Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 19, 9 May 1874 — Page 4

Page PDF (1.65 MB)

This text was transcribed by:  Jessica Casson
This work is dedicated to:  Ka Haka ʻUla O Keʻelikōlani

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA KUOKOA, MA KE AU OKOA I HUIIA.

 

KA NUPEPA KUOKOA

 

The Sweet Voice.

Royal Diadem. p. 4

 

1.

I ka wa kamalii, me he wa pua e, a paapu la ke ao i na oli maikai, a lelele a oli a mau na pokii, he kahea i pa mai la, nee mai i mahaʻe,

Cho. Leo maikai! Leo maikai!

Leo hai mai i ka mea e mahaʻi;

Leo maikai! Leo maikai!

Iesu aloha, kou leo no nei.

 

2.

I ka hui pu mai me na hoa oonei,

Ma na aha haipule, a kula maikai,

E memele  apule a hoolohe ae,

Pa hou mai ia kahea, nee mai i mahaʻe,

Cho. Leo maikai &c.

 

3.

E hoolohe ia leo kahea maikai,

Ku a hele io Iesu ka mea mahaʻi,

Iaia no ke ai lani ka wai e olaʻi.

A ua mau kona hea, nee mai i mahaʻe.

Cho. Leo maikai, &c.

 

4.

Aia pau ka wa ui a hoea mai

Ka manawa kupono e nee aku ai,

Oli e ke kahea ia leo maikai,

Huipu me aʻu nei, a e maha mau ae.

Cho. leo maikai, &c.

 

 

HAAWINA KULA SABATI

KA HAPAHA ELUA O 1874

HELU 5, SABATI MEI 24.

 

KUMUHANA- Ka hoomaloka o ka lseraela.

            PAUKU BAIBALA- Nahelu 14: 1-10.

HOOKIEKIE ae la ke ainaina kanaka a pau i ko lakou leo, a hooho aela; a uwe iho a ua kanaka ia po.

            2 Ohumu ae la na mamo a pau a Iseraela ia Mose a me Aarona: i aku la ke ainaina kanaka a pau ia laua e aho ko makou make ma ka aina o Aigupita! E aho ko makou make ma keia waonahele!

            3 No ke aha la hoi i lawe mai nei o Iehova ia kakou i keia aina, e make i ka pahikaua, a e lilo ai ka kakou mau wahine a me na keiki i pio? E aho paha e hoi kakou i Aigupita.

            4 I ae la kekahi i kekahi, e hoonoho kakoui luna no kakou, a e hoiʻku i Aigupita.

            5 Alaila moe iho la o Mose laua o Aarona i lalo ke alo imua o ke ainaina kanaka a pau i akoakoa o na mamo o Iseraela.

            6 A o Iosna ke keiki a Nuna, a o Kalena ke keiki a Iepune, o laua kekahi o na mea i makaikai i ka aina, haehae ae laua i ko laua mau kapa.

            7 Olelo aku la laua i ka poe mamo a pau a Iseraela, i aku la, o ka aina a makou i kaahele ai e makaikai, he aina maikai loa ia.

            8 Ina i oluolu mai o Iehova ia kakou, alaila e kai aku oia ia kekoa i ua aina la, a e haawi mai hoi ia no kakou; he aina e kahe aua ka waiu a me ka meli.

            9 Aka, mai kipi aku oukou ia Iehova, mai makou hoi i na kanaka o ka aina; no ka mea, he mea ai lakou na kakou: ua hala aku la ko lakou malu mai o lakou aku la, me kakou no hoi o Iehova; mai makau ia lakou.

            10 Aka, kena ae la ke ainaina kanaka a pau e hailuku ia laua i na pohaku. Alaila ikeia aela ka nani o Iehova ma ka halelewa o ke ainaina, imua o na mamo a pau a Iseraela.

            PAUKU ALAKAI. Halelu 106: 25. "Ohumu iho la lakou ma ko lakou mau halelewa aole hoi i hoolohe i ka leo o Iehova."

            MELE, Him. 190, Leo- Moriah C Sacra, p 45.

            1 Poino no na hoomalau,

            Ke pale i ke ola mua;

            He naaupo he kuli no,

            Ua koho maoli ma ka po.

            2 Ohumu ino na naau,

            Ma ko ke ao ka lelepau;

            Ua hoohihia a luku no

            I ua uhane o lakou.

PULE no ka poe ohumu a hoomaloka.

P1 Heaha ke kumu o keia hookiekie i ka leo, hooho, uwe ana o na kanaka? Nana i ka mokuna 13. Ua hoouna e na kiu he 12 e makaikai o ia Kanaana, e ike i kona ano, i ke ano o na kamaaina. Hoi mai lakou a hai mai i ke ano, pauku, 27-33. Maikai ka hoike a Kalepa laua me Ioaua, aka, he ino ka hoike ana o na kiu e ae. Olelo lakou, he maiai ka aina, aka, o na kanaka, he poe nunui weliweli, aohe hiki ke kipaku aku. Nolaila keia uwe nui.

P2 Ohumu lakou ia wai? a me olelo aha?

P3 Heaha ka ainoa no Iehova? he ninau aha? E aho e aha lakou? Hoi hou i ka aina hooluhi.

P4 Paipai ia lakou e aha? i lona aha? A haalele anei ia Mose, a i ke Akua? a lanakila anei?

P5 Pehea iho la Mose me Aarona? no ke aha?

P6 Pehea Iosna, me Kalena? Like pu mai ko laua manao e hoi hou i Aigupita? Haehae i ke kapa, he hoailona ia no ke aha? No ke ka@@@ha.

P7 Imi laua @@@a i ka lehulehu? he aina aha Kanaana i ko laua manao?

P8 Heaha kekahi mau olelo a laua i mea hooluolu? Aole anei ke Akua i hoohiki mamua, a lawe ia lakou i Kanaana?

P9 Mai aha oukou? Ua hoomaka anei ke kipi ana? No ke aha e makau ole ai? Ua hala ka malu, heaha ia? aole o lakou mea e malu ai. E lilo ana na pakaoa i mea ole. E piha ana lakou i ka makau, a auhee wale aku. Owai pu me ka poe Iseraela? Hele pu anei Iehova, ke kipi lakou?

P10 Hoolohe anei kanaka i na olelo a Iosna ma? kena a aha? Loa ole ka huhu! ea. Ua ko anei keia kena ana e hailuku? Keakea ia ma ke aha? Ka mua anei keia o ka makaukau o kanaka e hailuku? Pukana 17: 4. Ka nani o Iehova, heahaia? Ua ike e ia mamua anei? Puk. 16: 10 21: 16, 17 40:34 Oihank. 9:23. Hoopaanaau Hoike @@@ 20: 7-9.

Mele, Him. 199 Leo- Cathedral C Sacra p 45.

1 Hoolohe, e, ke pa e mai

Ka leo make malunaʻe;

Haalulu wale na koe,

Makau, kaumaha, a uew.

2 Anapu mai ka uila e,

Mai loko o ke kanawai,

Hamama no ka lua po,

Kokoke haule ae lakou.

Na ninau a ke Kahu

            Papa Makua Na Ohumu. He aha ka ohumu a kakou i lohe ai? Puk. 32@ 1. No ke aha ia ohumu? Mmahope iho, uhumu hou lakou. Nahelu 11: 1-6. Ne ke aha ia ohumu ana? O mose anei kekahi ohumu? Nah. 11: 11-15. Pehea hoi Mirama laua me Aarona! Mahea ka like ole o ko Mose uhumu me ko kanaka?

            Papa Keikikane. Ka ohumu ma keia haawina, heaha ke kumu? Nawai i hapai ia ohumu? Nana kiu aha? Elua anei ano o na kiu? Okoa anei na mea i hoikeia? Ehia kiu? Ehia kiu hoike maikai? Ehia kiu hoike hoolalalu? Huli na kanaka ma muli o na hoike hea? Pela anei kanaka i keia wa, huli mamuli o ka poe hoopunipuni?

            Papa Kaikamahine. I ka lohe ana o na kanaka i na kiu hoolalau, pehea ko lakou manao? Ua hoomaka oukou e hele i ka lani, i ke Kanaana hou, no ke aha? No ka lohe he aina maikai loa ia. A pehea? Aole anei he mau mea keakea, a hoolalau ia oukou, ma na olelo hoino, hoomakau, hookanalua, hoolauwili? A ane kanalua anei oukou, a manao e ku a hoi hou i Aigupita i ka hewa, i ka lealea?

            Huhu loa anei kanaka ia Mose me Aarona? a ane lalau i na pohaku e hailuku ia laua? A pela anei oukou e hana ai, e huhu i na kumu, i na kahu ekalesia, a hana ino, a haalele no ka papa ia o na hewa, o na lealea, o na hula? Pono anei ia? Mai hailukuia Mose ma i ka pohaku, pakele i ke aha? I ka hoea ana o ka nani o Iehova.

            Na Pokii. Ane paupauaho anei oukou i ka lohe pinepine i na ohumu o ka poe Iseraela? Ae, hewa loa lakou, ohumu, a ohumu, a ohumu hou, a pela mai i kuawili ai. A pehea ke Akua? paupauaho anei a hoopaa koke ia lakou? A ke manao nei anei oukou, aole i pili keia hewa, ka ohumu ana ia oukou? Alia. Ua ohumu au no ka loihi o ke Kula Sabati, no ka paakiki o na ninau, no ke kauohaia e hoopaanaau i na pauku Baibala, i na kanawai, no ka ae ole ia e hele i ka hula ma ka po, no ka loaa ole o ka papale maikai. Nui wale ka na ohumu o na keiki. Maikai anei? Hoopaanaau, Pilipi 2:14. "E hana oukou i na mea a pau me ka ohumu olu, a me ka hoopaapaa ole."

            Ke kula a pau. Ma ka waha o ke Akua, ehia ohumu a hoao ana o ka poe Iseraela, mai Aigupita a hiki ia nei? pauku 23 Helu mai, mai ka mua a i ka 10. He aha ka hope o keia ohumu hope? pauk 23-25. He palena no no ko ke Akua ahonui. Heaha ke kumu no ko ke Akua hoohiki ana. aole lakou nei e komo iloko o Kanaana? Owai ka poe e komo ana? Hoike paanaau Halelu 95: 8-11. Ane hailuku ia Mose ma i ka pohaku, owai kekahi mea nui ma hope i ane hailuku ia i ka pohaku? Owai hoi ke kanaka pono i hailuku ia i ka pohaku a make?

            Hai mai i ka pauku alakai.

            Mele- The Land of Promise, or Golden Shore. Golden Chain, p. 87.

            1 Eia makou e holo ana

            Ma ke kai kupikio,

            I ka home ao maluna,

            Holo, holo, holo mau.

Cho.    Ane pau koonei mau ino,

            A pae ma ke ao maino,

            : Holo, holo, e holo oli

            I ka home ao mao:

            5 Kau na poe, pa na ahe,

            Holo nahe, mai makau,

            Mele oli na ohua,

                        A pae ma ia home ao.

Cho.    Ane pau koonei mau ino, &c.

            Pule i hoi ole i hope, e nane mai imua.

            Haawina Kula Sabati no Mei 31.

Nahelu 20: 7-13. Hawaii.

 

Moolelo o ka Ahahui Euanelia o Kauai.

            Halawai keia Ahahui ma Koloa i ka hora 10. A M. o ka la 21 o Aperila, makahiki 1874.

            na Lala o ka Aha  i hiki mai.

Ekalesia,          Kahu,              Elele.

No Waioli                                Kah@le

" Anahola,                              

" Lihue                                                S.R Hapuku.

" Koloa,           Rev. J.H Ma@oe,       Apolo.

Waimea                                   HW. Kaluahi

            Na lala mau, Rev. J.W. Kamika, S. Kahookui, Ti. Puuohau. Keiki a ka Aha, A. W. Maioho. Hoa kuka, Rev. L. Kamika. Malama mua ia i hapalua haipule.

            Ma ka b@lota ana, kohoia o Rev. J. H. Mahoe i Lunahoomalu. Pule ka Lunahoomalu. Kohoia o T. Puuohau i Kakauolelokokua. Ma ke noi, apoia ka makua, Rev. L. Kamika i hoa kuka.

            No@a mai, e lilo na hoa i launa mai, i mau hoa kuka. Aponoia.

            Ma ke noi, ua kono ka Lunahoomalu i komite imi hana. Rev. L. Kamika, S. Kahookui, A.W. Maihoho.

            Hoike hapa mai ke Komite Imihana.

            1. Hoike Kahiapi. 2. Heluhelu Haawina. 3. Koho i mau Elele ekolu no ka Aha hui ma Honolulu, i ka malama i Iune. 4. Haiolelo. 5. Na palapala Hoopili. 6. Haumana no ke kula Kahunapule.

            1. Hapaia ka hoike Kihapai. Hoike mai o S.R. Hapuku no ke kihapai o Lihue. Na ke Kakauolelo i heluhelu mai i ka hoike kihapai no Waioli. Na Rev. J. H. Mahoe me Apolo i hoike no Koloa.

            2, Heluheluia na Haawin. Heluhelu mai o T. Puuohau i kana haawina. "He mea pono anei ke kukuluia i Ahahui kula Sabati ma Kauai nei?" "Ae" Heluhelu mai o Rev. J. W. Kamika i kana Haawina. "Ke ola o ka lahu" Hooholoia i pai ia keia Haawina ma ke Kuokoa.

            Hai paanaau mai o S. Kahookui i kona Haawina. "E pomaikai anei keia aupuni ke ae ia ke kuikahi panai like?" "Ae"

            Ma ke noi, hoomaha ka Aha a ka hora 2 1/2. Pule o Rev. L. Kamika.

            Hora 2 1/2 akoakoa hou mai e lohe i ka haiolelo a ka makua, Rev. L. Kamika, Mataio 5;13. A pau ka Haiao; hapaiia ke koena o na Haawina.

            Heluhelu mai o Rev. J.H. Mahoe i kana Haawina. "He mau pono anei ke Komite o kekahi Ekalesia, a hele e noi dila no ko lakou pilikia ma na ekalesia e aku?" "Ae, Aole."

            Heluhelu mai o Rev. J.W. Kamika i ka Haawina a Rev. D. Dole. "Ka heluna o ka holoholona." Hoikeana 13:18.

            Ma ke noi, koho ka Lunahoomalu i Komite Imihaawina, Rev. J. W. Kamika, T. Puuohau. Ma ke noi, hoopaee ka Aha, apopo hora 9 A. M. Pule J.W. Kamika.

            La 22, halawai ka Aha i ka hora i hoopaneeia. Malama ia ka hapalua haipule.

            Heluheluia ka moolelo, aponoia me kahi hooponopono iki.

            Heluhelu mai o Rev. A. Kaukau i ka hoike kihapai o Waimea, me ke kokua pu e H. W. Kaluahi. Hoike mai o Kaaele no Waioli.

            3. Hapaia ke koho ana i na Elele no ka Ahahui piha ma Honolulu i ka malama o Iune. Kahele no Waioli; Keale kona hope, A. W. Maioho no Koloal S. T. Hapuku kona hope, H.W. Kaluahi no Waimea, o Kamakahelela kona hope. Aponoia.

            5. Na palapala hoopii. Nele.

            6. Na haumana no ke kula Kahunapule ma Honolulu. O Keale ka mea i manaoia. Hoike mai oia i kona makemake loa e hele i ke kula kahuna &c. Kukua ka Aha, a hooholoia, na Rev. A. Pali e ao aku ia ia i na mea naauao, a hiki mai i kela halawai o ka Aha.

            7. Ke koho ana i komite hoike kihapai o keia Aha, ma Honolulu. Kohoia o Rev. J. W. Kamika, Rev. J. H. Mahoe.

            8. Hapaia keia. Ka nupepe Lau Oliva. Hooholoia. E kokua na lala a pau o keia Aha i ka nupepa Lau Oliva, ma na mea e hiki ai, ma ka paipai ana i na kanaka e lawe nui i ka Lau Oliva.

            9. Na kihapai kahu ole. Kuka ia no, aole nae manao hooholo no keia Kumuhana.

            Noi mai o Rev. J. W. Kamika, e koho i wahi komite e kuka pu me Rev. A. Kaukau, kekahi lala o keia Aha, i hookuuia e hoi hou i ka Pae Aina o Nuuhiwa.

            Kohoia o Rev. J. W. Kamika, A. W. Maioho, S. R. Hapuku.

            Noi mai o Kahele e hookuu aku ka Aha ia ia e hoi. Aeia.

            Ma ke noi, hoomaha ka Aha a ka Hora 2 1/2. Pule A. W. Maioho.

            Halawai hou i ka hora i hoopaneeia @ pule o H. W. Kaluahi.

            10. Na uku moku o na Elele e holo ai i ka Aha nui ma Honolulu.

            Hooholoia. E kokua na Ekalesia i na Elele penei; na ka ekalesia o Waioli me Anahola, e kokua i ka elele i kohoia no ia mau ekalesia $5.00. No ko Lihue me Koloa e kokua i ko lakou $5.00. Na ko Waimea e kokua i ko lakou $4.00.

            11. Na dala mahina hou. Kukaia no, aole nae mea i hooholoia.

            Hoike mai ke Komite i kohoia e kuka pu me Rev. A. Kaukau. A aponoia ka hoike. Alaila, ua kohoia Rev. J. H. Mahoe, A. Pali, a me L. Kamika i Komite e waiho aku i keia mau hihia mua o ka Ahahui nui ma Honolulu, i ka malama o Iune e hiki mai ana.

            12. Kahi a me ka manawa e halawai ai ke Aha.

            Hooholoia; aia a hoopanee keia Aha; halawai ma Lihue, a i ole ia, ma Koloa nei, i ka malama o Okatoba.

            Heluhelu mai ke Komite Imihana penei;

            1. Wehewehe Luka, 17:21. "Aia hoi iloko o oukou ke aupuni o ke Akua.

                        Rev. A. Kaukau.

            2. "Heaha la na mea keakea i ka holo mua ana o ko ke Akua aupuni ma Kauai nei? Rev. J. H. Mahoe.

            3. "Heaha la ka hewa ke komo ka Ekalesia iloko o ka aie nui?"

                        Rev. A. Pali.

            4. "Pono anei ke auhau ke aupuni i na waiwai o ka Ekalesia?"

                        A. W. Maioho.

            5. "Pehea la e pau ai ka ona iwaena o ka Lahui?"

            6. "He kumu pono anei e hemo ai ka berita mare, ke loaa kekahi o na mea mare i ka mai lepera, a hookaawaleia i Molokai?"       T. Puuohau.

            7. Roma 7:24. "Auwe hoi au ke kanaka poino! Kawai au e hoopakele ae i ke kino nona keia make." Rev. D. Dole.

            8. "Pehea la e malama iaʻi na maka i mau ai ka ike?"  J. W. Kamika.

            Aponoia ka hoike a ke Komite.

            Hooholoia, e hoopanee keia Aha, a halawai hou, i ka malama o Okatoba, ma kahi a ke Kakauolelo e hai aku ai i na hoa. Pule o Rev. L. Kamika.

            T. Puuohau- Kokua, Kakauolelo.

 

Na Make Emole Ole.

 

            I ka malama o Aperila i hala ae, nui na mea make emo ole ma Honolulu nei.

            I ka la 3 o Aperila, make Miss Maria Okana. He 82 kona mau makahiki; he kumu kula kana oihana, he 46 makahiki kona ao ana i na kaikamahine; a he tausani a oi aku paha kana poe haumana. Hookahi wale no la kona wa mai, a make aku la. ua hele no oia me ka pomaikai.

            I ka la 16 o Aperila, make o Lilikalau@, ma Honolulu nei. He Lunakanawai oia ma Koloa, Kauai. Oia kekahi i ukali i ka Moi hou i kona hele kaapuni i na mokupuni o Kauai, Hawaii, a me Maui. ua loaa iaia ka mai ma Maui; a hoi mai i Honolulu nei, kii koke i ke kauka lapaau, aaole hiki ke hoʻola, a make koke no ia. Nui ka uewa minamina nona maanei, a ma Koloa no hoi.

            I ka la 17 o Aperila, make o Kakina Opio, he moopuna o Kakina makuahine, e noho ana ma Honolulu nei. He 19 kona mau makahiki; he kanaka ikaika, a akamai i ka hana amara, a me ka hana kamana. Ua hele aku i Waianae e hoomaha i kekahi mau la. I kona noho ana ilaila, ua hele e auau iloko o ke kai, a ku kona wawae maluna o kekahi akoakoa oi, he nohu paha, a eha walania koke ia manawa; a mahope pii nui ka eha, a me ka pehu, a komo iloko o ka opu, a me ka puuwai, kona make no ia. Nui wale ka uwe ana o kona makuahine, a me na pili koko, a me na hoalauna he nui wale ma Honolulu nei.

            A i ka la 30 o Aperila, make o Mr Alfred Castle, (Kakela Opio.) He mai "Serofala." ma kekahi wawae. Aole o kana mai kona eha. Ikaika ka manao o na kahuna lapaau e hoomaha i ka eha, a e hoʻola i ka mai, aole nae hiki. Ua pii nui ka mai i ka opu a hiki i ka lolo poo, a pilikia loa. Elua hebedome wale no kona mai a make no.

            He Kakauolelo kana oihana no ka Puuku o ke Aupuni. Elima ona mau makahiki ma kela oihana; a na mahaloia no ka pololei, a me ka maikai o kana malama ʻna i na buke o ka Puuku.

            Eia kekahi mau mea e kaumaha ai na ohana i keia wa. Aia no kana wahine mare, a me ka laua mau keiki elua ma Amerika, me kona mau makua, a me na pili koko e ae. A o Kakela makuakane hoi, ua hala i Kapalakiko.

            I ka la mua o Mei nei, ua akoakoa lehulehu mai na hoaalauna ma ka hale o Kakela Makua, e hoolewa kupapau. O ka Moi kekahi, me naʻlii, a me na Lunamakaainana, a me ka Odd Fellows- ka poe Kinai Ahi, a me ka poe Puhi Ohe.

            Heha la ke ano o ka make emo ole ana o keia mau kanaka opiopio, a ni hoi? Ka inoa he leo ikaika keia i ka poe e manao nui ana i ko ke kino, a manao uuku i ko ka uhane, i hoomakaukau koke lakou e halawai pu me ka Haku.

            He mea hoi paha e paipai i ka Aha kaukanawai, e akoakoaʻna i keia mau la, e hana i ka lakou hana, me ka makau i ke Akua; a i lilo ka Palapala Hemolele i kumu alakai i ko lakou manao, ma na mea e hoomaemae ai, a e hoomahuahua ai keia lahu kanaka ma keia mua aku.

 

He Nane- Heaha ka i makemakeia mamua o ke ola?

            Heaha ka i makauia mamua o ka make?

            Heaha ka i makemakeia e ka poe i oluolu i na mea i loaa mai?

            Heaha ka mea i loaa i ka poe ilihune, a e ili mai ana i ka poe waiwai?

            He aha ka mea i haawiiaʻku e ka mea pi, a i malama ole ia e ka mea hoomaunauna?

            Heaha ka mea a na kanaka a pae e lawe aku ana i ka lua kupapau?

                        Haina- Ka Ole.

 

Ka Haiolelo a Dr. Wythe imua o ke ainaina pule ma Kaumakapili ma ke ahiahi Sabati, hora 7 1/2 o ka la 3 o Mei A. D. 1874.

[Unuhiia a Rev. H. H. Paleka]

 

            Ke manao nei au, he mea paakiki loa ka hoi ana ʻku imua o oukou i ka olelo, ma o ka mahele olelo la. He mea hou loa nei iaʻu. E a no kakou a pau imua i ke alo o ke Akua, aole mea hookahi i koe iloko o keia hale a na kona uhane e hoopili mai i ka olelo ma ka naau o ka poe lohe.

            1 O kekahi mau mea i hoikeia ma ka olelo a ke Akua, he mau mea @ i pili like i na kanaka a pau aole mea hookahi i koe. A eia kekahi o ia mau mea i pili like, "Ua hana mai ke Akua i na kanaka a pau no ke koko hookahi."

            2 O na kumu nui i hoikeiea mai e ke Akua no keia pono, oia keia: Ua haawi mai ke Akua i kana keiki hiwahiwa i ole ai e make ka mea manaoio aku iaia, aka e loaa i ke kanaka ke ola mau loa.

            A eia hoi kekahi, ua haawi mai no ke Akua i ko na aina e i kana keiki i hooilina nona, i kukulu paa ia ʻi ka mauu ʻ, ka hale o Iehova ma na aina e, a e kakahe aku no na kanaka a pau imua ona.

            Ua noho au ma ko oukou aina, he mau pule pokole wale no, aka, he nui nae kuu makemake, a me kuu manaolana i kuu wa kamalii i ka moolelo o keia Pae Aina, a e ike i na mea a pau i hanaia maanei. Ua heluhelu au i ka moolelo o ka oukou poe kumu, a ua manao au o lakou kekahi i huipu no ka puali Kerisiano.

            Iaʻu i hele mai ai ma ko oukou aina nei, aaole au i manao, e lawe mai i ke ana o na lahui kahiko o ke ao nei, a e ana ʻku ia oukou pela, aole au e lawe mai ana ia ana, no ka mea he poe hou oukou i unuhi ia ʻe mai ka poeleele mai a i ka malamalama. He aha oiaio, aole au i ike i ke ano o keia lahui hawaii, aka, eia nae ka mea hilu aʻe e hai aku ai ia oukou, "aole au i ike waka i kekahi ona."

            O ka mea hookahi aʻu i lohe ai no ke kanaka mai no ia o na lahui e. Aka ea, ua ike pono au, eia no iwaena o oukou na kumu e make ai ko oukou lahui, a maluna o ka pono a me ka malama i ke Akua oia hookahi wale no ke kahua e pakele ai. ke ike nei au, eia i waena o oukou ka pono a me ka hewa, a e ake mai ana ia mau mea e lilo aku kekahi o oukou, ina i ka poao, a ina paha i ka hewa.

            Iaʻu i noho ai maanei i keia mau la, ua ike au i na palapala i pai ia a i hoolaha ia no oukou, e pili ana i ka lahu, i ka emi, a ua imi au i na kumu o ia emi ana, a ua manao iho au, e hiki no ke hoopau ia mau kumu, a e ulu hou no keia lahui. Ua maopopo nae iaʻu, he pono no ka i waena o na lahui a pau aole nae e ikeia, ke ole he mea nana e hoopau. He mea maikai ka naauao aka, o ka mea nae i oi loa ʻku ka pono, oia ka naau pono, a me ka maemae. Hookahi alanui wale iho no i ike ia ma ka honua a puni e pono ai ka uhane o ke kanaka, aia ka Uhane o ke Akua e hoano e ahan i ke kanaka a lilo oia i mea hou. Ua ike oukou ia hana ma Hawaii nei, a ua ike oukou i ka loli ana iloko o na makahiki i hala, a ina i hoomau ia mai keia pono, ina ua oi aku ko oukou pomaikai. Ua ike au i kekahi o ko oukou mau kula- ma Lahainaluna au i kekahi wa, mahalo au ia lakou- ua komo au i kekahi mau Halepule, a ua komo no hoi i ke anaina Hma Hilo, mahalo no hoi i ke anaina haipule ma Hilo, mahalo au i ka maluhia. A i ka ike ana i keia mau mea, ua maopopo iaʻu, o ka pomaikai o ka lahui Hawaii. Eia mawaena o ka poe opio a me ka po ui. Ke nee aku nei ka poe kahiko, a mamuli pau lakoua- a eia maluna iho o oukou ka malama ana i ka lahui ma ke kulana hookahi.

            Ina oukou e haawi aku i ko oukou naau i ka Haku ia Iesu Kristo, a ina hoi i ae oukou i ka haawi mai i kona Uhane, alaila, e nee oukou iluna, a i luna ʻe, a i luna loa, a ke noi aloha ʻku nei au ia oukou, mai manao oukou ua lawa keia, aka e imi oukou i ka Haawina a ka Uhane o luna i hana mau oia maluna o oukou.

            O ka makahiki i hala ʻku nei, he makahiki ano nui ia no ke ala ana mai o na hana o keia ano. O koʻu ekalesia kekahi i loaa i keia pomaikai nui, oiai, ua hala kekahi wa loihi me ke ano make, a me he la ia manawa, ua weheia mai na ipuka o ka lani a ua loaa mai na pomaikai uhane. He nui na haneri kanaka mamua e hele auwana ana, a i keia wa, ua hele lakou i na ainaina hoomana. He nui wale o na hale hooinu rama i pani i na puka, na ko lakou mau haku iho no i pani. Iloko o na mahina eono, ua ike au i koʻu ekalesia, ke huli nui nei lakou i ka pono, mai kuhihewa mai oukou naʻu ia hana, aole aka, na ke Akua ia, o ka hua o ka hana, oia kaʻu e hai aku nei, Eia ma ua ekalesia nei oʻu, ua kanaha mau kanaka opio i hele ole i ka hale o ke Akua mamua, a i keia wa, ua hoonaenaeia, a eia lakou ke noho nei ma na wawae o ka Haku o Iesu Kristo

            Eia ma ua ekalesia nei oʻu na poohina. no lakou na makahiki he nui,- ke hana nei aka, mamuaʻku, iloko o na makahiki he 25 aole komo lakou ma kekahi hale hoomana.

            He 40 a oi aku na pokii me koʻu Kula Sabati e hoomaikai ana i ka Haku me ka naau manaoio. A@o, no ka mea, ua ike au i ka mea pomaikai e ka hana a ka uhane o ke Akua ma ke hoopili ana i ka naau hewa o ke kanaka. O ka pomaikai oi nui aʻu e @@ni nei no oukou, e ike oukou i ka hana a ka Uhane.

            O ka ninini ia ana mai o ka uhane ma ka naau o ke kanaka, o ka ke Akua hana ia, a pela e alakai ia ʻi ke kanaka mai ka hewa ʻe a i ka pono. E ae mai oukou iaʻu. E nonoi oukou i ke Akua e haawi mai oia i keia Haawina maikai maluna iho o oukou.

            E ae mai e Hawaii opio e ninini ia ko oukou naau me ka uhane, a na ke Akua ka mea nana e hoopomaikai mai ia kakou. O keia ka mea e pono ai ko oukou lawelawe ana, a o keia mea hookahi no hoi ka mea e pono ai ka lawelawe ana ma na aina e.

            O na hoomana oiaio aʻu i ike ai, ina i loaa ka pono i kekahi e hai ana oia i kona hoa a ma ia mea i laha ai ka pono a me ka malamala ma na aina a pau. Ua hoomaka oukou e haliahli i ka pono i na aina e, oia ka oukou hana keu iloko o keia au malamalama, a he @ke nui koʻu e piha oukou i ae ahi o ka Uhane i hiki ole ai ia oukou ke noho malie. Aia a lawa like i keia Haawina e ike auanei kakou i na la mahope i ka nani o ke Akua.

            He mea oiaio, e hiki mai ana ka pono o ke Akua ma ka honua a puni, a he noi nui koʻu, e kuleana like kakou apau ia pono.

            Aia a holo ka mokuahi mai keia aina ʻkue haalele iho ana au ia oukou aka, aole nae au e poina i na hana o ko oukou aina, e heluhelu ana au i ko oukou mau nupepa a me ka hana a ke Akua iwaena o oukou. Aole au i manao e ku maanei a e ao aku ia oukou, aka, o kuu makemake, e ku au a hoike aku i ka lokomaikai o ke Akua maluna o oukou a pau.

 

HOOMAHA.

 

O na manawa hoomaha heaha ka i olelo ia mai ma Oihana 3:19?

            1. Aole i like ka manao o ka poe haipule no keia pomaikai. Manao kekahi poe, ua pili i ka maha e loaa nei i ke kanaka mahope o ka haalele ana i ka hewa a me ka huli ana mai i ka pono. O kekahi poe ae, i mai lakou, o ka hiki ana mai o Iesu i ka la mahope, ka mea i oleloia.

            A o ke kolu o ka poe, ua manao lakou, o ke au Mesia- ke au e haiia nei ka Euanalio a Kristo, na manawa hoomaha. He haina laula keia haina hope.

            I koʻu manao ana, o ka nininiia ana m@i o ka Uhane Hemolele na manawa hoomaha mai ke alo mai o ka Haku. Ua pili keia haawina i ka mea hookahi; ua pili i ka ohana hale; a ua pili hoi i ka lehulehu.

            Mai ka wa o na Lunaolelo, he nui no na manawa i haawiia mai ai ka Uhane Hemolele.

            Elua haawi nui ia ana mai aʻu i hoomaopopo ai.

            I ke kenetoria 16, i ka wa i hoonaenae iaʻi ka Ekalesia; a i ke Keneturia i halaʻe nei, i ka puke ana mai o ka aoao Mekod to mailoko ae o ka Ekalesia Enelani malalo o ke alakai ana a Ioane Wesele me Geogi Whitefield.

            2 Ka haina ae la keia o ka ninau. Aka nae, i mea e waiwaiiaʻi kakou, e pono ke ninau hou aku, Ua hiki mai anei i waena o ka Lahui Hawaii keia hoomaha ana?

            I ka makahiki 1838, ua ikeia kekahi mea hou ma Hawaii nei, oia hoi ka huli ana mai o na kanaka, mai ko lakou aoao kahiko, a hai i ko lakou manaopaa e lilo i poe kauwa na Iehova. Mai ia manawa a hiki i keia la, ke mau nei ka huli ana mai o kekahi poe

            Hiki ia kakou ke olelo iho, he manawa hoomaha, mai ke alo mai o ka Haku, kela mau makahiki i huli nui mai ai na kanaka i ka pono.

            Aole nae ia ano huli ana ka palena o ka ke Akua hana iloko o ke kanaka.

            Ua like ke aupuni o ke Akua me ke alapii. O ka launa mua ana mai o ka Uhane Hemolelo me ke kanaka, he launa hoike hala ia, a me ka hoohauau hou i ka naau.

            Ke ano nui keia o ko ka Uhane Hemolelel launa ana me na Ekalesia Hawaii, i ka wa i hala. Ka hanau mua keia o ko ke Akua aupuni.

            O ka lua o na hanau, oia ka bapetizo ana o ka Uhane Hemolele i ko ke Akua poe kanaka.

            Me ke ao ana a na Lunaolelo a Iesue, u kauohaia na kanaka e mihi, a e bapetizo iloko o ka inoa o Iesue Kristo, i kalaia mai na hala, a e loaa ia lakou ka haawina o ka Uhane Hemolele. Oih. 2:38.

            O ka mea i ike nui ia iwaena o na Ekalesia Hawaii, oia o ka mihi ana, a me ka bapetizo ana me ka wai; aka, o ka loaa ana o ka Uhane Hemolele, aole i ikeia ia mea. Noke aha la i ike ole ia? Aole no ka pau a o kela haawina maikai, no ka mea, wahi a Petero i ka poe Iudaio;

            "No oukou ka olelo hoo@ana, a no ka oukou poe keiki, a no ka poe i kahi mamao aku, a no na mea a pau a ka Haku. a ko kakou Akua e hua mai ai?" Oih. 2:39.

            Ka mea e kapaia nei ma ka Baibala, he "haawina o ka Uhane Hemolele," he mea ia i pakuiia aku i ka hanau hou ana i lawe. A o ke ano mau o keia haawina, he mea hoopuka, he mana o ke Akua i hoonohoia i loko o ke kanaka haipule e kokua iaia, i ole e luliluli kona manaoio, a ka huli wale.

            Ma kekahi mau episetole a Paulo, ua kapaia na haawina nei he hoailona, he sila.

            O ka launa ana mai o ka Uhane Hemolele ma keia ano ka maha io. Ma ka hanau mua, oia hoi ka hanau hou ana, he mana no malaila,l eia nae, he hapa wale no. O ka hanuu elua, ka hanuu piha a lawa loa ka maka ana.

            3. Ua ikeia i keia manawa, ke kupaa ole o na Ekalesia Hawaii; a ke manao nei au, ke hooheleleiia nei lakou i kumu e imi aku ai kakou i ke AKua iloko o ka pule, a me ka manaoio, no ka hoolou-a mai i ka haawina o ka Uhane Hemolele.

            Ke kuemi hope nei na ekalesia, ua oi aku ka ikaika o ka hoowalewale i ko lakou. O ka mana o ke Akua, ka noho pu ana mai o kona Uhane me kela haipule keia haipule, ka mea wale no e kupaaʻi na Ekalsia.

            Pomaikai ka hoomaopopo na hoahanau i ko lakou hune, a noi ikaika i ke Akua e bapetizo mai ia lakou i ka Uhane Hemolele!

                        J. Bicknell.