Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 5, 31 January 1874 — Ka Pomaikai o ke Koho Balota. [ARTICLE]

Ka Pomaikai o ke Koho Balota.

Ma ka l'<>;tkubi, la *2 o e he ! e aii'i na mikaainana o Koua nei i ka Hale Hook >lokolo i> keia kulunukauhale, a maLiiLi e hookomo ana Inkou ina ino 1 ) ona kauuka en>» u lakou i <ii ikeai ike ai iloko o ka bdota, a e lilo ana ia m'tu kauaka i waha ol<.>lo ma ka aono o na inakaainana iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o keia Aupuni. Ua ike pono anei na inakaainana i ke ano o keia nui a I ikou e paa nei ma ko lakou lima ? He p>>!n>iikai nui lo;v ka pono o ke koho balota ma na oupuni Kumukanawai. ITe m?.tn uui hoi ka b .iota nl>i ka lima ooa makaainana. Ua ;»ue hke no nae ia me ka mahu nann e hoohoh» ka \ ma ka litna o ka poe noonoo pono he mea ia e pomuikni nui ai; aka, ma ka lima o ka poe nauupo he mea ia e poino ai a e make ai ka moku, Pela no ka mauu o fte koho b\lota ma ka iima o na inakaainana. Ua ike pono anei uiakaainana o i\.ona nei, a me na wahi e ae i ke ano o keia mea ? Pomaikui ina pela. Aia pau na balota i ka heluia i keahiahi o ua Poakahi uei, e ikeia ana keia mau hu«, eia ka mua : — 1. E hoiko aim na mahaoinana i ko lakou auo ma ke aoo o ka poe a lakou i koho 'ai. lua e kohoia ka poe unaupo, rne ka poe haua ino ;*a o ka poe ano kamalii paha, hewa anei ko ke ao nei ke kapa mai i na makaainana he poe naanpo, a he poe hana ino, ahe ano kam'iiii ? A ina hoi e hapai lokahi r.e "na makaainana i ka poe maikai, ka poe ano kanaka makua a naau ao, aole anei he pono ke kap iia ka lahui makaainana nana lakou i koho, he lahui naauao a he maikai ? Pela no. E ikeia no ke ano o ka laau ma ke ano o kona hua. O kekahi hua atio nui a ka luhni Hawaii e hoohua mai ai i kaia Poakahi ae, oia no ko lakou poe lunamakaainana. A e koho ia mai no Ue ano o na laau Hawaii nei ma o kooa hua la, ina he maikai, a ina paha he ino. Oko kukou inoa maikai, a inoa he lahui naanao, eia oo iloko o ko oukou lima. Ina oukou e hoopaa ia tuoa ma ka ookoo mau hana, o oukou oo a me ko oukou auirutii ke pomaikai. Ina hoi e kiola wale ia keia pono ma ka hana naaupo ana, o ka hoike no iu ao(e i ike ka iahui i kona mau pono iho, aole hoi i ike ika malaina ana iaia iho. Nolaila, e koho naauao.

2. Eia ka lua o na hua «s ikeia 'ua mahepe oke koho ba!ota ana oka Poakahi: E ike ia*na ka poe naua eku ma ka aoao o na makaainana iloko o ka Ahuulelo. O !akou ko oukoa waha olelo malaila. Na lakou e hooikaika i ko kakou pono. Na lakou e keakea a e pale aku i na mea e keumaha ai na makaainana. Na lakou e imi in» mea e ai ka aina holookoa, e waiwai ai a e ala'i hoi ka lehulehu. Ponounei keia hana ika poe naaupo ? £ pono ana anei ika poe ano kamalii ? E pono aua anei i km poe ano epiki ? Aole )oa. Nolaila, oia kekahi kumu e komo oei la kakoue koho me ke akahele, a e koho aaauao. Ua hoolaha nui ia iwaena e kakou oa iooa o ka poe holo batota no keia makahiki. E lua ano oia poe ; he poe i kupono ke koho ia, abe poe i kupono ale. E wale mawaene o lakou. E nana ia na inoa o ka poe pono ole, ka poe apiki, e haanui wale ana oia na alaoni, e haihai aōa ina kaoawai oka aioa, a e noho pono ole aua oaaluaa o ka aiua ; a e kiola loa i ko lakou mau inoa. Aole pono ia poe. Aole koha ke noho mai iakoa e hooponopono i ka aina. Aoie hanohano ka inoa oka lahuikanaka ke iilo lakou i poe hapai ma ka aoao ooa makaainaaa. KioU ia kela mau inoa. Alaila, e Uwe mai i na inoa o ka poe mai* kai, na mea i ike la he kupono no ka hana 1 manaoia, a e wae ae i na kanaka eha i oi enailoko ae o lakou, o lakou ka kakou wa> !ia olelo iloko oka Ahaolelo. Alaila poipui.a ikaika ka aoao o oa makaainana iloko okeaupuoi.

] Ua Boloi *asoc i k»i makou :naa ha>a pole e kOui * aku i va, e hapai ī ke.a |» e haalele i kei* o kō ka,koa man alii haj»ao o ku am*. m> kii »•* noho i hope moi U i hooilina u*h» o»at oo ke kao aei ka ba|ia nui ok i ho>pīh t ia waiii, ike poo |» ka lahoī ī hooHiekiei» ako ai, aole wale |iiR k<»na koio alii, <*k » mai ua puawai lop«hi ae a pau ooa Hawan oiaui. He kolik»? k.. keU aie keia alit linuau o ka aīna, oiai kakou e noho malohia aua Ime ka maikai a me k inahelo poao aoa i oa kanawai oka »ina. He haoa kop* n» ole oo hoi i keia wa, ke hoom»ik-iise aku, oiai tfol!i mai aaa ao ka miliinili a ka lahoi. Ok» makou oae e luhe ne», aohe alii i hta»«{e i knaa kuiema, mai na wahioe a na kaue