Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 30, 25 July 1874 — Hoikeike Lahui o Kili. [ARTICLE]

Hoikeike Lahui o Kili.

Ua ūie mokou ika lohomaikai 00. S. Bartow Esq , ko Kanikela o Kili, i ka baawi ana mai i kekahi pepa, aua hoike ia maloko o laila, ka hoikeike lahui o malama ia ana ma Sintiago,, ke Kapitala o Kili ma ka malama o Sepatemaba M. H. 1875. A ua hai ia mai makou e kokua ia ana no na poe a pau e hoouna aku rna i ka lakou mau mea bou ika hoikeike. Eia no hoi kekahi mea ua kauoha ia ka poe hui hooholo moknahi o na moku e holo nei mawaena o Nu loka, Kapalakiko a me Panama, a hiki loa akn i Valparaiso, e lawe wale i na mea a pau i manao ia no keia hoikeike aole e oi aku i ka 2,000 paona ke kaumaha, a aole hoi e oi uku mamua o ka 20 kapuai paailiona onA mea e hoouna ia ana. A i ka nana aku, o kakou ana paha kekahi, e komo pa aka no keia mea, oiai he laina mokuahi ke holo nei mai nei a Kapalakiko; aka, aole nae i hoolaha ia mai i o kakou nei he kauoha. Aka, heaha la hoi ka hewa o ka lohe a hoomakankau i o lahonua, malia, e hiki mai ana he kauoha, alaila aole olelo ana. O keia hoikeike lahui, he mea ia e kokua mai ana i kekahi pomaikai nui ma ka lawe ana akn i ko kakou mau mea hou i Amerika Hema, ma S;intiago, e like me ka laweia ana o ko na wahi e ae malaila. I A ua kaulana loa ka pomaikai o Kile a me ko kekahi wahi eae o Amei'ika Hema. I j ko makou houluulu ana i na loaa o na mea kupu o Kile, ua hiki aku ka huina o na loaa oka M H 1872, i ka 12,000,000 a oi ! No na mea i hoounaia aku i na aina e, be $37,122,460, q o kona mau mea i hookomo ia mai iloko, he $34,637,928. Ma keia mea, ua ikeia ka oi loa oka loaa ana i ko ka makahiki mamua iho. Oka huina komopaa i waihoia iloko o na Banako, na alanui hao, na mokuahi, na lua metala a me na hana noeau o ae, ua oi aku ia i ke $61,000,000 ; a he hoike ana keia i ka pomaikai. Ma ka noonoo pono ana i keia mau mea, ua maopopo loa, aole mea e ae i pomaikai nui ai keia aina. Nolaila, eia ka ninau, Aole anei e pono ia kakou nei ke hoomahui aku i keia mau hana, i mea e ili mai ai na pomaikai maluna o kakou ?

KE ANA MOANA. Ua hoike aku mukou no keia mea iloko o ka uialem'a o Waraki i haia aku oei, no ke Ana ana oiai a Kapena Belknap o ka moku kana Tuscarora i ka hohonu o ka moana mawaena o Sana Diego ft me keia awa. A ua haalele iho oia ia Honolulu nei ma ka la 20 o Maraki, uo ka hoomau ana aku i kana hana a hiki i lokahama ma ka la 24 o Apei ila iho nei, iloko o ua la he 34. A ua hoolahaia ae ka hua o kana hana mahope iho o ka ikeia ana o kana hoike naa Wasinetona f a penui ka hoike ana Mahope ilio o ka haalele ana la Honolulu nei, holo aku la oiu ma ke komohana, a i ka aui iki ana ae i ka akau, ike aku la oia i ka moknpuni o Marcos i lioike ia e Kapena Gelett ma ka ka M H 18f35, aia ma lßtitu 24 c o4' Akau, lonitu 154 c 02' Hikina. A he okoa no ka hoiko a kekahi no kahi i ku ai o keia mnkupuni. Ma ko Capt Relknap manao he " ohu pele, nona ke kiekie i oi p.ku i ko keia wa. Ua pnopu ka mokupuni i na luau, a he paa pu i na mann." A ua loaa no hoi iaia kekahi mau kuolipi ohu pele mai ka papaku ae o ka moana, he 7,000 a i ka 12,000 kapnai, aole uae i puka mawaho oka ilikai, Oke ano oka waiho ana o ka papaku o ka moaua mai Honolulu a i lokhhama, he enuunuu, aole hoi e like me ke kalanakahi o ka waiho ana o ka papaku o ka moana mai Saua Diego a hiki ia nei ; a o ka hohonu loa i ikeia'i, he 3,287 anana, ua likeia me 3| mile. Iloko nae o keia Ana ana, ua moku a lilo loa he 7,000 anana o ka uwea makolii ana moana, no ka loaa ana i ka makani hoolua ikaika, a ma la mea, ua aui ino ka moku i o a ia uei, a moku ae la ua uwea nei. Ma ko Cipt Belknap manao, na oi loa aku Uona makemake i keia ala, mamua o ne ala ma ka mokupuni o Aleuiiau a Mr. Cyrus VV Field e noho ia i Kapalakiko. Eia na kuaiu o koua makemake i keia ala; akahi, o ke ano o ke ea i na kau a puni ka makahiki be oi loa ka maikai no ka hookuikui hou ana ina e moku ka waea olelo, a o ka lua, o kahi kupono hookahi keia o ka laina e hoohui ai iu Hawaii nei me Fiji a me Auseteralia. Ma ka la G o lulai nei e haalele ai ka moku kaua Tuscarora ia lokahama, a holo aku ma ka akfru e ana ai, ma kahi i koe aku aole i ana ia mamua iho nei, no ka hiki ana mai oka hooilo. Ikawa e pau ai ke ana ana, alaila, e hooholo koke ia ana ka apono ana i ka hoomoe ana i ka waea olelo. Iko makou manao, e hoomoe io ia ana no ka waea olelo mo keia ala. Ika hoomoe ann, e hoopaa ia ana ka moku Hikiua Nui no ka lawe ana e hoomoe i ka waea, ( o ka loa a pau oka wuea he 8,000 mile,) a he lilo ia pokaa nui i mea poholo pu iloko o ka opu o ka moku nui o ke ao nei. O ka uku i manoia no ka huaolelo hookahi mai Kapalakiko mai, he $1.00 a $2 00 no ka huaolelo mawaena o Kina a mo lapana. Nolaila, o ka bila e hoohoihoi ai i na poe hoomoo waea olelo a ka Ahaolelo i hooholo iho nei, ua hiki mai.ka manawa, me ka lana o ko makou manao, e hui koke ana kakou me Amerikn.