Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 4, 24 January 1874 — Page 1

Page PDF (1.59 MB)

This text was transcribed by:  Phoebe Kirk
This work is dedicated to:  Carole Kirk

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XIII. HELU 4.           HONOLULU, POAONO, IANUARI 24, 1874.      NA HELU A PAU 634.

 

E PAU NA PUPUPU KAHIKO!

 

E pani me na Hale Laau!

 

PAPA! PAPA! PAPA!

O KELA ME KELA ANO, MA KA

 

-A ME-

 

NA LAKO KUKULU HALE

O KELA ME KEIA ANO, MA KA

PA-PAPA O S. G. WAILA MA!

 

-KIHI O-

 

ALANUI PAPU me ALANUI MOIWAHINE, no ke Knmnkumi HAAHAA LOA ! ae like ka nui me ka makemake.

 

LAAU NOUAIKI!

NA LAAU KAOLA,

            NA PAPA MANOANOA,

                        NA PAPA HELE,

                                    NA KUA,

                                                AAHO,

                                                            AAHOLIILII, &c

 

LAAU ULAULA!

NA LAAU KAOLA,

            NA PAPA MANOANOA,

                        NA PAPA HELE,

                                    NA KUA,

                                                AAHO, POU,

                                                            AAHO LIILII,

                                                                        MOLINA, @c

Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula,

Na Puka Hale, o na ano a pau,

Na puka Aninui, o ua ano a pau,

Na Olepelepe Puka, o na ano a pau

 

Pepe Hale ma na Lihilihi.

 

Na Laka Puka!

NA AMI-PUKA,

            NA-AMI PUKA LIILII,

                        NA KUI NAO.

 

PENA, AILA- PENA, VANIKI,

WAI HOOMALOO.

 

PAAKAI HELU 1,

O PUULOA.

 

            E lawe wale ia no na mea i kuaiia mai keia Pa-papa aku a i kahi o ka mea kuai mai, in a ma ke kaona nei, a me na Awa o keia Paeaina e like me ka aelike.

 

Aia maanei ke Keena o ka

            MOKUMAHU "KILAUEA,"

                        D. Taylor, Kapena.

 

S G. Waila Ma.

@

 

-O-

GEREMANIA.

 

NO KA WAI O KE OLA.

 

(Unuhiia no "Ke Kuokoa")

 

{Ke makemake nei makou e waiho aku imua o ko makou poe heluhelu ma keia hope aku, i hookahi pule no na Kaao malalo o keia poo, a no Pobiana Lo no hoi i kekahi pule. - L. H.}

            Aia i kela wa kahiko, e waiho a mai ana kekahi Moi, a ua nui ka maka'uia no kona ola ; a o kana mau keiki alii ekolu, ua hele lakou a mainamina loa o make auanei, nolaila, puke aku la lakou mailoko aku o ka pa o ka Halealii, a i ka pa mala pua, a malaila ko lakou wahi i new nui ai. A ia lakou e new ana. halawai mai la me lakou kekahi elemaknle, o ko oukouuwe ana? Pane aku la lakou, Ua kaumaha makou no ka mai o ko makou makuakane, a e make ana oia, no ka mea, aohe mea hiki ke hoola iaia. Pana mai ka elemakule, Ua ike au i ka mea e ola ai oia, ina e inu anaoia i ka wai o ke ola, alaila, e hoi hou mai auanei kona ola ; aka, eia i kahi e loaa mai ai ua wai ola la.

            E loaa koke ana ia'u, wahi a ke kaikuaana, a o kona komo aku la no ai iloko o ka rumi e moe ana kona makuakane mai, a nonoi aku la, e hookuu mai iaia e hele e imi i ka wai o ke ola, oia wale no ka mea e ola ai kou mai. Pane mai ka Moi, "Aole ! He uni ka pilikia, a ua ahona ua e make." Aole nae oia i ae mai i ka manao nonoi o ke keiki, e hookuu iaia e hele, a mahope loa, no ka nui pakela nonoi o ua keiki nei, akahi no a ae mai ka makuakane Moi. Puka aku la ua keiki nei, a hele aku la e imi i ka wai o ke ola, me ka kuko iloko ona, e @ ana, "Ina e loaa io ana ia'u ka wai o ke ola, a hoihoi mai, alaila, e lilo ana au i punahele na i Hooilina Moi."

            Iaia e holo awaiwi ana maluna o ka lio, a hala he wahi loihi, halawai mai la oia me kekkahi wahi kanaka poupou ma ke alanui, me ka ninau mai. "E pupuahulu ana keia holo i hea?" Pane mai ke keiki Alii, "Hele oe ma kahi e e keia wahi kanaka kelepo. Heaha la ia ia oe ke hai aku au !" A no ka pakela hookiekie o Keiki Alii, ua holo loa aku la oia me ka maliu ole mai.

            A o ua wahi kanaka iki nei hoi, komo iho la iloko on a ka inaina, a panepane ku iho la, me ke kapalua o kana olelo ana ae, e halawai mai ua Keiki Alii la me kekahi akua lapu. A e like hoi me ka loihi o kahi a ke Keiki Alii e holo la, pela no e ololi aku ai kona kuamoo a hiki i ka ololiloa aua, a hiki ole iaia ke hoohuli no i kona i hope. Aole no hoi e hiki ke lele iho, oiai ua hele ae la a kupilikii. Ku okoa iho la ua keiki nei, a manao ae la no ka pilikia.

            Aia hoi i ka wa i nalowale aku ai ke keiki alii, ua kali loihi ka Moi nona, aole nae oia i hoi iki mai.

            A o ka lua o ke keiki, nonoi aku la oia i ka Moi, e hookuu mai iaia no ka hele ana e imi i ka wai o ke ola, me ka manao kuko no nae iloko, " Inu ua make kuu kaikuaana, alaila, e ili mai ana ka hooilina o ke aupuni maluna o'u."

            Aia nae i kona hoao ana e noi aku i ka Moi, aole oia i ae ia mai. A no kona hoomau loa ma ke noi ana, ua ae ia mai oia e ka Moi, a hele akula ma kana huakai imi wai ola, ma ke alanui no a kona kaikuaana i hele ai.

            I ua keiki alua nei nae e hele ana me ka olioli, halawai mai la oia me kela wahi kumu paoa, (kahi kanaka poupou) ka mea i ku mai imua on a, a paue mai la, "i hea oe e holo awiwi loa nei ?" Pane aku ke keiki Alii me ke pakike, "Heaha hoi kau e keia wahi puhiiuo ? A heaha hoi kou makemake ?" a holo mama loa aku la me ka nana hou ole mai i hope.

            Huhu loa iho la kahi kanaka poupou. a kaukau ae la i kona mau aumakua ka hiko , e hoopilikia mai i ke Keiki Alii. Ua lohe ia kana noi, oiai, i ke hele ana aku no o ua Keiki Alii nei, halawai pu mai la no me ia ka poino i loaa ui i kona kaikiaana, aku, aole nae hoi ma kona kuamoo poino e punia la e ka pilikia. Pela iho la ka hopena o ka poe hookiekie.

            A no ka hoi ole ana mai hoi o ke keiki alua, hoomano mai la hoi ke keiki hope i ke noi, no ka hele ana no e imi i ka wai ola, a mahope loa, hookuu aku la oia e hele kana keiki muli loa.

            I ua keiki @ nei e hele ana ma ke alanui, halawai mai la oia me kahi Peke. A iaia e holo pupuahulu ana. pane or i hea?" Kaohi koko mai la ke keiki alii kona lio, a pane aku la, "E imi ana au i ka wai o ke olano ka mea, ua mai loa ia ko'u makuakane, a e make ana paha?" Pane koke mai la no kahi kanaka Peke, "Ua ike no nae paha oe ke kahi e loaa ai ia oe?" Pane aku la ke Keiki Alii, "Aole." I mai la hoi kahi Peke, "Mai ka wa mai au i hoohaahaa mai ai, e like me ke ano o ke kanaka maikai, aole hoi e like me kou mau kaikuaana i holo mua aku la, ka hookiekie, e hoike aku no au ia oe i kahi e loaa ai. Aia no ia iloko o ka panawai o loko o ka Halealii kupua, a malaila, aole e hiki ia oe ke ike, in a aole au e haawi uku ana hao kolopa me on a mau popo palaoa elua.

            Me ke kolopa, e kipopo iho ai oe, i ekolu kipo ana i ke pani hao o ka @alealii, alaila, hemo ae. Maloko aku hoi olaila, e kiai mai ana he elua mau liona. ua hamama na kui, aka, in a oe e kiola aku ana i hookahi popo berena na laua pakahi, e noho malie auanei laua. A ia wa koke no, e wikiwiki aku ai oe a kioe iho i ka wai o ke ola, mamua o ke kani ana mai o ka hora 12, no ka mea, o ka hora ia e pani hou ia ai ka puka a paa loa, a lilo oe i pio.

            Hoomaikai aku la ma ke alanui i kuhikukiia, me na popo palaoa e paa ana ma kona lima. A iaia hoi i hiki aku ai ma ka Halealii kupua, loa io aku la no na mea a pau a ke Peke i kamailio mai ai. Haoa iho la oia ma ke kipopo mua ana, aole no i hemo, a pela no ma ku lua, a me ke kolu nae o ke kipo ana, hemo wale mai la puka ; a iaia i hoomalielie aku ai i na liona me na popo palaoa, komo aku la oia iloko o ke keena nui, kahi a na'lii e noho ai. A mai loko mai o ko lakou mau lima, lawe malu mai la oia i na komo lima, lalau ae la no hoi oia i kekahi pahikaua e kau ana, a me kekahi mau popo palaoa e waiho wale ana. A ma kekahi keena e aku, loaa iaia he wahine ui nani e ku ana, a nona hoi na hoihiona hoihoi i ka nana ana mai iaia nei, a honi aloha mai la no iaia nei, me ka olelo mai. E noa no au ia oe a me ko'u aupuni holookoa a pau. A in a oe e hiki hoi mai ana i keia makahiki ae, e hoohuiia no kaua ma ka berita o ka @. A mahope iho oia wa, hoikeike aku la na wahine nei i kahi o ka wai ola, a hele wikiwiki aku la ia e kiei, o kani e mai auanei ka hora umikumamalua, a paa e ka puka. Komo hou mai la nae oia iloko o kekahi keena, kahi a kekahi moe nani e ku ana ; a no kona @ aluhiluhi, haule iho la oia me ka manao e hoomaha uuku, aka, pauhia loa iho la oia i ka hiamoe. A iaia nae i pioho ae ai, he hapaha wale no i koe, kani ae ka hora umikumamalua, nolaila, wikiwiki aku la oia i ka hele i ka punawai o ka wai ola, a kioe iho la me kekahi kiaha e jau koke ana, a lawe mai la. I ka loaa ana iaia, o kona hoi pupuahuahulu aku la no ia, aohe i puka laelae aku iwaho, o ka haule iho la no ia o ke pani puka, a loaa iho la ka hiia o ko ia nei kamaa, a kaa pu ia ukula.

            Aka, iloko o keia pakele mahunehune ana, ua olioli loa oia, no ka mea, ua loaa iaia ka wai o ke ola. Hoi pololei aku la keia, me ka manao aia no ka palena o ka hiki i ka hale, aka, ma ke alanui, halawa hou no oia me kana wahi Peke hoopomaikai.

            Aia nae a ike mai la ua wahi Peke nei e paa aku ana i ka pahikaua a me ka palaoa, manao iho la ia, ua hoolohe io ke keiki alii i kaua kauoha, a ua loaa iaia ka pomaikai No ka mea, me kela pahikaua hookahi, e hiki ai iaia ke pepehi i na puali kaua o ka enemi ; aka hoi, o ka popo palaoa, aohe ana wahi pala

            O ua Keiki Alii nei nae, anoe ae la kona manao, no ka mea, makemake ole ho la oia i ka hoi loa i ka hale, me ka hoi pu ole aku me na kaikuaana, a no ia mea, olelo aku la oia i ke Peke, "E ke Peke aloha, he hiki anei ia oe ke hoike mai i kahi a o'u mau kaikuaana i hele aku nei ? No ka mea, ua hele mai laua mamua o'u no ka imi ana no i ka wai ola, aole nae i hoi ae nei." Pane mai nae ke Peke, "Ua pani paa ia laua mawaena o na mauna, no ka mea, ua hookiekie ino loa laua, a na'u no i hoopaa aku ia laua.

(Aole i pau)

 

Ua halahu ka kana a ke Kahuku Ia Nui mawaho o ke Kanawai.

 

            ma ka Pauku 4 o ka Mokuna xv o ke Kanawai o 1870, i aponoia ma ka la 18 o Iulai, ua hoikeia ka poe nana e koho a e hoopau i na kumu kula aupuni o kela a me keia apana ; a ma ka Pauku 5 iho, ua hoomaopopoia ke ala e hiki ai e hoopau i na kumu, ke loaa ka mea e hiki ai ; aka, ua ike maka iho nei makou, ua hoopau ia ke kumu kula o Kealakomo. Puna, Hawaii, ma ke kumu ole a me ke ano nono ole hoi. Aole i hoopii mai na makua no kahi hewa, aole no hoi i ike ka Papa Kula i kahi mea hemahema nona ; aole i hoike mai mai ke Kahukula Nui i ke kumu o ka hoopau an@.

            Eia nae ka mea kupauaha loa ; he 15 la a kela kumu i kula ai iloko o keia hapaha kula, hiki aku ana ka leta a ka Lunakula o ka apana, e kauoha ana iaia e waiho i kona lawelawe ana ma ka oihana kumu, e like me ke jauoha a ke Kahukula Nui.

            I ka loaa ana o kela leta, hoike koke aku la oia i na hoa elua o ka Papa, ua pane koke mai laua, "E hoomau aku no oe i kou ao ana ma ia kula, no ka mea, aohe maua i ike iki i kou kumu pono ole ma keia hana ; a ke olelo aku nei maua ia oe mamuli o ke kanawai, "Aohe mana ike o ia hoopau ana mai la a ke Kahukula Nui."

             A me keia kauoha, hoomaka koke aku la oia e kula i na la hou he 33, a he 3 la hele ma ke alanui no kula kumu, a he 8 la o ka noho ana ma Hilo no ke kula kumu ; huina pau loa, he 59 la. A penei ka uku i aponoia e ua Kahukula Nui nei, he elima hapawalu @ no ka la kula, no ka mea, he elua wahi e kula ai, a he loihi kahi noho paa o ke kumu, mai na wahi e kula ai ; he 48 la kula, pa elima hapawalu @ no ka la, ua like me $30.00 ; a he 11 la pa hapalua, he $5.50 ;huina pau, he $35.50. Aka i mai la ua Kahukula Nui nei, "O na la he 15 au i kula ai mamua o keia hoopau ana aku ia oe, oia wale no ke ukuia aku, aole oe a ukuia no na la e ae." A no ia mea, e loaa ana paha iaia he $9.37 1/2 wale no ;-no ia mea, i manao ai au, ua halahu ua o ia la mawaho o ke Kanawai.

            Eia hoi kekahi ; ua halahu pu me ka Lunakula o Pina, no ka mea, nana wale no i hoonoho hou aku i kekahi mau kumu eha no ia apana, me ka huipu ole me na hoa e ae elua o ka Papa Kula, a he poe lakou i loaa ole ka palapala hoike, no ko lakou kupoono e noho kumu, e like me ka rula a ke Kahukula Nui i hoolaha ai ; aka, eia ka hemolele loa o ua Kahukula nei, na haawi aku oia ia lakou i ka uku piha no ka wa a lakou i noho hana ai. Auhea kanawai kokua i keia hana a ke Kahukula Nui. e hoonele i ke kauwa hana pono malalo o ke kanawai, a e kokua i ka poe komohewa me ka ae ole ia e ke kanawai? E hai mai ka mea ike.

H. R. HEMOLELELOA.

            Dekemeba 25, 1873

 

            NA LUNAMAKAAINANA. E ikeia malalo iho nei ua inoa o ka poe Keonimana i manao e holo @ no ka apana o Lahaina, a'u e noi aku ai e oluolu i ko lakou mau inoa e waiho aku ma ou la, (Kuokoa) oia o hon. L. Aholo, Napaenae, D. Hauki, J. W. Pehu, J. Nahaku, Kamaka (kamana), Levi Keliipio, W. C. Jnes (Aeto), E Preston (Loio Pelekan@) ; he mau inoa i lono lauleo ia mai, oia o J M Naeole a me M Kuaea. Na ko Lahaina e noonoo kaulike no keia poe, he poe naauan wale no lakou, pela ka ike aku, ke ole nae au e kuhihewa. E ko Lahaina, hooikaikaia na inoa hope loa elua, (J M N. a me M K) i mau koa wiwo ole no ka apua o Lahaina i keia kau, he mau lae-oo wale no. He ana ke manao o ka mea kakau, o na mea ia nana e paa ke a'u o ka hoeuli o Lahaina, oia mau. Aole nae me ka hoowahaaha i na poe nona na inoa maluna ae, aia no i kahi a ka uwahi e hina ai, he mea ulaula ma o mai.

            HE NUPEPA. Aia ma ke Kulanui  o Lahainaluna, he wahi nupepa i kakaulimaia e kekahi mau haumana o ke kula. Ua hoalaia keia wahi nupepa no ka pomaikai pili kuloko o na haumana o ke kula. Ua hoopukaia malalo o ka noho Lunahooponopono ana o E. K. Lilikalani a me J-H Kekuaiwahia ka Luna Hoopuka, i ka hapa hope o 1872, a ua hemo laua, a o kona inoa, "Ka Nupepa Lawe Nu Hou." A me ka hapa mua o ka 1873, ua hoala hou ia keia wahi nupepa, malalo o na Lunahooponopono ekolu- a ua hoololiia ae ka inoa, oia hoi, "Ko Lahainaluna Ponoi," a ke hoopuka mau ia nei i kela a me keia Poakolu, E hookumoia no na hou kuwaho a kuloko, na nane, ua anoai o ka la, a pela aku, O na nu hou a pau i loaa no Lahainalalo a Lahainaluna, e kauia malalo e ke poo, Nu Hou Kuloko, a o na Nu Hou: no na wahi e ae, e kauia malalo o ke poo, Nu Hou Kuwaho.

            HE AHI.Ma ka hora 93/4 o ka Poalima, Ianuari iho nei, ikeia aku la kekahi ahi maluna pono o Paupau, aole mae i maopopo ka mea naua ke ahi. Ua hanaia nae me he lamalama heepali la ke ano i ka nana aku, a me he mea la paha e lamalama ana i na manu pelehu o luna o Paupau. Nana no ka hele o ka po, a makau ole ae i ke kii aihue, a ina e loaa aku i ka on a waiwai, noho mau makahiki ana ia Kawa. No ke Kula ia wahi. Mai kii hou, o pa auanei i ka meo. Me ka aloha.

S. K. KAAIAI-OPIO.

            Pohakunui, Ian 9, 1874

 

E makaala e na makaaluana o na Apaua o na Kohala!

 

E KA NUPEPA KUOKOA. Aloha oe:-

            Ina paha e loaa ana he wahi kaawale o kou kino ahonui, e lawe aku i keia mau wahi huaolelo maluna, e haawi pakahi  ae i na hoa makaainana o Kohala Akua a me Hema, ka poe no lakou ka mana kupono i ke koho Baloto.

            A no ke kokoke ana mai o ka Monede mua o Febernari, oia ka la i ae ia no kou haawi ana i kou pono ponoi i kekahi kanaka e like me kou makemake maoli, aole ma ka onoonouia, aole ma ka pilik na a pili makemake ponoi nou, no ke hele ana e imi i kau o Aperila e hiki mai ana. E pono no oe ke makaala ma ka mea kupono.

            E na makamaka, na hoaloha, na keiki puukani i walea na lihilihi i ka amo ana i ka makani Apaapaa o ua aiua haaheo nei, mai ka akau a ka hema, e ike i ka mea kupono, a koho iho no me ka lihi ole : e kupaa hoi a pau ke ola. mai nonohua iho no ka enemi o ka naau, no ka huhu, hoomauhala, opu-keemoa, opu ko. pekope, e hoomaka e ana no ko ia la pomaikai paha, hanohano paha. Mai hookomo oe i keia manao liii iloko ou,  o lilo auanei kou pono, a koho @ ka mea ku ole i ka pono ke hele @ Ina i lohe oe, o mea ma ke holo @ ana, a ua ike uo hoi oe i ke ano o ko lakou noho aua a me ka lakou mau hana iwaena o ka apana, aole no hoi paha oe i neie i ka hoamaopopo i na ouli o kela a me keia o ua poel@ e holo balota ana. ma ua ano e hiki me keiki : Ina he kanaka mea wahine m@, e noho pono ana laua, he naauao, he makau hoi i ke Akua, he ike kanawai, oia ke kanaka kupono ke hele e imi i kou pono, i kou maluhia a me kou pomaikai. Aka, in a no hoi e like me kou ike ana, he kanaka e noho hauhae ana iwaena o ka apana, a ua ike ia oia he kanaka naauao, mai kaho oe iaia, no ka mea, aole oia i kupono ke hele, oiai ua kanawai o ka aina, a pela no oia e hiki ole ai ke malama i kou pono a me kou m@luhia. A e nana no hoi oe, in a he ike kanawai oia, a he hauka@ nae kona noho ana iwaena, mai koho iaia, o hele auanei kela a k@ aku i kou pono a me kou maluhia, no ke kiaha rama, no ka oihana a me kekahi mau, pomaikai e ae e maalo @e ana imua o kona mau maka, e hopu koke no kela a hookomo iloko o ko ia la pakeke, a nele iho la oe. E nana no hoi, in a he noho pono me ka wahine mare, he makau i ke Akua, he nihinihi ma na mea a pau, he naauao no, aole nae he naanao ike kanawai, mai koho iaia, no ka mea, he kii oia no Pakaka ke hele i ka Ahaolelo. E nana no hoi, in a he kanaka aina nui hihia ole, he $500. ka nui, a i ole ia, he loaa makahiki $250. ka nui, a na pono ia ke hele, ke hui pu ia nae me ka ouli ia ke hele, ke hui pu ia nae me ka ouli mau ma keia kamailio ana.

            O keia ka'u e noi haahaa aku nei ia oukou, o puni auanei oukou i ka mali leo a me ka nahu ala i ka ai wehe, no ka mea, aohe a ia nana mai ia oe, nolaila, "E ike ia makou hookanaka, o kipa hewa ke aloha i ka ilio."

O. KEALOHANUI.

            Kohala, Dec 30. 1873.

 

I na Makaainana o Honolulu.

 

Ua noi ia mai au e haawi aku i ko'u inoa i lunamakaainana no ke kau Ahaolelo e hiki mai ana, a mahope iho o ka noonoo pono @, ua aeaku au.

            No keia mea, he pono ia'u ke hoaiai iki aku imua o oukou, i na poe nona na @ i hoaholoia e lilo i mau waha olelo no oukou, iloko o keia Ahaolelo ae.

            Aole au he kanaka no ano koke iho nei ma keia pae aina. Ua hiki mai au maanei Hoko o ka M.H. 1846. a nolaila, he 27 o'u mau makahiki o ka noho makaainana ana, no na Moi o Hawaii nei. O kuu wahine mare, kuu mau keiki a me na moopuna a'u maanei no lakou i ha@au ia ai mailoke mai o ke koke Hawaii.

            Ina au e komo ana i keia kau o hiki mai. alaila, aole no ia he mea malihini ia'u. Oiai ma ka M. H. 1852 owau kekahi i hohoia i wahaolelo no ia kau, a oia hoi ka wa i noonoo ia ai ke Kumukanawai o Kauikeouli, a mahope iho o ka noonoo loea ana, ua hooholo ia ; a ma ia kau no hoi ua hoopuau ia kekahi mau auhau pilikino, a ma ka M. H 1856, ua hoouna hou ia no au i ka Ahaolelo ; a ma ka M. H. 1858 ua koho ia no au e hele i ka Ahaolelo, a ma ia kau hoi i hapai ia ai ke kanawai Kivila. Ma ka'u mau @ ana a pau ma na pono a me na pomaikai o na kanaka a me ke Koukoa o keia Aupuni, ka mea a'u e kuena nei, oia ko'u home a hiki i ka waiho ana o nei mau iwi i ke one o Kakuihewa

            A in a oukou e nakui ana ia'u e lilo i wahaolelo no oukou, alaila, ke i aku nei au me ka hookamaemae ole, e hana no au a e hooikaika in a hoi e like me ko'u hooikaika ana, ma ka hoemi ana i na auamo ko@ e kau nei maluna o na kanaka ilihune, a e hoohalikelike hoi i ka auhau, e like me ka waiwai ana a ilihune paha o kekahi, pela e mahuahua ai a e emi ai hoi ; aole i ike iki ia neia mea i keia wa. Ma ka auhau e ike  ia nei, ua kokoke loa e like ka nui o ka uku ana o ke kanaka ilihune me ke kanaka waiwai. Nolaila o ka hoohalike loa ia ana o ka auhau o ka poe ilihune a me poe waiwai, he mea pono ole loa ia.

            Mai manao mai nae oukou e na makaainana i keia hoomaikeike ana, he hapaimeue ana i ka'u hana e hana aku ai ; aka, he mea wehewehe wale aku no keia, in a oukou e hoao ana ia'u alaila @ hooikaika nui ne au e hana i ka'u oihana.

Me ka mahalo.

H. L. Sheldon. (Hele.)

            Ianuari 14, 1874 .