Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 19, 9 May 1874 — Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko. [ARTICLE]

Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko.

Kakauia e Hon. J. Nawahi no ke kuokoa.]

No ka pa pono mai o ka makani mamua o makou, nolaila, ua huli makou i luna a i lalo ia mau la, a ma ke 34 o na la, ua ikeia, ua hala ae makou, he 200 mile ma ka akau o Kapalakiko; a no ka pa maikai ana mai o ka makani, ua hooiho makou e komo iloko o ke awa. I keia wa, ua ano olenalena mai la ke kai i ka nana iho, e like me ke awa o Hilo ke nui mai ka wai o Wailuku, pela io no, no ka ikaika o ka iho wai mai uka mai; nolaila, ua lilo ke kai i mea olenalena. I keia wa, ua paapu loa mai la na ano manu a pau oloko o ke awa o Kapalakiko, eia iwaho loa kahi i auwana hele ai, he nani no ia poe manu ke nana aku, keokeo kahi, kikokiko kahi, eleele kahi, nunui kahi, liilii loa hoi kahi, lele kekahi poe iluna, luu hoi kekahi poe ilalo, a o kekahi me he honu la.

A ma ke kakahiaka Sabati, Maraki 29, hora 9 A.M., ua ike pohihihi aku la makou i ka aina, e moe loihi ae ana mamua o makou; he mau haneri mile ma ka aoao maluna a malalo o ka ihu o ka moku o makou e ku lalani mai ana na mauna, mamua kekahi, waha mai la hoi kahi mahope e kiei mai ai. O Kaleponi wale no ia aina a makou e nana aku nei mai luna a lalo. Nana pono aku la makou, a ike i kekahi puu kiekie e ku ana i kapakahakai, e aiai mai ana na hale oluna; he mau hale kukui malamalama ia o Point Rayes ka inoa oia wahi

Mai ka hora 10 a hiki i ke ahiahi, ua ike pinepine makou i na Sila, he poe ano like lakou me na ilio, e au ana iloko o ke kai. He ano papau ke kai o keia wahi a makou e holo nei, no ka mea he ano popoi iho ka ale mehe nalu la. Ma ka hora 2 ae, ka aloʻna makou ma ke alo o ua hale kukui nei, a hooiho aku la ka moku o makou i lalo e komo i Kapalakiko; a i ka nana aku me he la he 30 paha na mile ko makou kaawale mai ke kulanakauhale mai. Ma koʻu nanaina aku uliuli maikai na mauna, e kuku mai ana na laau paina iluna o na puu, a ilalo hoi o na awawa, ma kahi a makou e holo aku nei. Ike aku la no hoi makou i na moke he lehulehu wale, e hoopuka mai ana, a e hookomo aku ana mamua o makou; a ia huli ana ae ma ka aoao hema, ikeia aku la kekahi mau mokupuni liilii kiekie, e kuku lalani ana, he 25 paha mile ko lakou kaawale aku iwaho o ka aina mai ke awa mai o Kapalakiko, Farralones ia pae moku, elua keia mau mokupuni he mau hale kukui ko luna.

Mahope iho o ka hora 5 P M., ua kaa pono loa ae la makou mamua pono o ke awa e hookomo aku ai, me he la he elua a oi ae paha na mile ke kaawale mai ka Puka Gula mai, (Golden Gate,) oia ka inoa o kahi haiki o ka wai e hookomo aku ai na moku mawaena o na lae aina. Ma ka aoao akau o kahi e komo aku, he mauna kiekie, me na kualapa a me na oawaʻwa; a maluna o kekahi o keia mau kualapa kiekie e ku ana ma kahakai, he hale kukui; a maloko iho o kekahi wahi lae malalo iho o na hale kukui nei, oia kahi e ku ana na moku Pailaka. Ma ka aoao hema hoi, he aina ahua a ano palahalaha hoi, e moe loihi aku ana i ka hema.

I nei wa, ua ike maopopo loa ia aku la o Ciiff Houae, he hale nui ia e ku ana i ka--hakai, ma ka aoao hema o ka Puka Gula; oiai hoi kahi e hoonanea ai ka poe i hele mai, mai ke kulanakauhale ma o Kapalaki-* ko, e makaikai i na liona opiopio o ke kai, oia hoi na sila he lehulehu wale, e noho ana maluna o na moku pohaku liilii mawaho mai o kahi e ana ua hale la. E ike ia aku no hoi na papu e kuku mai ana mamua pono o kahi e hookomo aku; hookahi wahi papu maluna o kau wahi mokupuni e kaawale iki aku ana iwaena o ka muliwai;

a o ka papu nui ae, e ku ana oia ma Lae Papu, (Fort Point) ma kahakai o Presidio, kahi noho o na koa kiai a me ka poe Puhi One o ke Aupuni ma ka mokuaina o Kaleponi. Maluna aku o na ahua, e ikeia aku ai ke aiai mai o na kia mabala he lehu lehu wale e kuku mai ana iluna o Lone Mountain a me Laurel Hill, me he kulanakauhale la e kuku ana iluna o na puu, a uhi iho la ilalo o na awawa, a malolo hoi o ka uliuli o na lau laau paina. He mau pa Ilina noia e ku kaawale iki mai ana mawaho mai o ke kulanakauhale. Ia wa no, ike maopopoia'ku la kahi moku kialua, eia ka o ka moku kialua Pailaka Helu 2, e kii mai ana ia makou; a o ko makou poholua iho la no ia, mea ia mamao loa, he mau minute pokole wale no, hanuu ana ka ale o ua wahi moku nei ma ko makou aoao, aohe i kana mai ua mea he holo, he aha la ka holo o ko kakou mau kuni nei, ke hoohalikelikeia me ia la; aole no hoi kau o ka holo hooponopono mai, he hele uluulu loa no, me he la i ka'u nana aku, e hookui mai ana no i ka moku o makou, eia ka aole. I ka'u hoomaopopo aku, me he la elua wale no anana ke kaawale mawaena o makou, mamua o ka huli ana aku o ua wahi moku Pailaka nei mai o makou aku; Iloko o na minuke pokole loa, ua lele iho la ke pailaka me hookahi sela iluna o kahi waapa uuku, a pilikoke mai la i ka moku o makou, pii mai la ke pailaka, a huli hoi aku la kahi sela, a emoole, loaa koke mai la no i kahi moku, hukia ae la iluna, a o ka huli aku la no ia o ua wahi moku nei, e alualu ana he moku hou aku. Ma keia mea, ua

oi loa aku ka eleu a me ka hikiwawe o ko laila mau pailaka mamua o ko anei nei. Ia kau ana mai no o ke Pailaka, o ke kuea ae la no ia o na (la), a o ka hoohuli koke ae la no ia o makou e hookomo i ke awa, he ano papau a ololi hoi kahi kupono e hookomo aku ai, e mimilo ana ka wai me na nalu liilii e popoi ana ma ka aoao akau o ka moku o makou, e huki ana ka wai o ka muliwai i kai, no ka mea, ua hoomaka ke emi ana o ke kai, aka, no ka ikaika launa ole o ka makani mahope ponoi mai o makou, nolaila, ua lilo ka (nana) o ka wai i ole i ka holo o ka moku. Ia makou no a kaalo ae ma ke alo o Lae Papu, ua ike ponoia aku la na hale ma ka aoao komohana o Kapalakiko; ua uhi paapuia na puu a me na awawa e na hale, aka he ano hoowahawaha aku la wau i keia aoao o ke kulanakauhale no ke ku iluna o na puu, a me na awawa, eia ka he nani loa ia mau wahi ke lele'ku i uka. Aole i pau.