Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 21, 23 May 1874 — KE AU O KA LAKAUA. Na hana o ka Ahaolelo. [ARTICLE]

KE AU O KA LAKAUA.

Na hana o ka Ahaolelo.

La HiiNA 13. Mei 14.—Hoomakaia ka h«na e like me ka maa, Helaheluia raai be mau hoopii no Hooo lulu oei, e hoololiia kekahi maa raia o ka makeke kuai ia, a i awa ku moku ooa » na mea a pau o Hooolola Ma ke noi a Mi Kaai, oa hapai hou ia ka ooonoo oka rula hou i hooholoia ai mehi* nei a ma ka ooonoo ana, ua hoopanee loa ia. Hoike naai ka hapa nui o ke Komile Malama 0!a e waiho ma ka papa ika hoopii e hoihoiia na mai lepera mai Kalawao mai. A o Mi Martina hoi ma ka aoao e ae aku ika hoopii. Ae ia ka hoike aka hapa oui. Na ia KomUe hookahi no, e waiho ana ka hapa nui o ke Komite ika hoopii e kukulu i mau hale mai lepera ma na mokupuni pakahi ina ka papa, aoMi Martin hoi ma ka aoao kokua ika bila e kukolu ana i maa halemai lepera. Waihoia ma ka papa. Na ia K*miite hookahi uo, e waiho ana i ka hoopii kue i ke Kauka oka Halemai Moiwahine ma ka papa. Aeia. Hoolaha mai o Hon. Martiu he bila e paps aua ike kalewa mea 000. N T a Mi Martin opio i heluhelu mua inai i ka biia e hoemi ai ina auhau iio ame ka ineeUla ilio. Na Mi Moehouun i heleuhelu maa mii i ka hoololi ona Pauku 21 ame 34 oke Kumuka□awai. Na Mi Kaai» he bila e hoomahuahua ana i ka uku hoopai no na poe ona rama. Na Mi Kaai, he bila e hookuu akea ana ina kauak& e iuu rama. Na Mi Koakanu, i hoolaha mai he bila e hoololi ai i ke kuai ana oka opiana. Na Mi Kaai he t bila e hookaawale oi i hookahi hikini opii uma ma ka $15.000. Na Mi Kaukaha he ! olelo hooholo e hookaawale ana i $15.000 uo na lilo okm Ahaolelo 1374. Ae ii Na Mi Kaukaha he bila e hooloh ai i ke kanawai no ka helu ana. Na Mi Kepoikai i heluhelu mua mai i ka biia e hoololi ai i ka P pa Ola Hawaii. ka uoonoo no ka hoololi oka Paaku22 o ke Kumukanawai. Makemake o M» N iwahi e kiola aku kahi mahope ike Keiki Alii Leleiohoku. Kauohaia e pai ka hoololi. Hupaiia ka bila e hoole ana i na mare aoa o n;i wahine Hawaii mo na pake, a hooholoia e kakau poepoe. Hoopaoee. La. llaka. 14. Mei 15.—Hoomaka e like me ka mau.

Heluhiluia he palapala hoopii na uahaole he 80 o Honolulu e kao am i ka bila haua 9 horu. JLilo hale ika hoopaapia, a kamailio o Kaai, Aholo, H;iupu, ma ka hoopanee loa ; a o Moehoma, Kaok iha t Komoikehueha, Kakani ma ka waiho ike Koraite Wae. Ma ka ninau ia ana, ua waihoia i ke ivoiiite wae eiima lala, oia o Moehonaa,- Aholo, Waila, Kipi a uie Naukana. He hoopii no Honolulu mai, e hoohohona iho ike awa—e hoihoiia ns wahiuo Virigini i poe malama mai no ka Ualemai Moiwahioe a e hookaiwale i $1 000 no ko lakou ola. Mai Wnluku mai e noi ana, o inn akeaia ka ram» a e kukuluia i hale inn bia malaila. Mai Honolalu mai, e noi ana, aole e kau ina dute anluni o na waiwai hilepole ke hookomoia mai. Mai HonolnId mai e noi ;»na, « na panihaliahaka o ka noho alii e kohoia e ka lahai. W.iihoia ma ka papa. Mai Koolauloa mai e noi ana i puu elala no na maou ai laiki.

Hoike uui iee Komile o na Ahi aookolokolo no na palapala hoopii lehulehu e waiho roa ka papa. Ae i». X» .a Komile hookahi no e hoopaoee loa ana i ka hoopii n ko Niihao poe e oot aoa e hoole i ko kua»ia ana o Ni»hao. Ae «a. X* ke Koaiite Knlepa e waiho ma ka papa i ka hoopii a ko Hooololo e pili aoa i oaohaa a noonooia nae ka b»U no ia mea. Na ia Komite hookahi no e hoopanee loa aoa i ke noi e noa «nle ke awa o Hooolulo. Ae ia.

Holuhelo mua oni oMi Kaai he b;la e keakea aoa ika laalaha ana aku o ka mai S b»lMi a©e ke kaokao. Waiho mai oMi MUvahi he olelo hooholo e kaoohi aoa i ke K.ahioa Kalaiaioa e hoīke inai i ua aina aupuai a pau, ko lakoa mao waiw*i io, oa baa makahiki • pela aku. Ltio ka hale i ka koopeapaa, a waihoia malilo o na ml».

Hapaiia oa htna o ka la, oia lia heluhelu akolu ana i na bila :

E aooLou ai ika Paeku 9-25 oke Km- I la, ee hoom»hoahoa aoa ika mmahookolo- I * kolo onm Lonaiaawai Apaoa a btki ika ' I moo. lu

Ka H*>uKaawa;,e i Lam Uoo;a)o B*iWe Helu Aa|>uui c £ b jopau ai i k« Paaka 6 oke K«oawi»i um !ei«t:r». fc» h v>loli aī i m 1« bao* aohio ilaoai m«i ke 6 < i ka 4. Ka Hoolou ooa Pioko *2l a o>e 24 o ke Kumukauawai, mi k-> holoi aoa ika iiuaolelo " Kameb>n>eha V. f " a e hooko mu iho " Kaiakaaa I." Heluhelu aiaa la ka bita e hoemi aoi i k.i auhao holoholon» mai k<i 1 makahiki i 75 kcneta. He!uheluia ka bil» e hoomahoahua »na i kii hoopai ao« oua iou ona, a waihoia oo ka Poahm». Ma ke k»p*eia ana o nn rula, oa hoolaha rnai o Mi Ka«i he is»u bil<* e hoopao Joa aoi ioa bi!a pohi rama ame ke kaoawai oki tnare. Hoo aha ioai o Mi Mikalemi he mao bils e hoopooopooo ai ik« lawe ana o oa ohoa liolo pili aioa ame ka hoololi ika Paoku 516 o ke Kivi!a. Heiuheluia ka biia e hoololi aoa i ke kanawai laikioi opiuma a waihoia oo ka Poalua, Ileluheluia ka bila e pili aoa i ka Papa Ola Ilawaii a waihoia no i ke Komile wae Hoopaoee. La Hana 15 Mei 16 —Hoomaka oa haoa

e 11ke rne ku mau. Heluheluia Ue hoopii no Ewa mai e noi ana i hookahi Kuhina ma kahi o ke Kuhina Kniaiaina ame ka Waiwai. Na Hon C. K Biflhop mai, ua ka poe kaiepa e noi ;ma e hoopooopono hoa i ka u»<a pai)rtti Mai Honoiulu mai e hoopao ioa i ka lawe au.i mai i na pake iloko nei o ka aina ; a e auhauia i $50, no ka pake hookahi oka imkahiki ; e hnopauia ka mahu huki ukana. Wnilioia.

Na ke Komite ona Mea Iluikau e hoomoe ana i na hoopii iehulehu aoo oie. Na ke Komite ona aina aupuni uo kek >hi mau hoopii e hoomoe ma ka papa. Hoolaha mai. o Mi Kepoikai he bi!a e hookuu ai i na paahana ma oa lu kuiaia.

Heluholu mua inai o Mi Kaukaha i kana bilu e hoomnhualma aku aun ika inaua o na Lunakonawai Apana a ine Uuom ilu ma na hilna e pili ana ike kanawii pooleU. Hnolaha mai o Hon. Djwsett he bita kana

u pili nn» i ua hooponopono ana no na paiInU. Na Mi Mikalemi i heluhelu mua mai e hooponopono nna i ke aolo aua i na ohua. Na Mi Knoi i holuhelu mua tnai i ka bila e pili ano tka auhau kino. Na Mi Birch he bila e wehe»ehe ai i ke ano o ka huaolelo konohiki. Waiho mai oMi H. Martin he olelo hooholo e hookomoia na hua kumn o na inoa Matina. Hoihoi hou ia. Na M» Kapulo i heluhelu mim m »i i ka bila e hoomahuahua ai ina Lunamakaainana. Na Mi Mikalemi i heluhelu mua mai he biia e pili

an;i ika hoohanaia aoa ona paahao. Na Mi Aholo, he l»la o mahelehele oi i ka wai 0 Laluiiua. Na Mi Miknlemi, he biln eae ana iko komo walo ana mai ona waiwai ekaleeia ke hookomoia mai. Na ka Loio Kuliina i heluhelu mua mai i keia mau bila malalo iho : E hoemi ana i na hoopai hoopaahao ma kekahi mau hihia ; e hooponopono ai i na palapala Kanikela; no ka hoololi ana o na nioku ; no na palapala hooia ola ; 110 ka hookuu ana ina palapala ae holo ; e hoomaopopo lea ana i ke ano o ka huaolelo pilikoko iloko o ka Pauku 10 o ke Kumukanawai. Ua pau lakou a pau ika waihoia no ka heluhelu alus. Na Mi Kepoikai i heluhelu mua m»t i ka biU e hoopouopono ai ina kanawai. Na Mi Nahinu 1 hoolaha inai he bila eae aku ai i laikini 110 ka poo piepiele lole nialoko nei. Na Hon. Moanauli he biU e hoopuaopono ai i ke Kuai aoi oka Opiuma ame na aoo laau e ae. Waiho mai o Mi Kupihea he olelo hoo holo, e hoike mai ke Komite no n» Aha Hookolokolo i ke aoo o ka huaolelo konohiki. Ma ke noi, na hoololiia mai ma ka hookomo ana i ka Lnio Kuhina amo na Lunakanawai o ka Aha Kiekie. Hoolaha mai o Mi Kuikahi, ho bila kana e pili ana ina holoholona knni ole ia. Na Mi Naukaua he olelo hooholo e hookaawale isl 400 i Hale Hookolokolo no Waialua. Ileluheln rou»mai o Mi Birch i kena bila e pili ana i ka Papa Oia, a waihoia ike Komite Wae. Iloolaha m*i ke Kuhina Kalaiaioa e heluhelu mua ia ka Bila Haawina tna fca Poakahi. Hoolaha mai oMi Kauai he bila e koololi ai i ka Pauku 22 o ke Kumukannwai.

Ilapaiia k» htoa i hoopaoeeia, oia ka olelo hooholo » M» Nawahi e koi ana i ke Kuhinn Kalaiaioa e hoike mai i ka nui o oa aiua aopuou Mahope o ke koe ana mai o oa Kuhina a me ka nooooo aoa o ka H»le, oa hooholoia ka olelo hooholo n»e kekahi wahi hoololi uuku. Heluhelu akoluia keia mau bi!a malalo ibo, a hooholoia. Ka Bila e hoaponopono ai i ka mare ana o na P«ke me na wahine Hawaii. Ka B»l« e hoooaopopo aoa i ka maoawa o na Lu~ namakaainana. Ka hookaawaie ana i Aha K#«puoi ma Wailokn, Hapoii* ka BiU lole Kao • me ka Hipa imaa o ke KoaHi a hoopania me ka holo ele. MAinaUo kekapaeia aoa o na nala, oa hoike mal ke Komite Hooiaio Bila, n» ka* iooa ka Bftoii ka olelo hooholo e heo-

kaawaie aoa i $15 000 oo ae iiio o ka Haie Ahanlelo Hoopac.ee. La Haxa 16. Mei 18—Hoomakaia sa haoa e iike oee ka m%u. He'uhelui» n* hoopīi m*ia!o ino oei. Mai Koolaopoko mii, I—i ewaiu hora haa« oo ka fa, 2—e ae ia oa mahi%o f puhi rama, 3—e hookaheia ka w«» os*'ooi ona *ina nona ka wai, 4—e koho bslūUia oa Luoakaaawai Apaeu, s—o oa m*ku» mea keiki ! eliina, e hookuoia oa aohao a pao. Mai Hooololu m»i, e hwpauia ke kanawai lai- | kioi kalewa lio, 2—e papa loa ta ka wai j oo». Mn Poo» m*.i, I—e hoemiia oa uko makahiki * pao, 2—e h >opaoia ke Kahoknla Nui, 3—e waihoia ka hnawina o na Kuia olelo haole mawaho o ka BiU Haawioa, 4—o ka olelo Haawii ka ole o kooio, s—o ka aahfl a waiwai i25 heneU 6—e hoopauia ka auhau lio keiki. Mai Wailuku ; mai, e hoononi» ke kobobAlr>ta ma Ulupalakua. Mai Honoiuln mai, e papa loa la ka hekomo aaa mai ī ki opiama. Hoike mai ke Komite no ka Hoonaaoao, e waiho ma k» papa k* h »opii e «oia kekahi mau keiki Hawaii ■ ke Kanawai e na Lanakanawai Kiekie. Ni ke Komite ona mea Huikaa e hoomoe ma ka papa i keka hi mau hoopii. Ae ia. Na Mi Mikalemi i heluhein mua mai i ka bi!a oo ka makeke o Huoolula, a me ka I bila e ae waie aoa i ka hookomo w.ile ia | ana mai o kekahi mao mea no na okohola. ; Na Mi Kepoikai he bi!a e hookuo una i n4 | paahana ma na la kf>ho baiota a me na ia ! kuliia. Na Hon. Moananli he bila e papa !<>h ana i ke kuai ao i o ka opiuma a me na ano laaa lipaau e ae. Na Mi Kupahu he bila e hooponopono ai i ka lole ana o na bipi. Na Mi Birch i hoplaha mai he bila e hooioii ai i ke kaoawai e piii ana i ka pepehi kanaka. Ma ke kapaeia ana o na rula, uahelnheiu muaia ntai ka Bilf» Haawina, me ka hoohha pu mai he bita kana e kaa ana i hookahi keuetA ka auhau maluna o na nupepa a pau i paiia ma Hawnii nei. Hapaiia ka Bila lole kao ame ka hipa imua o ke Kom te a mahope o ka hoopaapaa ana, ua waihoia i ke Komite \\ r ae. Koho ka noho ia T. W. Martm, C!eghorn, Kaukaha, Kaai, J. H. S. Martin.

Haapaiia ka biU e papa ana i ka laulaha ana o ka m ii kaokao a pel;i aku, a waihoia N e pai i6O wale no kope. Waihoia ka Bila e hoopau ana i ke &>mawai Hookamakauia a waihoii no ka Poakahi Ileluhelu aluan ka Bila e hoomahuahua ana ika mana ona Lunakanawai haahaa rai ke kanawai pooleU a hooholoia e kakau poepoe. Heluhelu ia ka Biia e hooponopono ana i ke aolo anav o m ohua, a wai'jo»a i ke Komite W.ie, oia Widemana, DowBett, Aholo, Komoikehaehn, Mikalemi. Hoopanee. La Hana n. Mei 19. —Hoomaka nahana e like me ka mau. Heluheluia na hoopii mai Hilo mai, e papa loa ia ke kuai wai ona ; mai Lahaina mai, e kapu loa ke kuai wai ona; mai Kau mai, hoopau loa ia ke kuai wai ona ; mai Makawao »nai, aole e ae i ke kuai wai ona ; mai Kahnlui mai, aole kuai wai ona ; mai na wahine mai o Honolnlu e papa loa ia be kuai wai onn ; mai Honolulu loai, e kapu loa ka wai nna ; mai Honolulu mai, e hookaawaleia i $8 000 no ke kakau i moolelo ; 2—i hookahi wale no Kuhina ; 3—e hoe. miia na uku makehiki o ka Moi a iho mai i na luna o Ulo, 4—e weheia i alanui aupun» a hala loa i uka o Pauoa. Mai Koolaupoko mai, o hoopau loa ia ka Pauku 22 o ke Kamukanawai. Waihoia e noonoo. Waiho mai ke Komite Wae i waihoia aku ai e nooooo i ke kapu maluna o na aina aupuni ma Honolulu, aole e kuai me ka ae ole oka Ahaolelo me ka papa pu ia ona aina ma Lahaina Whiluko a me Hilo. Koe mai o Hon. Waila, Dowsett, Cleghoro, ke Kuhina Kalaiama a me ka Loīo Kuhinn me ke ooi e hoopau loa. Kamailio mai ma ka aoao oka hoike o Kaai, Mikalemi, a me Kauai. Ma ka oioauiaana, oa haule ka hoopanee lo», nolaila oa koe ka bi!a me ka hoike. Hapaiia na hana o ka la, oia ka helohela alua ana hemau bila lehulehu, a waihoia i ke Komit<; Wae. H«»loheluia ka bila e hoololi ai i na Paoka 215 a in« 220 oke Kivi!a, oia hoi e papa loa ana i II» hoohanaia aaa o ua paahao i na hana enawaho a tne ka hoonohonoho ann i o« uku luoa aupuni a pau loa oa ka Hale Ahaolelo. Kue mai ka Loio Kohma, a waihoia ka bila i ke Komit« wae nona na inoa Kaukaba, Wideaiann, Isenberg, W. T. Matioa, Mikalemi. Hoopanee ka Hale.