Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 1, 3 January 1874 — Page 1

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kuahiwi Moniz
This work is dedicated to:  Agnes Alapa'i Moniz (Neki, of Hanalei, Nanaku

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BKE XII. Helu 1  Honolulu, Paoaono, Ianuari 3, 1874  Na Helu A Pau 631.

 

E Pauua Pupupukahiko!

 

E pai me na Hali Laau!

 

Papa! Papa! Papa!

Oila me keia AD,

-a me-

Na Lao Kukulu Hale

O Keleme Keia Ano Maia

Pa-Papio S. G. Waila Ia!

-Kihi O-

Alanui PPU me Alanui Moiwahine

O ke Kumukoai Haa Haa

Loa ae like ka nui me

ka makemake

 

Laau Nouaiki!

 

Na Laau Kaola,

Na Papa Manoanoa,

Na Papa Hele,

Aaho,

Aaholiilii, &c

 

Laau Ulaula!

 

Na Laau Ka Ola,

Na Papa Manoanoa,

Na Papa Heli,

A Kua,

Aaho, Iou

Aaholiilii,

Molina, & c

 

Pili Cida kekao, Pili Laau ulaula,

Na Puka Hae, o na ano a au,

Na Puka Ainai, o na ano apau,

Na Olepelee Puka, o na ana a pau.

 

Pepa Hae me na Liilihi.

 

Na Laka Puka!

Na Ami Puka

Na Ami Puka Lilii

Na Ku Nao

 

Pena, Aila-Pena, Vanih,

Wai Hoomaloo

 

Paakai Helu 1,

O Puuloa.

 

E lawe wale a no na mea i kaiia mai keia Pa-papa a ka i kahi o ka mea ai wai, ina ma ke kona nei, a me na awa o keia Paeaina e lilo me ka aelike.

 

Aia maanei ke Kaeo o ka

Mokumahu Kilauea,

D. Tayler, Kapaa

 

S.G. Waila MD

 

 

Ka Hiwahiwa o ke koa,

Helu Akolu o ka Ikaika

I unuhiia mai loko mai o ka Buke Arabia, mai

Ka Olelo Beritania a ka Olelo Hawaii

 

Mahele III-Helu 104

 

Aia i ka manu e upai ana, na moku aku la ka eheu akau a haule aku la i ka lewa, a i ka manu e opeapea ana i ka lewa, a mahope aku no keia a kau pu laua nei maluna o ka ili kai a olelo aku la o Lo Hipa i ka manu, ua kuhi au ia oe he manu koa i ka hele o na pahi a hulali ma ko eheu, aka nae aole e hiki i ka manu ke olelo mai iaia, no ka mea, ua hoopuni ia kona kino e ka eha; a liuliu laua maluna o ke kai olelo aku o Lo Hipa, e hai mai oe i kau hana, a me kou alii, a me kou aina, pane mai ka manu ina e loaa ana ia’u ka lanakila e like mamua a e paa ana kuu eheu ia oe, alaila, hai aku au ia oe i ka’u hana a i ole au e ola ia oe, he makehewa ka’u hai ana aku ia oe, e aho no ka make ana olelo aku o Lo Hipa, he manao no ka ou i ka make heaha kou mea i olelo mai ai ia’u e kala aku au ia oe, olelo mai ua manu nei, no kuu weliweli i ko ihi me kuu manao pela no au e kaapa a’e ai maluna o ka ili kai a hiki i ko’u make ana, a kanuia ko’u kino kuapau moko o ka opu o na ia o ke kai nei, olo aku o Lo Hipa, e ola ana no oe ke ae mai oe i kuu manao, olelo mai ka manu hoola koke oe ia’u e like me ka mea hiki ia oe, ae, e hoola ana au ia oe e like me kau olelo ia’u, iloko o ia wa lele ku la o Lo Hipa e huli i ka eheu o ua manu nei, a iaia ehuli hele ana ma luna o ka ili kai, a i alawa aku ka hana e na mai ana, o ko ia nei lele aku la no a loaa ua eheu nei o ko ia nei hoopaiho la no ia i ke kaula a ka na iho la ka makuu, o ko ia nei lele aku la no ia oe ke kauo maluna o ka ili kai a i ka iho hao ana i kona mana, alawa ae la kei mahope, ku ke ehu o ke kai o na waliilii.

 

Pela nei keia i kauo hele ai a hiki i kahi e laa ana o ua manu nei, hoopili aku la keia ka eheu me ke kino ma kahi i moku ua unuhi ae la i ka omole wai ola a nini iho la ma kahi i moku a paa ae la. I aku la keia e upai ae ana oe i ko ou, ai ka manu e upai ana o ka lele ae no ia a he kanakolu ana no peahi aku o Lo Hipa ia ua manu nei a ike mai i ka manu lele kikaha ae la oia mao a maanei a hiki ana imua o ia nei, a kau ihola maluna o ke kai.

 

Olelo aku la Lo Hipa, e hai mai oe i kau hana ia’u a me kou aupuni, a me kou alii, olelo mai a ka manu ia Lo Hipa, e ke keiki nana maikai e hai aku ana au ia oe e like me kou hoola ana ia’u me kou manu nui.  O ka’u hana i hoonohoia ai ma ka lewa i loko o ka ua me ka makani a me ka uila iloko o na ao eleele, he mau kia makou, o ka’u hana ia, o ko’u mea ma i hoouna mai o ke alii o ko’u aina.  Mele Kuliana ka inoa, o ka inoa o ka  aina, o ke aupuni uila.  A lohe o Lo Hipa i na olelo a ka manu hoomanao ae   no na olelo a Kauiokalewa i kuhikuhi ma ka hihio ia lakou i ka lewa,    aku la o Lo Hipa i ka manu, ae   he au i ka inoa o ka aina, a me ke lii    kuu ninau, he hiki anei ia oe ke   ia’u a hiki iloko o ke aupuni uila   e,  hiki ana no.  Pau ka laua olelo    o ka hoomaka aku ia no ia o laua      lele a kokoke laua e komo iloko o ka lewa o ke aupuni uila, olelo aku la ka manu maanei kaua e hoolai ai, a ia la e hoolai ana, olelo ae la ka manu ia Lo Hipa aole pono kaua ke lele pono aku  ko o na ao eleele e kau mai nei manu pono o kaua, o ike mai auanei na liona  a pilikia hoi au a no’u ka make mai  ao ma keia hope aku, olelo aku o Lo Hipa, a mahea ka hoi kaua e hiki ai? Olelo aku ka manu e lele aku kaua a kaawale ma ke kukuli akau ma ka palena pau o ke ao a malaila pii pololei kaua iluna ae aku la o Lo Hipa, o ko laua lele aku la no ia a hiki i ka pau ana mai o ke ao.

 

Olelo aku ka manu e kali kaua maanei a pii mai na ao eleele a nana aku kaua ua uhi paa ia ka lewa, alaila lele aku kaua ina e lele aku kaua i keia wa, ike ia mai kaua; noho laua malaila a kokoke napoo ka la, o ka wa ia o na ao i hoopuni mai ai i ka lewa, a ike laua ua pouli a paa pu omua o ka lewa o ko laua lele aku la no ia a he mau mile olelo aku la ka manu, e noho oe maanei, e nana pono oe i ka a o ke kukui o ka hale alii; e hoi au, i na ua ike ia ko’u hele ana, e make ana au.

 

Olelo aku o Lo Hipa, pepehiia oe, i hea e kanu ia ai kou kino kupapau?  Olelo aku ka manu ma ka po hoolei mota o na liona aia mawaho o ke kulanakauhale.

 

A pau k alaua olelo ana, haawi mai la ka manu i ke aloha, a aloha aku la o Lo Hipa iaia, a ia Lo Hipa e kau malie ana i ka lewa a hiki i ka hora 2 o ka po mao mai la ka uhi pouli ana o ke ao, a ike poliuliu aku la keia i ke kukui o ka hale alii, a o ko ia nei lele mai la no ia hiki ilalo, a mawaho o ka hale alii a kaapuni ae la keia elua puni a hoolai malie iho la keia ma ka aoao o na ipu kukui ea, o ka wa no ia i ike mi ai o ka manu kiu o ka hale alii o ke kani ae la no ia e like me ke kani a ka manu o-o ka nui o ka leo; ma keia kani pinepine ana a keia manu o ke kani no ia o na manu a pau.  A lohe aku la o Lo Hipa ua like me ka leo o ke kai i ka wa nalu ka owe i ka pali ka ikuwa o na manu, a o ko Mele Kuliana puoho ae la no ia, i lohe ae ka hana e kani ana na manu, a lele ae la kona hauli a o ka lalau aku la no ia i ka puka a uwai ae la i ke aniani iluna a kiei aku la ma ka puka aniani, a ninau aku la, heaha ka pilikia i loaa ia kakou ma keia po ma kau ike?

 

Olelo aku la ka manu kiai he lio lele me ke kanaka maluna, olelo aku o Mele Kuliana, aia mehea wahi a ka mea ninau; aia ma kahi o na ipu kukui e kau mai la, kahi i lewa malie ai.

 

Aole nae o’u ike pono i ka helehelena o ke kanaka iluna, a lohe o Mele Kuliana ala ae la oia e komo i kona kapa a uwai aku la i ka noho me kona lalau pu aku i ka ohe naua, a nana aku la ma kahi  o ke kukui e a mai ana, a iaia e nana ana, ike aku ia oia i ka lio a me ke kanaka iluna o ka lio.  Ekolu minute ka loihi o kona nana ana a ua ike pono oia i ke ano o ke kanaka.  Olelo aku la oia i ka manu, he oi keia o ke keiki kanaka maikai a nani o kona mau papalina, ua like no ia me ke anuenue a kaua e ike aku nei iloko o ka wa ua.

 

Olelo ae la o Mele Kuliana i ka manu kiai, mahea la kahi i hiki mai ai o keia keiki nani a maikai, olelo aku ka manu kiai, ma ke kukulu aku mai paha, olelo aku o Mele Kuliana, e lele aku oe e ninau i kona wahi i hiki mai ai a me kana hana.  O ka lele aku la no ia o ka manu a kau iluna o ka ipu kukui a kunou aku la ia Lo Hipa, a ike mai la Lo Hipa e haawi aku ana ka manu i ke aloha iaia, hapai ae la kona lipoa iluna a haule iho la ma kona aoao.

 

A ike ka manu i ke ano o kana aloha ana mai iaia, i iho la oia iloko ona he aloha keia na na lii kiekie loa, a ano eehia mai la oia imua o Lo Hipa, a hiki ole iaia ke ninau aku ia Lo Hipa, a no ka ninau ole o ka manu, ua lilo ka ninau i ka malihini. Owai ka inoa o keia aupuni?  Olelo mai ka manu, o ke aupuni Uila. A owai ka inoa o ke alii nona keia aupuni?  O mele kuliana wahi a ka manu.  A ninau aku la ka manu, mahea mai nei oe a owai kou makuakane a me kou makuahine?  Olelo aku o Lo Hipa, no Pelekane au, no Pelekane kuu ma kuakane, a no Galitia kuu makuahine, olelo aku la ka manu, he mamo ka oe na Adamu, ae, wahi a Lo Hipa, olelo aku ka manu, e hoi oe, no ka mea, aole ae ia ka manu Adamu e komo iloko o ke aupuni lani, he mea haumi loa ia, olelo aku la o Lo Hipa, aole ia he mea e haumia ai, no ka mea, na olelo ia ma ka moolelo o ka lani me ka honua, he hiki ke komo a launa pu kamailio pu, ai pu eia ka mea e haumia ai; o ke koko o ko’u kino ina e pepehi oukou i kekahi mamo a Adamu a kahe ke koko a kulu iluna o ke aupuni lani, alaila, e haumia ana ia aupuni, aole e ike ia kona wa e kala ia ai.

 

A lohe ka manu i na olelo a Lo Hipa hoi aku la ia a hiki imua o Mele Kuliana a hai aku la no ka Lo Hipa mau olelo, a lohe o Mele Kuliana kii aku la ia i kana buke, a nana iho la i ka moolelo o ka lani me ka honua, a olelo aku la i ka manu, ua pololei ka olelo a ke keiki maikai ua pau ko’u kanalua.

 

E kii oe i na kuene a me na kuke e kuke i mea ai maikai, a lohe lakou hoi mai oe i o’u nei.  A lele aku la ka manu kiai e like me ke kauoha a kona Haku, a hoi mai la oia a hiki imua o Mele Kuliana.  Olelo aku la ia i ka manu, e kii oe i ka malihini a e lawe ae ma ka helu elua o na lumi hookipa a e kena aku i na wahine e hoomaemae ia lakou me na kahiko nani a e noho ae ma ka lumi hookipa a hiki aku au.

 

A pau kana hoomaemae ana, hoi aku la oia a kona rumi, a ike aku la i kana manu, a ninau aku la auhea ka malihini? Pane mai ka manu kiai, Aia no iloko o ka rumi hookipa kahi i nanea ai i ka nana i na kii nane e hoohui na kihi o ke aupuni Uwila nei.

 

Aia nae iloko o keia wa a Melekuliana e noho ana iloko o kona rumi, hiki mai la kona mau ukali, elima ko lakou nui, a kuku ana imua o Melekuliana; a ia wa, olelo aku oia i kana Puuku, a oia hoi ka lima o ka wahine.  E kii aku oe i kuu pua rose, a e lawe pu mai no me ke kiaha daimana, oiai aia ke ala iloko olaila kahi i hoopohu ai.

 

Aia nae, ku ae la ka puuku, kii aku la a lawe mai la, aia hoi, ku ae la o Mele Kuliona iluna, a ku ae la elua ukali ma ka aoao akau. A elua no hoi ma ka aoao hema, a o ka puuku no hoi mahope pono aku.

 

Ia lakou nei nae e hele ana a konio iloko o ka rumi hookipa helu i, a wehe aku la i ke pani, a komo loa aku la no a hiki ma ka rumi a Lo Hipa e noho hoomakaulii mai ana.

 

Aia nae, ike mai la o Lo Hipa ia Melekuliona mawena o kona mau ukali, a he hoku daimana ma kona umauma, a he apo daimana ma kona puhaka, a pela no hoi ma na lima.  A iloko o ia wa.  Ku ae la oia iluna, a unuhi ae la i kana pahi wakawaka mailoko ae o ka wahi, a haawi aku la i kona aloha me ke kumu o ka pahi, a lalau mai la o Melekuliona, a paa malie iho la ma kona lima, me ka hoalu like ana o lakou a pau imua o Lo Hipa.

 

A hala he mau minute o ko laua paa aloha ana, hookuu aku la o Lo Hipa i kana pahi ma ka lima o Melekuliona, a noho iho la oia a me kona mau ukali, a kau mai la i ka pahi iluna o ke pakaukau, a ku mai la ka puuku o ke alii, a kululu mai la i ke kiaha daimana iluna o ke pakaukau, me ka pua rose ala iloko, a wehe ae la i ke pani i hoopaaia’ai a pii ae la kona ala a piha na rumi hookipa, a puka iwaho ma na puka aniani o wili aku la na makani ikaika o ka lewa, a lilo ia i mea nui i ka manao o na Moi e noho ana ma na walau o ka lewa a me ka honua, a ua hooikaika kekahi poe o ka lewa a me ka honua i ka imi ana , ahole nae he loaa, no ka mea, he ala aia iloko o ke aouli, ua kamaahaia iloko o ka ipu palapaa a Melekuliona, aka, i ka la kanaka maikai nae o Lo Hipa, ninau wale mai ana no na ala nei, a ku ana iluna o ka pakaukau.

 

A ia lakou nei e luana ana, pane mai o Melekuliana, Ua hele ka manu a hoi mai, a ua hai mai oia i kou moolelo ia’u a no ka loaa no paha o kou inoa iaia aole no oia hoike mai.

 

A no ka hiki ole no hoi ia Lo Hipa ke huna iho iaia, nolaila, i aku la oia, ma kuu inoa mua, he kanaka wau, a ua ka lua o ka inoa, he holoholona au, a ma ka hoomaopopo ana, Lo Hipa, nolaila, ma kuu ano kanaka, he mamo au no ka honua, a o Adamu ko’u kupuna, a me kuu ano holoholona, he aku no au e like me oukou, ao ka lewa nei kahi e hoomeoeia ai ko’u poo, a ko’u no hoi ka hapa nui o na aupuni o ka lewa nei.

 

A pau hoi ka Lo Hipa wehewehe ana ma ona iho, ninau aku la oia ia Melekuliona, aole nae ma ke ano loaa ole o kona inoa iaia nei, aka, i mea e kulike ai no ka mea, ua loaa kona inoa iaia nei, a ua hoike mai no hoi kela, o Melekuliona ko’u inoa.

 

A lohe o Lo Hipa i keia mau olelo nana ae la oia ma na paia o ka rumi a kulou iho la e akaaka ana, me ka i aku , Eia no ka o oe no ka ia i moe mua iloko o ka lawalu, i mea paina na’u no kuu aina awakea mahope iho o kuu ae ana e lilo kuu kino nei mau.

 

Ia wa lele aku la ka manu me Lo Hipa a hiki laua ma kahi o ka rumi, kikeke aku la i ka puka o ka hale, a lohe ke kiai hale, ninau mai la, ku hai mai ka hua?  Hai aku la ka manu ma ka inoa o kona Haku, Mele Kuliana, a wehe mai la ke kiai rumi, a ike mai la i ka manu, ninau mai la, heaha ka manao? Olelo aku ka manu, he malihini ka’u i lawe mai nei ma ke kauoha a ke alii Mele Kuliana, a wehe ia aku la ka puka, a kahea mai la ka manu ia Lo Hipa a lele iho la, o Lo Hipa mai luna iho o kona lio, a hookomo ae la i kona lio iloko o ka buke aniani, a komo aku la iloko o ka hale, a ike mai la ke kuene oiai oia e hoonai pono ana i na noho me ka hoomaemae pu ana i ko loko o ka hale, haawi mai la i kona aloha ia Lo Hipa mai ke kunou ana, a kukulu mai la i ka noho imua o Lo Hipa a noho iho la keia ilalo.  O kahi manu aia oia ke olelo pu ia me na wahine, e i aku ana e komo i ko lakou lole a e kahiko a maikai, a haalele aku la ka manu a hoi mai la a hiki i ka rumi hookipa kahi a ka malihini e noho ana, a olelo aku la e hoi ana au.

 

Ae aku la ke keiki Lo Hipa me ka haawi aku i kona aloha i ka manu; a hoi aku la a ma kona wahi mau.  A i ka manu i hiki aku ai, aia no o Melekuliana ma kona rumi komo kapa, e hoomaemae ana iaia iho, no ka hele ana aku imua o Lo Hipa

 

Mahope iho nae o ka pau ana o ua olelo a Lo Hipa, pane koke mai la no o Melekuliona, me ka i ana mai, Aole he maopopo ia’u o kau mea i kamailio mai nei, nolaila, ke ninau aku nei au ia oe, Heaha kau huakai o ka hiki ana mai nei i ko makou aupuni nei? I mai la o Lo Hipa, O oe a me kou aupuni, ua haawi mua ia mai ia’u, a i hele mai nei au no ka hooko ana i keia manawa.

 

I mai o Melekuliona, He mau makahiki mamua ae nei, ua haiia mai iaia ma ka moe, aole nae au i ike i ka hookoia ano hoi, ke lohe nei au ma ka olelo wale ia ana, a o ka hooko ana, e hala hou ana paha he mau makahiki ma keia hope aku.  A ina hoi o oe io ka mea i lilo ai o kuu kino nei a me ke aupuni, aia la ma ke ano hea ke kumu o kou kanalua ma o’u nei paha a ma o ke aupuni la no paha.  E hai mai ia’u, a e hookuu koke aku no au ia oe me ke kaumaha nui o kuu manao i ka hilahila.

 

Pane aku la o Lo Hipa, O oe e Mele Kuliona, ua komo mua oe iloko o kuu wahi eke talena, a ke paila mau iika nei ia e kuu puuwai, a o ka aupuni nei, eia wale no oia ke kaalo nei ma ka nuku o kuu wahi eke talena, a na ke ala o ka pua e kaao nei i ke aupuni holookoa iloko o ka eke talena.

 

A no ko manao kuhihewa o Melekuliona, na makahehi la o Lo Hipa no ke ala o ka pua, nolaila, i maila oia, Ina ua makemake oe i ke ala o kuu pua rose, a pehea la e ko ai kou iinu ma o kuu kino nei.

 

I aku o Lo Hipa, E Melekuliona mai kuhihewa oek o ke ala pau wale o kau pua. Oia ka mea i kuai ia o kuu kino e lilo nau, aole pela oiai o ko kino ua lilo mua ia’u a oia ka’u i olelo mua ae nei he ia oe i moe mua iloko o ka lawalu. I hoomakaukau ia no ko’u hinaawakea o keia la, a akahi wale no ko’u ike ana i keia pua, a pehea la oe e hilinai ai maluna o ia pua mae wale, a manao iho oe oia kau maunu pakili e lilo ai kuu kino holookoa nau.

 

A lohe o Melekuliona no na olelo a Lo Hipa, kulou iho la oia ilalo,   i mai la, Ke haohao nei au no kau mea e olelo mai nei, no ka mea owau nei, na hoopalauia au e kuu mau kiai e noho mai nei iloko o na ao elele, a iloko hoi o ka ua hekili a me ka uila, a na lakou ka hoopalau ana ia’u me ke keiki o ke aupuni Makelianu, ke aupuni hoi nana e paa ana i na eheu o ka makani, a ua lilo au nana ma ka lakou hoopalau ana, a ke i mai nei hoi oe, ua haawi mua ia au e ka po a lilo nau, a nolaila, ke hoole nei au i ka hoopalau a kuu mau kiai, a ke ae neii au e lilo kuu kino nau, na ka mea i hele mai a hiki imua o’u i keia la, a i keia la, e lilo ai au i wahine nau, a o oe hoi i kane na’u a mau loa aku.

 

I mai o Lo Hipa, Mamua ae o kuu ike ana iho nei i ko kino, ua paa mua kuu manao e lawe ia oe i wahine na’u aia wale no ma ou la ka loile ana i keia wa nolaila, e hoopokole ia ka noonoo ana ma na mea huna, a e hookoia mana hana o keia la.

 

Ia wa, kauoha koke ae la o Melekuliana i kana mau kuene, e hoomakaukau i kekahi papaaina nui, a e hoopihaia me na mea a pau.  A ike hoi ka puuku nui ua makaukau n mea a pau, hoi aku la oia a hai aku la ia Melekuliona.

 

A lohe o Melekuliona, ku ae la oia iluna, a laula aku la i ka lima o Lo Hipa, a hele kuikui aku la a komo iloko o ka rumi aina, me ka ukaliia mai e kona puuku nui a me na haiawahine, a noho iho la maluna o na noho i hoomakaukau ia no lakou.

 

Mamua ae o ko lakou paina ana, kauoha ae la oia i kona puuku, e kahea aku i na manu a pau e komo iloko, a e mele mai i na mele maikai loa, i hoonaneaia ai ka manao o ka malihini.  He manawa ole no hoi, haukawewe ana na manu iloko.

 

Aia nae iloko o ia manawa ku ae la o Melekuliona iluna, lalau aku la oia elua kiha, a hoopiha iho la me ka waina maikai loa, a i aku la ia Lo Hipa, Ua maopopo anei ia oe ke ano o keia mau kiaha a’u e hoopiha nei? Pane mai la o Lo Hipa, Ua maopopo no ia’u, ina nae e like me ka mea i maa mau ia’u ma ko’u mau aupuni honua a lewa hoi, ina e pau ke paina ana, pa kiaha ae la na mea a pau.  Pane mai o Melekuliona, Pela no maanei. Aka, o keia mau kiaha nae a’u i hooopiha iho neik o kana wale no ke inu ana i keia mau kiaha elua.  I aku o Lo Hipa, O kaua wale no ka hoi ke inu, a heaha iho la ka hoi ka mea e nele ai o keia poe?  Pane mai o Melekuliona, E manao ana ka paha oe, e inu ana kaua i keia mau kiaha ao ka lealea, aole pela, o keia mau kiaha i hoopihaia e ku nei, malaila kaua e hoohui ia ai, a lilo au i wahine nau, a o oe hoi i kane na’e; a ina hoi kakou e inu ana a pau loa, e like ana me ka rula mau o kau papaaina, alaila, ua mareia kakou a pau loa me keia poe haiawahine e noho mai nei, oia nae paha, i hookahi oe i lelehu makou.

 

He mea haohao loa keia ia Lo Hipa, no ka mea, ua lohe oia, aia imua o ke Kahunapule e mareia ai, a o keia hoi imua ka o na kiaha e mareia ai ai, nolaila, olelo aku la oia, He kuhihewa ko’u me kuu manao, e like la me ka mareia ana o ko’u aupuni, a ina ma keia ano kana e lilo ai i mau puuwai hookahi alaila, ke manao nei au, aole e mau ana ko kaua noho pu ana a ua oi loa aku ka pono o ko kaua noho ana iho mamuli o na makemake o kona.

 

(Aole i paa)