Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 26, 27 June 1874 — NA KAAO KUPANAHA O GEREMANIA. NO NA KAMALII GULA! [ARTICLE]

NA KAAO KUPANAHA O GEREMANIA. NO NA KAMALII GULA!

[Uiiuhiia /io " Ke Kuokoa "J Helc 2. PANE aku ka makuakane, ' Pehea la e hiki ai ia ? u ke ike no ko oluakupono ina e ualowale olua mai ko'u mau maka aku ?" "E noho pu ana nona lilia gula," wahi a na keiki, "me oe, a ma o laua la e hiki ai ia oe ko iko i ko inaua liolo mua a mo ka ole ; ina e ohaha ae ana laua, alaila, ua uuuui maua ; a ina e mimiuo mai ana, alaiia, ua mai ia maua ; a ina e make laua, pela no maua e make ai." Mahope o ka pau ana o keia mau olelo hoalohaloha, kau ae la laua maluna o ua lio, a holo aku la. Aohe i liuliu ia kakele lio ana nku, hiki ae la laua ma kekahi hale hookipa, kahi a na kanaka e akoakoa ana. A i ko lakou ike ana inai ia laua nei, hoohenehene mai la me ka aka haaloulou a kumakaia. I ka loho ana o kekahi o laua nei i ka hoohenehene mai, hilahila iho la ia a huli hoi aku la i hope i kona makuakane.A oiai hoi kekahi e hoomau ana 110 i ka helo imua, a komo mai iloko o ka ululaau. laia nae e hoomaka aku ana e komo iloko o ua ululaau nei, hooho inui la kanaka, "Mai noho oe a komo aku iloko o kela ulu nuhele, no ka mea, ua hele iii waoakua a piha i ka poe powa, a e hana ino mai auanei lakou ke ike mai ia oe he gula, a lie lio gula kou, a pepehi hoomainoino mai." Aka, aolo nae he wahi mea a makau iki ua keiki nei, a olelo iho la no oia, U E hele no au. 7; Aia nae iloko o ia wa, lalau ae la oia i koua huiu bea, a uhi iho la iaia a me kona lio, i iko ole ia mai ai ke gula. I ka pau ana o keia, o kona holo makau ole aku la no ia iloko o ka waouahele. laia nae i komo iki aku ai iloko o ka waonahele, he halulu ana na na lau nahelo kana i puiwa ai ia wa ; a ia hoolai nua iho !a, lohe pouo aku la keia i ka leo kanaka,e hawanawaua ana kekahime kekahi, ma ke kamailio ana, a penei kana i lohe aku ai, "Ei ae keia mea ! ,J A eia hoi ka kekahi leo ana i loho aku ai, ' E hookuu aku iaia, e hele pela, no ka mea, he mea haliai holoholona hihiu walo no ia, a ua hele a hankeko e like me kaiole i kuululu. Heaha ka kauae hana aku ai nona ?" Nolaila, holo aku la no ke keiki gnla maloko o ka ulunahele mo ka poiuo ole, a puka molaelae aku la. laia nae i puka nku ai, a holo aku he kipona loihi, hiki aku la oia i kekahi wahi kanhale, kahi a kekahi wahine ui ana i manao ai, aohe ona iua ma ke ao holookoa. I na amo ana no a ko ia Ia mau lihilihi, make a kapalili keia i ua mea he hoohihi, a hele kino maoli no a uoi, ina paha e ae mai ia, oia nei kana kaue. Eia nae, i ua keiki la e hele aku uei me ka manao noi, ua tt hai e wale mai la no na pua o ke kula ia ia Ia. M I lawa no a pane ka leo huli wahine, he ae wale no—[o ka hana ana iho 1h no ia o ka wahine ui, nou no ka pane aku, he wale no ka ia la, a ina he poopuu kau e hoopa aku ai, o ko ia la hoopuoho ae la no ia, me nemanema pu mai]. Eia uae ka paue a ua wahine nei, "Ae, e lilo no au i wahine nan, a e hoolohe malalo ou a kanu keia mau iwi." Nolaihi, aohe i hakalia iho, o ko laua nei manao iho la no ia, e hoao koke ia laua nei ma ka berita maemae. A iwaeua o ka la e mareia nei laua, aia hoi, hoi mai la ka makuakane o ka wahine mai kana hu&kai mai, a ike mai lai kaua kaikamahine ua makaukau no ke kapa mare, nolaila, ninau mai la oia me ke ano haohao, u Auhea ke kane e

f niare aku ai ?" Hoikeike aku ia lakou > i ke Keiki Gulu, e pua aua oo rae kona i aahu hulu bea. I Ia ike ana mai no oua maknnhono* ! wai neī ia ianei, he kanaka ano hahai f holoholono, o kona hooho koke ae )a no 1 ia me ka leo nni ano huhu, "Aole loa e ; 1 hiki i ke kanaka hnhai holoholona ke j mare i kdu kaikamahine, ka milimili na-j n» imua o kuu maka, a e pepehi koke ia I keia kanaka, \ ole ai oia e hoohaumia i ] kuu mea maikai, me kona ili i pahee i! ka aila o na huloholona ! v j A lohe ke kaikamahine no keia mau | olelo auo e a kona makuakane, nolaila, | nonoi haahaa aku la oia, me ka i aku, "He kane ia na 7 u, aua aloha au iaia me ko'a naau a pau, nolaila, e malama maikaiia konaola." Aole nae he wahi mea n akakuu mni o ko ka makuakane mauao, tio ka miuāmina maoli iho no hoi i kana kaikamahine, ka mea ana i manao ai e loaa ana ke kane kupono, aole hoi i ke kanaka hahai holoholona, aka, ua kuhihewa nae ia manao ana ona pela. Aka, o ua kaikamahine nei nae, hoomano aku la no ia i ke noi ana i kona makuakane, a hiki walo i ka hopena o ka* olelo, ika i ana aku, <4 Eia wau mahope o kuu kane a mainoino !" A no keia olelo paa a ke kaikamahi, akahi no a ae ia mai e kona makuakane, aoie nae me ka manaoio maoli ka ae ia ana aku? aka, me ka minamina no, oiai ua ike akn la oia, ua ano e mai na olelo a kana kaiki, a o ka hooko aku no ka pono. I ka makunkane nae i ae aku ai, ke mau la no ke anoninoni o ka manao o ke kane mnre a kana kaikamahine. A i kekahi kakahwka nae, pauhia loa ia iho la ua keiki nei e ka hiamoe, aia hoi, ala e ae la ua makuahonowai kane nei, rne kona manao e ike pono loa i ke ano o ke kane a kana kaikamalnne, ina paha he kane kuewa haalele loa, a he ilikole paha. laia nao i nana aku ai, ike aku la oia hekanaka Gula iwaiwa a nani 'oa maoli, e uioe ana iluna o ka moe, oiai ua waiho ae la ia i koua kapa hulu bea. Aia nae iloko o ia mauawa, eini hope uini la ua makuukane nei, a puka aku la, me ka nalu ana nona iho, "Heaha la ka mea maikai a ? u e hana aku ai, e hoihoi mai ai au i ko'u huiiu, oiai ua kuhihewa loa au ma kela hana ana iho nei a'u." Ia po ana iho, moe iho la ko Keiki Gula i ka moeuhane, a maioko o ia moe uhane, i hele ai oia e alualu i ka lio kaua ; a iaia i ala ae ai i kakahiaka, aia ka he moeuhane. A no keia mea, ua minamina loa oia, a no ka liiki ole iaia ke hoonalonalo iho, a me ke ako nui hoi e loaa ka lio kaua, nolaila, olelo koke aku la 110 oia i kana wahine mare, i ka i ana aku, "E ae mai oe ia'u, e hele au i ke aiualu holoholona hihiu!" Aia nae i ka lohe ana o ka wahine i keio mau olelo a kana kane, kaumaha loa iho la kona manao, a nonoi okoa aku la no iaia, aole e hele, me ka olelo akn, "E loaa wale ia ana no ka pilikia nui maluna ou." Pane mai no ke kane, "E hele no au e pono ai !" No ia mea, kan ae la oia maluna o koua lio, a holo aku la iloko o ka nahelehele ; a aohe no ka hoi i iiuiiu, halawai aku la oia me kekahi lio kaua haaheo, a o na ouli a me na hiohiona, ua like loa no ia me ka mea i loaa iaia ma ka moenhane. Aia nae ia manawa koke no, lawo ae la oia i kana pu, a kau aku la me ka manao e ki, aka, holo akp la ka iio kaua. Nolaila, hahai aku la oia mahope o na meheu o ua lio kaua nei, malana o na lue aa, na alualua, na awawa me ka mainhiluhi ole, a napoo wale no ka la, a nalōwale loa aku la ka lio kaua. A oiai oia e hoka waie ana, a huli ae Ia oia e naoa ina o a maanei, aia hoi, -e ku ana oia imua o kekahi wahi pupupu hale kupua, a kikeke aku la keia i fca puka, a ia wa i puka mai ai he wahi wahine uuku, a ininao mai la, *'Heaha kau hana maanei i lohi loa ai iloko o keia nlunahele

Niiuiu aku ia hoi uu keikr Gu!-.i nei, "Aole aaei oe i iko ae nei i kekaiii lio i kaua?** \ "4e,' ? wabi aka pane :" ua ike mao- | popo aku nei au ika lio kaua." Aia l wa a laua e papa leo nei, aia hoi, e aoa mai ana he wahi lio nuku, a he niea mau ! no hoi ia ka ike inai i ka maiihini, aoa wal<i inni no ē aoa ai. "J|o!e anei oe e nobo malie e kela wahl ilio ino ?" wahi a ua keiki nei ; a i ohsia, "e makemake ana anei oe e ki pu $ui au ia oe a wake ?" Ika lohe ana nae o ke kupua ika i«t nei olelo, hooho ae la oia me ka liuhu, 4i Heaha! e pepehi ana anei oe i knu ilio V a papa aku la oia i ka ilio. i noho malie iho ai oia e like me ka pohnku. A o ka wahine alii hoi a ua keiki nei, aia no oia ke.kaii uiai la me ka hopohopo, a mahope loa, i iho la oia iloko on», "A! oka mea a'u i makau ai iloko oka ehaeha o ko ? u puuwai, ua huule mai ia maluna iho o ! u." 0 ke kaikuaana hoi keia o ia nei, i hoi hope ai no ka makau, ke ku pinepine la ia ma kahi o ka lilia gula, a hina hikiwawe iho la kekahi o laua i ka lepo. Hooho ae la ia, "A !e ka Lani!" ua haule mai kekahi popilikia inalunn o kuu kaikaina. E hele au, a e ike, ina he hiki ia'u ke hoola iuia. ,; Aka. olelo mai ka makunkane, U E no-! ho maanei, ina e naiowale pu nku me oe, alaila, heaha Ia kou hopena ?" "E pono au e liele," pela i olelo m'ai ai ke keiki opiopio. Ae no ka makuakane, a hookuu aku la, nolaila, kau ae la ua keiki opiopio nei maluua o kona lio gula, a holo,pololei aku la a komo iloko o kekahi waonahele nui, aia hoi malaila kalii i wailio ai o kona hoahanau ma ke ano pohaku. Aia hoi, puka mai la ka luahine kupua mai loko mai o kona liale, a kahea mai la i ua keiki nei, a ina oia e maliu aku, ina hoolilo pu ia oia i pohaku e like me kona hoahanau, aka, aole nae oia i hookokoke aku malaila, aka, olelo aku oia i ka luahine kupua, "E ki aku no au ia oe a make, ina aole oe e hoihoi hou mai ana i kuu hoahanau." Ma keia leo o ua keiki nei, na puiwaia ua luaqine lokoino nei, aka, hoomau no oia i kona munao ino, a mahopo iho, hoopa aku la oia i ka pohaku ni6 kona mau manamanalima, a ola ae la ke keiki gula, a hoi ae la no a like me kona man. Ua piha loa ae la ua keiki gula i ka olioli, a honi aku la kekahi i kekahi, a u holo pu aku la laua a puka aku la mawaho O ka ululaau, a inalaila laua i hookaawale hou ai ia lau iho, o kekahi, hoi aku Ia i ka hale o ka wahine, a o kekahi hei i ka hale o ka makua. 1 ka liiki ana o ke kaikaina i ka hale, pane mai ka makuakane, "Ua ike au, ua hoola ia e oe kou hoahanau; no ka mea, ua uln like hou ae nei na lili gula, a ke mau nei ko laua ohaha ana." Mahope iho o ia manawa, ua noho oluolu lakou me ka olioli a hiki i ka ho-1 pena o ko lakou maa ola—Pio-ka-eo-ahi.!