oia o Barenaba, a haawiia ia Paulo, aole kakou i ike ia. [Mahope mai ua loaa hou la ia ka mahalo ia oia e Paulo ma Koloaa 4:10, a ma 2 Timoteo 4:11. (Aole i pau.) Ke Pailaka—Kana liana—Pehea la e Mki ai ke alakal po lolei ?

Ua akaka paha be ano o ka Puilaka maoli. Oia boi ka mea e kini aoei ina moku malihioi ke hoea mBĪ la. Nana e kii, a e hookele a hookomo pono iloko o ke awa. Kann hana mau ia. Pehea la e hiki si iaia ke alakai, a hookomo iloko o ke awa me ita pilikia ? 1 E ike pono oia ike ano oke awa, i na mea a pau e pili ana i ke awa, i na pukoa, i na wahi akoakoa, i na mea e hopilikia aoa, i kahi maikai e komo ei, a e kn ai ka moku. 2 E pauleie nui oia ma kona ike pono, me kona hiki e hookomo i lia moka iloko oke awa, me ka hoole iko hai kokua ana mai. 3 E ikeia, he kanaka maikai oia, he kanaka ona ole, aloha, minaimioa i ke ola o na kanaka, a nolaila, kiai'ola a malamn pono i ole e holo lalau, a ili, n nahaha.liilii ka mokn.

4 E kali ke Pailaka iba hookoino ko> I ke nm i ka moku iloko o ke awa, aaee hele oa ohua i uka. Alia a nanuia n» ohna, ds sela, na lana e ka laiaa o ka Papa Ola, ! i nkaka ua maemae lakou, aole he mai ioo, he mea kapu e pili ana ia lakou, » i ka mokn hoi. Aia a akaka, aohe mea keakea, alaila, e hookomoia ka, moko iloko o ke awa, a hele na ohna i oka e hui me oa makamaka, etc. He inoku i holo mai Eoelani a i Nu loka. Ika hookokoke ann ike awa, holo ke Pnilaka aee malona o ftca moku. A haawi no ke Kepena i kona mokn iaia e alakai a hookomo ilo oke awa. Hooho mai ke ka' pena u> kekahi moku e, ea, e kukua unei au ia oe i ka hookomo una i ka moku iloko oke awa ? Hoole ke Pailaka, aole, ia'u wale no ia. Eali oia » hoea maī la ka luna o ka Papa Ola, a nona oia, n haawi i ka palupala ae i ka maemao o na ohua r na sela a pau, alaila, hookomo ke Pailaka i ka moku iloko o ke awa o Nn ioka, a hele lakou i uka a hui me na makamaka, a ike i ka oani o ke kulanakauhale.

Ke holo nei kakōu ik»ana i e. Owai ia aina ? Elua aina puui ole, kaaina ahi, ka aina lam. Ka aio» ahi, oo ke diabo|o no ia, a oia ke Pailaka nana e pailakn aku a hookomo i kona mau moku, me ona mau ohua iloko oke awa ahi Owni hoi ka poe makemake e holo ilailn, a lawe i ke di«bolo i pailaka uo lakou ? Lehulehu wale no lakou. Ka poe hana rama, kuai rama, ooa raii)B, kuai opiuma, puhi opium:i, noho ine ka hai kane, ka hai wnhine, me ua wahine hookamakama, hiamoe, palaka, ho«nnalok»». Ke holo aku nei lakou nei i ka aina shi. Aka, he aiua e ae kekahi, lie aioa maikai loa, maikai a nani lua ole kona kulanakauhale. Kanaana hou ia aiua, JeruSH|fma hou kona kulanakauhale. (Ja paa hoi ia i ka pn iiui kiekie ; he 12 puka koiuo, am» ua puku he 12 aaelo. He wahi nmemae loa, aoie loa e koimo ana kekahi niea haumia ilaila. I akaka lea keia kulauakanhale. e heluheuln oukou ma Hoikeuna 21: 1—27 22: 1-5, 14 Ke nei kekahi poe e holo aku ih aina maikai, a ia kulauakauhale nani wale. Aua wehe ia no na puka a hiki no ke komo iloko. He Pailnka no hoi nanu e alakai aku. Owai la la Pailaka ? O lesu no in. Pehea k»na ano ? Kupono anei i ka Pailuka akamai ? Kupono paha. 1 Ua ike pono oia ikeala. Oia hoi ke ala, me ke Alakai. Oia ho ka malaeaalama, ka Hoku paa, ka Hoku ao, ka Hoku loa.ka Ln k*u mau. 2 Hiki ia ia kealakui pono aku, a hookomo iloko o ke awa o ka lani, me ka hoole aku ia hai. Oia wale no ka Pailaka kupono. 3 He Pailaka maikai loa lesu, aohe wahi kina iki e pili ana ia ia, aohe inu rama, aoho hiamoe, aole hooholo lalau, aloha oia, minamina i ka poe ana e palaka ana, malaina pono i ole e lilo kekahi. Hoopaa pono kona mau lima ina ohua i pili mau ika maka a ola. 4 Nana pono hai leiiu kn Pailaka i ke ano mai, mai ole o na ohua, i ke ao>o o ka ukana. He ukana maemae kupoeio ika laui paha, he ukana ino, kapa, kupono ole pnha. Oka poe maemae e liolo pu an* me na uiea maemae, laKou wale uo ka leau e hookomo aku ai iloko o ka lani. Maikni loa keia Puilaka. A koho oukou in la i Poilaka no oukou, a e malama pouo i kana kuhikuhi ana, alaila e koinn m»luhia oukou i ka lani. Hawaii