Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 29, 18 July 1874 — Page 4

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Paul Robins
This work is dedicated to:  The Manawa Kūpono Scholarship Ohana: Ilikea

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA

 

KA NUPEPA KUOKOA

 

STAR OF MY ONLY HOPE

            Royal Diadem, p 60.

 

1.

Pii i kou nani, e ka Hoku ao lani,

Lilo i lama no;u ma keia ao po;

Kau mau maluna ma na ao polohiwa.

Hoku hoolana oʻo, alohi noʻo.

Ref. Lama no na kini, lama kuhi pono mai.

Nau i kai na kini mai nei me a ilunaʻe,

I na wai olino, wai kakahe e olaʻi.

Oe ka lama noʻu.

 

2.

Pii i kou nani, e ka Hoku ao lani,

Pii a e poha mai, iini au noʻu;

Lama i kau a mau a alohi mau la,

Hoku hoolana oʻu, alohi noʻu.

Ref Lama no na kini, &c.

 

3.

Nau no e kuhi i ke ao o ke ola,

Maanei kuu kali i na kukuna ou; [ha;

Paumako kuu uaau, nou mai nae ka ma

Hoku hoolana oʻu, alohi noʻu.

Ref Lama no na kini, &c.

 

4.

Aia ke poha mai mai Edena mai la,

Ia lama nani e, ke ike nei au.

Ano e kuhi iaʻu i o i ka lani.

Iesu ia Hoku nei, lama noʻu.

Ref Lama no na kini, &c.        Hawaii

 

HAAWINA KULA SABATI

 

KA HAPAHA EKOLU o 1874.

 

HELU 5, SABATI AUGATE 2.

 

KUMUHANA-Iesu me ka Sababti.

PAUKU BAIBALA. Mareko 2:23  3:1-5.

23 @ Eia kekahi, i kona hele ana iwaena o na mahinaai i ka la Sabati, ako aku na haumana ana i na huhui palaoa i ko lakou hele ana.

 

MOKUNA III.

 

A KOMO aku la ia iloko o ka halehalawai, malaila kekahi kanaka, ua maloo kona lima.

2 Hakilo aku la lakou iaia, ina paha e hoola mai oia iaia i ka la Sabati, i hoopii aku ai lakou iaia.

3 I mai la ia i ke kanaka nona ka lima maloo, E ku mai oe, iwaena kona.

4 Alalila, ninau mai la oia ia lakou, He mea pono anei ke hana i ka maikai i na la Sabati, a ke hana i ka ino paha? Ke hoola anei, ke pepehi paha? Pili pu iho la lakou.

5 Nana ae la oia ia lakou me ka inaina, no ka mea ua minamina ia no ka paakiki o ko lakou naau. I ae la ia i ua kanaka la E o mai kou lima. A o mai la ia, alaila, hoolaia iho la ia, e like me kekahi lima.

PAUKU ALAKAI. Mareko 2:27.      "Ua hanaia ka Sabati no ko kanaka."

MELE Him 398. Leo-

 

            1 Nani keia Sabati !

               Kani kona bele nei,

               Me na kumu a kakou

               Halawai hoomana hou.

           

            2 Hele pu na kamalii

               I ke kula Sabati,

               Imi i ke ola mau,

               Mele like ia Iesu.

 

Pule no na Aina Pegana i hiki aku ka Sabati me on a mau pono a pau ilaila.

NA NINAU A NA KUMU I NA PAPA

P. 23 Ma ka hale ahaaina o Mataio lesu ma kela Sabati. Mai laila aku oia a i kana oihana, ke ao ana, ka hoola ana i na kanaka. A hiki i ka la Sabati, ua komo paha oia me ana mau haumana iloko o ka halehalawai, a ao aku no malaila. A pau ka halawai hemo aku la lakou iwaho, a hele aku iwaena o ke aha? Heaha ka na haumana i hauaʻi? No ke aha keia ako ana i na huhui palaoa? Mst. 12:1. Luka 6:1. Ua pololi na haumana, a ako a anaanai lakou i na huhui palaoa i mea ai. Ua ae ia anei keia ma ke kanawai? Kanl. 23:25. Heaha ka mea i papaia? E heleʻna Iesu ma ihea ma ka la Sabati? Hoohalahala na Parisaio no ke aha?  Heaha ko Iesu ma hewa ma ko lakou manao?

            Ua hewa anei lakou i ka lalau ana, a kui ana, a ai ana i ka hua palaoa? Ina pololi ke kanaka ma ka la Sabati heaha ka pono? Pehea Iesu i hoapono ai i ka na haumana hana? Ua hanaia ka Sabati no wai? I mea e ahaʻi kanaka? Owai ka Haku o ka la Sabati? O ke Keiki a ke kanaka anei kela ma Kinohi @;2,3? Ioane 1:1-3, @@.

            III P 1. Okoa anei keia Sabati? Luka 6:6. Owai maloko o ka halawai? Pono

            @

@

@

 

            @

@

@

@

@

@

@

@

 

ahewa ana i ka mea nona ka mana e ola koke ai ka lima maloo? Nohea ke ola?

 

            Mele. Him 486. Leo-8.

            E ko Iehova lima e,

            Alaʻe, alaʻe, hoike mai

            Ka mana ou e huli ai

            O ko na aina, ko na kai.

 

            3 Hoike i na aina e,

               Iehova ke akua mau;

               Ma kona leo e pau ai

               Na lele, kii, me na heiau.

NA NINAU A KE KAHU.

 

Na Makua. Hele pinepine Iesu i na halehalawai, he kumu hoohalike ia nawai? Heaha ka hana nui ma ko lakou mau halehalawai? Ka heluhelu i ka Palapala Hemolele, i na buke a Mose i kakau ai, i na kaula, me ka paipai hoi, a me ka himeni. Hele pau loa anei kanaka? Ae. Pehea kanaka Hawaii? Hele hapa piha. Hele maikai anei ka poe a pau e hele nei i ka halawai? Aole anei i hele kekahi poe e hakilo, e hoohalahala, e hoahewa i ka ke kahuna, i ke mele ana, &c? Pehea ka poe lako ole i ka Baibala? Hemahema paha hiki ole ke huli i na pauku kuhikuhi. Heaha ka pono?

            NA KEIKIKANE. I ko Iesu hele ana mawaena o ka mahinaai me ua haumana, heaha ka lakou i hanaʻi a hoohalahala na Parisaio? Nowai ka mahinaai? Pono anei i na haumana ke ohi a ai i ka hua palaoa o hai? hai mai Kanawailua 23:15. Pehea hoi oukou ke hele ma na mala ai, loi kalo, no hai, e ohi wale anei, a ai iho? Ko Iesu hele ana ma ka mahinaai ma ka Sabati ua hewa anei? Aole paha i hiki ia Iesu ka Haku nui ke hana hewa. Hana mau oia i ka maikai wale no ma na la Sabati, a ma na la a pau. Pehea ko oukou hele ana ma na la Sabati? Hele laiau anei i kekahi wa ma na kula, na mala ai, mala piki, &c?

            NA KAIKAMAHINE. He kanaka lima maloo maloko o kekahi halehalawai ma kekahi Sabati, ilaila pu hoi Iesu, e manao'na Iesu e hoola; pehea kekahi poe, manao anei lakou, he pono ke hoola ma ka la Sabati?  Pehea ko oukou manao? pono anei ke lapaau i ka poe mai ma ka la Sabati? Ina wela ka hale i ke ahi, pono anei ke kinai ma ka la Sabati? Hai paanaau mai Mataio 12:11, 12 Luk. 13:15.16. Nui anei ka poe nona na lima maloo? Ae, nui wale, aole nae i maloo maoli, aka, aole hana, aole lawelawe, aole hapaiia e pule, e lalau i ka Baibala, i na haawina Kula Sabati, i na buke himeni, &c. Nawai e hoola?

            NA POKII. Ua ike anei oukou i na mala ai? Heaha na mala a oukou i ike ai? Ua hele anei mawaena? ua ohi, a ai anei i na hua, i na mea ulu? Heaha na hele hewa, a me na ai hewa ana? Na hele paha ma ka la Sabati, a o na ai malu ana paha. Ae, e malama o hele hewa ma ka la Sabati, a lalau hewa me he poe aihue la, i na hua piki, maia figu, kulina, &c. Ina he mau lima lolo ko oukou, a o ko kekahi poe e ae, nawai e hoola? Ina hoohihia mai kou lima akau heaha ka pono? Hai paanaau. Mataio 5:30. "Ina hoohihia mai kou lima akau, e oki aku," &. Kou lima akau maoli anei keia? Aole, o na hewa punahele i minaminaia e like me ka lima akau.

            KE KULA A PAU. He mau hana pono ma ka la Sabati, a he mau hewa pono ole hoi; e hai mai i kela me keia-na hele kupono, na hele kupono ole, &c. Elua hana nui, ke ao ka hoola.

            MELE, HIM. 478, Leo 8-7.

            1 Aia hoi he leo hea

            mai na mokupuni mai,

            "Ho mai i ka wai hoola,

            I ka olelo e ola ai."

            Ku na elele o ke Kea,

            Ku a hele mai nei ae;

            Lawe i ka wai hoola

            I na wahi makewai.

Pule i hiki aku ka olelo o ke ola i na wahi a pau.

Haawina Kula Sabati no Augate 9. Ka mana maluna o ka makani. Mareko 4: 35-41. Hawaii.

 

Halawai Makahiki o ka Ahahui Kula Sabati o Hawaii nei.

            Halawai ka Ahahui Kula Sabati o ko Hawaii Pae Aina, ma ka mahina o Iune 3, 1874, ma ka rumi o Kawaihao, hora 1 P.M. O ka Peresidena ma ka noho, C.J. Laiana, wehe ia na hana me ka pule a ka Peresidena Kohoia o Rev. S. Paaluhi i hope Kakauolelo. Ma ke noi a Rev. G. Puuloa, e kohoia e ka Peresidena na lala oia Komite: Rev. M. Kuaea, Rev. J. B. Hanaike, Rev. Puuloa. Hoopanee ka Aha a ka la apopo, hora 1 P.M. Pule o Rev. S. Waiwaiole.

Iune 4, 1874

Halawai ka Aha e like me ka hoopanee ana. Hoomaka ka hana e like me ka mea mau, pule o Rev. S. Waiwaiole. Heluhelu ia ka moolelo o ka la mua, a hoapono ia. Heluhelu mai o Rev. M. Kuaea, ka @……………………………………………………………………………………………………………mokupuni o Kauai, Oahu, Molokai, Maui Komohana me Lanai, Maui hikina, Hawaii akau, Hawaii hikina, Hawaii komohana, a ua hooholoia.

2 Elua halawai ana o ka makahiki, a oi aku paha. Hooholoia.

3 Na ka Aha Mokupuni e hoomaopopo ina wa hoike makahiki o na Kula Sabati, i hiki i ke Kahu Kula Sabati nui, a me ka Aha e hele e nana ia hoike.                  Hooholoia. Hoopanee ia ke Komohana 4, a halawai hou ma ka la apopo, hora 1 P.M.

Hapai hou ka Aha ma ke koho ana i mau Komite no ka halawai Kula Sabati. Eia na lala oia Komite, Rev. J.N. Paikuli, Rev. P.W. Kaawa, Rev. J. Manuela. Hookuuia me ka pule a Rev. S. Kamakahiki.

Iune 5, 1874.

            Halawai ka Aha e like me ka hoopanee ana. Hoomaka ia na hana me ka pule a Rev. J. Hanaloa, a me rev. D. Puhi.

            Heluhelu mai o Rev. P.W. Kaawa kekahi o na Komite haawina Kula Sabati, oia hoi, no ke koho ana i mau Haiolelo, no ka halawai akea o ka Ahahui Kula Sabati o Hawaii nei, ma ke ahiahi Sabati o ka la 7, o Iune, M.H. 1874, hora 71/2.

            I weheia na hana me ka himeni-Pule ia e C.J. Laiana. haiolelo ia Rev. S. Heulu. Kumumanao, "Heaha la na mea keakea i ka ulu ana o ke Kula Sabati?"

            Himeni hou ia. Haiolelo ia Rev. J. Manuela. Kumumanao, "Heaha la na mea makemake nui ia noloko mai o ke Kula Sabati?"

            A mahope ua hookuuia ka Halawai me ka himeni a me ka pule.

            IV E hele ka Peresidena, a i ole o kona hope paha ana e koho ai, e nana ina hoike Kula Sabati, o na mokupuni, Ua kamailio nui ka Aha no ka uku o ka Peresidena a me kona hope, o ka hele ana e nana i ka hoike o na Kula Sabati, o na mokupuni. Hooholo ka Aha, aohe e uku ia ka Peresidena, a me kona hope e na Kula Sabati.

            V E hoolako ia na Kula Sabati i na buke Himeni kamalii Hou.

            Ma ke noi a Rev. P.W. Kaawa-e lilo o Kekukahiko i mea hele aku e hai ia Mr. S.B. Dole. no na buke himeni kamalii hou. Hooholoia. A ma ia hope, ua kohoia, e ka Peresidena, he Komite no ia hana. Eia na inoa o na Komite, na lakou e nana a hooponopono, Mr. S.B. Dole, Rev. H.H. Pareka, Rev. P.W. Kaawa, no na buke kamalii hou. A hooholoia.

            VI E kula ke Kahu Ekalesia ina Kumu Kula Sabati. Hooholoia. Ua kohoia o M. Kuaea i Komite e hui pu me ke Kakauolelo i ka hooponopono ana i ka moolelo. Ua hooholoia. E koho ina kahu kula Sabati nui.

Hawaii Hikina, Rev. T. Koana

"           Akau   "           E. Bona,

"           Komohana,      "           J. Waiamau

Maui    Hikina             "           E. Helekunihi

"           Komohana                  

me Lanai                     "           M. Kuaea,

No Molokai                             Rev. E. Kekoa,

"           Oahu                           C.J. Laiana

"           Kauai                           W.H. Rice. Hooholoia

            Na ka Peresidena me ke Kakauolelo e palapala me ka hoakaka aku, ina Kahu kula Sabati nui o na mokupuni, he ekolu manawa hapa la e halawai mau ai ka Aha Kula Sabati. Hooholoia.

            Ma ka balota ana, ua kohoia o C.J. Laiana, i Peresidena. Hope Peresidena Rev. S.Waiwaiole, Kakauolelo, Rev. S. Paaluhi.

            Na Komite Hooko, Rev. H.H. Pareka, S.B. Dole, Z. Poli, Hon. W.L. Moehonua, Rev. J. Manuela. Hoopanee ia keia Aha, a halawai hou i ka mahina o Iune, M.H. 1875. Pule Rev. S. Waiwaiole.

            S. PAALUHI Kakauolelo.

 

Ka lawelawe a na Lima.

 

            He mea nui ka lima. No kona ano nui ua hanau ia kela a o keia mea me na lima elua. Hookahi no waha, hookahi alelo; Ua alua nae na lima, na wawae, na maka, na pepeiao. No ke aha keia papalua ana? I hoomahuahua ia paha ka hana a na lima, a na wawae, na maka, na pepeiao. Na na pepeiao e lohe, na na maka e ike, na na lima e lawelawe, a na na wawae e kokua i ka lawelawe ana.

            Ua akaka ke kino maoli, na lima elua, na manamanalima he umi, me ka lawelawe ana a na lima i mea e pono ai ke kino. Na na lima i apo, a hii, a hoaahu, a hanai, a hoomoe, a hoala, a alakai i na keiki liilii. Na na lima i okioki, a humuhumu, a hookomo, a holoi, a aiana, a kaulai i na lole. Na na lima i waele i eli, i kanu, i mahi, i ohi, i kahumu, i kuke a kau ma ka papa, ma ka moena, i na mea ai. I na ua mai na keiki, na na lima i kui, i ninini, a hanai i ka laau e olaʻī. Aole pohihihi keia. Ma ka hoopili ana.

            1 He mau kino elua ko Iesu, he kino maoli, e like me ko kakou, a he kino uhane, eia hoi ka ekalesia. pela hoi kakou he nui wale, hookahi hoi o ko kakou kino iloko o Kristo, wahi a paulo ma Roma 12:5, a he mau lala kakou kekahi no kekahi.

            E nana i ko Iesu kino maoli me ona mau lima maoli. He mau lima lolo anei kona? a lewa wale ilalo anei me ka hana ole, me ka lepo ole a @@@@@ ole i ka hana? He mau lima lawelawe mau no kona. Ma kona wa kamalii a nei, kokua kona mau lima i ka makua ma ua hana kamana, me na koikahi, na pahiolo, na bamara, me ke kapili hale ana.

            A kanaka makua oia, a hoomaka i kana Oihana nui. ka haiolelo ana ae, nui ka lawelawe ana o kona mau lima.

            Halihaliia mai na mai o kela ano keia imua ona, a kau kona mau lima maluna o lakou, a ola iho la.

            Hoopa oia i ka lepera, a haalele ka mai lepera ia ia. Hoopa kona lima i ka makuahonoaiwahine o Petero, a haalele ka piva ia ia.

            Kau oia i kona lima a papa'ku i ka makani ino, a malie iho la. Lawe ia ka mea lolo imua ona, a hoala kona lima ia ia, a ku oia a hele aku la. Hoopa na lima ona i na maka o na makapo, a ike koke lakou.

            Halihali ia na kamalii imua ona, a kau kona mau lima maluna iho, a hoomaikai ia lakou Lalau kona lima i ka lima o ke kaikamahine i make, a hoala mai la. Holoi na lima ona i na wawae o na haumana.

            Lawe kona mau lima i na popo berena, a wawahi liilii, a haawi aku i ka lehulehu, i aue maule i ka pololi. A i ke kokoke ana mai o kona hope, ae oia e hoopaaia, a hou ia i na kui-hao na lima ona ma ke kea, i mea e ola'i na kanaka. Makena wale na hana a ko Iesu mau lima maoli.

            2 Ko Iesu kino uhane, oia hoi ka ekalesia, o kela, o keia hoahanau, ke kane, wahine, keiki. He mau lima ko kela, ko keia hoahanau. Auhea na hoahanau lima ole, a lima lolo paha? He poe mumuku paha, a lolo paha no ka mai, a no ka hanu pono ole paha. Aka, he mau lima pono elua ko ka nui.

            Heaha na hana a keia mau lima elua? E ia no, na hana a pau a Iesu i hana'i me kona mau lima, a ua oi aku ka hana.

            Nui no ka poe mai, a lolo, a makapo, a nawaliwali, a palupalu. E hapai i na lima, a e lawelawe na lakou. E hele, e huli, e ninau, aia mahea? iloko o na lua, na hale ino, na hale maikai paha. A loaa, e hana na lima i na mea e pono ai, a e haawi aku, e hanai aku, e kokua i ka hoala, i ke kaikai aku, i ka halii i ka bela, i ka hoomoe, i ka hoohuli, &c.

            Nui hoi ka poe ilihune, lole ole, hale ole, ai ole. Kokua na lima i ka lawelawe i ka lole, a okioki, a humuhumu, a lawe a haawi aku. kokua na lima i ka mahiai, a kukulu hale no lakou.

            Nui na kamaliʻi auwana wale, e kii e apo na lima, e hoihoi i ka hale, i ke kula Sabati, kula maoli, i ka luakini, &c.

            Nui ka poe naaupo, ike ole, lalau wale, inu rama, ona rama, puhi bake, &c. E hoopiha i na lima i na palapala, a hele e ao, e hoonaauao ia lakou. E paipai ia lakou e haalele i ka rama i ka paka, i ka pepa lealea; a ina e ae lakou, e lawe na lima, e ninini iho, a wawahi, a haehae, a kiola aku.

            Nui ka pilikia o na kahu ekalesia. Ke make la, ke kanalua la, ke ohumu la, ke haalele la no ka pololi, no ka hanai hapaia. He mau lima ko na hoahanau, ko na kanaka, ko na kamalii. E lewa wale anei na lima? E Waiho wale me he lima lolo? Aole paha. E lawelawe, e kokua i na kahu, e kukulu hale nona, e mahiai nona, e hanalima i mea e loaa'i ka ai, ke kala no ke kahu.

            He mau keiki kane, a kaikamahine paha i makemake e hele i na kula hanai, i loaa ka naauao, ka makaukau e lilo ai i mau kumu, a kahuna, a misionari paha, aole nae e hiki no ke dala ole. He mau lima no nae ko na makua, ko na makamaka, ko na hoahanau.

            E lawelawe na lima ma ka hana ana i na mea e loaa'i ke dala e hele ai na keiki i na kula hanai.

            Hamau! he leo kahea no na aina e mai, no Maikonisia, a Fatuhiwa mai, Ua pilikia makou no ka pololi, a no ka hapa o na paahana. E laweia mai ke ola kino, me na Misionari hou. Ke pane aku nei anei kakou, aole dala e holo aku ai na misionari hou? No ke aha ka nele i ke dala ole? Auhea na lima? Ua okiia anei? Ua lolo anei? E hapai, e lawelawe na lima. Nui ka hana, ka hana hoolimalima, ka mahi ko, mau uala, mahi kale, ako hipa. E hookauwa i na lima i loaa ke dala kokua i ko na aina e. Makena wale ka hana a na lima i loaa na lako kino, na lole, na holoholona; na hale, na mala ai. Pehea na Aina Pegana, Maikonisia, Fatuhiwa, Iapana, na hana misionari olaila? E waiho aku anei, a hookuli i ka Iesu Kauoha, e hoolaha aku i kana olelo maikai i na wahi a pau?

            He mau lima na hoahanau no Iesu. Ina ike oia he mau lima hana ole keia, he mau lima lolo a paapu paha i ka mai ino, e makau o okiia'e auanei, a hooleia'ku iloko o ke ahi o Gehena.      HAWAII.

 

Weliweli na lilo no ka hoomana kii! Makena wale ke poho! He hapa nae ka lilo ka hoomana Karistiano, nui nae ka Waiwai.

 

            Ma ka heluhelu ana i ka Misionari Herald o Maraki, ua ike au i ka nui weliweli o na lilo no ka hoomanakii ma kekahi mau Aina Pegana; a me ka lilo emi iho no ka hoomana Karisetiano ma kekahi mau aina hoomanakii mamua, a i keia wa no hoi. No ke aha ka nui o na lilo? No ka nui paha o na akua kii, na heiau kii, na kahuna hoomana kii.

            Weliweli ka nui o na kii ma na aina hoomanakii, ma Kina, Iapana, Siama, Hinedu, a ma na wahi e ae. Aole o na heiau wale no ka piha i na kii, aka aia no lakou ma na hale noho, na halekuai; nui hoi ke ano o na kii, he kii laau, he kii kala, he kii gula, he kii keleawe. Paapu na kii ma na heiau, ma na hale. ma na alanui; na puu, na muliwai, na kaa, na moku.

            Nui ke ano o na heiau; he mau heiau liilii kekahi no ka ohana hookahi. He mau heiau nui kekahi. Ua puni kela me keia heiau i na pa, a ua kiekie loa na paoa o kekahi, e hiki aku ana i ka 300 kapuai.

            O kekahi heiau ma Hineda, na puni ia i na pa nui ehiku, e komo ana kekahi iloko o kekahi. 25 kapuai ke kiekie, a eha kapuai ka manoanoa. Eha mile ke anapuni o ka pa mawaho. A o na kia o kekahi puka, he pohaku hookahi no ia he 35 kapuai ke kiekie, a elima kapuai ke anawaena; no ke kia hookahi ia. O ke kii o keia heiau, o Siva ka inoa, he kii gula ia; he 15 kapua ke kiekie. He gula hoi ka paepae waewae ona. He gula wale no, aohe mea e ae. Lua ole ka nui o ke dala iloko. Ane 6,000 kahuna Braminia e noho ana iloko o na pa o keia heiau.

            Na lilo no ka malama ana i keia heiau. Lilo ma kekahi heiau ma Hinedu, $450,000 dala no kela no keia makahiki.

            Lilo no ka malama ana i kekahi kii ma Hinedu, 30,000 dala i kela i keia makahiki.

            Na lilo no kekahi kii ma Siama, ua oi'ku paha ia i na lilo no na luakini a pau ma Hawaii nei. Ina makemake kekahi alii, a kekahi kanaka paha e loaa ka hoopomaikaiia, kukulu lakou i wahi heiau no lakou iho no ka 100,000 dala paha, a malalo iho, a maluna ae hoi.

            Makena wale na makana i haawiia i ua akua kii. Ua makanaia i kekahi kii he 100,000 dala i ka la hookahi. Makana hoi kekahi kanaka 1,000,000 dala no ke kokua i ka hoomanakii.

            Ike kekahi misionari i kekahi luna, i kekahi la, he mau eke dala he 50 e waiho ana imua ona, 500 dala iloko o kela eke keia eke. E aha ana oe, ninau ka misionari, i keia mau eke dala he 50? He mau makana keia no ko'u mau akua, pane mai ka luna, no ku'u mau heiau, a no na kahuna e pule mau ana no'u. He makana makahiki keia 25,000 dala no ka hoomanakii.

            Nui ka lilo ma na ahaaina. Makana kekahi kanaka ma kekahi ahaaina. 80,000 paona mea ono; 80,000 paona ko; 1,000 aahu, 1,000 lole silika, 1,000 eke raike.

            Makana kekahi kanaka waiwai i 150,000 dala ma kekahi ahaaina hoomanakii, a pa 50,000 dala ma ka makahiki mahope iho, a hiki i kona wa i make ai.

            Olelo mai kekahi kahuna Hinedu i huli mai ma ka pono, o na lilo I hoolei waleia i kela i keia makahiki e na Hinedu, no na hoomanakii, ua oi aku ia mamua o na aha pai Baibala, a me na misionari a pau ma Beritania.

            O na lilo no ka hoomanakii ma Kina, ua oi pahaneri ia i na dala a pau i lilo i ka hoolaha Baibala, a me ka hoouna aku i na misionari a pau ma ka honua nei.

            Ma siama he 25,000,000 dala i lilo i kela i keia makahiki no ka hoomanakii. Ua like ia me ka pakolu ana i na dala i kela i keia kane, wahine, keiki.

            Aole o na dala wale no ka i lilo wale no ka hoomanakii, o na la kapu kekahi, a o na huakai hele loihi. Ua 100 a oi na la kapu ma ka makahiki hookahi. Nui hoi na la, na bebedoma, na malama, i lilo wale i ka hele i na wahi loihi, e ike i na kii, i na heiau, a lawe i na mohai no lakou. A nui wale ka poe i make ma ke alanui. Ua paapu na ala i na iwi kupapau.

            Aole anei he oiaio, ua weliweli ka nui o na lilo no ka hoomanakii? Heaha hoi ka waiwai? Naauao anei kanaka? Ola anei na uhane o kanaka ma kela ao? Pakele i ke ahi pio ole? Loaa anei ka hemolele, ka hoaponoia i kanaka no keia mau lilo? Ko lakou makemake no ia e loaa keia mau pono; aka, aole e loaa ana, makehewa poho wale-nani ka hoohokaia! Aloha ino!

            E haliu mai ano, a nana i na lilo i emi iho no ka hoomana Karisetiano a me ka waiwai. Aole make e nana i na wahi loihi e aku, e nanai na wahi kokoke mai.

            HAWAII NEI: Ua kokoke ia, a ua akaka hoi kona ano kahiko, a me kona ano hou.

            Mamua aku o ka makahiki 1819, aohe dala hookahi i haawiia e na haipule i mea e pono na uhane o na kanaka Hawaii, koe nae na mea i lilo i ke ao ana ia Opukahaia ma ma Amerika.

            Ma ka makahiki 1819, ua hoomaka na haipule ma Amerika e haawi i ke dala i ka Aha misionari ma Bosetona i mea kokua i ka hoouna ana mai i na misionari ia Hawaii nei. He mau tausani dala ka i  haawi ia ia mau makahiki i mea e holo mai ai Binamu ina maanei. Aole paha i oi ia dala i ka 5,000. Mailaila mai ke kokua ana o ka Aha Misionari, ka Aha Baibala, ka Aha Terata, me ka mahuahua ana o na dala i kela a i keia makahiki, a hiki i ke $50,000 paha i ka makahiki hookahi. A ma ka makahiki 1863 ka hoomaka ana e hoemi iho i ke dala kokua ia Hawaii nei, no ka mea, ua pii ae Hawaii nei, mai ka ilihune loa a i ka waiwai iki, a hiki ke kokua nui iaia iho, me ka paulele hapa ia Amerika. Mai ka makahiki 63 a hiki ia nei, 74, nuku no ke kokua mai Amerika mai.

            A, pehea ka nui o na lilo i ke kukulu ana i ka hoomana Karisetiano ma Hawaii nei, mai ka hoomaka ana a hiki ia nei? Eia no ka haina: 1,325,000 dala. He dala puka, he dala pono anei keia? Na ka poe kahiko e hai mai. Ua ike oukou ia Hawaii iloko o ka makahiki 1820, a na ike hoi oukou ia Hawaii iloko o makahiki 1874 Ua like anei? Mahea ka oi? No ke aha ka oi? No ka miliona dala i lilo i ka hookiekie ana ia oukou na alii, a ia oukou hoi na kanaka. E malama ana e hoohalikeia me Kapere@@@@@ ma Mataio 11:23, heluhelu. HAWAII.

 

Kii a kono aku e hele pu.

 

            He mau kono ka kakou e nana aku ai. Kauoha mai la ke Akua ia Noa e hana i halelana, a kono aku i ua kanaka e komo iloko, i pakele i ka make i ke Kaiakahinalii e hiki mai aua.

            Hai mai Iehova ia Lota, e pau ana Sodoma ma i ke ahi, a kauoha ia ia e haalele ia wahi, a kono aku i na makamaka e haalele pu, a holo i kahi e pakele ai i ka make.

            Kono aku la Aberahama i na makamaka ona e haalele ia Ura, i ka aina hanau, a hele pu me ia i Kauaana.

            Iosepa hoi, kii a kono oia i kona makuakane, me kona poe hoahanau a pau, e hele i Aigupita, a haawi aku i na mea e hiki ai ilaila, i pakele i ka make i ka wi.

            Kono aku la o Mose ia Hobaba, e hele pu me ka poe Iseraela i hoopomaikai pu ia oia me lakou ma Konaana.

            Pela na haumana mua a Iesu, o Anederea, laua me Pilipo. I ka loaa ana o Iesu ia laua, kii Anederea i kona kaikuaana Simona Petero, a kono a alakai ia ia io Iesu la. A kii, a kono Pilipo ia Natanaela e hele io Iesu la.

            Ua hoola Iesu i kekahi kanaka, a makemake oia e hale pu me Iesu. hoole nae Iesu, aole, aka, e hoi oe i kou wahi e hai aku i na makamaka i na mea nui a ka Haku i hanai'i ia oe. Ua like ia me ko Iesu ke nanaʻku ia ia, o kii, a kono i na makamaka e hele mamuli o Iesu.

            He wahi ahaaina i hoomakaukau ia e kekahi alii no kana keiki; Kena aku la oia i na ka@@wa e kii, e kono i na kanaka e hele mai. E hele aku ma na huina alanui, e koi aku i na mea a pau, ka poe ino, ka poe ilihune, ka poe makapo, a oopa, a mumuku, e hele mai i ka ahaaina.

            Ua lilo Iesu i kumu hoohalike no ke kii, a kono i na kanaka, i na kamalii, e hele io na la. Kono oia i na kamalii e lawe ia imua ona, i hoomaikai oia ia lakou. Kono oia i ka poe luhi, ka poe kaumaha, e hele mai, a nana e hoomaha aku. Holoholo Iesu i o ia nei, i na wahi nahelehele, i na wahi o ka poe pilikia, e hana maikai aku ia lakou.

            Eia ka Iesu kauoha nui ia kakou, E hele a hana ma kona pawaina o ke ao nei kona pa waina. Ua mahele liiliiia nae ia, i mau aina uuku, mau kauhale, a kulanakauhale, a kaona.

            Heaha ka hana? E waele, e uhuki i na mea ino, i na kakalaioa, i ka nahelehele, e lulu i ka hua maikai. E kii a kono i na kanaka, i na kamalii e hele mai, e komo iloko o ka halelana o Iesu i pakele i ka make, e kii a holo mai Sodoma aku, mai ka hewa aku, i pakele i ke ahi pio ole ma ke komo ana iloko o ka puuhonua o Iesu; e kono aku i ka poe nui, i ka poe uuku, ka poe ilihune, ka poe waiwai, i ka poe auwana, i ka poe a pau e hele mai i ke kula Sabati, ma na la noa, a e hele pu aku i ke Kanaana hou ma ka lani, i loaa pu mai ko laila mau pomaikai a pau.

            Aole o ke kii a komo wale iho no, e noho iki, e heluhelu i ka Baibala, e ninaninau aku, e kuka pu, e paipai, e pule pu; Aole hoi o ke kii hookahi wale no. He hana kahiko keia. He hana la. Ma kahi e hele ai, e noho ai, e hana ai, ma ka aina, ma ke kai, ma ka hale, ma ke alanui, hana mau, kii mau, paipai mau, komo mau, a hooki mai ka Haku i ka hana. HAWAII.

            MEA HOOMANAO.-Hooholoia, E malama ia ka Poaha hope o Iulai, (oia ka la 30) i la e hookeai, a haipule, iloko o na ekalesia a pau, e hoohaahaa ai, a e mihi ai, imua o ke Akua, no na hewa e laha nui nei; a e pule i ke Akua e ninini nui mai i kona Uhana Hemolele e ola hou ai na ekalesia, a me ka lahui, mailoko mai o ka poina e noho nei, a e ulu hou ai ka pono o Iesu Kristo.

NA BUKE

I HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII

me ke

KUMUKUAI O KELA ME KEIA.

 

BAIBALA HEMOLELE NUI ILI GULA NANI

me na kuhikuhi ma na aoao………$12.00

Baibala Hemolele Nui ili eleele kaekae wai gula….5.00

Baibala Hemolele uuku iki iho kae wai gula….8.00

Baibala Hemolele pananaiki iho ili eleele….4.00

Baibala Hemolele ili eleele…..2.00

Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi….3.00

Kauoha Hou ili eleele kaekae wai gula……1.00

Kauoha Hou ili eleele………75

Kauoha Hou ili Hapa Haole…….75

Lira Hawaii 1848 me ke kanawai…….25

Lira Hawaii 1855……..25

Moolelo Ekalesia………50

Haiao ili lahilahi………10

Hele Malihini ana…………..25

No ko ke Akua ano……….25

Lira Kamalii……….25

Hoike Palapala Hemolele…….20

Moolelo o Henori Opukahaia……25

Hoike Akua………15

Wehewehehala……10

Ninau Hoike ili manoanoa……20

Ninau Hoike ili lahilahi…….05

Kumumua Kula Sabati………20

Buke Lawe Lima…..20

He Buke no ka Pope…..15

Ui Kula Sabati Helu 3…..25

Ui Kula Sabati Helu 4……15

Ui Kula Sabati Helu 5……..25

Buke Beaneilo  a Ioane……10

Himeni Hawaii……1.05

Himeni Hawaii ili nani……1.75

Kumu Leo Mele……10

Kumu Leo Mele ili nani………50

NA KAUOHA HOU PAKEKE

Ili gula nani……1.50

Ili eleele kaekae nani…….50

Ili eleele……35

KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU

Ili gula nani…..1.75

Ili eleele kaekae wai gula…..60

Ili eleele…..50

Buke Wehewehe Haaolelo Baibala, elua ano….

Buke Wehewehe Ano Mataio…..

NA HALELU PAKEKE

Ili Gula nani……50

Ili eleele kaekae wai gula….30

Ili eleele……20

Ka Hae Hoonani (Buke Mele)…..25

EIA NA BUKE HAAWI WALE

PALAPALA LIILII

Helu 4-Makemake anei oe i ka oʻa?

Helu 6-E hele i o Kristo ia.

Helu 7-Ka hoi ana mai o ke Keiki Uhauha.

Helu 11-No ka hookiki wahah@@ i ke Akua

Helu 16-Ka Kohia ana o ka Ahaaina a ka Haku a me ka Bapetizo ana.

Helu 17-Mai hana ino i na holoholona

Helu 13-No ka mahi ana, kuai ana a me ka inu ana i ka Awa.

Ka Davida Mak@……………

Ka Moolelo o B@@@@ P@@@@@@

Aia ka@………………..

@………………

@…………………