Ka Nupepa Kuokoa, Volume XII, Number 52, 27 December 1873 — Nu Hou Kuloko. [ARTICLE]

Nu Hou Kuloko.

|CP Ma ke Sabati aku iiei i lialo, ua lioohakui iho kekahi mau hekili kui pamalo. He kuai kudala o na uoho halepule <> Kaukeano ma ke ahiahi Poakahi e hiki inai ana. Ma keia mau po Poaono aku nei i halu, ua maumaua inai ke kud;ila ana a na luna kudala u kakou uo na mea makana Oka nu bou mai Kaleponi mai a kakou e kali aku ai, aia m'iliMia mai o ka mokuahi kaua Jenedos <> BeiiUnia. Kuai Kudala.—Ua lohe mai makou, ma ka Pouono la 3 o lanuari e hiki mai ana; e kuai kudalaia aku aea ka moku Wonila. ]&&*■ Ma keia la, e kuaiia ai na laikini ' kuai awa o Honolulu nei, aia ma ka Hale o E* P. AdamuV :— ole ke ahi #bi 'me ka hana luhi aui o?»o iialima i ko kahili. Ma ka la K»risim»kfl iho nei, ua ikeia kekahi mau wahine Howaii e aluhee holo mai ana i ka lio, a e kaiai wale ana uo hoi ka aka a kekahi. |Ma ka la S ibati iho nei, ua ku mai ka moku kuna JVe/i Mela, inahope iho o kona kaawale aun aku mai keia awa, ho mahina a oi ae. = — e®" I keia mau la aku nei, ua pa ikaika mai ka makani, a ua lawe pu mai hoi i na kni houhou ake auu. He hoike ana mai ia i ke kau nona keia wa. Ma ua la 7 a 8 ae nei paha o lanuari, e ku mai ai ka mokuahi mua o ka Laina Hooholo Mokuahi hou, mai Kikaue mai. O "M«kareca" ka iuoao ua moku !a. He mokuahi holo ka keia. Ua lohe mai makou e malamaia 'na he halawai makaainana ma ka po o ka la 30 Dec , no ka noouoo ana i na LunUmakaainana a ka apana o Honolulu- nei e koho aku ai. Hape Nuia.—A keia Poaha ae e hiki mai ai ia la—he hookahi wale no ona hiki ana mai i ka matfahiki, a me he mea la ma ka nana aku, e mnlama puniia ana ia la e na ano wai hooluu ano e a pnu o na lahui e akoakoa nei me kakou. Marb mua ma Oloalu.—Ma ba la 1 o Dekemaba nei, ua mareia e Rev. G. Puuloa, o J. W. Kapohaku a me Miss Ane Pau. 0 keia ka maka mua oka mare ia nna ma keia kihapai. Ano ko olua lilo ana i makamua no ia hana maemae, ke makemake nei makou, e lilo olua i mau alakai no ia oihana ma ia apana. Kanikau aole dala.—He inea pono i na mea a pau, e hoomaopopo leu, » na rula no , na kanikau/i me na olelo hoolaha e makemakeia ana e pai ma ke Kilohana Pookela, e hookaa mua ia mai na uku, i ka wa e hoounaia mai ai na kanikau a me na hoolaha, a i ole ia, e hele aku i ko makou mau luna pepa, o e hookaa ia lakou. Halkpule hou.—Ua wehe ae o Mr. J. T. Walakahauki i kona halepule hou ena ke ahiahi Sabati »ku nei i hala, iimua o ke anaina nui, a nana ponoi no i milaaia i na bana. He himeni, pule, heluhelu baibala a he haiolelo no koua huli ana i ka Haku a me kona haalele ano laia. Aj ka hookuu ana o na hana, na Rev. S. C. Demona i pu--16 hope loa U« maikai a nani ka hale i hoomakaukauia, a ua kupono no paha ia i ba makemake o ka mea nan«i ia hana i hapai. He halepule keia, kahi e hele ai na mea a pau me ka uku dala ole.

Uit lioonukui muuaiaua iho n» oUi i ma kekahi oiau paia aku ok» liemia nes i īiH inalama i hala aku la. lua aole e hoi inai ke Kilauea i ka kahi«ka nu» o keia la, alaila, ua kii oi« i k.» Moi, u h«i mai i k* la apopo. Ma ka po Poakolu nei i hoao te ai ke kulohe e komo i ka hale knai o WaUkthauki', ina Alanui P;»pti, aole i hiki pouo. Ahaaina Kumukui.a —Ma ka hora I ,» ka Poaha ih«> nei, ua ae ua kumu kula o Oahu nei, i ahuuina ua lakou m» Liliik-iwai Mti ke ku aua mai ona moku K.» lepuui, ua ike ia iho ka mahu&hua o d* ohia haoK kaukemio ke ai inaka iho,® ono loa aku hoi ina i ko&laia a moa. Na Kula Aupuni.—U;» heomaha ua kula olelo Bt-rit»uiii mu kit Poalima aku i»*m i liala, o koia kulauakauhalo, a e hoomak » hou ana ma ka Poukahi 1« 5 o lanuari, 1&"4 Ka. hana a ke kolohk.—Ma ki po au;»ina pule nui iho uei m;» Koaia, ua lawe ao no kekahi poe hoomaewuewa i ka Haku nie ua oniole wai ona, e kaiuuu pa ai. N i na no ka hele pu ae me ia diubolo i ka puii Manao NUI i kk Kuokua —Vla ka l» 21» ihn nei, ua hooka» mua uiai o Mr. VV H. Coles o Hauula no kauku nupepa o ka I^;4 f he Elua Dala, no ka manao nai e hala < ir kana uupepa, ame ke kii mukane. £mv haloia Ua hikimua o ka hookaa. jrCJ c> Ma ke kakiihuku Sab iti iho nei ka holo ana aku o ka moku AdiiuaraU Amt rika ■*S.»ranac," no Kapalakiko. Oiai k«* ia inoku m.i ko kukou awa, ua loaa i kooa mau alii moku hauohano na hoaioha he lehulehu. Kula Kumu o Oahl*—Ma keia mau la aku nei, ua malamuia ke knla kumn oke mokupuni o Oahu ma Kawaiahao e ke kumu ulakai C. J Laiana. Ma ia knla, ua weheweheia kekahi inau mea auohou. He kokna o na makana aloha. —Ua waiho mai o Rev.yV Pali, i na heluna ilala malalo iho, oia ke koena o na inakana aloha mai na ek;ilesia mai, uo ka hoomaemae ana i ka luakini o Waioli, Kauai : M»i nn ekaleaia mai o Kohala liesll.lo ; no Waihee, Mani, he $50 3*2; Olowalu, he $5.10 ; Lahaina, he $25 00. Ua makana mai o Hon. E. Mikalemi, he buke himeni no ka awoi o Waioli, mekainoa pu mawaho. | tnai Moiwahine, m»i Kona ii i »*:' m ' !iookehi pule nk-.i o k.■!»•» !; ana ia Kona, ua make kana kane e'ua i/i<> nei pule o kona hiki ana i Honolula nei >)<-- ko o ku - hale mai i make iho nei, ua hui aku la paha me kaua kane alohn inog SAMUELA H ALUAPcf. Eia iho ka make —Ua wuiho mai » K;» huleuluhe i keiuwahi oleloano nuinnl'lo iho : "'Hewa ku mea hoolaha laihiia i ka inua mnikai o ke knhunapule o Knumakapili Ua ku i ka Loio Kuhinu ke hoopii i ka Lu na Eloopuka o kn nupepa iVu Hou inil.nlo ona Pauku 1 m me 5 o -ko Mokuna 32 o ke Knnawai Hoopai KnraimH. E niakaala ka Loio Kuhina i keia hewa." ie?" Ua minamina makou i ka lohe ana mai i ka Poalua iho no, ua hoolohe ole na liuumana o ke Kula Kaikainahine o Waialua, i ko no kuiuukuia mana. Eia ka lohe ; ua kipakniu kekuhi kuikamahine nni o ke kula no kekahi kumn, nka ; pualu. okai uae na haumana e aua i kela mea i kipaku ia, a nolaila, ua kuee. Ika iohe ana oka Papa Kaiiu, ua haiawai lakou, a hoouna i ke kauoha, e kipaku i na kuikamahine eaanao ino a pao. Ma ke ku ana mai a ke kiapa Hawaii, "D C Mare," i kela Poakolu aku nei 1 hala, u* lawe pu mai oia he nmi Uuaani dala maoli no keia» inakeke. Oka nui o keia mau dala, he mau hapalua dala Amnrika wale no. —Ma ke "Kometa" iko moa mai nei, ua lawe naai no hoi oia he iwakalua t:»oBani dala. A uoluila, ina e hui ia ae keit mau dala, alaila, na ahona loa ia ma ke iiokua ana i na hana kalepa. Ka Lunamakaainaka o Hamakua, BaWA '!*—Ua hoounaia inai keia p*lapala nnlalo iho, e ka mea i kakau inoa Hau akuu, a penei no ia : "E ka Luna Hooponopono— I ka haUwai ana o kekahi Bha apana o Haamkoa, ma Eleio, i ka mnlama o Novetuaba, ua •waihoia mai ku niouu, Owai U ke k*oaka a na hoa e koho ai i Lunamakaainana no keia kau Ahaolelo ae ? Mahope iho oke kuka ana, ua hooholoia, o S KamelameU ke kanaka kupono, no ka inea, ua kaawale oia mai na oihann aupuni ae, ake noho kuoo nei. Ma keia, ke paipaiia nei na kanaku a pau o Hamakna, e makaala a e koho ia S. Kamelamela, i Lunamakaainana, oiai he kanaka kuokoa oia. * he hiki ke hilinai ia i waha knpono no oukou imua © • ka Ahaolelo Kau Kanawii o keia P»e Aioa." [Ke manao nei ke "Kuokoa," lie kanaka kapouo io keia, a ke paipaiia d«i i oa poe e ae a pau ma ia apana, e koho i»e ka lokahi iaia.—L H.]

Kk kau okuu o na Moa.—Ma keiu mni \a, •» me n i \.i i \ia\a hu, uh lah.i nui lo . ae ke iahi rnui loku ino lo t i na holoholona «noa ; nn Waena kahi oi loa o ka iii >ke o na moa, he me i kaumah • ke ike i ku inokaki mai o n i in<a ua piu i ka luake ; ma ka po ho«jkahi ua oi mainen o ka nmi, a pela ma ke ao. O ke*anoo keia in.u aohe nkaka, a m» ka ike aku i ka moa, lie okuu wale iho no rne ke kukule, a i nn <• keu mai, o ka pololie aku koe Hele ohi dala—Uu uoiiu mrui makon e hoolaha aku, e hele ana o Rev. S C. Luhi uu e noi dula, 110 ke Kula Kuikamahine o !c;i mokupuui o Elawaii, e kukuluia aua rna Ki>h-«U, u peuei ka hoakaka an » : Hualele i;t Kohala i ku pule elua o lanuun', a e hiki mua ana i Lanpnhoehoe i ka Poakolu, a malaila aku i Hakalau, a Sabati nr.i Onouea ;ama i i mau pule akn i Pu<iu. He pouo i na Kaliu Ekuiesia o Hilo a me Puii.i, e hoomakaukau i na dala o ko oukou !i;iu koknu, no ke kulu kaikamahine o ka rn»kiipuui o Hawaii, koe wule no kti ekalesia makuu o Haili ma keia olelo paipai.

Ka VViliko o Kawpakuea —Ma ka nani aku i na meu inua o k.t Wiliko o Kau[)akuea i keia wa, he keu o ka nam ; u hu mea hoi e olu ai na maku-o na iwa ke kilohi aKu, he ano e na haoa h kela hao keia hao, a he like ole na huna a kela me keia kue—Elua ipu liao hoomoa ko, elua ipuhuo inahu, elua puka uwahi hao loloa, e kuku o'e-i'e nei ene he kia moku la ke nana'ku, a ina e koino aku iloko o ka hale wiliko • e ike no oe i ka naui kalakelu o ka p.'.pa «ipiopi, miluna ae olail-i k« hawai paleko. A he nui nu na mea nani e ae ; he i>oe pake ka hap.inui o ku poe lima huna, u he kakaikahi kanaku. E. F. \\ r . Kaheana. E pio ana paha ke ahi —Ua lnhe mai uiakou, e ho< piii i nna ka Lnna Uoopuka o ka nupepa JVtt Hou no konu hooluha hewa ana i ka inou m iikui o kekahi kanaka, me ka inan e iioinoino hualeleloa. Ke hiki keiu hihiu imua o ke kiuie, aohe inea hoahewa <>le, he make wale no, oiai o na' ino a pau kai hooiliia e auamo maluna o ka bokua oia kanaka. Pela auanei ka hopena o ka poe hailiili a kuamuamu ino i na ' poe eaeme ke kumu ole A i ole ia ho kamalii lalau maoli loa 110 pahu o ka hooponoponoia ana o ka uupepa. He hana nahesa. —Ua lohe mai makou, ke paa nei kekahi man Lunamakaninana e manao nei e holo no Honolulu nei i na Palapali» Hookaa auhau oku ijoc kupono i ke ... i poe i haoia ko oakou mau ni '.La boho bft!o--t& eia Doe. e hoopii i keU poe e uei ia e kaawe wale ia mai no, a uumi ia iho me he puaa U e a mii tnia ka imu, Hole nae i inanuo he imuia nona e kaluaia ai. E hoopii h paa aku i Kawa, mau ia ua holo balota i Kawa. Mai Poina ka i.ehulehu i ka hele aku e ike a e lohe i na leo mele nahenahe a na keiki ui, e ha»wi ana maloko o ku hale halawai ma Waikiki kai, ke hiki aku i ka po oka la Hape Nuia. E hele ke nui a nie ka liilii, ke kiekie ame ka huahaa, eia ia he mau po kouaue oka mahina. Me na hipun pu no a ke aloha e hele ai a i ke kiui puka komo ana. oka makainua keia, e loheia ai o ka leo mele lea o Kanehoa, he wahi keiki hanau eepa, i haawiia i keia talena maikai, he leu ika himeui. ūe wahi keiki keia no Kona, u aKahi no a laweia imua ona anaina nui. E hele e ike maka 1 haanui pouo ana. Hiamoe hou no ka I —Oiai i ka wati wbnaao o ka la Sabati nei, a muhope iho o ke kulaina ana, hoi aku la ka Makai o ka huiua Maunakea me Beritania, a no ka pau ole uo*paha o ka makahiamoe, kau aku la oia i kona kapa me ke pihi Makai i hoopaa ia maluna o kahi haka pan ) ka iole, a hanle iho la no hiamoe Aia nae a hoi mai ka makai o ka wati i pau, e hiamoe ana ua makai nei, uinau iho keia, " E hiamoe . hou aua no ka oe ?" Pane mai la kela, "Aole au e hiamoe ana, aka, e baro ana au." Aia nae ike ala ana ae, ua heo aku 1 i kona kapa me ke pihi hulali ana i anoi hi i iia !a mamua ae, a hopu iho la oia i ka ia he alamihi. I makemake hoi ika oihaua, malunn pono ia na rula, eia ka nopepa la he pepeiao hoolono, ke lohe no, o ka puka uo ia. "E nihi ka hele i pono ai."

"Mai make I KE KUIKĒLE —I ka la 6 o keia malama, un hele aku kekahi keiki o Manoa, no Kuhuo, Hilo-paliku, e ukuhi wai ma ke kahawai o Knpaheehee, mawa- : ena o Kuhua a me Hooomu, me na pakeke elua. UUuhi oia a piha, auamo ae la, a hoi i kauhale ; a i ka hiki aoa i ka hale, hookuu iho la mamua o ke alo. īa hookuu uii'i iho, o ke ku ae la no ia i ke kuikele i oaiania ai mamua o ka lole palaka i ka (ii'UUHKa, <i hou aku l i i ka io, a haki pu a? la ke kai. Ia wakoke no, ano e mai la ua helehelena o ua keiki nei, a pii mai la ka lena. Aka, ma kahi nae i komo ai ke ! kui, na okiia malaila, a unnhiia ae la, a : palokana iho la i ka make E na makaI aiaka, mai hoa wale i na kui ma ke alo o ' ko oakou mau lole komo, a hoolilo ia wahi r i man bela waiho kui na oukou, o pilikia ananei." L —

Kuhihewa wale —Ua palapala mi»i o U. \j. KLai\u\i n &amoi\»\U \a makou, e hai ue m» ke ukea i kooa lilo hiiu i pookoi n na inakua oUa pua mare i wawa ouiia. A no ko makou ike, ua kuliiliewa 10 na makuu, kv p.ip:t t uku nei makou ii lakou, mai oiele ino iki noiia, u aole hoi e paweo'ku i ko makou hoaaloha. — Ua laiinheā waloia umi, ke manuo nei oh makua o ua muu <nare lu e> hoopii, no kekuhi kamu, ina e ike poiio ia ku mea nana i hui mai ia makou ka hauua huluhulu aoa o k<> heritu mare. Ein iho na hoike o loko ; HemoKuumoki. Nnki ili'», Mr. Palaui, u me Mr. Gini. hi h»».ke uku no inukou i ke kumu nui e hiki ai ; E hoopii na makua o keia paa inare i ka pi>e. nana i huawi i ka wai oaa ina ua la ; u he kurnu hiki ia ke hilinaiia, emoole a lodu nu palupalu hopu, lie oiaio loa keia

Ka iMakahiki 1874.—Ua lawe mai makou unlalo iho i iu hoopouopono manawa iiii i a īMi. Fiitner, ( meu hiriu wal: mu ke Alanui Kauhumanu,) ma ka imi ana i ka m nuwu io, mu ka latitu u me k» lonitu o tiu .olulu, no ka manawa *) ku 1874. — N» inalama helu o na la muu i ka Poakahi, o lune wale no. — Na malaina helu Poalua, Sepatema a me Dekemaba. — Nu malama helu i ka Poakolu, Aperila ii me lulai. — Na inalama helu Poaha, lauusri a me Okutoba. — Na mulama helu Poalima, Mei. . — Na m-iluma helu Poaouo, Angate. — Na eoalama helu Sabiti, Feberuari, o Maraki, a me No^mnl)». Na La Kula ia. — La Hapenuia, luuuari 1, Poaha. — La Hanau o ke'Lii ka Moi, lanuan 31, Poaono. — La o na Kamehameha, lune 11, Poaha — La Kuok'oa, N(Tvemabu 28, Poaono. — La Karitimasa, Dekemabu '25, Poalima. — ( La 31 o lulai, Poalima, lulai 4 1 Poaono.) Kau ana Mahina. Kau ka Hilo i lan. 17, Poaono. Kau o Hilo i Feb. 16, Poakahi. Kau o Hilo i Mar. 17, Poalua. Kau o Hilo i Aperila 16 Poaha. Kau o Hilo i Mei 15, Poalima. Kau o Hilo i lune 13, Poaono. Kau o Hilo i lulai 13, Poakahi. Kau o Hilo i Aug. 11, Poalua. Kta 0 Hilo 1 Sept. 10, Poaha . Knu o Hilo i Okat 10, Poaono. Kau o Hilo i Nov. 8, S»abati. Kau iloko o Dek. i u Uu m* ke ahiahi, na kapae oe mak'ou.] Aa Pouli ana. 1 Elua pouli ana o ka La ma keia Makahi " ki 1874, aohe nae e ikeia maanei. Elua pouli aoa o ka mahina i keia makahiki. E pouli hapa ana ka mahina i Mei la 1, Poalima ; aole e ikea maanei a kapoo. E pouli loa ana ka mahina i Ortntoba 24, Poaooo ; hoomaka hora 6 12 11. 4a ahinhi, a e pau aua i ka hora 10, 19:«. 7s. p. m. E maalo ae ana o Hoiuiloa ma ka maka o ka La i Dekennba 8, Poalua, hoomnka i ka hora 3, sm. 3s , a pau i ke kapoo ana ; e ikeia no maanei. ( O i* mau ponli, a me ka manlo ana'e o Hokuloa, ua ikeia ma ka manawa io o Honolulu.) — O keia makahiki 1874, he wahi makahiki ano nui iwaena o ka poe Ao Hoku. A e hoouna aku no na Aupuni naauao i ko lakou mau ao hoku ma na wahi i waeia no ka lakou oihana, no ke ana hou ana i ka mam&o mai ka La ai ka Honua uei. E like me ko Kapena Kuke ana'na i ka mamao oka la mai ka honua nku ma ka Lae o Papaēte i Tahiti.