Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 4, 24 January 1874 — NA KAAO KUPANAHA O GEREMANIA. NO KA WAI O KE OLA. [ARTICLE]

NA KAAO KUPANAHA O GEREMANIA.

NO KA WAI O KE OLA.

[Unuhiia no " Ke Kuokoa"] [Ke makemake nei makon e waiho aku imua o ko makon poe heluhelu ma keia hope aku, i hookahi pnle no na Kaao malalo o keia poo, a no Robiana Lo no hoi i kekahi pule.—L. H.] AIA i kela wa kahiko, e waiho a mai ana kekahi Moi, a ua nui ka maka'uia no kona ola ; a o kana mau keiki alii ekolu, ua hele lakou a minamina loa o make auanei, nolaila. pnka aku la lakou mailoko aku o ka pao ka Halealii, a i ka pa mala pua, a malaiia ko lakon wahi i uwe »ui ai. Aia lakou e nwe ana, halawai mai la mo lakou kekahi elemaknle, a nin wi mai la, Heaha ke kumu oko oukou uwe ana? Pane akn la lakou, Ua kaumaha niakou no ka mai o ko makou makuakane,*a e make ana oia, no ka mea, aohe mea hiki ke hoola iain. Pane mai ka elemakule, Ua ike au i ka mea e olu ai oia, ina e inu ana oia i ka wai o ke ola, alaila, e hoi hou mai auanei kona ola ; aka, eia wale no ka mea paakiki, o ka imi ana i kahi e loaa mai ai ua wai ola la.

E loaa koke ana ia'a, wahi a ke kaikuaann, a o kona komo aku la no ia iloko o ka rumi e moe ana kona makuakane mai, a nonoi aku la, e hookun mai iaia e hole e imi i ka wai o ke ola, oia wale no ka mea e ola ai kou mai. Pane mai ka Moi, "Aole! Ile nui ka pilikia, aua nhoua uu e make." Aole nae oia i ae mai i ka manao nonoi o ke keiki, e hookuu iaia e hele, a mahope loa, no ka nui pakela nonoi o ua keiki nei, akahi no a ae mai ka makuakane Moi. Puka aku la ua keiki nei,*ii hele aku la e imi i ka wai o ke ola, me ke kuko iloko ona, e 1 ana, "Ina e loaa io ana ia'u ka wai o ke ola, a hoihoi mai, alaila, e lilo ana au i punahele na kuu makuakane, a o kuu lilo no ia i Hooilina Moi." laia e liolo awiwi ana malnna o ka lio, a hala he wahi loihi. halawai mai la oia me kekahi wahi kanaka poupou ma ke alanui, me ka ninaii mai, W B pupuahulu ana keia holo i hea ?" Pane mai ke keiki Alii, "Hele oe makahi e e keia wahi kanaka kelepo. Heaha la ia ia oe ke hai aku au !" Ano ka pakela hoo* kiekie o ke Keikr Aiii, ua holo loa aku la oia me ka maliu ole mai.

! Aona wahi kanaka iki nei hoi, komo | I iho la iloko ona ka inaina, a panepane ku iho la, me ke kapaiau o kana olelo ana ae, e halawai mai ua Keiki Alii 1» me kekahi akua lapu. A e like hoi me ka loihi o kahi a ke Keiki Alii e holo | la, pela no e ololi aku ai kona kuamoo | a hiki i ka ololi loa aua, a hiki ole iaia ke hoohuli ae i kona lio i hope. Aole no hoi e hiki ke lele iho, oiai ua hele ae la a kupilikii. Kn okoa iho la ua keiki nei, a manao ae ia no ka pilikia. Aia hoi i ka wa i nalowale aku ai ke keiki alii, ua kali loihi ka Moi nona, ao* le nae oia i hoi iki mai. A o ka lua hoi o ke keiki, nonoi aku la oia. i ka Moi, e hooknu mai iaia uo ka helo ana e imi i ka wai o ke ola, me ka mauao kuko no nae iloko, *' loa ua make kuu kaikna&na, alaila» e ili mai ana ka hooilina o ke aupuui maluna o'u." Aia nae i koua hoao ana e noi aku i ka Moi, aole oia i ae ia mai. A no kona hooman loa ma ko noi ana, ua ae ia mai oia e ka Moi, a hele aku la ma kana huakai imi wai ola, ma ke alanui no a kona kaikuaana i hole ai. I na keiki alna nei nae e hele ana me ka olioli» halawai mai la oia me kela wa* bi knmn paoa, (kahi kanaka poupou) ka ; mea i ko mai r imua ona, a paue mai la, f *l hea oe o holo awiin loa nei T* Pane

aku ke Keiki Alii me ke pakike» " Heaha hoi kHii e kei-4 wnhi pnhiino ? A heaha hoi kou makemake ?'' a holo mama loa aku la me ka nana hou ole mai i hope. Hnhn loa iho la kahi kanaka poupon. a kankau ae )a i kona inau anmakua kahiko, e hoopilikia mai i ke Keiki Alii. Ua lohe ia kana noi, oiai, i ka hele ana aku no o ua Keiki Alii nei, hal iwai pu mai la no me ia ka poino i loaa ui i kona kaiku;inna, al<a. aole nae lioi ma kona kuamoo poino e punia la e ka pilikia. Pela iho la ka hopena o ka poe hookiekie. A no ka hoi ole ana mai hoi o ke keiki alua, hoomano mai la hoi ke keiki hope i ke noi, no ka hele ana no e imi i ka wai ola, a mahope loi», hookuu aku la oia e hele kana keiki muli loa.

I ua keiki iuuli nei e helo ana ma ke alanui, halawai mai la oia me kahi Peke. A iaia e holo pnpuahnlu ana. pane mai la ke Peke, "E holo vikiwiki ana oe i hea ?" Kaohi koke mai la ke keiki alii i kona lio, a pane aku la, "E imi ana au i ka wai o ke ola, no ka mea, ua mai loa ia ko'u maknakane, a e make ana paha ?" Pane koke mai la no kahi kanaka Peke, "Ua ike no nae paha oe i kahi e loaa ai ia oe ?" Pane aku la ke Keiki Alii, k 'Aole." I mai la hoi kahi Peke, '*Mai ka wa mai au i hoohaahaa mai ai, e like me ke ano o ke kanaka maikai, aole hoi e like me kou mau kaikuaana i holo inua aku la, ka hookiekie, e hoike aku no au ia oe i kahi e loaa ai. Aia no ia iloko oka punawai o loko o Ka Halealii kupua, a malaila, aole e hiki ia oe ke ike, ina aole au e haawi uku ana i hao kolopa me ona mau popo palaoa elua. Me ke kolopa, e kipopo iho ai oe, i ekolu kipo ana i ke pani hao oka TTalealii, alaila, hemo ae. Maloko aku hoi olaila, e kiai mai ana he elua mau liona, ua hamama na kui, aka, ina oe e kiola aku ana i hookahi popo berena na laua pakahi, e noho malie auanei laua. A ia wa koke no, e wikiwiki aku ai oe a kioe iho i ka wai o ke ola, mamua o ke kani ana mai o ka hora 12, no ka raea,o ka hora ia e pani hou ia ai ka puka a paa loa, a lilo oe i pio.

Hoomaikai aku la ke Keiki Alii i ke Poke, a holo aku la m:\ ke alanui i kuhikuhiin, me na popo palaoa e paa ana ma kona lima. A iaia hoi i hiki aku ai ma ka Halealii kupua, loaa io aku la no na mea a pau a ke Peke i kamailio mai ai. Hoao iho la oia id« ke kipopo mua ana, aole no i hemo, a pela no ma ka lua, a ma ke kolu uae o ke kipo aua, hemo wale mai ia ka puka ; u iaia i hoomalielie aku ai i ua liona me na popo palaoa, komo aktf la oia iloko o ke keena nui, kahi a naiii e noho ai. A mai loko mai 0 ko lakou mau lima, iawe maiu mai la oia i na komo lima, lalau ae la no hoi oia i kekahi pahikaua e kau ana, a me | kekali» mau popo paiaoa e waiho wale ana. Ama kekahi keena e aku, loaa ij»ia he wahine ni nani e ku ana, a nona hoi na hiohiona hoihoi i ka nana ana mai iaia nei, a honi aioha mai la no iaia nei, me ka oielo mai, E noa no au ia oe a me aupuni hoiookoa a pau. A ina oe e hiki* hou mai ana i keia makahiki: ae, e hoohniia no kaua ma ka berita o i ka mare. A mahope iho oia wa, hoike- ! \ ike akn ia ua wahine oei i kahi o ka | 1 wai ola, a hele wikiwiki aka la ia e kiei, o kani e mai auanei ka hora umikumamalua, a pa* eka paka. Komo hou mai la oae oia iloko o kekahi keena t kahi a kekahi moe nani e ku ana ; a no kona īralubiluhi, hauie iho Ia oia me ka manao e hoomaha naku, aka ? pauhia loa iho la oia ika hiamoe. A iaia nae i puoho ae ai, he hapaha wale no i koe, ka* ni ae ka hora umiknmamaioa, noiailā, wikiwiki aku la oia i ka heie i ka punawai o ka wai ola, a kioe iho la me kekahi kiaha e kan koke aoa, a lawe mai !a. t Ika loaa ana iaia, o kona hoi pnpuaha- ( ahuia akn la no ia, aohe i puka laelae i aka iwaho, o ka hanie iho ia no ia oke

pani pukn, a ioaa iho la ka hiia oko ia uei kamaa. a kaa pu ia akula. Aka, iloko o keia pnkele mahunehune aua, ua olioli loa oiia, no ka mea, ua loaa iaia ka wai oke ola. Hoi pololei aku la keia, me ka manao aia no ka palena o ka hiki i ka hale, aka, ma ke alanui, halawa hou no oia me kana wahi Peke hoopomaikai. ; Aia nae a iko mai la ua wahi Peke ' nei e paa aku :ina keia i ka pahikaua a me ka palaoa, manao iho la ia, na hoo- , lolie io ke keiki alii i kaua kauoha, a ua ; loaa iaia ka pomaikai No ka raea, me j kela pahikana hookahi, e hiki ai iaia ke j pepehi i na puali kaua o ka enemi ; aka j hoi, o ka popo palaoa., aohe aiia wahi [ pala 0 ua Keiki Alii nei nae, anoe ae la | kona manao. no ka mea, makemake ōle iho la oia i ka hoi loa i ka hale, me.ka hoi pu ole aku me na kaikuaana, a no |ia mea, olelo aku la oia i ke Peke, "E |ke Peke aloha, he hiki anei ia oe Ice I hoike mai i kahi a o ? u man kaikuaana i | hele aku nei ? No ka mea, ua hele mai l laua mamiia o'u no ka imi ana no i ka wai ola, aole nae i hoi ae nei." Pane īuai nae ke Peke, ''Ua pani paa ia lana mawaena o na mauna, no ka mea, ua liookiekie ino loa laun, a na'u no i hoopaa aku ia laua. (Aole ? }Kiit)