Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 20, 16 May 1874 — Page 1

Page PDF (1.54 MB)

This text was transcribed by:  Jayden Galamgam
This work is dedicated to:  My Family

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XIII. HELU 20.

HONOLULU, POAONO, MEI 16, 1874.

NA HELU A PAU 650.

 

E PAU NA PUPUPU KAHIKO

 

E pani me na Hale Laau!

 

PAPA, PAPA, PAPA!

O KELA ME KEIA ANO,

A ME

NA LAKO KUKULU HALE

O KELA ME KEIA ANO, MA KA PA-PAPA OS.G. WAILA MA!

KIHI O

ALANUI PAPU me ALANUI MOIWAHINE, no ke Kumukuai HAAHAA LOA! ae like ka nui me ka makemake.

 

LAAU NOUAIKI!

NA LAAU KAOLA, NA PAPA MANOANOA, NA PAPA HELE, NA KUA, AAHO, AAHO LIILII, &C

 

LAAU ULAULA!

NA LAAU KAOLA, NA PAPA MANOANOA, NA PAPA HELE, NA KUA, AAHO, POU, AAHO LIILII, MOLINA, &c.

Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula, Na Puka Hale, o na ano a pau, Na Puka Aninni, o na ano a pau, Na Olepelepe Puka, o na ano a pau.

 

Pepa Hale me na Lihilihi.

 

NA LAKA PUKA

NA AMI-PUKA, NA AMI-PUKA LIILII, NA KUI NAO.

 

PENA, AILA-PENA, VANIKI, WAI HOOMALOO.

 

PAAKAI HELU 1,

O PUULOA.

            E lawe wale ia no na mea i kuai ia mai kela Pa Papa aku a i kahi o ka mea kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na Awa o kela Papaina e like me ka aelike.

 

            @ @ @ Keena o ke @ @ "KILAUEA,' @ @ @ Merchant, Kapena.

S. G. Waila ma.

 

NA KAAO KUPANAHA

O GEREMANIA.

NO NA KAMALII GULA!

[Unuhiia no "Ke Kuokoa."]

HELU 1.

 

            I KELA wa kahiko i hala, aia hoi, e noho ana kekahi mau wahi hapanea ilihune, he kane a he wahine. Aohe a laua wahi mea e ae o keia noho honua ana, o kahi pupupu hale wale no, a o ko laua ola, ua loaa mai ka laua lawaia ana aku. Aka, i kekahi la, i ka wa a kahi hapauea kane e noho ana ma kapakai, me ka upena kaee, aia hoi, i kona hookuu ana iho ilalo, hei koke ae la he Ia Gula.

            Aia nae i ua wahi hapauea nei e na pono ana i ke ano o ka ia me ka haohao, puiwa ae la oia i ka leo i pae mai, me kona manao ole nae he leo ia no ka ia mai, i ka i ana ae, "E lohe ana anei oe e ke kanaka lawaia, e kiola hou aku oe ia'u iloko o ke kai, a na'u e hoano e ae i kou wahi pupupu hale i Halealii maikai." Pane iho ke kanaka lawaia, "Heaha ka pono o ia Halealii nani, in a aole a'u mea e ai ai?" I mai la ka ia, "Aia no paha i kou malama pono, no ka mea, e loaa ana ia oe iloko o ka Halealii he hale ia, a i kou wa e wehe ae ai, e ike iho auanei oe, ua hele a piha pono na pa i ka ia o na ano a pau, a oi wale aku mawaho o ka paleua o kou makemake."

            Pane aku la ua wahi hapauea lawaia nei, "Ina he oiaio kena olelo au, alaila, e ko ana kau noi no kuu hookuu ana'ku ia oe," I mai ka ia, "Ae, pela no, aka, hookahi wale no kumu e pomaikai ai oe. e huna loa oe i na mea a pau o keia honua, a mai hoike aku oe i kahi i loaa mai ai o kou pomaikai, no ka mea, in a oe e kamailio aku ana ia hai, e nele ana oe i na pomaikai a pau, a e nalowale koke ana iloko o ka wa pokole."

            A ma keia leo, hookuu hou aku la ka lawaia i ua ia kupanaha nei iloko o ke kai, a hoi aku la i kona hale me ka manao hoomaloka. Aia nae i kona hooea ana aku, ike aku la oia, he Halealii nani ke ku ana ma ke kahua kahi i ku ai o ko laua wahi pupupu hale, aia hoi, mohala maikai ae la ka omaka o kona manao kanalua, a haka pono aku la i na nani imua on a. A i kona hiki ana aku i ka ipuka, ike aku la oia i kana wahi hapauea wahine, e noho ana iloko o kekahi rumi nui a nani hoi, e huli pono mai ana imua on a, ua hele wale a

            "Hao na kepa ka hau o Lihua," i ka mea o ka hooui launa ole. Aka, me kona hanohano nui, ua ku mai la oia iluna, a ninau mai la i kana lawaia, "E ke kane, pehea la i hiki mai ai keia mau mea a pau? He keu o ka nani!"

            Ku iho la ua wahi lawaia nei, a pane aku, "Ae, ua mahalo loa no hoi an, aka, ua pololi loa ia nae au, nolaila, e hoomakaukau koke mai oe i wahi ai ua'u." Pane mai ka wahine, "Aohe a'u mea e haawi aku ai ia oe, a ua maopopo no hoi ia'u, mahea la kahi e loaa ai iloko o keia hale hou!"

            Pane aku ke kane me ke ano hookohukohu, "O! aia no na mea ai a pau maloko aku o kela kuono, e wehe koke aku, a e loaa no na mea ai malaila."

            A i ka wehe io ana aku no o ka wahine, ike aku la oia, e waiho mai ana na mea ono, na io hipi, na hua ai a me ka wahi momona.

            I ka ike ana aku hoi o ua wahine nei i keia mau mea a pau, hooho ae la oia, "Heaha aku la on a mau mea i koe au e makemake ai, e kuu mea aloha?" Ia manawa, aole ke kane i pane aku, aka, o ko laua hoomaka koke iho la no ia e paina.

            Oiai nae laua e paina ana, ke nalu wale la no oloko o ka wahine, no kahi i loaa mai ai ia mau mea a pau. A oiai laua e nanea ana mahope iho o ka maona ana, ninau mai la ka wahine. "E kuu kane, mai hea mai la i loaa mai ai keia mau mea a pau ia kaua?" Pane aku la ke kane, "Mai ninau mai oe ia'u! E ai kaua i ka mea i loaa, a e noho kaua me ka hanohano iloko o keia nani. Aole au e hoike aku ana ia oe, no ka mea, ina wau e hai aku i ka mea huna ia oe, a i kekahi mea e ae paha, alaila, e lele koke aku no keia mau pomaikai."

            A no keia olelo a ke kane, hookeekee loa hoi kahi wahine imi apa i ka pomaikai i loaa wale, a i mai la," Ina pela, ke hoole paa nei au, aohe o'u makemake i keia mau mea a pau, ke ole au e lohe i kahi i loaa mai ai o keia mau mea!"

            Mai ia manawa mai, ua hoouluhua mau na wahi luahine hooui nei i kana kane, e koi mau ana i ka po a me ke ao, aole no hoi he loaa ia laua o ka noho oluolu ana iloko o na la a pau. A mahope loa iho, ua ku a uluhua loa keia, no ka hoonaukiuki mau a kahi wahine, nolaila, i aku la oia, "Heaha la hoi kana, e hoike ana no au ia oe, a e nele pu ana no hoi kaua i na mea a pau, a e hooikaika palupalu hou ana kaua i ka imi ana i wahi e loaa mai ai no ko kaua mau ola. Aka, ua oi loa aku nae ka maikai, in a e laweia keia mau mea a pau, a lawe pu ia hoi me ko kaua mau ola, alaila, e aho ia mamua o keia noho inea ana, nolaila, o keia mau pomaikai a pau, ua loaa no ia mai ka Ia Gula mai i hei i ka'u upena, a hookuu hou ia aku e a'u iloko o ke kai."

            Aole no i pau loa ae na huaolelo ana e kamailio ana i ka wahine, o ka nalowale honua aku la no ia o na mea nani a pau, a hoi hou iho la laua nei a kahi pupupu hale kahiko.

            Nalowale aku la na pono hou, hoi iho la laua e like me ko laua mau kulana mua, e noho inea ana i ka po me ke ao. A no keia mea, pane aku kahi hapauea kane, "Kupanaha no paha oe, o ka pono hoi i loaa ia kaua ma ka'u imi ana, a mamuli o kau hana Iapuwale, ua lele aku ia mau pono mai o kaua aku, a ike hou kauala i na pilikia he nui, aole no o oe, owau ka hoi o ka mea nana e imi i pono no kaua." Pane mai kahi hapauea wahine naaupo, me ke oi iho o kona kina, "Heaha no la auanei ka hewa, ua olelo aku auanei au ia oe e, e hele oe a lawe mai ia pono pau wale, me ko kaua kamailio pu ole mamua. Ka i no i ae aku au ia oe e hele i ka lawaia, a o ka ia no kau mea e lawe mai ai, eia ka auanei he hookuu hou aku kau iloko o ke kai, a oia pomaikai pau wale kau mea e lawe mai ai!" Pane mai ke kane, "E ka wahine, he pomaikai mau loa ia no kaua, in a hoi he wahine nei oe no ka pono."

            A no ka pau ole o ko kahi hapauea kane minamina no na pono i nale aku, a no ua pilikia i loaa mai ia laua, no ka mea, ua nalowale aku la ka mea e noho nanea ai laua, a he ai wale no, nolaila, lana ae la kona manao e hele hou i kana hana lawaia.

            Aia nae i kona iho ana a hiki i kahakai, a ma kahi no hoi ana i kaee mua ai i kana wahi upena, hei hou ae la no na wahi Ia Gula nei, a pane koke mai la no, "A! e hookuu hou mai oe ia'u, a e hoihoi hou aku no au ia oe i ko Halealii nani a me na lako a pau;aka, o ka malama pono wale no o ka waha i ka hai ana aku i ka mea huna, a in a no oe e hai hou ana, e nele hou ana no oe i ka pomaikai."

            "E malama loa ana au," wahi a ka lawaia, a hoolei hou aku la i ka Ia Gula iloko o ke kai.

            Ia laua e kamailio nei, aia hoi, o ka Halealii nani keia i nalowale ai, ua hoea hou ae la me kona nani hiwahiwa, a ku ana ma kona kahua i ku mua ai. Nana aku no ka hoi oe i ua wahi luahine nei, makena no ka hoi ua mea he olioli. A o ka mea kupanaha loa no ka hoi iaia, o ka hoopau ole i kona manao ninau no kahi i loaa mai ai keia pomaikai.

            Mahope iho no o ka hala ana o na la elua o ka loaa ana ia laua o keia hanohano, hooulahua hou aku la no ua wahi luahine nei i kana wahi hapauea kane, no kahi i loaa mai ai o keia pomaikai. A no kona pakela koikoi pinepine mai e hai aku a me ka hoonaukiuki maoli mai i ke kane, aia hoi, iloko o ka wa huhu ulupuni o ke kane, hai aku la oia i ka mea huna.

            I ka wa no a ke kane i puana ae ai e hai aku i ka luahine hoouluhua, aia hoi, pau aku na mea nani a ua wahi luahine nei e hakali ai i ka nalowale, a o ka laua mea i ike, ua hoi hou iho laua a ko laua kulana hapauea, a e noho ana iloko o kahi hale pupupu kahiko.

            A no keia mea, ukiuki loa iho la kahi kane, a pane aku la i kahi luahine wahine, "Ike iho la nae oe i ka hua o kau hana, e mana ana i ko opu e hakahaka i ka pololi." Pane mai ua wahi luahine hoouluhua nei, me ke ano hoonaikola, "Heaha no la ka hewa, no ka mea, ua ahona au ke noho waiwai ole, mamua o ka ike ole ana i kahi i loaa mai ai o ia mau waiwai, no ka mea, e eha mau ia ana ko'u manao i na wa a pau, no ka nalu ana i kahi i loaa mai ai o ia mau pono."

            Hoka hou loa iho la laua nei, aka, manao ae la no kahi elemakule e hoohune hou no i kana hana o ka lawaia. Iho hou aku la ia, a no ka pakela pomaikai maoli no, hei hou mai la no ua wahi ia gula nei, o ke kolu ia. Pane ae la oia. "Auhea oe, ke ike nei au ua nawaliwali, a e haule ana au iloko o kou mau lima, nolaila, e lawe oe ia'u i kou hale. a e okioki iho ia'u i na apana eono; i elua oia mau apana na ko wahine e ai, i elua na ko lio, i elua nau e kanu iho ilalo o ka lepo, alaila, e pomaikai oe."

            Hopu iho la keia i ua ia nei, a hoihoi aku la a hiki i ka hale, a hana iho la no hoi e like me ka mea i kuhikihiia. Ua ike ia hoi mai na apana elua i kanuia'i ilalo o ka lepo, ua ulu mai elua mau opu lilia; a mai na apana mai elua i haawiia ai na ka lio wahine e ai, ua hanau mai elua mau keiki lio gula; a mai na apana mai hoi i haawiia ai na ua wahi luahine nei, ua hanau mai la elua mau keiki gula.

            Pii ae la ka nui o na keiki a mahuahua, a pii pu ae la no hoi me ko laua nani; aia pu hoi me laua na lilia a me na lio gula. A i kekahi la, nonoi aku la ua mau keiki nei i ka makuakane, i ka ana'ku, "E Papa, e ae mai oe ia maua, e kau maua maluna o na lio gula o mana, a e hele makaikai eku i ko ke ao nei a pau."

(Aole i pau).

 

NA OLELO HOONANEA!

            Aia i kekahi wa kahiko, e noho ana kekahi mau makua me ka laua mau keiki, a aia pu malaila kekahi malihini i hele mai e makikai, maluna o ka papaaina. Ia lakou e noho ana e ai, kani ana ka hora 12, a ike aku la ua malihini nei i ka hamama ana mai o ka puka, a oili mai ana he keiki ua punia i ke keokeo me he kanaka make la, a na aahuia oia i ke kahiko keokeo; aole oia i aui ae i o a i nei, aka, hele pololei aku la oia i kekahi keena e aku. Aohe i liuliu aku, hoea hou mai ana oia me ka palanehe ole, a hoi hou aku la no a komo ma ka puka ana i hoea mua mai ai i ke kani ana o ka wati. He elua a ekolu la o ka hana pinepine ana penei, nolaila, haohao ka malihini, a ninau okoa aku la i ka mea hale, "Nawai la kela keiki e puka pinepine mai nei ma kela puka i na awakea a pau?" Pane mai ka mukakane, "Aole loa au ike, aole no hoi i hiki ia'u ke hoike aku i ka mea nana ia keiki." Nolaila, i kekahi la hou mai mahope, i ka wa i puka mai ai o na keiki make la, aia hoi, kuhikuhi ae la ka malihini, i ka i ana aku," Aia ua keiki nei la ke hele ae la." Aole nae he ike iki o ka makuakane a me ka makuahine, oki loa aku hoi kamalii. Nolaila, ke okoe ae la no na malihini nei, a hele aku la a kiei ma ka puka o ka rumi a ia la i komo aku ai, a o ko ianei ike aku la ao ia, e ohuihui ana ke keiki make mawaena o ke kowa o ka papahele; a ike nae kela i ka malu ana iho o ke aka o ka malihini, o kona nalowale hoaua iho la no ia. A no ke ano eehia o ka malihini. kakali iho la oia no kekahi mau minute, a mahope hahai aku la oia i ke ano o ke keiki ana i ike ai. Ia manawa puoho mai la ka makuahine, a olelo mai. "A! o kuu keikikane aku la na, ka mea i make iloko o eha hebedoma aku nei i hala." Ia manawa, hele aku la lakou nei a ina ke kowa o ka papahele, kahi i ikea ai, e ohuihui ana. Ia manawa, wawahi iho la lakou nei ma ia wahi, a loaa iho loa elua hapawa'u, oia no na mea a ua keiki la i houliuli ai i ka wa a kona makuahine i haawi aku ai nana i mea kokua i ka poe ilihune. Na na keiki nei no hoi ka olelo i kona wa e ola ana, " he hiki ke kuaina kekahi o keia mea ona mau paa berena." a nolaila paha oia i hoana e ai ia mau hapawalu, a walewale paha oia, poholo ai ma ke kowa o ka papahele; a no ia kumu ana i hoana e ai i kana mau peni, aole paha oia i nea lealea iki iloko o kona luakupapau, no kona minamina loa i kela mau hapawalu, no ia mea i na la a pau, ua hoi mau mai olia. I ka loaa ana i na makua o ua mau hapawalu nei, a haawiia na ka poe ilihune, aole no i ike nou ia ke kino wailua o ua keiki nei e hoi hou mai ana.

            ina paha o keia ike ana a ma Hawaii nei, o ka olelo ia iho la no ia, "ua lapu o mua," a o ke kaulana loa aku no ia, a lilo i mea keau nui ia.

 

Make i Aloha ia.

            E ke Kuokoa; Aloha oe:

            E oluolu oe a me na keiki hoonoho hua olu o Leiwalo, i kela mau hua e kau iki ae i ka noni oia hoi, "Make i Aloha ia." Ua make o Beniamina Halalo, ma ka la 22 o Maraki 1874. Ua mareia maua e Kahookui, @ o Ia, ma ka malama o Aperila, M H 1851. He 23 ka nui o na makahiki o ko maua noho pu ana ma keia kaua, a kau aku la ka luhi a ke kai iaia, a moe aku la i ka hale halau loa a ka makani. Aloha ino. Ma ka la 24 o Mei, 1868 ua lilo oia i hoahanau no ka ekalesia o Lihue, i ke au o R-O J. Waiamau Ke noho nei au me na keiki a maua, me ka ai i ka ia he U n a me ka Alamihi A no ka nui o ke aloha. na haku iho au i wahi kanikau uona, a oia keia malalo iho:

                        He Kanikau No Beniamina Halalo.

Kuu kane-e, Kuu kane hou,   

Kuu kane mai ka ua lihau i ke oho o ke kukui,

Mai ka moena haunu ole o ka nahele ke moe

Moe hoolono i ka nehe a ke kai o Halanokawao,

Wawa loko kupinai i ko aloha,           

Ua momoku i ka pili a Maua o lelemaopu,

Ke wawa nei i ka pihe make i Kauikapahu,

Olo ka makena uwe i Hukua,

Hui aku la me kini a ka po i Hiialo.

Lele ke ea pau loa o kuu kane i o Olepau,

Pau ka pili ana a maua me kuu kane,

            Auwe ka mea aloha o ke kane-a.

Kuu kane makani puahiohio,

Ua lilo me Mokulehu i ka nahele,

Hele palamimo ia i nalo iho nei,

Me ka lewanuu i ka lewalaui,

Iloko o ka punohu o ke ao kaa lelewa,

I kana kainuu kai aweawe,

Ke hele la oe i kukulu o Kahiki,

Hiki ka pihe ka lono na make,

Kaa ka makena uwe i ke ahiahi,

Aloha kou kane i ka ua a ka lipoa,

He ua he waimaea no ka pae opua i ke kai

Aloha ke koi o Kalapaki i ka uwe me he kanaka la.

Aohe kanaka, he leo kupinai maikakai,

            Auwe kou kane-e.

Kuu kane i ke anu o ka manna,

Papuu aku ai mana i ke anu a ke kehau,

Hoopumehana i ke kapa o ke ahi,

Kuu kane mai ka maile hihi i ka nahele,

E hehi ana ka ua iluna o ka laau

E wehe mai ana i ke oho o ka palai,

Kuu kane mai ka wai o Waiehi,

O ia kuahiwi a ke aloha i noho ai.

Aloha no ia wahi a kaua e noho ai,

Kuu kane mai ka luna o Hamaualau,

Hoomaha aku kaua i Kaiholepe,

E noui ana i ke ala o ka Lauae,

Kuu kane mai ka uka o Kumau,

O ia uka panoa kanaka ole,

Hoolaukahaka i na keiki,

            Auwe kuu kane-e.

Kuu kane i ka wai o Waiawaawa,

Ka wai kahiko i ka pua o ka lehua,

Aloha no ia wahi a kaua e noho ai,

Kuu kane mai ka wai o Opeopeilio,

I piiia e maua ke kula o Kahalapala,

Haia ia la pololi o maua me kuu kane,

Kuu kane i ke kula o Waikoekoe,

I pili kooloa ai kaua me ka ihu no,

Ke aloha nei au ia kaua,

Kuu kane mai ka lai o Poo,

Mai ka nahele aala o ka hala,

Aloha ia wahi a kaua e hele ai me na keiki

            Auwe kuu kane-e.

Kuu kane mai ka wa hou ole,

Mai ka wa keiki hookahi a lehulehu,

Kou kane mai ke kula o Lihue,

Kuu kane mai ka wai o Kahuila,

Aloha ka leo o ke oeoe i ka i mai e ua ao,

Kuu kane mai ka hana hoolohi a ka haole,

Aohe kane he hoa pili i ka ua me ka la,

Kuu kane mai ka ili maneo i ka lau-ko,

Mai ka la kulili mai i ke kula,

Kuu kane mai ka malu kokui o Paiaa,

E aa ana i ke aloha o ke kane ua hala,

Kuu kane mai ke kula o Nuhou,

E imi aku ai i ke ala o ka pono,

Kuu kane mai ke kahi o Mokueo,

Mai ka makani anu he kiu,

            Auwe kuu kane-e.

Kuu kane mai ka ia a ka makani i lawe mai

Ma kai ka ia ma uka na kanaka,

Kuu kane mai ke kahi hone o Kalapaki,

I awe hone i ka poli o ke hoa mehe ipo 'Ia

Kuu kane mai  ka malu hau o Kahiena,

Ena ka uhane nalo i ka polikua a Kane,

He kane he ipo na Kaonokiokala,

Akahi la a ko aloha i hiki mai ai,

Hiki mai ka ua he alele na ka waimaka,

Aloha kuu kane ma ka makani he Ulumano

Mai ka ua lei kokuala i ke pili,

            Auwe kuu kane-e,

                        MISS MAKIA, HALALO.

Kuu kane i ka uka o Opeula,

Mai ka ua nihi ae i ka lau o ka Ohia,

E nana ana ka uhane i ke oho o ka Palai,

I ka lohe maikai i ka nahele,

Hele ka uhane i ke kula o Halola,

E kui ana i na lehua o Punane,

Kuu kane mai ka lai o Puarose,

E nana ana i ka nani o Kuhiau,

E hoohe ana i ka hekili pa malo o Nawliwili,

Wilia iho nei an e ko aloha                 

Aloha ka wai o Kalehau o Lelemoopu,

Kahi a kaua e holo ai i ka ua me ka la,

            Auwe kuu kane-e.

                        NIA KEKUNAE

Kuu makuakane mai ka wai o Wailaau,

Mai ke one one kanaka o Kaaihonu,

Mai ka piha kanaka la o ka uwapo,

Kuu makuakane i kehu kai o Paukini,

Aloha ia kai a kaua e au ai,

Kuu makuakane mai ke kai o Mokolea,

Kuu makuakane mai ka ia a ka ihu,

Kii makuakane aloha nui pau ole,

Kuu makuakane mai ke one o Pakaalana,

Kuu makuakane mai ka ia a ka luhiluhi,

Kuu makuakane mai ka ia eli i ke one,

Kuu makuakane mai ke kai o Punamoe,

Moe aoao pu no me ko kino wailua,

Kuu makuakane mai na nalu hai lua o Palani,

Aloha ia kai a kaua e alo ai,               

Kuu makuakane mai ka ia i ke iho o ka waa,

Kuu makuakane i ke kai o Kukii,       

Oia kai aloha hula i ka ihu o na moku,

Kuu makuakane aloha nui ua hala iho nei

Ua lawe o'u kaikaina i ka makua la lilo,

Ke huli nei au i o'u kaikaina aohe e loaa,

Ua lawe i ka Pa-pa o makou la lilo,

Kuu makuakane mai ke kai awili o Kaae,

Kuu makuakane mai ke one laula o Papaloa,

Mai ka wai huihui noi o Koenaawa,  

O ia wai kahiko i ka pua o ke koolau,

Lalau ae au o ko kino wailua aohe e loaa,

Kuu makuakane mai ke anu a ka waikai,

Mai ka ipo aloha a ka makani he kiu,

Aloha mai nei ia'u ke kai o Kalapaki,

I ke kai hone i ka poli me he ipo la,

Me he ipo la ke aloha o kuu makuakane,

I ke kau nui i kuu manawa ka alo ae,

Ato ae Mokuea i kehu a ke kai,

Makukoi loko i ke aloha o ka makua,

Paumaele hihia i ka minamina,

Kuu makuakane i ka hu kai o Kapukaulua,

Mai ke anuenue pio i ke ahiahi,

Ahi loko maee'e i ko aleha,

Huila anapu ka leo i Kanikapihe,

He pihe he lono make no Papa ua hala,

Hale aku la i ke ala a ke Kuukuuleiaula,

I ke alanui hiki ole i ke kaua aku,

Mai ka pali kahiko i ka ihu lio,

Kuu makuakane mai ka ia hoike kanaka o Halauakawao,

Wawa a ke kai o Mapu me he kanaka la,

            Auwe kuu makuakane-a.

                        PU KALAUOKONA.

Kanikau la he aloha,

Nou no e Halalo,

Ua hala e aku oe,

I ke ala hoi ole mai,

Noho iho nei makou,

Me ka n me ka minamina,

Nou ka ke uhane,

I niau hele iho nei,

I ka pili o ke aumoe,

I ka olu o ke ahiahi,

I ka pili o ke aumoe,

Moe au a huli ae,

Aole ma ka puia,

Aia paha ka uhane,

I ka lae o Kuku,

E kilohi ana i ka nani,

I ke kai o Mokueo,

He uhane la he aloha,

Nou no e ka makua,

Aia paha ka uhane,

I ka luna o Kuhiau,

Noho nani mai ka uhane,

I ke kula o Nehoa,

Hoolai mai ka uhane,

I ka luna o Puarose,

E kilohi ana ka uhane,

I ka wai o Kahuila,

            Auwe kuu makuakane-a.

                        MERE KANAOA.

Kanikau la he aloha,

Nou no la e Papa,

Aia paha ka uhana,

Me Lilinoa i ka uka,

He aloha no makou,

Na keiki a pau,

Lia wale no ka uhane,

I ka wai o Koiahi.

Ua ahi wela kou kino,

I ka mea nui he aloha,

He aloha no ka uhane,

I nane hele iho nei,

Ma ke alanui uwea,

Ma ka haka olewalewa,

            Awue kuu makuakane-a.

                        SUKANA KAUALILILEHUA.

W.H. Kahimoku, Kakauolelo.

Nawiliwili, Kauai, Aper 10, 1874.