Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 29, 18 July 1874 — KE AUOKALAKAUA. Na hana o ka Ahaolelo. [ARTICLE]

KE AUOKALAKAUA.

Na hana o ka Ahaolelo.

Li &3 Iul»t 9 —Hoom»k»l» o« b«o* e !'U me ka m*o. Kap>eia oa nta, * irath<i wi oMi Kfcpoik j{ hepilapai» hx>pi; roai Wailuka mai, e doj an» c hoop»o loa i* i»ain»wai © pil' aiu IKahon* Haiv*aii N*pi ro»i o M» Kipi e 000000 ia ke kohoi» •n* i uehineī ao ka e p*!i »Q* • ka b»ina i hookaaw-iio i« oo ka oko aa» akn i na pomo o k» U 1"? o Frbern&ri. Ma ke noi & Mi K«pi ua waihoi» i ke Ko« mile Wae, e:;t Ukou Hon. Messrs K»pi, k» Loio Kuhma, Kiuai. Aho!o a uie KoiU'iikoehueha. Kapaeia na ?«j!a, waiho tcai o Mi Kaua» he pa!ap*!:i honpii mai Honoluln mai i knu moa ia e U2? inoa. e noi ana, eole make »e oka Ahuileio ika bīla aie dal;». Wa»ho«a ma ka papa a noouoo pn ia uie ka bila haawina. Hoike mai oM» Kakani msi ke Kom?te mai o k« bila e hoololi ana i ka Pauku 453, a noi mai e waihoia ma ka papa. He!uhe!n akahi mai oMi Kepoikai, he bila kaniwai e {loomana ana ike Kuhma e kuai ina aina aupnni ma ke kudjla, a ua hooholoia ma ka heluhelu alua ana. Heluhelu nkahi mai o Mi Kaai he bi!a kamwai e hooponopono hou ika Pauku 1245 o ke Kanawai Kivi!a. Lklnhelu mai o Mi Birch he o!e!o hooholo e Kauohuia ke Komile Wae, e hoike mai 1 ka Ukou hoike no ka Papa Ola imua o ke Hule. Puue mai oMi Kankaha ua makaukau ke Komiie e hoike aku, aia uae ma ka U ap >po, a ua h >ihoi hou ia ka olelo hooholo. Helulielu mai oMi J. U. S. Martin he o!e!o boi»holo e hookomo ia $'<250. iloko o ka bi!a haawina, no ka hana ana i wahi e pae ui na waapama Kualualu Kau, wuihoia ma ka pnpa a uoouoo pu ta me ka Bila ilaawiua. Ileluheln akahi mii oMi Mikalemi he rula hou no ka Hale oia hoi ka rul>» SG. Ileluhelu akahi mai oMi Mikalemi he bila kanawai e hoololi ana i oa Pauku o ke Kanawai e pili ana i ke Kula o Keoneula, a

ua tvftui'h tia e pai. Heluhelu akahi mai o Mi B'rch he bila e hoololi ai i ka Pauku 460 oke Kanawai Kivila, e houemi ia ka auhau kino i hapalua dala. Na Hana o ka La. Lilo ka Hale ina hana oka la, oia hoi ka bila e hooinana aoa ika aie dala, oia hoi ka heluhelu alua ia ana. Ma ke uoi, ua heluhelu la &;a bila ma ke poo wale no. Noi mai ka Loio Kuhina e waihoia ka bila i ke Komite Wae, oia keii poeka Loio Kuhina, Ilnn. Mtssrs Kipi, Djws;tt, Kauai a me Kaai. Noonoo ia ka biia kanawai e hoololi ona i ka Paukn 2 o ke kanawai e hoololi ana i oa Pauku 130—131 o ke Kanawai Kivda oia hoi ka heluhelu alua ia ana. Ma ke noi u» waiho ka bila i he Koinile VV T ae, oia keia poe, Uon. Mtssrs Dowaett, Kuhina Kalaiaina, a me Moanauli. Heluhelu alua ia mai ka bila e hoololi ana i ka Pauku 479 o ke Kannwai Kivila, a na hooholo la e kakau poepoe ia. Ileluholu a!u« ia ka bila e hooemi ana i ka manawa e hnopaahao ia ai kahi paahao, a ua hooholoiu e kakau poepoe ia, e like me ke noi ake Komite. Hoomaha ka Haie. Hora 1, P. M. Hapai ia ka bsla konawai e haawi aua i hnawina hoomau no ke Kohina Waiwai P. Nahaolelu*, i $1,500 00 ka makahiki, a ua hooholo loa ia ma ka heluhelu akolu ana. Waihoia mai ka bili, e haawi ia i haawioa hoomau no ke Kiaama P. Kanoa i $1, 200 no ka makahiki hookahi, oia hoi ka heluhelu akolu ia ana oka bila, a ua hoohulo īoa ia. Heluhelu akolu ia mai ka bi!a kanawai e hoololi ana i ua Pauku 1 a me 3 o ke kaoawai i apono ia ma ka la 220 luue, IBG3, e pili ana i ka pepehi b;pi, a oa hooholoia. lielohelu akolu la ka bila kanawai e hoololi ana i ka Pauku 650 o ke Kanawai Kivila e piH aoa i na palapala ae e holo, u oa hooholoia. Helohelu akolu ia ka Pauku 265 o fee Kauawai Kirila e pili ana ika uku ona Hop»-Makai ««i. Noi mai ka Loio Kuhioa e hoopaneeloa 1 ka bsl». Mahope iho o ka hoopaapaa loihi ana, ua haule ke not, a oa hooholo loa ia ka bilama ke koho oea poe he 35, 13 &e ahe 22 hoole. Heluhelu akolu īa ka bila ti ae aoa ika maauauwa lole. La Haxa 59 laUi 10.— Hoomake na hana e iike me ka mau. Hoike mai ka Hoa Mr. Isenberg mai ke Komite noai oka bil« opioma. Hoike ka Loio Kuhioa mai ke Komite a>ai o ka bila e hoopaa ai i ka mokuoa 10, o ke kaoawai e pili ana i ka buro o ka Papa Hoooaaoao, a ooi mai oo hoi, e hoopaoee loa ia. Na kei« mea hookabf no t mai ke Kom?te mai o ka bUa e hoololi «i i ka Pauka 247 o ke Kaoawai Kivila, me ka waiho pa mai he hoololi.

Hoik» ioft* « Kaukaha <n». ** } t <»at a ka b.I * e P»l» »« a * ka Pa P a OU Hā«r«ii r me ke noi e h<H>pißee Im. HerQfefclo m*i o Mi K*uk*b» hc o!eb haohulo, «hookaawale «# isisooiine* kn*i ki> o oa rtu»i « kein »opu»t, ma. u Rim#h*met»« » ia Ltfu»H!o, a e kay»a ro» oa pai* o ka Rumi AHai lelt>. Noi ro«i O Mi N»wahi e heopanee loi». oiaiokeia waaoie i» he wa e huulila uui »ku »i i oa d iia f no na kii e k»u tu»i ai m* oa paia, Kokua mai ke Kuhina KMaiiini i ka ! Nawahi, me k» » m»« he niakeiuake loa o»a e hocnaot ia ka Hj»le *we oa kii ; aka, aoie keia o ka vra e hoooaoi ai, oiai he wa pihkia <keis*. Hooleh» mai o Mi K**i he bila kan* e hoololiai ika Pauku 259 o ke Kanawai Kiv»la e ptti D <> » a holoholona hele , hewa. Apona ia ka 01010 hooholo aole e Inwe ia mai kekah» mau biU hou mahope iho o ka hala ana o ka la 13, o keia malaoia. Ueluhela o Mi Mikalemi he oleio hooholo e hoike ruai ka Papa Hoonaaoao i keia Haie no na pnlapala hoopii e hoohala* hala aua i ke K-»ln»knla Nui. ; KA Hana o KA. LA. Lilo ka Hale i ka aooooo aua i ka Bsla Haawin». Noi oiai o Mi J. II S. Martin e hookomo ia iloko o kn BiU Haawina i $25«, no knhi hoopili wuapa ma Kaaluaiu, Kau. Hooholoia. N«»i mai o Mi Kaai e hookomoia iloko o ka B;la Haawina $5,000 no ka Hooilma Al*i W. P. Leleiohekn. ; Hoololi mai o Mi Kauai i $2 000. | Loihi ka hoop&apna ana, eia ua poe kue, 1 Mikoleuii, Nawnhi a ino Kanai, na poe ko- f kua Konkunu, Birch a mo Kakani, ninau ia na ae » nie na hoole, he 80 poe kuho ; 21 ae a 9 hoole. Kumile kn llule, no ka noouoo an» i ka bil;i e hoohoihoi ai a me kokua ai i ka poe e hana nei ma na aina e, ne lawelaweia aku ana paha ma keia mua aku, ma ka hoomoe ana i na waea olelo, a wa noonoo ia ma kela a me keia pauku, a ua hooholo ia e kakau poepoe ia. Hoopane ku Hale. La llana (iO—lulai 11, 1574. Hoike mai ka Papa Hoonaauao i ka ho- ; ike imuu o ku Ilalo no ua palupalu hoopii 0 ; I hoohalahahi ana i ke K iliuHula Noi, peuoi : | Mahope iho o ka noonoo pouo ana i ua pa- ; | lapnla hoopii lehnlehu, ua maopopo i ka Papa iioonaauao, uole i loaa kekahi mea j e hihia ai, a e kupono ai hoi ka hoopau 'ua i aku i ke Kahukula Nui mai k.\na oihaua j akn, nolaila, u« hui a ua apouo ka Papa i | uu hati« a ke Kahukula. i I ka ninau ia aua, ua aponoia ka hoike. Hoike inai o Mi Kuukalia u»«i ko Kumita : mui o ka b.la e lioona ai i na kuleAna aiua e koi ia e ua pili o ka mea i muke, a noi e waihoia ma ku papa, a waihoia inui he inea • okoa, a ua heiuLielu akuhi la, a kauoha ia epsi. ileluhelu akahi mai o Mi Komoikehnehu ; he b.la e hoopoiiopouo ai i ke kulenna o ka ' wuhiue khuemuke, e like me ka men i olelo ia iloko o na Pauku 14-28 a me 1448 o ] ke Kunawni Ktvila, a ua hooholo ia iuu ka j heluheli) alua iu ana. i Hooluha mui ka C R B;shop f , he bi!a e kauoha aua i ke Knhina Wmwai f e aie i ke d*la o n» kula aupuin, me k» uku pauee kiekie, i oi ue ī ka y keiu-ta. lloolahu uiui ka Loio Kuhina he bi!a e i hoopaa ui i ka manawuo hookuu ai i na moraki. Hoolaha mai o Mi Nawahi he bila e popa j at i ke kn»i ana i na luau lupaau in i na hale ! kuai lule t» me nahilo kuai mea ouo, aia • wale no ma ka hnle kauka ka pouo. ! lleiuiiolii maī o Mr Lano he olelo hooholo. e kohoia i Koin ta o ninau i ka niea i ; hoikeia e ka Hon Mr Mikalemi no ka uku 0 na luoa aupuni, a e hooenauaia hoi ia fComite e nana i na buke, & e imi ho» i hoi« ke no ia u»ea, a e liuiko koke mai hoi ke Koiime. Apouoia a haawiia i ke Komile : Wue, a eia lakoo, Hou MeSHrg Lane, Ka- ; kinn, Kaiue, Kaukuha, a me Aholo. j Uoolalm uiii o Mr Lane he bila e hoopo- | nopouo ai i ka uku o na luna aopuoi. 1 Kup.se ia na rula, wniho mai o Mr Na- i *uht,. he p»Upala hoopii mai ka poe mai leptra mai o Kalawa» Molukai, e noi mai j aua e hoopnuia o W P U«gßdale inai konu | ooho lunu ana; & o hook«awiilei* i d ila e ; Kokua ai i ka lawe kta uo na mai. Wai- f h«»ia ma ka pipa. 1 Na iiana o ka La. I Komite ka Hate a lilo no ka noonoo ar jft j 1 ke ano o ka huaolelo hoahauaa ? H&awina 10 o ke Kumukanawai, ■ m a jj a j Pauku 820 o be Kmawai K>v»la. Ma ka boopa«»p:ia ana, ua noiia ka hoo- ■ pnnee loa. Hoopanee ka Hale. U IUkaOI. lul.i 13, 1874.—IIoom*k» na haua e iike me ka mm, Woihomai o Mi Mik«temi he palapala ; hoopii mai na mai lepera mai o | Molokai me kekahi m«o noi 1 E hoomahuahua ia ka haawia\ dala o k» ha- | lemai lepera ma Molokai.:—2 i elua haa- j | wioa 101e.—«3 e hoomah aahua ia ka haawi- | na ai,—4 e kukulu ia i nwo b»l e —6 e ku- | kolu ia i Halemai ma Kalaupopa—6 e aeia I oa kauka e 1 ana he oīa ka mai lepera ia j lakou kj> lapa&u, a ia lakoo e haawi ia at | ka oko, a aole hoi e haawi ia kahi dala i j ke Kauka e nobo nei no ia mau mai, me ke ola ole iaia. Hoike mal o Mi Aholo mai ke Komite m»i o ka brfa e b(K)pau ai i ka Mokuua 16, o ke kanawai e pīli ana i ke oki mare i apoooia ma ka la IT,olulai lSto,%ehoala hou ai i ke kanawai o ae ana »ka pn© § okii« | e m *re hoo, i apoooia ma k» U $1 o Mei I 1866. I

Heiul.ela akali, m ,j „M. M.k.ieni l,« bila e noi an» i hiaw.na miu oo ka lUj jt i gSOO. no ka m.k.hiki, Koe mu. ka Hon. Mr. Ucofcerg H.oli ke Uoe. Keluhelnm.io MiJ.H SM.rtio, h e o!c '" 1,00!u ' 10 e K.00h... ka M.k.i N O , 81 0 " e hu «!«ku ~i D< | 10 , D Ha|) ' ; A l.sole/o ioa »»a!ic» Poar,oo u p» u . Abo . ooia. r H Heluheln akah, ma i 0 M j Kaioe be b»t« kana wai ehoohoih i. ai i na makas Jeh-ile»,rj 0 oa keiki, a o% hooholoia qi ka belubelo alua ara malalo o oa niU. Heluhelu «tabi m.i k. Hoo. Lano h< HU kanawai e hooponopono >i ika oko oni lun» «nponi. Hoolaha mas ka Loio Kohina, e waiho mai auaoia he bil« kaoawai no ka hoo .-.alu ana i keola a me na w-iiwai. Hoolaha mai oMi K»poie e w*iho mai ana bil« kanawai. e iioololi ana i ke kaaawai e pU» an?» i ke kaoawai o ks Papa Ola. L<lo ka Hale ika noonoo »na ika rals hoo o ka Hale, a Mi Mikale/ni i w>if>o mai «i, oia hoi ka rol» 8G f oia ka heluhelu ia iin.i o ka bila. Noi inai o Mr. Ka»»i e hoopauee loa, Hoo* h^loia. Kopaeia ka rul8 f hoike mai oMi Kaai mai ke Komile rnai i hoouua ia <*i i Kaiawao IMolokai e nana ai i ke auo o kolaknu noho | ana, mamnli ona hooponopono ana o ka Papa Ola, a uni hooholo ke k<>rn;te, e liaawi i« no i $50,000 e like ine ka bila llaawinn. Waihuia ma pupa a noouoo pu me kn bila Han wina. Hoike mm" ka !Jon. Mr. Wi!d?r n>ai ke Kornite mai i waihoia ai na hina e piii ana | 1 ku Ola, oia hoi keif» : t. No na mai lep<>ra $50,000. Eia i keia w-v he 635 na poe mai. Ma ke kuinukuni okani I keia wa, na hiki aku ku lilo i ke $60.000 no elna makahiki, Ma ka noonoo ana o ku Pupi Ola aole no e emi nui ana i keia mau m»knhiki aku elua keia heluna—i o keia mau mai hou, ho mea ia o p:ini ai i na poe make, noi la t) ] hooholoia i $«30.000.

2 I mau Knuka knahele a me na Kahu i $12,0l»0. Ake uiuuuo uei ke Koaiite e hauwi poiei: Kauka kaahele o Knuai, he $3,000. No M'iin, Molokai a me Lanai, he $4,800. No Hawaii, he $4,000. No ua K<»hu uulama mai, ho «j)2,000. 3. Na lilo mau o ka Papa Ula, $5,000.. Mailoko nku o keia mau inea, he pono ke nkuiapenoi : Wailiona Ia »n l<tpaau no Hawuii, he $000. Na Ageu;i oka Papi o!fi o llonolulu, hc $100 Kakauolelo, $600. Xo ke Kaiikn, ho Haleiuai ma K;ilihi, hq $2,000 Hui p.m lon, he $5,200. Aka, koo walo iho 00 he $2 800 e uku aku »1 uo na lilo o ko kuui anu 1 Ka laau, i ka hookaawalo ana i na wai hou a ine ka hnluwai Qtm i na lilo o ka P>pa OU i minio ole ia no kekahi mai lele, e liko uie ka uis i puupuu liilii, ft peU aku. 4. No ka ilalemai Pnpule, he $I0,00(). 0 nn lilo no na moknhiki eloa 1 huU, 'ho $10,311 3J, a nuUila, &uhe knmu e inaue.o wulo ai, e okoa loa ana na lilo o lieia 1111 *u makuhiki aku el.o. Ma ke noi, ua waihoia ka hoike ra« .k« papa, a noonoo pu ia me ka Bilu Haawia 1. NA HANA O KA Ij4. O ka haawioa mua i noonooia no ka B ila llaawina, oia no ka hauwina o na poe mai Lepora, $50,000. Hoo!oti mai ka Hon. Mr L?»ne, $60,000. Noi mai ka Uoo. Mr. Isenberg, e hoolu h 1 $65.000. Mahope o ka hoopaapaa loihi ana i ke n oi i S<>o 000, ua haule, a ua hn>holoia boi \.e $55,000, e līko mo ka hoololi. No ua Kauka kanhele a me ua Kuliu inalama mai, i $1*2.000. Noi mai 0 Mi Mikalemi, e hoopanee >ou. Noi mai o Mī Kaai, e kiola loa i ka haj»wina uo na Kahu maUma mai. Niuauia ke noi no ka hoopanee loa. t'a hooleia. Nui mai 0 Mi Kaai, onoonoo pnkahi a na haawiua o kela a me keia oiukupuo i. Apouoia. iloopnuee ka Hale.