Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 5, 31 January 1874 — Page 4

Page PDF (1.75 MB)

This text was transcribed by:  Pohai Souza
This work is dedicated to:  Halau Hula Kamamolikolehua

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Oh say will you be there?

Golden Chain, p. 108.

 

1.

Maanei na oli, na makau,

Na maha me na luhi pu,

Mao, he aina ao,

Aole po, he la mau no;

Hai mai, hai mai, ke hoa oʻu,

Cho.          O oe anei ma o?

O oe ane ma o?

O oe, oe oe, o oe anei ma o?

2.

Aole komo ma ia ao

Na ino, me na hoomalau,

Maemae no ia a mau

Ao nani e! aina maikai!

Kuu hoa e, hai mai, hai mai,

            Cho.           O oe anei mao? etc.

3.

Aohe mai, aohe u,

Aohe eha a luuluu,

Aohe kanikau;

He oli nae a mau loaʻe;

Kuu hoalauna, e hai mai,

            Cho.           O oe anei ma o? etc.

4.

Malaila Iesu ke Lii no,

Maluna no o kona poo

Na lei olino mau

Malaila pu ka poe maikai;

Kuu hoa e, hai mai, hai mai,

            Cho.           O oe anei ma o? etc.

                        Hawaii.

 

HAAWINA KULA SABATI

KA HAPAHA MUA O 1874

HELU7, SABATI FEBERUʻRI 15.

 

Kumuhana. Ka Pasaoa o Iehova.

Pauku Baibala. Pukaʻna 12:21-30, 51.

 

21 ¶     Alaila, ku aku la o Mose i na lunakahiko a pau o ka Iseraela, i aku la ia lakou, E wae oukou, a e lawe i ka oukou hipakeiki, ma ka oukou mau ohana, a e pepehi i ka moliaola.

22        A e lawe oukou i pupu husopa, a e kupenu iho iloko o ke koko ma ke kiaha, a e hamo i ka hoaka a me na lapauila elua o ka puka, i ke koko oloko o ke kiaha, a mai puka aku kekahi o oukou mawaho o ka puka o kona hale, a kakahiaka.

23        No ka mea, e hele ae ana o Iehova e pepehi i ko Aigupita, a ike mai ia i ke koko ma ka hoaka a me na lapauila, e waiho no o Iehova ia puka, aole ia e komo i ko oukou mau hale e pepehi mai.

24        E malama oukou i keia mea i kanawai mau loa no oukou, a no ka oukou poe keiki.

25        A hiki aku oukou i ka aina a Iehova e haawi mai ai no oukou, e like me kana i olelo mai ai, alaila, e malama oukou i keia oihana.

26        A i ka wa e olelo mai ka oukou poe keiki ia oukou, Heaha ke ano o keia oihana ia oukou?

27        E olelo aku oukou, O ka mohai moliaola keia na Iehova, nana no i waiho i na hale o na mamo a Iseraela ma Aigupita, i ka wa ana i pepehi aku ai i ko Aigupita, a hoopakele mai i ko na hale o makou.  Kulou iho la ke poo o kanaka a hoomana aku la.

28        Hele aku la na mamo a Iseraela, hana iho la e like me ka mea a Iehova i kauoha mai ai ia Mose laua o Aarona, pela lakou i hanaʻi.

29 ¶     A hiki i ke aumoe, pepehi iho la  o Iehova i na hiapo a pau ma ka aina o Aigupita, mai ka hiapo a Parao, a ka mea noho maluna  o ka nohoalii, a hiki i ka hiapo a ka mea pio iloko o ka hale luapaahao, a me na hiapo a pau a na holoholona.

30        Ala ae la o Parao i ka po, oia a me kana poe kauwa a pau, a me ko Aigupita a pau: a he nui loa ke kupinai ana ma Aigupita, no ka mea, aole hale i make ole ai kekahi.

51        Ia la no, lawe mai la no o Iehova i na mamo a Iseraela mai ka aina o Aigupita mai; ma ko lakou poe koa.

 

Pauku Alakai. p27 Hoopaa naau

MELE Hm 163, Lo Sweely Sing

PULE i ae e hookuuiaʻe ka poe i hooluhiia.

 

NA NINAU.

21.       Na Makua.  Ma kela Sabati, Ua lohe kakou i ko ke Akua hoomaka ana e hoopai ia Parao ma; no ke aha ka hoopai ana?  Heaha ke  hoopai mua?  Mailaila a hiki i keia pauku ehia hoopai ana?  No ke aha ka hoopai a nui loa?

            Na Keikikane.  Hiki anei ia oukou ke hai mai i ka hoopai 2,3,4,5,6,7,8,9?  Hiki ke hoao.  2 Ka hoouhi ana i ka aina i na rana.  3. Ka hoolilo ana i na huna lepo i makika maluna a na kanaka, o na holoholona.   4. Ka hoopiha ana i na hale, a i ka aina, i na nalo nahu a oki loa ka aina.  5. Ka hookea ana mai i ka mai ahulau maluna o na holoholona, lio, bipi, kamelo, hipa, a pau i ka make.  6. Ka hoolilo ana i ka lehu @ na huna lepo i mai puupuu, a mai hehe ma luna o na kanaka a me na holoholona.

            Na Kaikamahine.  Kokua mai,  Heaha ka hoopai ehiku?  Ka hoona ana mai i na huahekili he nui loa me ka uila maluna o na kanaka, na holoholona, na mea ulu a nui loa ka poino.  Heaha ka hoopai 8? Ka hoopuka ana mai i na uhini nui a paapu wale ma na aina, a pau na mea uliuli i ka ai ia.  Heaha ka hoopai 9?  Ka hoouhi ana mai i ka pouli nui a haki ona ka aina no na la ekolu.  Aole anei o Parao i kaumaha iki, mihi iki, a ae iki e hookuu ae i ka poe Isaraela i na manawa e ili mai ana keia mau hoopai?  Mihi iki no, a ae iki no e hookuu ae, aole nae i ae loa.  Ehia hoopai i koe a ae loa oia e hookuu aku i ka poe Iseraela?  Loaa ia wai?  Heaha hoi ia hoopai?

            Na Pokii.  Owai keia alii paakiki loa?  No ke aha kona paakiki a hoole, aole e hookuu i ka poe Iseraela?  No kona minamina ia lakou, kana poe kauwa kuapaa ia, na lakou i kukulu i kona mau kulanakauhale, a mahi i kona mau kihapai.  Aole anei oia i ae i kekahi manawa no ka nui o ka hoopaiia, e hookuu aku, a mahope hoopaa hou?  Ae, pela.  Ua like ia me wai?  Me makou paha; ina pilikia makou, mai, a ane make, a loohia i na mea makau, alaila, ae makou e pule, e mihi, e huli, e haalele i ka hewa, i na lealea wale.  A pehea ke pau na pilikia?  Hoopaa hou makou i na hewa, i na lealea, a hoi hou no i ka palaka i ka pule ole.  Hai mai oukou i kekahi mau hoopai maluna o Parao.  Wai koko, Rana, Makika, Mai hehe, ekolu la pouli loa, uhini pau ole i ka heluia.  Minamina loa ka o Parao i kana poe kauwa.  Owai ke alii paakiki a minamina loa ia oukou, aole e hookuu e hele mamuli o Iesu?  Ke diabolo.

            P. 21, 22. Na Makua.  Ua hai ia mai, hookahi hoopai i koe e ili mai ana maluna o Parao, alaila e hookuu aku oia i ka poe Iseraela, akaka loa anei ia Mose e hookuu io ia ana ka poe Iseraela?  Heaha kana kauoha i ka poe Iseraela e hana mamua o ke kau ana mai o keia hoopai hope?  Na wai mai keia kauoha?  p3-10.  Heaha ka holoholona e waeia, a e pepehiia?  He hipakeiki paha? p.5.  Ehia no ka hale hookahi? p 3.  Ma ka la ehia o ka malama i waeia ai?  Owai ka inoa o ka malama?  Abiba kekahi inoa.  N sana kekahi inoa.  A lilo keia malama i mal ama mua no ka makahiki.  Oia anei ka malama mua mamua?  Aole, Tiseri ka malama mua mamua a oia hoi ka malama mua o na makahiki maoli.  O ka makahiki moliaola nae.  Abiba ka malama mua, ua like ia me ko kakou Aperila.  Ma ka la ehia e pepehiiaʻi ke keikihipa? p6.  Ma ka hora ehia?  Mawaena paha o ka hora 3 a me ka 5 ahiahi.

            Na Keikikane.  Ina he uuku ka ohana, heaha ka pono? p 4.  Pehea ka nui o ka lawa?  He 10 paha ke huiia na kane, wahine, keiki.  Nawai e pepehi i ke keikihipa?  Na ke poo o ka ohana, oia hoi ka makuakane.  Pehea ke koko, e hamo mahea? p 22.  Heaha ia koko?  Heaha ka papaia?  No ke aha?

            P. 23. Na Kaikamahine.  E aha ana o Iehova?  O Iehova ponoi anei keia?  o kona anela paha?  Na hale aha e hoopakeleia ana, aole e lukuia ana na makahiapo?  Ina he hale aole i hamo ia ke koko ma ka puka, pehea ia?

            P. 24  He kanawai aha keia?  Heaha ka mea e hoomaniaʻna, ka hamo ana i ke koko o ke keikihipa ma na puka anei?  O ka moliaola anei?  O ka moliaola paha, no ka mea, hookahi no komo ana o ka anela iloko o na hale e pepehi i na makahiapo.  Nolaila, hookahi no hamo ana i ke koko ma na puka, i komo ole ka anela e pepehi.  Mahea la i hamoiaʻi ke koko mahope?  Aole i hamoia, ua nininiia ma ke kuahu.

            Na Pokii.  Ua ike anei oukou i  na keiki hipa?  Ae, ike pinepine makou i na hipa, me na keiki hipa; he mau kahu hipa kekahi mau makua, a kokua no makou ia lakou.  I ko oukou ike ana, e hoomanao i ke aha?  I ke keiki hipa kina ole i pepehi ia ma Aigupita e na ohana Isesaela.  A hamoia kona koko mahea?  i aha?  i ole e make na keiki hiapo maloko o ia mau hale.  A o kela keiki hipa he hoailona ia nowai?  Hoopaa naau Ione 1:29.  Ma ke koko owai e hoopakeleiaʻi oukou i ka make?  Ma ke aha e hoopiliiaʻi ia koko?  A hoopili ole ia, pehea oukou i ka la hoopai?

            P. 25-28. Na Makua.  Heaha ke kauoha ke hiki lakou i ka aina, ia Kanaana?  Ina i ninauia ke ano o keia oihana, pehea e pane aku ai?  Aha ka poe Iseraela?

            P. 29, 30. Na Keikikane.  Pau ka Mose kauoha ana no ka moliaola?  heaha ma ke aumoe?  I ke ala ana o Parso ma, nui loa ke aha?  no ke aha?  Aia ma na hale hea keia mau make?  Pehea ma na hale o ka poe Iseraela?  No ke aha i pakele ai lakou i ka make?  Ka hoopai ehia keia?

            P. 51 Na Kaikamahine.  Ma keia hoopai hope, ua ae anei o Parso e hookuu aku i ka poe Iseraela?  Ma ke aha ka hookuu ana? p 31-33.  Ma ia po ua aha o Iehova i na mamo a Iseraela?  Lanakila lakou ma owai la?

            OUKOU A PAU.  Hai mai i na manao nui e pili ana ia kakou..

            1.  Aia a hoomaka ke Akua e hana i kekahi mea nui, e haalele anei eia ia hana mamua o ka hookuu ana?

            2.  Nui anei na hoopai e hoopai mai ai ke Akua i ho@koia kona manao pea?  Hai @ mai, Roma P:17.  Hai mai i ke ano nui o ka moliaola, kona mau inoa, ka berena hu ole, ka ai ana me ua mea mulea-ka ai wikiwiki..&c.  Heaha ke pani no ka moliaola i keia wa?  He hoailona ke keiki hipa nowai?  Kona koko heaha ia?

MELE - Him. 144. Leo-Haluluia.

PULE i ola kakou ma ke koko o Iesu.

 

            Haawina Kula Sabati no Feberuari 22.-Pukaʻna 13: 17-22  HAWAII>

 

Ka pule:  Heaha kona Kumu?  Mahea ka hoomaka ana?  Mahea ka pau ana?  Pule anei lakou ma ka lani?  Pule anei ma ka po?

 

            1. Ke kumu o ka pule.  Ka hemahema paha kekahi kumu.  Ua like kakou me na keiki liilii.  Hanauia mai la lakou me ka hemahema.  Nele na kino i ka lole ole.  Komo kehana mai iloko o keia ao.  Palupalu, hiki ole ke ku a hele.  Ike ole i na mea e pono ai.  Hiki ole ke pale aku i na ino.  Hiki ole ke hookomo i ka lole i ka mea e mahanaʻi.  Nui ka hemhema.  Owai ka mea e pono ai?  ma ke aha hoi e maopopo ai ko lakou makemake?  O ka makua paha ke mea e pono ai.  A o ke noi ana paha ka mea e maopopo ai ka makemake.  I ka wa liilii, hoike ke keiki i kona noi ma ka uwe ana.  Uwe oia ke pololi, a ke mai hoi, a makemake e loaa ka mea e oluolu ai.

            A nui ae ke keiki, noi maoli oia i ka makua ma ka waha, a hai maopopo i ka mea ana i makemake ai.

            Pela kakou, he poe keiki hemahema, a palupalu kakou.  Ke Akua ka makua nui, oia ka i ike i ko kakou mau hemahema a pau, a oia hoi ka mea e pau ai.  Ma ke ahanae e pau ai?  Ma ka noho wale anei, a noi ole aku?  Pela anei na keiki ke hemahema, a makemake e loaa mai kekahi mea mai ka makua mai?  Noho wale anei lakou me ke noi ole aku i ka makua?  A pehea na holoholona, na keiki holoholona, na manu liilii, ke pololi, a ke kaawale aku na makua?  Aole anei he ano noi ikaika ko lakou uwe ana, alala ana, piopio ana, holoholo ana io ianei i mea e ko ai ko lakou makemake?  Pela paha.

            A  e hai aku anei na keiki, na holoholona, na manu i ko lakou makemake ma ke nui ana, a noho wale kakou?  Aole paha.

            He mea ia i haawia mai e ke Akua, o ka mea paipai maloko, e noi aku, e pule aku i ke Akua no ka ike ana, ua hemahema, a, o ke Akua ka mea e pau ai ka hemahema.

            Nui ko kakou mau hemahema.  He mau hemahema pili ole paha i ka hewa; aka, no ka hewa mai paha ka nui.  Ua hana hewa kakou a pau mai ka mea nui a i ka mea uuku; a nolaila e kau mai nei na pilikia he nui wale maluna o kakou.  Owai ka mea e pau ai?  Ke Akua ka makua.  Ma ke aha e pau ai?  Ma ke noi anaʻku, ma ka pule aku ia ia.

            2.  Mahea ka hoomaka ana o ka pule?  Ma ka lani anei?  Aole paha i hemahema ko laila poe, a pono ke pule i pau ka hemahema.

            Ma ka mala o Edena anei?  Ua hemolele Adamu ma mamua; aole hoi i hemahema.  Ina ua hemahema, aole paha laua i ike ia hemahema.  Nolaila, aole paha laua i pule malaila mamua o ko laua haule ana.  A hewa laua alaila ike ia ko laua hemahema, ua nele i ka mea e uhi ai i ke kino.  Akahi no laua a ike, ua olohelohe ko laua mau kino.  Aole nae laua i pule ia wa.  Ua piha i ka makau, a me ka hilahila.

            A hele mai ke Akua e hookolokolo ia laua me ka hoopai hoi, aole paha laua i pule, i noi aku i ke Akua e oluolu mai, e kala mai, e hoopakele i ka hoopai ana.  Akaka ole ia wa he mea pono ke pule.

            A kau mai ka hoopai, hookukeia ʻku laua ma waho o Edena, a ike maopopo i ko laua hemahema, me ka pilikia; alaila hoomaka laua i ka pule.  Ma ko ke Akua hoopai ana, ua ike laua, ua hui pu ia ke ahonui, ke aloha, kekahi mau hua olelo hoolana i ka manao me ka hoopai ana.

            E puka mai ana kekahi hua na ka wahine, he mea mana, he mea paopao i ke poo o ka nahesa.  A, ma ia mau hua, mana laua e pono aua laua me na mamo mahope, e hiki ke pule, ke mihi, ke kalaia, a ola na uhane.

            Nolaila, ua maopopo paha, ua hoomaka ia ka pule mawaho o Edena mahope koke iho o ko Adamu ma hookukeia ʻnaʻku mawaho o ko na mala.  Malaila mai ka pule ana o kekahi poe a hiki i keia la.  Aole paha he wa, he la hookahi i nele i ka mea pule ole.  Lehulehu no ka poe pule ole i kekahi manawa.  A hoike ke Akua i kona inaina no ko lakou pule ole ma ka luku ana ʻku ia lakou mai ka honua aku.

            O ka hapa i hoomau i ka pule, oia ka ke Akua i alohaʻi,  a malamaʻi, a hoopakele ai a hoopomaikai mai.

            3.  Mahea ka pau ana o ka pule?  Ma ka wa e pau ai na hemahema, na pilikia, na hewa, na kaua, na haunaele, na hoomana kue o keia ao a poha mai ka la o ka mileoio.

            Ke nanaʻku nei kakou i keia wa, a ike, ua nui loa na hemahema, na hewa, na kue, na kaua, na hoomanakii.  A ke hookaawaleia nei he mau la haipule me ka manao, o ka hui ana o na pule he nui wale a ka poe haipule io, oia kekahi mea nui e hoohiki wawe mai ai i ka manawa e pau ai keia mau henahema  me na hewa he lehulehu loa.  Nui ka poe i komo iloko o na aha haipule.  Ma ka mana o ka pule ko lakou  paulele nui ana.

            No ka mana o ka pule e hoonauweuwe ae, a hoohiola iho na mana o ka po, na hewa, na haunaele, na hoomanakii, a hoopuka mai i ka la nani o ka milenio me ka lanakila loa ana o ke aupuni o Iesu ma ka honua nei.  

            4.  Pule anei lakou ma ka lani?  He hemahema anei ma ka lani e pule ai ko laila poe?  Ua lohe kakou, he wahi lako loa ka lani, aole wahi hemahema iki.  Ua hemolele loa lakou.  Aohe hewa hookahi e pili ana i na hoa lani.

            Aohe mai, aohe pololi, aohe makewai, a ilihuna, a kaumaha, a luuluu, a kanikau.  No ke aha ka pule?  Malia paha he pule malaila no ka poe ma ka honua nei.  Ke lohe nei kakou, aia no Iesu ma ka lima akau o ka makua, e uwao ana no ko ke ao nei.  Ina pela, malama he poe kokua malaila i ko Iesu uwao ana.  Aole nae he pule malaila no  kakou iho ke hiki aku ilaila.  Ua pau loa ko kakou mau hemahema, aole hemahema hou, aole hewa hou.

            5.  Pule anei lakou ma ka po?  Aole paha.  Ina he pule heaha ke ano?  heaha ka mana?  He pule make hewa no.  He mihi make hewa.  He wahi hoopai kela.  He hale paahao, he hua ahi.  Ua pau ka hookolokolo nui a ka Lunakanawai kiekie loa.

            Ua hooholo oia, e hoolei iaʻku ka poe hewa, ka poe pule ole, ka poe hoomaloka iloko o ke ahi pio ole, malaila e hoopaa iaʻi a mau loa aku no.

            Aohe wahi, aohe aha, aohe Lunakawai e ae e hoopu aku ai i hookuuiaʻe mai ka po mai.  Pehea ka poe pule ole maanei?  E ala, e pule i hoopakeleia i ka lua ahi pio ole.  HAWAII

 

Na olelo wehewehe no na Oihana a na Lunaolelo

MOKUNA XIV

 

P. 18.  "I ka laua olelo ana i keia mau mea, mai hiki ole no ia laua ke hoopaa mai i kanaka, i ole lakou e kaumaha aku na laua."  Ua manao paa na kanaka o Lusetera he mau akua o Paulo laua me Berenaba, a aneane hiki ole ia lakou ke manaoio aku i ko laua hoole ana ia laua iho, aohe he akua.  Ua maa na lunaolelo, i ka wa a la kou e haiolelo ai imua o na Iudaio, i ka lawe ana mai i na olelo ma loko mai o ke Kauohakahiko; I ka wa nae a lakou e haiolelo ai imua o ko na aina e, ua kuhikuhi lakou i na mea i maopopo lea, a i ae like ia iloko o na mea pili i ke ano o ke Akua.  I ka wa a Paulo i hooike ai.  Aole i waiho wale ke Akua ia ia iho me na hoike ole, ua hoike aku oia ua lawa ka poe pegana i na hoike e akaka ai ko ke Akua mana loa noho akua ana a me kono pono.  Ma Roma 1:20, ua hoike mai oia i kahi i hoike ia mai ai ka ike no ke Akua.

            P19.  Hele mai la kekahi poe Iudaio mai Anetioka mai, a mai Ikonio mai, Hookonokono ae la i ka ahakanaka, a hailuku no ia Paulo.  Aole i lawa ka makemake o na poe Iudaio manao awaawa nei ma ka lakou kipaku ana ia Paulo mai Anetioka aku a me Ikoniu, ua hele aku no lakou i Lusetera e hoomaau a e pepehi aku ia ia.  Ke ike nei kakou ua hookonokono na Iuadaio i na kanaka, a ua hailuku ia Paulo; no ka mea, o ka hailuku i ka pohaku, he hoopai ana ia i maa i ka poe Iudaio.  Ua hoike aku lakou, a ua kono aku i kanaka o Lusetera e manaoio mai lakou he mau mea wahahee o Paulo me Barenaba, e hana ana  ma ka hoopunipuni, a ua hoola laua i ka mea oopa ma ka hana ano hoopunipuni.  A ua makaukau ua ahakanaka naau lole lua nei, e hoomana aku ia laua, a pau ia, ua makaukau no lakou e pepehi aku me na pohaku.  Pela no hoi kela poe ma Ierusalema, ua hooho ae lakou.  "Hosana i ka mamo a Davida."  Mat. 21:9, a he mau la iki iho mahope, kahea hou lakou i ka i ana.  "E kau ia ia ma ke kea."  Luke 23:21.

            "Kauo aku la ia ia mawaho o ke kulana kauhale, manao iho la lakou, ua make loa ia;" alaila, haalele iho la lakou ia ia.  He hiki i na ilio ke i mai ia ia; a ina no paha e kiimai na makamaka a kanu ia ia, ua pono no, he mea ole ia ia lakou.  Ia Paulo i hoike mai ai i kona mau popilikia a me na hoomaau ana, ua hai mai oia.  "Akahi oʻu hailuku ana i na pohaku." 2 Kor 11:25, o keia no ua wa la i hailuku iaʻi.

            P20  "I ke ku poai ana mai o na haumana ma o na la, ala mai la ia, a hele mai la iloko o ke kulanakauhale."  Oiai, ma ka manao wale ana, aole i ike ka poe hoomaau i kona hoi hou ana iloko o ke kulanakauhale, na manao ia mahope paha, o ka napoo ana o ka la ia hoi hou ana.  O na haumana i ku poai mai ia ia, oia no ka poe i manaoio i ka euanelio i hai ia mai e laua me Barenaba; iwaena paha o lakou ke keiki opio, o Timoteo, ka hoahele a me ka hoahanau pu me Paulo, ka mea hou i eha pu meia.  Oihana 16:1, a me Tim. 3:10, 11.  Aole i hoike ia mai ma ka hana mana ke Paulo ola hou ana.  I ka nana ʻku aole ia i make, e like me ka manao o kona poe enemi.  Aka, ua pa paha i kekahi pohaku, a poniuniu a maule iho la; kuhihewa ai lakou ua make; ua pahola koke mai nae oia, a ala iluna.  Aole i ae mai ke Akua e loaa ia ia ka poino e make ai.  I kekahi la mai, ua hele pu oia me Barenaba a i Derebe.  He kulanakauhale o Derebe ma ka hikina aku o Lusetera, oia ka palena pau o ko Paulo huakai misionari i keia wa.

            P. 31.  "Hai mai la laua i ka olelo maikai i ko ia kulanakauhale, a hoohaumana mai la i kekahi poe he nui, alaila, hoi aku la i Lusetera, a me Ikonio, a me Anetioka."

 

Aole i like ka hana a ka poe Derebe me ko Lusetera; aole lakou i hoomana aku ia Paulo ma, aole no hoi i hoomaau aku.  I na lua paha o ia poe i hoohaumana ia o Gaio, ka mea i olelo ia ma Oihana 20:4, o ka mea paha a Ioane i palapala aku ai i kana epesetole ekolu.

            Ua ike ia ke ano koa loa o Paulo me Berenaba ma ko laua hoi hou ana i Lusetera, kahi a laua i hoopilikia nui ia; aka, aole laua i minamina i ko laua ola, i ko laua imi ana e hoola i na uhane o kanaka.  Oihana 20:24.

            P. 22.  "Hookupaa ae la laua i ka naau o na haumana" - ma ke ao ana, a ma ka hoolana ana i ko lakou manao.  "E hooikaika ana ia lakou e ku paa ma ka manaoio" - oiai, ua haawi ia ka olelo hoopomaikai no ke ola mau loa i ka poe wale no i hoomau aku a hiki i ka hopena.  Mat. 10:22.  Ua hoike ia mai ke ano o kekahi poe ma ke ano e hua i helelei ma kahi hapapa.  Mat. 13:5, 6.  Ua apo lakou i ka olelo me ka olioli, a komo i ka ekalesia; aka, aole emo hoi hou lakou i hope, a ilalo i ka po.  Mat. 13: 20, 21.  He nui loa o ke Hawaii nei i hana pela i ka makahiki 1837 me 1838.

            Ua paipai no hoi laua ia lakou e makaala, a e kupaa imua o na pilikia, a me na hoomaau ana, me ka hoike aku, o ke ala e hiki ai i ka lani, aia no ia mawaena o na pilikia he nui.  Ina aole na kuko o ke kino, a me na hoina ana o ka poe hewa, a me na hoowalewale ana a ka diablo, ina ua oluolu loa ke ala e hiki ai i ke ola.  O na mea waiwai nui a pau, aia ma ka hooikaika ana e loaa ai.  Ua imi o Iesu i ka lani no kakou me kona eha nui a me kona make ana.  Pela o Paulo i palapala ai ia Timoteo.  "Ina i make pu kakou, e ola pu no hoi kakou; ina e hoomanawanui pu kakou, e noho pu no hoi kakou i ke aupuni." 2 Timoteo 2:11, 12.

            P. 23  "A hoonoho iho la laua i poe lunakahiko maluna o lakou, maloko o kela ekalesia, keia ekalesia.  Ua kapa ia lakou i kahi wa he poe lunakahiko, a he poe hoohuli, a i kahi wa na kapa ia he mau bihopa, a he poe luna.  Aole i ike ia ke ano o ko lakou hoonohoia ʻna.  I ka nana ʻku, ua koho ia paha lakou e ka ekalesia, a na Paulo me Barenaba i ao aku, a haawi pu i ko laua hoomaikai ana.  Oiai, ua laua i kokua i ka hoonoho ana ia poe, me ko laua hoapono aku, ua oleloia na laua no i hoonoho.  "Pule aku la a me ka hookeai, a haawi aku la ia lakou i ka Haku, i ka mea a lakou i manaoio aku ai."  Ua ike pinepine kakou i ka hoohui ia o ka pule me ka hookeai iloko o ka Baibala.  Ma ka haalele ana i ka ai no kekahi wa, ua kupono ka uhane no ka hoomana ana i ke Akua.  He pono ke hui pu ia ka hookeai e ka hai ana aku i ka hewa. Ma ka pule ko Paulo me Barenaba haawi ana ʻku i na hoomana i ka Haku; oia hoi, ua pule laua e malama mai oia a e alakai ia lakou.  E hana no ka Haku Iesu pela e like me ko lakou hilinai ana i kona lokomaikai.

            P. 24.  "Kaahele ae la laua mawaena o Pisidia" - o ko laua alanui keia e hiki ai i Anetioka, e kokoke ana ia ma ka palena akau o Pisidia.  "Hiki ae la i Pamepulia," he aina ia ma ka hema o Pisidia.

            P. 25.  "Hai mai la laua i ka olelo ma Prege, alaila hele ae la i Atalia."  Ua hele mua no laua i Prege, (nana Mokuna 13:13.)  He kulanakauhale o Atalia ma kahakai, ma ka hema aku o Anetioka o Pisidia.

            P. 26.  "Malaila ko laua holo ana aku a Anetioka" - ma Suria.  "I kahi o laua i haawi ia ʻku ai i ka lokomaikai o ke Akua, no ka hana a laua i hoopau ai."  Ma Anetioka kahi i loaa ai ia Paulo me Barenaba ko laua kauoha e hai aku i ka euanelio i ko na aina e.  Mokuna 13:1-5.  Pomaikai na misionari i hoopau pono ka hana i waiho ia mai iloko o ko lakou mau lima.  He misionari no ka Haku Iesu, a ua hoopau pono oia i kana hana ma ke ano maikai loa.  A ma ke kea ua puana ae oia, "Pau aku la."  Ioane 16:30.

            P. 27.  "Hoakoakoa mai la laua i ka ekalesia," ma Anetioka, "a hai mai la i na mea a ke Akua i hana mai ai me laua."  He mea ole ka mea nana i kanu, a he mea ole ka mea nana i hookahe i ka wai; aka, o ke Akua ka mea nana i haawi i ka hua.  I Korineto 3:7.  He nui na mea i hana ia e Paulo me Barenaba ma keia huakai hele a laua a he nui ko laua mau pilikia, aole nae laua i manao e kaena. Aole i manao o Paulo e kaena ma ka mea e ae, ma ke kea wale no o ka Haku Iesu.  Galatia 6:14.

            "Me kona wehe ana i ka puka o ka manaoio i ko na aina e."  Ma ka wehe ana i ka puka o ka manaoio, ua wehe pu ia ka puka o ke ola mau loa ma o ka manaoio la, Ioane 3:3 a me Epeso 2:8.  Ua kapa ia ka puka o ke ola  e Iesu he puka pilikia. Mat. 7:13; aka, ua wehe ia kela puka, a na hamama, he hiki i na mea a pau i makemake e komo.

            P. 28.  "Noho liuliu laua malaila me na haumana" - ma Anetioka keia.  Ua manaoia elua makahiki o ko laua noho ana ilaila; aka, aole hiki ia kakou ke hoomaopopo loa pela.  Ua maopopo no nae e hai ana laua i ka olelo ia wa.  O ke kanaka i hiki ke olelo e like me ka Paulo i puana ai, "auwe au ke hai ole aku i ka euanelio," I Korineto 9:16.  aole loa he mea nana e hoopio i kona manao hana no ka Haku, aole na ka makua, aole hoi na ka puni i ko keia ao noho ana oluolu.  E like me Iesu, pela oia i lawelawe ai ma ka hana o kona makua Luke 2:19 (Aole i pau)

 

Kuana Hope

            Nani ka lokomaikai o ke Akua i keia mau hebedoma,, no ke kuana hope, ana i haawi mai ai.  Nui ka pilikia o ka aina, na holoholona, a me na kanaka i ka malama o Augate, Sepatemaba, Okatoba, Novemaba i hala ae nei, no ka ua ole.  Ua maloo ka aina, aole lawa ka weuweu no na holoholona; a ma kekahi mau aina, ua make na bipi a me na lio no ka ai ole, a no ka wai ole.  Maloo na loi kalo, make loa na oha, nakaku ka honua, a ua hiki mai ka wi.

            Aka, i ka hapa hope o Novemaba, o Dekemaba, a me Ianuari nei, ua nui ka ua; palupalu momona hou ka aina; uliuli maikai ka honua mai o a o; nui ka mauu a me ka weuweu ma na kula no na holoholona; nui ka wai no na loi, na aina mahiai, na mala, a me na mea kanu a pau loa.  Pela ka lokomaikai ana mai o ke Akua " i ka poe pono, a me ka poe pono ole," i keia wa.

            Nolaila, ua maopopo, "ano" ka manawa e hana nui ka poe mahiai, e waele, e hoopalupalu i ka aina me ka oopalau, e lulu i na hua, e kanu i na anoano, e kiai a hooikaika mau, alaila i ka wa pono e ohi mai i na hua, he pakanakolu, pakanaono, pahaneri.  He wa keia e ulu nui ai na mea aa a pau iloko o ka aina;  na mea hoi i make ole i ka wa maloo loa o ka honua.  E ulu nui ana na mea maikai, a me na mea ino.  He wa pono hoi keia, e uhuki aku i na kakalaioa, na Zizania, a me na puakala.  Ano, ano ka wa pono e hana pu me ke Akua, alaila, e make pono ka hana ana.

            Pela no hoi ma ko ka uhane.  Ke launa mai nei ke Uhane Hemolele i ka poe pono, a me ka poe pono ole, ma Honolulu nei i keia makahiki hou.  A e like me ka ulu ana o ke zizania a me ka puakala ma na mala; pela ka ulu ana, a me ka mahuahua ana o ka ino iloko ka naau o ka poe hewa, mihi ole.  Aole paha mahuahua nui ko lakou mau hewa mamua e like me keia manawa.  No ka mea, ke noho nei kekahi poe me ke kanalua e hoopanee ana; "apopo paha," a e olelo ana e like me Pelika, (Felix.)  "O hoi oe i keia wa; a loaa iaʻu ka manawa kaawale, e kii hou aku no au ia oe."  Oihana 24:25.  He mea weliweli ke kinai ana i ka Uhane.

            Aka, ke hauoli nui nei ka poe haipule io i keia manawa, no ka launa ana mai o ka Uhane; a no ka huli ana mai o kekahi poe me ka mihi, a me ka manaoio ia Kristo Iesu.

 

Na Ekalesia Hawaii

            Auhea oukou, e na kahu ekalesia Hawaii?  Ke makemake na Lunahooponopono i ke Kuokoa e lohe i ke ano, a mea ka hope o ka oukou malama ana i ka Hebedoma Haipule.  No ka mea, ke manao nei makou, ua hoolohe mai ke Akua i ka poe haipule oiaio aku iaia, ke malama lakou i kana mau kauoha.  Nolaila, ina ua hala aku ia ka hebedoma haipule, a e noho palaka wale ana oukou; aole maopopo ka  launa ana mai o ka Uhane Hemolele; aole hoi mai kekahi hoahanau auwana me ka mihi; aole mihi kekahi mea hoomaloka, a ninau mai,"pehea la e olaʻi koʻu uhane?" pono paha ia oukou ke makau, o pili mai auanei ka olelo a Jeremia ke kaula a Iehova, i ko Iuda poe kanaka: penei:"E pono ana e kanaka i hilinai i ke kanaka, a manao iho la i ka io i ikaika nona, a haalele kona naau na Iehova."

            "E like auanei ia me kahi i haaleleia maloko o ka waonahele, aole ia e ike i ka wa e hiki mai ai ka maikai, aka e noho oia ma na wahi maloo ma ka waonahele, ma ka aina hua ole, a noho ole ia."  Ieremia 17:5,6.

 

Hebedoma Haipule

            E oluolu paha ka poe heluhelu i ke Kuokoa, i ka lohe ana, ua launa mai ka Uhane Hemolele i na halawai haipule o na haole ma Honolulu nei.  He halawai hui ko Kaukeano ma Polilewa.  Ua huipu ia mau ekalesia i ka hora 11 awakea ma Polilewa, i kela la keia la; a i kela po keia po, ua halawai hui ma Kaukeano.  A pau ka hebedoma hookahi, ua makemake ka hapanui e hoomau aku i na halawai i ka lua o ka hebedoma.  Nolaila ua halawai hui lakou ma Kaukeano, i kela po keia po, i ka lua o ka hebedoma.

            Ua lana nui a manao o na kahu ekalesia, a me na hoa haipule a pau, no ka launa ana mai o ka Uhane Hemolele i keia halawai makahiki, a no ka huli ana mai o kekahi poe mai ka hewa a i ka pono, a mai ka make a i ke ola.  He manawa hoomaha keia mai ke alo mai o ka Haku.

            Aole akaka ka nui o na haole, a me na keiki haole ka i huli mai i keia mau hebedoma.  He mau makua paha kekahi; aka, o na keiki kula Sabati paha ka nui.  Ua olioli ko ka lani no ke kanaka hookahi e mihi ana; pela ka poe haipule oiaio ma ka honua nei.

            He manawa keia e hauoli nui ai na makua, na kahunapule, na kahu a me na kumu o na kula Sabati, no ka makepono ana o keia mau hebedoma haipule ma Honolulu nei.