Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 15, 11 April 1874 — Page 4

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Patricia Ravarra
This work is dedicated to:  Loea Hula Charles Kauhi Ka'upu, Jr.

Ka Nupepa Kuokoa

Sing, sing, for Christ is King.

Pure Diamonds, p 4.

1.

E hui mai a mele ae,

I ko Iesu aloha,

No kona haawi ana mai,

I kana mau kauoha,

E mele, a e hapai ae,

Na leo me na uhane,

Ia Iesu i ka Lii makai,

A hai i kona nani.

Cho.    Hapai e!  Iesu ke Lii!

Hapai mililani ;

Hapai!  Hapai!

E hapai, a hoonani.

2.

E hui mai a mele ae,

I ko Iesu aloha,

No kona iho ana mai,

A make no kauoha la,

A ala hou a lilo ae,

I kalahala mana,

A hea e lilo na pokii,

I poe haumana nana.

Cho.    Hapai e!  Iesu ke Lii, &c.

3.

E hui mai a mele ae,

I ko Iesu aloha,

I kona kii i na pokii,

I poe ohua noua,

A noho pono ma ke ao,

A lele ae na uhane,

E lawe a hoonoho mau,

Maluna, ma ka lani.

Cho.         Hapai e!  Iesu ke Lii, &c.

Hawaii.

 

Light and Comfort.

Fresh Laurels, p 35.

1

Iesu no ka Lama o’u,

Lama kua alohi mau,

Lama no ka lani mai,

Lama nana e alakai,

Mai ke ao pouli nei,

Ma ke ala ololi,

A i luna i ke ao,

Kahi o ka lama mau.

2

Iesu no ka bama o’u

Bama olu lapaau,

I na eha a palapu,

Olu au a ola no,

Lawe ae i na luuluu,

Na kaumaha me na u––

Ho mai i ka oli mau,

Mai nei ae i ke ao.

3.

Palupalu wale au,

A auwana hewa no,

Iesu kuu ikaika mau,

Apo mai i hoi au,

Lama, Bama, kuu laau,

Hee ka pouli, a ao mau,

Alakai a hiki io,

Kahi maha a mau no.

Hawaii.

 

HAAWINA KULA SABATI.

Ka Hapaha Elua o 1874.

Helu 4, Sabati Aperila 26.

KUMUHANA––Kukulu ana i ka Halele.

Pauku Baibala––Pok’. 40:17 –30.

            17 A i ka malama mua o ka makahiki alua, i ka la mua o ka malama, ua kukuluia ka halelewa.

            18 A kukulu o Mose i ka halelewa, a hoopaa iho la kona mau kumu, a kukulu hoi i kona mau papa, a hookomo ae la i kona mau auka e paa ai, a kukulu no hoi i kona mau pou.

            19 A haalii ae la oia i ke halelole maluna o ka halelewa, a kau aku la i ka uhi o ka halelole maluna aku ; a like me ka Iehova i kauoha mai ai ia Mose.

            20 A lawe oia, a waiho aku la i ke kanawai iloko o ka pahu, a hoonoho i ka noho aloha maluna ma ka pahu.

            21 A lawe ae la oia i ka pahu iloko o ka halelewa, a kau aku la maluna i ka paku e uhi ai, a uhi ae la i ka pahu kanawai ; a like me ka Iehova i kauoha mai ai ia Mose.

            22 A waiho aku la oia i ka papaaina iloko o ka halelole o ke anaina kanaka, ma ke aoao akau o ka halelewa, mawaho o ka pahu.

            23 A hoonohonoho oia i ka berena maluna olaila, imua o Iehova ; e like me ka Iehova i kauoha mai ai ia Mose.

            24 A kau aku la oia i ka ipukukui manamana maloko o ka halelewa o ke anaina o ka pono ana i ka papaaina, ma ke aoao hema o ka halelewa.

            25 A hoa iho la oia i na kukui imua o Iehova ; e like me ka Iehova i kauoha mai ai ia Mose.

            26 A waiho aku .a oia i ke kuahu gula maloko o ka halelole o ka anaina kanka, imu o ka pahu.

            27 A puhi iho la eia i ka mea ala maikai maluna olaila ; e like me ka Iehova i kanaka mai ai ia Mose.

            28 A kau aku la oia i ka pale o ka puka o ka halelewa.

            29 A waiho aku ia oia i ke kuau o ka mohaikuni ma ka puka o ka halelewa o ka halelole o ke anaina kanaka, a kaumaha aku la maluna olaila i ka mohaikuai, a me ke mohaiai ; e like me ka Iehova i kauoha mai ai ia Mose.

            30 A kau aku la oia i ka ipuauau mawaena o ka halelole o ke anaina kanaka, a me ke kuahu, a ninini iho la i ka wai iloko, i mea e holoi ai.

Mele Him. 410. Lec-Park. St. C. Sacra                                                                       p. 59

1.

He nani no ka hale no,

E kuu Alii, kou Haku mau,

I ini au e launa pu

Me na haipule a Iesu.

5.

E naue mele ae makou

Mai nei a i ka hale mau,

Malaila, ma kou alo no

E ku a mele mau makou.

Pule––i hui kakou a pau a kokua i ke kukulu ana i ka halelewa uhane o ke Akua.

Na Ninau a na Kumu i na papa.

P. 17  Ka halelewa heaha ia?  Mok. 25:8.  Nawai i kauoha o hana?  Mahea Mose i ka wa a ke Akua i kauoha mai ai ia ia e hana i wahi nona, a haawi mai i ke kumu hoohalike?  24:18.  Nohea mai na mea e hana ia ai?  25:1–7.  36:3, 5–7.  Owai na luna hana?  36:1.  I ka malama ehia, i ka makahiki ehia i kukulu ia’e?  Ehia la mai ka wa i haalele ai i Aigupita?  1 mak. 14 la.351.  Owai ka inoa o keia malama?

            P. 18.  Hai mai i na kumu, i na papa, na auka, na pou, 26:15–29, 37.  Ua like na auka me na ki, na pou me na kia.

P. 19.  Ka halelole me kona uhi, nana, 36:14–19.  Ua akaka, eha mea e pili ana i ke Keena kapu.  1  Ka halelewa ponoi me ona mau paia laau.  2  Ka halelole mawaho ona, he pale hulu kao.  3  Ka uhi no ia hale he mau ili-hipa kane.  4  A he uhi hou mawaho loa, he mau ili-tehaoa.

            P. 20.  Ka pahu aha keia?  Pahu berita; kea no &c, nana 25:10–15.  Heaha maloko?  p. 16.  Ka noho aloha, heaha ia? mahea i kau ai ; 25:17–22.

            P. 21.  Mahea ka pahu i waiho ai?  Pehea ka paku?  He paku aha keia?  Nana 26:33, 34.  Aia ka pahu ma kahi hoano loa.

            P. 22.  Mahea ka papa aina?  Ka halelole o ke anaina kanaka, mahea ia? mok. 26:35, nana no hoi 25:23–30.  Aia no ia papa ma kahi hoano mawaena o ka papa o ka pahu berita a me ka pukao ka halelewa.

            P 23.  Heaha malua o ka papaaina?  Ehia popo?  Oihk. 24:5–7.

            P. 24.  Ipukukui, heaha?  Mahea o kau ai?  Ehia manamana?  25:37.

            P. 25.  Ua aha i na ipukukui?  25:37.

            P. 26, 27.  Kuahu gula, heaha? 30:1–9, mahea ia?  Aia no ia mawaena o ka papaaina ma ka akau, a me ka ipukukui ma ka hema : Puhiia ke aha maluna? nana, 30:36.  No keia kuahu keia mea ala?

            P. 28.  Ka pale o ka puka, nana 26:36, 37.  Ua like ia me ke pani o ka puka?

            P. 29  Ke kuahu o ka mohaikuni, heaha?  mok. 27:1–8.  He kuahu keleawe ia, aia mahea ia?

            P. 30.  Ka ipu auau, heaha ia?  30:18, 21, mahea ia?

Mele Him. 408, Leo–Harwich C. Sacar  p. 186

1:  Kuu Haku, kuu Iesu,

E hele oli au

I ko Ziona puu,

Ka hale maikai ou,

Ma kahi mau e hai ia mai

Kou nani, mana, aloha e.

 

Na ninau a ke Kahu.

            Na Makua.  Heaha ke kumuhana o keia Haawina Kula Sabati?  Heaha ke halelewa? kona loa, kona laula, kona kiekie, kona mau keena, kona mau uhi?

            Na keikikane.  Elua keena o ka halelewa, Owai na inoa?  Heaha maloko o kahi hoano loa?  Heaha maloko o kahi hoano?  Heaha mawaena?  Heaha ka pahu berita?  Heaha maloko?  Heaha mawaho, a maluna?  Heluhelu Hebera 9:2–5.

            Na kaikamahine.  Ma ke keena hea ka pahu berita? Mahea ka papa hoike berita:  Mahea ka papa hoike berena a me ka ipu kukui?  Owai ka poe i ae ia e komo iloko o na keena kapu elua?  Heluhelu Hebera 9: 6, 7.

            Na pokii.  Ua ike anei oukou i ka halelewa?  Ua like anei ka halelewa a Mose ma i hana’i me ka halelewa a oukou i ike ai?  Mahea ka like ole?  He hale papa kela, he hale lole ka makou i ike ai?

            Nowai ka halelewa?  No Iehova.  Ua like anei ia me ka luakini?  Ae.  Ua kapu nae kela halelewa, aole hiki i na kanaka ke komo, na kahunapule wale no ; pehea na luakini i keia wa?  Nawai i hoopau i ke kapu?  No Iesu i ka wa i make ai oia.  Heaha kekahi luakini?  O ko makou naau.  Ae anei ke Akua e komo iloko?  A eke maemae.  Heaha ka mea e maemae ai?  Ka pahu berita, ilaila na kanawai ehia?  Heaha ko oukou pahu berita kahi e paa ai na kanawai &c?

            Ke Kula a pau.  He wahi a mau wahi paha anei e hoomana 'i ia Iehova mamua o ka wa a Mose ma i hana’i ka halelewa?  Aia mahea?  No ke aha ko ke Akua kuhikuhi pololei ana ia Mose i kea no o ka halelewa me na mea a pau e pili ’aa ilaila?  Pehea ia Mose ina na hana ola me ke no oleia mai? lalau loa paha ea.  Pehea na kanaka Hawaii mamua, i ka wa i waiho waleia'i lakou me ke kumu ole?  Hele lalau loa paha.

            No ke aha ka nui o na uhi o ka halelewa?  He hoailona no ke aha?  Ka hale o Iehova, ka luakini o ke Akua, oia hoi ka ekalesia,  He mea nui anei ka ekalesia?  Ehia mea e pono ai ka ekalesia?  Hai mai i na papa kanawai, ka noho aloha, ka papa hoike berena, ka ipu kukui, na kuahu me na mohai, ka ipu auau.  He mau hoailona no ke aha?  Hookoia ma owai la:  Iesu ka noho aloha, ka mea uwao, ka mohai kuni, a mohai kalahala, aia hoi ke kuahu, ke kahuna nana i kaumaha i ka mohai  Oia ka wa auau, ka berena o ke ola ka malamalama o keia ao.  Ka lani kahi hoano loa, a ma o Iesu la e hiki ai ke komo iloko ka poe a pau i mihi, a holoiia ae kona koko, a kalaia ko lakou hewa.

            Ua hui ka poe Iseraela a pau, i ka hana i ka halelewa, he mea paipai ia ia kakou a pau e hui pu ma ke kukulu ana i ka ekalesia, i ke aupuni o Iesu, ma ka hana, ma ke kokua, ma ka pule. &c.

            Mele   Him. 407, Leo-Mehul.  C. Sacra  p 206.

            Pule i ala kakou a kukulu i ka halelewa uhane, i ke aupuni o Iesu ma keia ao.

            Haawina Kula Sabati no ka la 3, o Mei.  Oihk. 7 ; 37, 38                              Hawaii

Moolelo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Komohana.

            Halawai ke Aha Euanelio o Hawaii Komohana ma Pukaana, Hookena, Kona Hema Hawaii, i ka la 11–14, o Maraki, M. H. 1874.  Hora 11 kakahiaka.

Ekalesia                                   Kahu                                       Elele

Kekaha,                                   Rev. G P Kaonohimaka          Simeona,

Kailua,                                     :           J. Waiamau                  Meenui,

Helani,                                     :           :           :           :           Kaikai,

Kona-Waena,                          :           O Nawahine,               Kapule,

Kealakekua,                            :           S W Papaula                Kaholoaa,

Pukaana,                                  :           H Manase,                   Paiea,

Kapailiua                                 ------------------                          Kanui,

Waiohinu,                                ------------------                          -------------------

Lala mau.––Rev. J. F. Pogue.  Hoakuka.––S. C. Luhiau.

            Ma ka Balota ana, ua kohoia o H. Manase i Lunahoomalu, a o S. W. Papaula i Kakauolelo, Pule o J. F. Pogue.

            Komite Imihana.  Pogue, Simoena, Nawahine.  Noi ia mai e lilo keia manawa i wa haipule, i hapalua hora ; ua aponoia.

            Noiia mai e hoomaha ka Aha a hiki i ka hora 2, ua aponoia.  Pule o Kanui.

            Hui hou ka aha i ka pau ana o ka hora hoomaha, pule o Kaikai.  Hoike mai ke Komite Imihana i na Kumumanao.

            1–Hapalna hora haipule.  2–E hoopau ka L. H. mua i kana haiolelo i ka wanaao o ka la apopo.  3–Hoike Kihapai.  4–Papapala Hoopii.  5–Heluhelu Haawina.  6–Kula Kaikamahine.  7–Nupepa Karistiano  8–Ka Oihana Kuwaho.  9–Koho ana i mau Ele no ka Ahahui nui ma Honolulu ma ka malama o Iune.  10–Komite Hoike Kihapai imua o ka Aha ma Honolulu.  11–Komite Hoike i ka hana o keia aha imua o ka aha ma Honolulu.  12–Na Ekalesia Kahu ole.  13–No ka Ona.  14–Na Hale noho o na Kahu Ekalesia.  15–Ka Hoike a na Komite o keia Aha i kohoia ma Helani.  Ua aponoia.

            Hapaiia ke Kumumanao 3.  Hoike Kihapai.  Na G. P. Kaonohimaka, i heluhelu mai no ke kihapai o Kekaha.

            Na J. Waiamau no na kihapai o Kailua me Helani.  Na S. W. Papula no ke kihapai o Kealakekua.

            Heluhelu mai ke Kakauole he mau palapala no ke Kula Kaikamahine no Kohala mai.  Noiia mai e hoopanee a hiki mai o Luhiau, na aponoia.

            Noiia mai e hoopanee a halawai hou i ka la apopo horo 9.  Aponoia.  Pule o T. N. Simeona.

            Poaha, la 12.  Halawai hou keia Aha i ka hora i hoopaneeia, me ka hoolohe ana i ka haiolelo a ka Lunahoomalu mua, J. Waiamau, ma Oihana 20:28.  Pauia.  Malama ka aha i kapalua hora haipule.

            Heluheluia ka moolelo a aponoia.  Noi ia mai e apo aku keia Aha ia Rev. S. C. Luhiau i hoa kuka, ua aponoia.

            Hapaiia ke koena o na hoike kihapai.  Na O. Nawahine i heluhelu mai no ke kihapai o Konawaena.  Na H. Manase no ke kihapai o Pukaana.  Na D. Kanui ka Elele no ke kihapai o Kapalilua.

            Noiia mai e hoomaha ka aha i hookahi hora.  Pule o Luhiau.

            Hoi mai ka aha i ka pau ana o ka hora hoomaha, pule ke Lunahoomalu.

            Hapaiia ke Kumumanao 4.  Na Palapala Hoopii.  Heluheluia mai ka palapala hoopii a kekahi hapa o ka ekalesia o Pukaana, i ko lakou kahu, e hoopau, a e hookuu loa ia H. Manase mai ia kihapai aku.

            Noiia mai e kohoia i Komite ao keia palapala, ua aponoia.  Kohoia o J. Waiamau, O. Nawahine, M. Kaholoaa, Meemii a me Mr. Luhiau.

            Heluheluia mai he palapala hoopii no ka ekalesia o Kekaha, e aua hou ana ia G. P. Kaenohimaka, i kahu no ia ekalesia.  Noi ia mai e apono aku keia Aha i kela palapala, ua aponoia.

            Heluhelu ia mai he palapala hoopii no Helani me Kailua, ia J. Waiamau e noho hou no i Kahu no ia mau kipahai.  Noi ia mai e apono aku keia Aha, a ua aponoia.

            Noi mai o Waiamau, e hooponoponoia na palapala kahea kahu ma kahi o elua makahiki.  Noiia mai i Komite a hoike mai i ka la apopo i olelo hooholo ; ua aponoia.  Kohoia o Waiamau.

            Hapaiia ka Heluhelu Haawina.

            Na Papaula i heluhelu mai i kona haawina.  “Heaha ka mea i like ai ka olelo a ke Akua me ke ahi a me ka hamare?”

            Na H. Manase i heluhelu mai i kona haawina.  “Heaha ka hana ma ka poe i okiia mai ka ekalesia aku?”

            Hapaiia ka hana no ke Kula Kaikamahine o ka mokupuni o Hawaii.

            Heluheluia na palapala e pili ana no ke Kula.  A na Mr. Luhiau i wehewehe nui mai no na mea e pili ana ia Kula.  A olioli kekahi makua i na mea e pili ana no keia kula ; a e hoouna ana oia i kana kaikamahine i kela kula, a me kona manawalea he $15.00 dala.

            Noiia mai e hoopanee keia aha a halawai hou i ka la apopo hora 9, aponoia.  Pule o Kapule.

            Poalima la 13.  Halawi hou keia aha ma ka hora i hoopaneeia.  Malamaia ka aha i ka hapalua hora haipule.  Heluhelu ia ka moolelo a aponoia.

            Hapaiia ka hana no na Elele e hele ai i Honolulu i ka malama o Iune.

            Noiia mai i Komite e noonoo i na elele kupono.  Kohoia ka Lunahoomalu a me ke Kakauolelo.

            Noi ia mai e noonoo keia aha i uku no na elele, a ua hooholoia.  O na ekalesia 8 malalo o keia Ahahui, e kau pakahiia na dala elua me hapalua ($250) ua aponoia.

            Hoike mai ke Komite i na Elele kupono, oia o Kapule, a me Palea ; ua aponoia.

            Hapaiia ka hana i Komite Hoike Kihapai.  Ua kohoia o J. Waiamau, apono ia

            Hapai ia i Komite e hoike aku ai i ka hana a keia aha i ke Ahahui nui ma Honolulu.  Ua kohoia ke Kakauolelo a ua aponoia.

            Hapaiia ke Kumumanao 12.  Na Ekalesia Kahu ole.  Na Pogue i hoike mai i na ekalesia kahu ole he 14 ka nui, mai Hawaii a Kauai.  No Fatuhiva 3, no Maikonisia 10.  Auhea lakou?  E nonoi kakou i ka Haku nona ke kihapai e hoouna i na paahana.  A ua waihoia mai he olelo hooholo.

            Hooholoia.  Ma ka manao o keia Aha ; Ke paipai aloha aku nei i na hoohanau o na ekalesia kahu ole malalo o keia Aha, E huli ikaika me ka nonoi aku i ke Akua e kokua mai e kahea i kahu no lakou ma keia hope aku.  noiia mai e apono i ka olelo hooholo.  ua aponoia.

            Hapaiia ka noonoo ana i Nupepa Kariatiano.  A i ka noonoo ana o ka nupepa Ka Lau Oliva ; a ua kohoia i Komite e hoike mai i Olelo Hooholo.  No ka mea, ua hoikeia mai e ka makua Pokuea ; Ua hooholo ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu i ka nupepa Ka Lau Oliva, i Nupepa Karistiano no ia mokupuni ; a ua waiho mai ia Aha i ka manao, no ka pono i na Ahahui e ae o keia mau Pae Moku, e huipu aku me lakou ma keia nupepa, ma ka hoolaha ana, a me ka hoomahuahua hou ae paha i kona kino ; a me ka pono ke hoolilo i nupepa puka hebedoma, a nolaila,

            1–Hooholoia.  Ma ka manao o keia Aha, Kea e oluolu aku nei e huipu aku me ka mokupuni o Oahu, e hooulu, a e hoolaha’e iwaena o na kihapai malalo a keia Ahahui i keia nupepa.

            2–Ke ae aku nei keia Aha i ka lilo ana o na Kahu Ekalesia a me na Kahukula Sabati i mau Luna no keia pepa.

            3–Ma ka manao o keia Aha, he pono e hoopukaia keia nupepa i kela a me keia hepedoma, a e hoomahuahua houia ae kona kino, a pela no hoi kona auhau no ka makahiki.

                        H. Manase,

Komite                        T.N. Simeona,

                        S.W. Papaula,

            Noiia mai e hoomaha a hoi mai i ka hapalua o ka hora 2.  Ua aponoia, pule e Luhiau.

            Hoi mai’ka aha i’ka pau ana o ka hora hoomaha.  Pule o Palea.

            Hoike a ke Komite Imihana no na Palapala Kahea Kahu.  Ke nee nei ke ao imua ma ka malamalama, a me ka noho naauao ana, e wehe ae ana i na pani o ka pouli o keia ao naauao ; a ke ao mai nei ia kakou e hele imua ma ka malamalama o ke ao Karistiano Oiaio, e apo ana i na pomaikai he nui o ka noho kuikahi lokahi kaulike palena ole ;–A ke alakaiia nei keia Aha, e nana pono i na mea a pau maloko o kona mau palena, a e hooopololei ae i na mea kekee iloko ona.  A no ka mea hoi, ua ike nui ia ka noho mau ana o na ekalesia malalo o keia Aha, e hana i na palapala kahea kahu kue i ka palapala kahea kau i hooholoia e ka Ahahui Euanelio o ka Pae Aina Hawaii ma Honolulu, i hooholoia a paiia ma ka Buke Lawe Lima e waiho nei, a no ia mea hoi, he mea pono i keia Aha e hoopau ae i keia pohihihi, a e ao aku i na ekalesia.

            1–Hooholoia.  Aole he Oihana hoaua ka kakou e noho ai mamuli o na kauoha a kanaka, aka, he Oihana Lani ka kakou.

            2–Hooholoia.  Ke hoole nei keia Aha, aole e ae i kona mau Kahu e noho hou malalo o na palapala kahea kahu i kau palena ia ka manawa.

            3–Hooholoia.  Ke lawe nei keia Aha, a hoapono i ka Palapala Kahea Kahu i hooholo lokahiia a ka Ahahui Euanelio ma Honolulu, a i ikeia ma ka Buke Lawe Lima e wiho nei.

            4–Hooholoia.  Ke ae aku nei keia Aha i na Ekalesia a pau malalo iho o kona malu, E hoolohe i na olelo ao a keia Aha, i na manawa a me na wahi a pau a lakou e hana ai i na Palapala Kahea Kahu, e hahai lakou mamuli o ke alakai ana o ka buke lawe lima i paiia i ka makahiki 1868 ; a ke haiia aku nei na ekalesia i hana i na palapala kahea mamua aku nei, ua hoopau loa ia ke kau palena ana i ka manawa e noho ai na kahu malona o na ekalesia malalo o keia aha.  Ua aponoia ka hoike a ke Komite.

            Hoike hou mai ke Komite no ka palapala hoopii o Pukaana, o kekahi hapa e kue ana i ko lakou kahunapule ia Rev. H. Manase.

            He mea kaumaha ka ike ana e maalo pinepine ana na palapala hoopii kue a kekahi hapa o na hoahanau o keia ekalesia i ko lakou kahu, a ua noho no ka Aha e hoolohe i ua mau palapala hoopii la, a ua ao aku i ke kahu a me ua hoahanau kue iaia e noho hoahoa imua o ka noho Ahi o Kristo, a ulu ae la ke aloha iwaena o ke kahu a me na hoahanau kue iaia, a o ka pau no ia o keia noho mokuahana ana.  Aka, aole nae pela, ke ulu mau nei ke kue ana, a o keia ka palapala hoopii e ike hope ia nei a ma ka nana ana o ko oukou Komite, ua manao lakou, he oiaio ole na mea he nui i ikeia ma ia palapala.  O ka lua, aole o na hoahanau wale no kai ikeia ma ia palapala; o ka poe hoahanau ole, a me ka poe i kapaeia kekahi i kakau inoa me ia palapala, no ia mea, ua kanalua ko oukou komite no ka oiaio ole o keia palapala hoopii.  Aka, ea! eia na mea nui e noonoo ai keia Aha:

1.  Ua hanaia anei keia hana kue, a me kona ekalesia e ke Kahu?  Ua hanaia paha me ka manao ino i hoomakaukau e ia ma kahi malo ?  He mau pohihihi keia e hiki ole i ko oukou Komite ke wehewehe moakaka lea, koe nae na hooholo manao ana o keia aha i na manawa a pau i hiki mai ai na palapala hoopii, a i hoohioloia e ka Aha no ka oiaio ole.

            2.  He elua mea a keia  Aha e minamina nui ai.  (1) O ka Ekalesia o ke Akua.  (2) O ke Kahu o ka Ekalesia   Ke minamina nei kakou i ka mokuahana o ka Ekalesia o Kristo, a he mea ia e poino nui ai na uhane e noho ana ma keia kihapai.  A, he mea hoi e ehaeha ai ka naau i ka noho oluolu ole o ke Kahu me kekahi hapa o ka Ekalesia ; a e ulu mau ana ke kue a me ka mokuahana ; a ina pela, e lilo auanei ka inoa maikai o ke kauwa a ke Akua i mea ino ; a ina paha i hoomauia kona noho Kahu ana no keia kihapai, alaila, e mahuahua ae auanei na ino i hooiliia maluna ona, a o ka lilo no ia o kona mau pomaikai a pau, a pau ae la ia o kona nani.

            Nolaila, 1. Ua manao ko oukou Komite, e hoomauia ko H. Manase noho Kahu ana no keia kihapai, a hiki i ka halawai o Sepatemaba.  2.  A ke paipai aku nei keia Aha ia Manase, a me na hoahanau, e huli pu i Kahu no keia Ekalesia iloko o keia mau mahina.  3  Aia a noho mai ke Kahu hou, alaila, e pau ae kona noho Kahu ana no keia kihapai.

                                    J. Waiamau,

                                    O. Nawahine,

Komite,                       G.N. Meemii

                                    M. Kaholoaa,

                                    S.C. Luhiau,

            Noiia mai, e apono aku i ka hoike a ke Komite ; ua aponoia.

            Hapaiia ke kumu manao,––Ka hale noho a na Kahu.  A ua kuka nui ka Aha me na manao momona, a oluolu.  A na kauohaia na Ekalesia, e kukulu i na hale kupono ano maemae, a ua kohoia i komite ao keia hana, oia o J. Waiamau, S. W. Papaula, O Nawahine.  Ua aponoia.

            Noiia mai, e hoopanee keia Aha, a halawai hou ma ka la apopo, hora 8, ua aponoia.

            Pule ka Luna Hoomalu.

            Poanono la 14.  Halawai hou keia Aha i ka hora i hoopaneeia.  Malama ka Aha i ka hapalua hora haipule.  Heluheluia ka moolelo a aponoia.

            Na H. Manase e malama aku i ka Ekalesia o Kapalilua ; a na S. W. Papaula e malama aku i ka Ekalesia o Kona Waena, ke kaawale aku ke Kahu, ke maopopo kona hele ana ; ua aponoia.

            E hoouna aku i ke ano nui o ka moolelo, e paiia ma ka nupepa Kuokoa ; ua aponoia.

            Olelo Hooholo.  Ke haawi aku nei keia Aha i ko lakou aloha nui a me ko lakou mahalo ana i na hoahanau o ka Ekalesia o Pukaana, no ko lakou kokua pono ana mai i na lalo o keia Aha, i na mea e oluolu pono ai ke ola kino.

            Noiia mai, e hoopaee keia Aha, a halawai hou ma Kealakekua, i ka la 23 o Sepatemaba, Poakolu Eha, A. D. 1874, hora 10 o ke kakahiaka ; ua aponoia.

            Noho iho la ka Aha he manawa haipule, a paipai manao.

            Hookuaia ka Aha, me ka pule a ka Lana Hoomalu.                S. W. Papaula,

                                                                                                                        Kakauolelo.

            Napoopoo, S. Kona, Mar 17, 1874.

 

Ka Moolelo o ka Ahahui Euanelio o Hawaii Akau.

            Halawai ka Ahahui Euanelio o Hawaii Akau ma ka hale pule Hoole Pope, ma Waipio, Hamakua, ma na la 5 a me 6 of Maraki, M. H. 1874.  No ka nui o ka ua ma ia mau la, aole i hiki mai kekahi hapa.

            Mahope iho o ka noho ana o Pikanele i Lunahoomalu no ka manawa, ua kohoia o S. Kaawa a me Haae, i mau Komite e hoomaopopo i na hoa e hiki mai ana, a penei ka laua hoike ana:

Kihapai                                    Kahu                           Elele

Hamakua Hikina                     S. Kaaua                      S. Kamelamela

" Waen            a                                  Pikanele                       Kamalimali

" Komohana                            Haae                            Mr. Halemanu

Waimea                                   Aole Kahu                   Z. Paakiki

Kohala Hema                          Aole Kahu                   Aole Elele

" Komohana                            Aole Kahu                   Kahani

" Akau                                     Aole Kahu                   Aole Elele

            Ma ka balota na kohoia o Haae i Lunahoomalu, a o Z. Paakiki i Kakauolelo.  Komite imi hana, o Bicknell, Halemanu, Kahananui.  Komite imi haawina, o Bicknell, Kaana, Kamalimali.

            Hoike mai ke Komite imi hana.  1.  Hapalua hola haipule.  2.  Hoike kihapai.  3.  Heluhelu haawina.  4.  Koho i na elele holo i Honolulu.  5.  Na palapala hoopii.

            Na Bicknell i heluhelu mai i kana hoike kihapai no Hamakua waena.  Na Haae ke kihapai o Hamakua komohana.

            Ua kohoia o S. Kaauau i Komite e paipai i na hoahanau no ka hale o ke Kahu.  Na ke kakauolelo i heluhelu no ke kihapai o Laiana.

            Noi mai o Kaaua e hoopanee a ka hola 10 apopo, aponoia.  Pule o Kamalimali.

            La Hana Elua.––Hapalua hola haipule.  Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala a apono ia, me na hoololi uuku.

            Hoike waha mai o S. Kaaua no ke kihapai o Hamakua hikina.  No ka ulu nui ana mai o ka hoomana Moremona.  Ua haawiia elua pule.  A ua hooholoia e hui pu ke Kahu me na hoahanau kupono e haipule.

            Heluhelu mai ka haawina a Rev. L. Laiana.  1 Petero 3:18-20.  Noi mai o S. Kaaua e hoouna i ka nupepa Kuokoa, ae ia.  Heluhelu mai o S. Bicknell i kana haawina.  Oihana 3:19 no na manawa hoomaha.  Noi ia mai e pai ma ke Kuokoa, a ua hooholoia.

            Na C. Haae no kona haawina.  Ua like anei ke kanawai o ke Akua me na kanawai o ka aina, e hookaawale ana i na mea mare ke loaa kekahi i ka mai hebera?

            Z. Paakiki.  Heaha la na mea nui e iini ai i hoopai ia ka poe kalohe?  Heluhelu ia.

            Heluhelu mai o S. Kamelamela i kana haawina.  Pehea ka like ana o ka paakai i oleloia ma Makaio?

            Hoike mai ke Komite imi haawina ua makaukau na haawina, a ua aponoia.

Na Haawina.

            1.  Pehea la e loaa mai ai ke kokua ana o ka Uhane Hemolele i na Aha halawai a kakou?

Laiana.

            2.  He mau hoike anei e waiho nei e akaka’i ua hanauia o Iesu i ka la 25 o Dekemaba?

Bicknell.

            3.  Pehea la e lilo ai na Aha halawai haipule a kakou i mea makemake nui ia mai e na kanaka?

Kaaua.

            4.  Ke nee nei anei na Ekalesia imua ma ka noho maemae ana?

Haae.

            5.  Pehea la e hiki ai ke hoolilo i na hoahanau hana ole i poe lawelawe na ka Haku?

Kamelamela.

            6.  Na mea keakea i ka holomua ana o ko ke Akua aupuni?

Welewele.

            7.  O ka la Sabati, ka la hope anei ia o ka hebedoma, ka la mua paha?

Paakiki.

            8.  Ka Nupepa a me kona waiwai.

Halemanu.

            E mau no na haawina mua.

            Kohoia na Elele e holo i Honolulu ma ka halawai o Iune.  O Waiohinu, no Hamakua, me J. Welewele kona hope.  Z. Paakiki no Kohala, me D. Waiau ka hope.

            Ua noi ia mai e ae aku keia Aha ia Waiohinu, e holo i ke Kula Kahunapule e like me ka ae ana o ka Aha Euanelio apana o Hamakua.  Aponoia.

            Noi ia mai e hoopanee a ka hora 1, ae ia, pule o Ohakee.

            Halawai ka Aha ma ke Ahiahi, pule o Waiohinu.

Na Palapala Kahea.

            Heluhelu mai ka Lunahoomalu i ka palapala kahea o Kohala Komohana ia Rev. S. C. Luhiau, i Kahu no lakou.  Ua ae ka Aha mahope o ke kuka nui ana.  Ke ae mai o Rev. S. C. Luhiau.

            Palapala kahea no Hamakua Komohana ia C. Haae i Kahu no lakou.  Ua aponoia me ka ae mai o C. Haae.  Ke paa ka hale o ke Kahu.

            Ua kohoia o S Kaaua, G. W. D. Halemanu a me Kahananui i Komite e noonoo ina mea nana e hooko keia hana.  A penei ka hoike ana:

            1.  Rev. E Bond, hai ao.

            2.  Rev. S. C. Luhiau, olelo ao i ka Ekalesia.

            3.  Rev. J. Bicknell, Kahu.

            4.  Rev. S. Kaaua, lima aloha.

Na G. W. D. Halemanu e hoike aku no ka pau o ka hale.

Noi mai o S. Kaaua e lilo o C. Haae i komite e hoike aku i na hana a keia Aha i ka Aha nui ma Honolulu, ma ka halawai o Iune, aponoia.

Noi ia mai e hoopanee a hui hou ma Eleio, Hamakua waena, a mahope o ke kuka nui ana, na ae ia.  Hookuu ia ka halawai me ka himeni, a me ka pule a S. Kamelamela.

                                                                                                Z. Paakiki, Kakauolelo.