Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 49, 6 December 1873 — Na Mea Hou o Kalawao. [ARTICLE]

Na Mea Hou o Kalawao.

Eka Lunahooponopono ; Aloha oe :— Ma ka Poalima, la 14 o Novemaba nei ( he okaikai haunaele mawaena o na Mai a me ka Luna nui, no kekahi kumu ano nui no oia ka ai. Ma ka 1a 8 aku, ua hiki mai ka moku ai o Kupihea me na pai aihe 100 aoi aku. Ua kuupaona iho na luna haaai i ka iuii o na paona no ke pai, ua ikeia he 17 a 18 paona iu wale no o ke pai,

0 ka Olelo Aelike mawaena o ka mea ai a rae ka Papa Ola, he 21 paona io o ke pai koe ka lau-i ame ke kaula. Ano keia emi ana p na paona o ka ai i ka 17 a 18, nolaila, ua hoohalahala imua oka luna haawi ai na Mai, me ka olelo mai, aia a puka mai ka Luna nui. Ai ka hiki ana mai o ka luna nui Wiliama P. Kagsd ile, a ninau inai la, " Ehia ka nui ona pai ?" "He 100 a oi," wahi aka pane. " Ehia paona io no ke pni ?" "He 17 a 18 paona io no ke pai," wahi aka p;ine. O ka pane mai la no ia o ka Luna nui e haawi ka al ; ku mai na mai a hoohalahala no ka emi o na paona o ke pai, me ka oleīo aku i ka Luna nui e hoopiha i na paona i koe a piha ka 21 paona. la wa i pane mai ai ka luna nui, " na'u -e hoopiha i na paona ekolu i koe ma ka laiki, a Poalima kii mai oukou." " Ke olu wale la na mai he wai ko lalo."

A hiki mai i ua la nei, oia ka Poalima, i kii aku ka hana 6 na mai, he ole ka loaa mai o ua mau paona laiki la i koe. O ka uleu ae la no hoi ko kekahi kanaka ekii i ka Lun» nui e hele mai e haawi i na paona laiki, a o ke kena ia ae la no ia i ka makai a paa ana i ka halepaahao. Eia ka ninau, he kumu anei keiā e hoopaaia ai ke kanaka i ka haiepaahao oo ke koiana aku e haawi mai i na paona laiki i oe ? Ma ka hookiekie ia hana ana. Ua hoopaaia elua kanaka i ka halepaahao ma ia la hookahi no. A ma ka la 15 ae, Poaono, ua pii mai ko Kalaupapa poe, na kane me na wahioe i hoonoho like, me ka manao e pii e ninaninau pono i ke kumu o ka hoopaaia ana o keia mau kanaka elua. Aka nae, ua lohe e aku lakou e kuuia ana ua ,mau kaoaku la, o ka pau no ia o ke okalakala ana—mai hoolale na ai a ka ei, ina e paa loa ua mau kanaka la Ina paha hoolohe mai oukou ua lele liilii ka lehu o kapuahi-koe nae na pae i ke koikoi. [ Kai no paha e oluoln oukou i na mea i loaa, a e nele loa ana la hoi, kii hou aku. L. H.J Hoomahoi na mai i ka ona.—ltoko o keia mau la he nui ka ona ma Kalawao nei, hnunaele ka noho ana o na mai, hakaka, hula, a pe la aku. O ke kumu o keia ona. na ka Luna nui no, no ka mea, ua hoolaha ae oia, " ua noa i kela a me keia kanaka ke hina i ka rama, ke iou a ona maloko o ka pa, koe ka ona ma ke alanui." Ua hoolana loa na mai ma keia hana uko ole. Ka Waipiula.—Ua holopono ka wai ma ka piula o Kalawao nei, ua pau ke kii ana o na mai i ka wai i kahi loihi. 0 ka loihi

o kahi i hoomoeia'i o ka piula he mile a oi. O ka mea nana i hooponopono i keia hana nui, oia no o W. P. Ragsdale. Na hana Keristiano.—=-Ua mau no na hana Karistiano o keia lahui, ma ka malama mau me ka mikiala ana o na komu haiola, oia o Rev. Kaholokahiki ame Rev. Dameano- l kekahi la, hele o Dameano i kauhale e hoohulihuli ai, a m loaa aku la kekahi pahu rama iaia, ua ninini ia e Dameano, a no ia mea ua ohumn ka poe nona ka rama e pepehi ia Da meano Kupaianaha na iiana a ke diabolo ma Kalawao nei ! Na Mai.—-Ua emi mai na mai i keia wa ma ka 700 a oi, no ka mio man o ka make. oke anu ame kahi mai ano e ke kumu e holomoku nei ka make. Ka ai ole —O ka pilikia pau ole no ia mawaena o na mai, i kahi wa loaa ka ai, a 1 kahi wa he nele loa. No ka laiki ole a me ka ni ko kumu nele, aka e pono ne ke hoomanawanui ia pilikia. Me ke aloha. J. Niu. Pa Pupule, Kalawao, Nov Q2. 1872