Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 10, 7 March 1874 — Halawai Makaainana. [ARTICLE]

Halawai Makaainana.

U-i oluola i ke Ki iaina JiiD. M Kape- ! na k;t hiilawai pu au i me 11:1 mak»taina- ; 11» «» ka o Lahrtina ina ka luakilii , n W;iinee i ka Poakolu iho nei Feb. 25. j 1874 Hora 10 A. M. Ma ke noi » S Kaiaoahakan, uh koho- | ia o M Kuuea i PereBidena t Jos. Knwehe i Hope Peresidena, a o D MHmakii i ka- • kaaolelo. Ha paiia na hana-Na Hon. L. Albolo i heluhelu nmi i ka Paiapala Hookohu 1 Kiaaina o Jno K.ipena no ka mokupuni | o Maoi nei, u me n«t wnhi e pili ana inii | ka olelo Hawaii; a na Thomas Everett ; i hnluhelu aku i na haole ma ka olelo i haole. Noi mai o B W Kawainui na ka Peresidena i kohoia e kii mai i ke Kiaaina Jno ,M Kapena a ukali pu aku me ia mamua, Hooholoia. I ka hiki ana o ke Kiaaina mamua, ua haiolelo mai la oia ma ka olelo Hawaii ka mua, a mahope ma ka olelo haote,oia keia. E na Keonimana :—Ua kono aku nei au ia oukou e hele mai i keia la e lohe i ka heluheluia ana o ko'a palapala hookohu Kiaaina no keia okana, i hookau ia mai ai maluna o'u e ke Alii Ilihia ka Moi, a me ka'u wahi kamailio pokole ia oukou no na moolelo o ko'u hiki ana imua o oukou. I ka ae ana aku e lawe i keia kulana, aole wale o ka hanohano aka o ka hilinai kiekieia a me ka pnuleleia mai kekahi i hookau mai aii ka Moi Ilihia maluna o kekahi o kona mau makaminana. Ke ike e aku nei au i ka hana nui o ka Oihana a'u e kokoke nei e lawelawe aku. Ua ike maopopo omkou a pau, ua make ka Moi Luualilo me ke koho ole i Panihakahaka uona, aka, ua koi pinepineia aku oia, aole nae i koho iki. I ka wa i waiho wale ai ka noho Alii, ua kahea houia ka aiea e koho i Moi hou ma o koaa Ahalelo )a, i lalani Moi hou, a ua hooko ko ka Moi make Ahakuliina i na kuhikuhi ana a ke Kumukanawai ma ka hoakoakoa koke ana i ka Ahaole--10 no keia hana nui. 0 ka hopena o ka lakou hana uui, oia no ke koho inoakakaleaiia ana e k a hapa nui oka Ahaoleloo D. Kalakaua, kamoi ano. Ua hahaiia mai nae ke koho moi e kekahi hoohaunaele, nana i wawahi ae i ka Hale Hookolokolo o Honolulu. a ua palukulukuia kekahi mau lala o ka Ahaolelo e na lioia o ka poe kipi. 1 ka hoopaeia ana mai o na pnali koa 0 na moku kaua e ku aua ma ke awa i uka o ka aioa, na pao koke iho la ka haunaele me ka hooloihi ole, a ke hau--011 oei au e hai aka ia oukou ke hoonaaka nei na hana me ka maluhia, a o ka nui keia o ka poe i komo iloko o ka hoohaunaele, ke paa nei iakoa ma kahi paa, a e hanaia aku ana lakou e like me ke kanawai. Ma ke kau ana ae o ka Moi ma ke o Huwaii uei, a mahope iho hoi o ka hoohikiia ana, e like me ka, ke Kumukanawai, ua hukiia ka Hae Moi iKna,a ua kipu nlohaia mai e na moku kaok ana maloko o ke awa. A ua ikeia mai ka Moi e na Kuhina, Kanikela a ne na eiele o na aina e, a o kona pono oo ka noho alii ana, ua kukala akea e ia aku a ae e ia mai €> lakou. A ma kekahi wa mai, ua hoike mai ka Moi i koua makemake e koho 1 kona kaikaina. ka Men Kiekie ke Aiii William PiU Leleiohoka, oia Kona Hooilina, a aa&mali o ka ae aoa mai o oa alii Ahaolelo i keia makemake, ua !teuahaaa kokei# Oi* ma o» aiaaai i Hooilioi AUi. , • ? O keia m» m*# m Keooimaom, oie ikole ne ha»ehoeoeii i ike ia bii ko kekom koleielre«hele lii «alAia. A iaeUkiMeeie aiKa aa iMiiai) Jt* Meli h& iiooponiie anklia omeualakaikepaa, * malokookoiie fk* v fwi*fce»r eepiwi i

ha nui ia P. N haoielua, iioij;i hoi k;t ikoa i mahaloia e oukou a pau na hapai oia.

He mea olioli no'u ka ike ana, 0 n t hana malu «kea a me n;t haua pili aupuni a ko'u mua iho, ua halawai mai lakou me ka hiliuaiia a me ka mnhalo akeaiu

ame ka oluolu maoli. He kanaka kupouo oia a akahele, aka, ma ua keehina maopopo nae oia e hele ai, me ka hopohopo 0 ka awiwi a me ka uoonoo pupuanulu, he mea ia ehoopoino mai ai i ke oia o ka nui, a i ole nialia o keakea mai i ka pomnikai o ka lehuleiiu ; ma ke ano he hoaloha, na maa oukou iaia, a ua makaukau iioi oia ina wa a pau e paiiola mai i kona mau lima kokua i na wa a pau e nele ai oukon. Ama kona ano Ki:taina, ua ioihi kona kaniana ana, no kona ano hoopono, noonoo, akamai a me kona kulana hanohano—a maluna ona mea a pau, ua koi pinepineia kana mau alakai ana e na Moi i make e haawi aku. He pono ia knkou e hoao e iike me kana rula a me kana aiakai ana, a e hooikaika kakou e unuhi mai i ko oukou aioha no'u, e like me oukou i ko'u mua iho ma ka oihana.

Eia imua o'u na hoomanao ana o ko'u wa kamalii, he eouo a ehiku paha makahiki i hala, oiai e noho ana malalo o na pohaku hoomanao 0 Peiekane. Ke hoomanao nei au ia L-thain.t i kona mau la pamalo, kona irau la holomua a me kona mau pomaikai mahiai—eiike hoi me ke aiai ona pea moku keokeo oke kikina okohola nui e ku ana ma ke awa malino o Lahaina nei, me ke kali o ka hoopihaia i na iakou ai mai ka iepo waiwai aku o Maui nei. Ano ena Keonimana, i mea e hoi hou mai ai ko Maui nei waiwai a me na mokupuni e piii mai nei, a e paeli ai i ko kakou noho ana'ku o keia mua, o ka hilinai maluna o kakou iho, a a hoohoihoi nia na ano a pau a me ka mana hiki ia kakou e hookupaa i ka pono mahiai a me ko kakou kuiana holomua.

I ka hoopau ana e na keonimana, ke kono aku nei au ia oukou, e hui pu mai me a'u ma ka hoomalu ana i ke kanawai a me ka maluhia, a e kokua pu mai ma na hana a pau e hookiekie ae ai i na pomaikai o ka iehalehu, e iike me ka oiaio " A mamua iho e kona hoopau loa ana i kana kamailio, ua hoopuka hou mai la oia, "Ua hauoli hoi au i ka hoike ana aku, oiai ua lohe au ma Honoluln, »ia pu 0 Laliaina aei iloko o na manao nunenune Moi, aka, i kuu hiki ana mai nei, aia hoi, ua like me kekahi lalani mele, 'ka wai ua lana malie/' hehihehi nui ia. Noi mai o S Kamoahakan, i hoololiia mai e B W Kawainui, ekoho keia halawai i Koioite, i 13 hoa o ia Komite, i 6 haole, a i 7 kauaka, a na lakou e hoomakaukau i mau olelo hoomaikai na keia halawai i ke Kiaaina, a e haawiia i hookahi kope o ia olelo hoomaikai iaia, a i hookahi kope i na uapepa, a aa hooholoia.

Ma ke noi a S Kamoahakau, ua lilo na ka Peresidena ke koho ana, neiaiia, ua kohoia o P N Makee, E Jonee v H. Turton, J W Girvin, ,H Dickensoo T C Forsyth, Hon. L Ahoio, Kia Nahaolelua, S Kamoahakaa. B W Kawainni, G Puuloa, B Kaaoao, S W Naiiiil» i Komite. Noi mai o S Kamoahakao, e hoike e mai ka PereBidena i kooa manao e pili ana no na hana o ka la. Hooholoie. "Ua olioli aa 1 ka hoike'ka i ko'u mahelo i ka Mo», no Koua koho ane mai i keie Kiaaina opiopio no knkou, oiai oa hiki iaia ma kooa aoo haole, ke pili aku me oa haole, a ua hiki hoi ma kona ano kauaka ke pili mai me kakoo. A i me* e pono ei kaoa oihana, • pono kakon e kokua.po me ia." Makaloie. Noiia mai t oa In Lunakanawai Hoomaln H. Dscke«ukHillsq n e hei mei i kona manao no na meee piii Ina i keia, e aa hooholoie« ' v | Ue hai pokoie mai oia, a n*£ Mayor " • *•- V< -' «' ■ • ■■ ~ ; * ... - -i

i uiaheie mai ma ka oleio Hawuii. **Ua ike kakou i k.-i lokomaikai o ka Moi, no kona koho ana mai ia Jno. M Kapona i Ki t-iina u«> kiikou, a o ko kukou pono wale no, oke kokn t pu iaia ma kana mau hana st pstu." Malialoia. Noi niai oB W K.twitinui, e hoopnkai.i ka moolelo o keia haiawai iioko o na nupepa. Hooiioloia. D Mamaki, Kakauoielo. Lahaina, Feb 26, 1874.