Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 17, 25 April 1874 — Ka Nupepa Kuokoa NA KAAO KUPANAAA O GEREMANA. NO KANANI HIOLANIIKANAHELE! [ARTICLE]

Ka Nupepa Kuokoa

NA KAAO KUPANAAA O GEREMANA. NO KANANI HIOLANIIKANAHELE!

[Unuhiiano '' Ke Kuokoa."] riF.i.r 2.

IHO um la ka wahine kupua, a hoolnolu i ka Moi, a hooi.iio akn la i na mea a p iu a ka Moi i hana ai. A oiai o keia wahine kupua, he wahine oi ae ia o ka ike kilokilo, nol-iila, olelo mai la oia, U E ala hou mai ana no ke Kaikamahine Alii, inahope o ka liala ana o ka haneri inakahiki, iloko o ka Halealii kahiko, al?a, e lilo ana paha i mea pah iohao nui loa i ke Kaikamahiue Alii ui e loaa aku ai oia wale uo."

A mamuli o ka manao o ua w T ahine kupua nei, me ke noi ole aku i ko ku liwle, a hoopaa iho la me kana mea liana kupua i na mea a pau e akoakoa ana maloko o ka llalealii, koe wale no ka Moikane a me ka Moiwahine; aom Kiaaina, na wahine o ke alo alii, na kauwa wahine, na nipuupuu, na kuke. na hoaahi, na kuene a me na ohua. a hiki io\ ilalo i na lio iloko ko o na hale lio. ua hoopaa pakahi wuIe ia no lakou a pau.

Me ka manao minamina ike kaiknmahine «l»i, hoopaa iho la oia ia Pape, kahi ilio milimili, oiai oia e moeana mala!o o ka moe anuanu nani o kona hakn alii, ke Kaikamahine Alii i hala e aku. Pauhia loa ihola na mea n pau i hoopaa ia eka wahine kupua. Ona mea paahann keia o loko o kahale kuke, ku malie iho la, o na ahi knke keia, pio wale iho la, a o na mea nnkeke a pau, hamau mai la aohe nehe, me he mea la he po ia wa ka hamumumu ole a i ole ia me hale alii la o ka poe mako.

Honi ae la na Moi i ka'lana hanaukahi i hoopunahele ai t me ke kulukulu iki ana iho o na waiinaka aloha keiki, «ka, 0 ka mea iiona ke kino make e waiho ana, rae he uiea la no e moe maoli ana, —hele aku hi mailoko aku o ka Halealii, me ka oleio kauoha, Aole e hahaiia'ku e kekahi mea hookahi. Ualilo ke kauoha i mea ole, no ka mea, iloko o ka hapaha hora, ua pii koke ae he pnn, ua hele a hihimanu i na laau a ooilu<i,i hiki oie ai i kekahi holoholona a me na kanaka ke komo aku iloko o ia ululaau e hehi ai. Malun-i ae o ka wekiu o n» kuiuu laau, e ike lihi ia aku ai he wahi oioi winiwini o ka puu, kahi o ke kiuo wailua o ke kaikamahiue alii i laweia aku ai a hoomoe. Iloko oka haneri makahiki, he nui na mea kupanaha i ikeia. O ka M<»i keia 1 loaa ole i eloa keiki, ua loaa iaia hookahi keiki wale no, a na make mna oia. a mahope raai, make ifcio la na Mol nei, aole nae he hooilina nona ma ka Nohonlii, nolaila, na lilo ke aupuni i kekahi ohana alii e aku. A no keia lilo ana o ke aupuui, na poina loi ka lioomanaoia ana o ka moolelo o ke kaikamahine alii ; • hiolani nei i ka waokele. A i kekahi j i la nae t oiai e hele ana ke Keiki A(ii a i ka Moi hou e noho aiiii ana i ke alualu . holoholona hihia—ku ihola oia ? a komo ako iloko 0 keia ullulaau e ku koke nxd «M| m ninaa iho, 4i Qeaha la %*tfc «Uia«a t k hea!ba U ke ano o keoioi okttko wiA iiuna ?" Aole nae h» bm MB«i hfti i Bl« Mahope io>i iho, loaa iaia ke!e, oa lohe ia i ka ua lohe i ka «ia iloko o ke< kaUKaiiiahine alii nnni e ia oia e moe makahiki, a mni ai e ke keiki

<i kek.ilu Aloi, oia uo hoi kana kaue e rnare ai. I ka lohe ana o keia keiki alii, a nona h«>i kn iia-au wiwo ole, mannopaa iho 1h o«a e imi i ka oiaio, oia pouoi iho, notaiia, kau ae la oia uialuna o kona lio, a hoomaka aku la e imi i kona kiMmoo mawaena aku o ka oioi a me ka iiihipea o ka ululaau ma ka ianei ike iho. Aka, he mea haohao loa n;»e iaia, oiai oia e aku ana, helelei wah> mni la no na mea oioi, malaelae wale mai la no ka uiulaau, u ona keakea keia oke alanui, mae w<«le lakou a p;»u iho la i ka make, m>»mua oko ianei hehi ana nku. Aia no nae a hala aku keia iinua, i alawa ae ka hana i hop«% ua ala hou ae la na mea a pau a like hou me mamu;«, a pela iho la keia i loaa ole ai i ka poe ukali e hah»:i mai ana mahope. Aka, nie ka wiwo ole a me ka hopohopo oI« iho o ke Keiki Alii, ua hoomau aku la no oia i ka hele ana imna me ka m;ikau ole. 0 ka mea mua aua i halawai ai, o ka makau i ka ike ana aku, e waiho mokaki mai ana na kanaka ; he mau papnlina

no ko lakou, aole nae he keo..eo, aka, ua puni loa i ka ula me he pohaku ulaula la. Ama ko lakou mau aoao, e kukn ana na kiaha wai huihui, me he mea la e Imike mai ana, ua pan lakou a p«u i ka hiamoe, mahope iho o ka inu wai ana. 0 ka lua o na mea eehia, o kona keehi ana aku iloko o ka hale nui, ua hoonohoia ine ka poliaku mahala, kahi hoi a na kiai e kuku mai ana me na pu ī ke alo, aka, aohe nae he oni iki ; alaila, komo aku la ia iloko o na keena nni, kahi a na keoniinana a me na lede e nonoho mai ana me na aahu like o ke ano kap komo o ke keneuiria i hala, kahi hoi o lakou e moe mai ana a e kuku mai ana hoi. ona kaukau alii keia, e pili mai ana ma īja kihi, a o na wahine hanohano e knlon ana, a i ole ia, e hoolohe mai ana rae na nanaina haka pono inai, aka, aole nae he hamumuinu, he meha wale no. oko lakou aahu, he mea malihini ke olelo aku, e makamaka hou ana no, aohe i lu-a, aole hoi he wahi kiko o ka lepo maluna o ko ka hale mau lako, aka nae, aole loa he wahi meheu no ka puluniiia iloko o ka ha«eri makahiki.

Me ia pahaohao no o ke Keiki Alii, komo loa aku la oia i ke keeua nui loa aku maloko, kahi hoi nan'a i hoopahaohao loai kona nanaina.

A iaia maloko o ua keena nui la, ike iho la oia i ua kaiknmahine alii nani nei e m6e ana maluna o ka moe i hoohanohano loa ia, a me he mea akahi no a popoi iho kona mui maka e raoe. Haalulu iho 1* ke Keiki Alii, aka, ua hookokoke aku nae oia ma ka aoao o ka moe, a inalaila oia i knkuli iho ai.

Ke olelo m;ū nei kekahi poe, ua honi aku ua Keiki Alii nei i ke Kaikmnaliine Aiii, nka, no ka mea e ole ae nana e hooiaio ipai, a «ole no hoi e hiki i ua kaikumahine nlii U ke hoike m ū un ho-; ni laua, nolaila, aole e hiki ia kakon ke : noonoo honua wale aku no ia men, oiai ua kokoke mai ka manawa e hookoia ai i ka waniiiH. A o ua knikamahine alii nei hoi, ala mai la oia, a leha ae la kona inau maka malnna o ke keiki alii, a me ka leo nawali, i hoopnka ae ai oia, "0 oe no anei na e kuu KeikiAlii? Ua kakali iho nei an ia oe no ka wa loihi." Ma ka piha i ka eehia no keia mau huaoielo, a uo kooa pauiehia ioa paha no ka UHlieoahe o ka leo i puka mai ai, noUiU, ua pihoihoi loa ae !a ke Keiki Alii, a paoe aku U, aa make loa ia ia i ke aloha noua mamu i o kon i ola ponoi iho. 0 ke keiki alii ka mea pihoihoi ; ioa o Uūh, iio ka mea, iloko o ka hanen | makahiki a ke kaikamahine alii i moe ai, e liaiawai piuepine ana oia ma ka mt>euhrtne me ke koiki alii, aka, o ke keiki alu nae, aohe no oia i mahui mua, aia w«ie oo he hora mamua iho o ka loaa aoa. Aia oo iloko o in wn, na noho iho la laua © oanea ana me na oleio hookaao,

aka. :*ole nae i hiki aku i ka haj>alu.i o Ha laua mau ruea i manao ai, ua kainu-: kumukuia ka laua mau olelo. uiamuli o ka hookui pinepineia e kahi ilio. no ka mea, i ke ala ana mai o ke kaikatnahine j alii, ala pu mai ia no ua o Pape. Aoua ; wahi ilio nei hoi, makena ka oe i na | mea he huwa, ak», aole no nae he hooloheia aku o ka ua wahi ilio nef haua j mai. | Ia manawa, o ka poe ohna keia no 1a- ] kou hoi ke ala pu ana mai, aole lakou i komo iloko o ka hooipoapo. aka, e inakaukau ana lakou e make no ka pololi, a | oini-he haneri makahiki ko hikou moe j nna. me ke komo wahi *«*i ole ana. No- j laila, ua hooiiiakaukau ae !a kekahi wa- \ hine hnnohano i ahaaina nui ; a ia wa j koke no, i kuikui lima pu mai ai ke Keiki Alii me ke Kaikamahine Alii ui a n;\ni hoi, akuan i iloko oke keena. A ! o ke Kama Aliiwahiue. aole oia i kakali e komo lole no ka hele ana i ka rnmi ! aina. oiai ua nani kahiko no oia i ke ka-1 pa mua ona i hiolani pu ai ; oia ano ka- i hiko nae, ua h»la ka wa kupono. Aka. 0 ua Keiki Alii nei, aole oia i nann ina ka hoohie ana i ka aahu o ke Kama Aliiwahine, aole hoi e k.ili e kahiko a nani e like ire ke o ke kupnnawahine nona ke kii e kau mai ana uia ka paia hale. I ka wa e ahaaina ua malam iia he aha liimeni e na ohua, a oiai, aole i hoomaamaaia na mea mele iloko o ia haiieri makahiki loiiii, aka, ua mele ia no n>ie rne ka maikai. 0 ka hopena loa o keia ahaaina nni, oia no ka mareiaana o ka paa alii ; a no ka mea hoi, ma ia aliiahi hookahi no, 1 malamaia ai ka niare no ke Keiki Alii j a me ke Kama Aliiwahine, a oiai, he j haneri makahiki ke kahiko o ka wahine ! mare i ke kane mare, nolaila, aole paha he mea e ne i loaa ai ua kumu i launa ai keia mau lani. Mahope iho o kekahi mnu la, puka aku la laua iwaho o ke!a wahi eehia, a mawaho o na ululaau ihiihi, nalowale honua iho la laua, me ka ike ole ia ana mai e kekahi mea e ae. 0 ke Kama Aliiwahine nae, ua hoihoi hou ia i kona aupnni, aka, aole nae he mea nana e hooinaopopo mai, owai la j ia, no ka mea, iloko o ka haneri makahiki. e pHii loa ana i ka make na kanaka i lohe mahui iaia. a aole paha he mea na-1 na e hooia a manaoio mai ke haiia aku j kona moolelo. Nn ia mea, aole he mea ] nana i wehewehe mai, a aole no hoi he | mea nana i ninaii aku no na me* e pili | ana i ke kaikamahine alii.e waia ai la | hoi ke Keiki Alii. no '*a m ire an* i ka i wahiue ana i makemake ai. Pipi-holo-1 kaao.