Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 33, 15 August 1874 — Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko. [ARTICLE]

Ka Holo Makaikai ia Kapalakiko.

[Kakauia e Hux. J. Nawaui no ke Kuokoa.] j XA HIOHIOKA OXA KAA AHI IKA PO. J He mea ku i ka mahalo ke ike aku i na hana a me na hoailona o na kaa ahi, ; oiai lakou e hoomakaukau ana e holo. i Mamua o ka hoomaka aua o na kaa e i holo, ua makaukau na kukui ma na lima ! ona wiliki a pau. Ua maopopo no paha ia kakou i ke ao, ua hiki no i ka Luna Wiliki Xui, e ike pono ina iima o Da luna kaa a pau loa,ttka, i ka po, aole e hiki ke ike aku,uo ia mea, ua laweia na kukui ma na lima i mea o ike pouo ia ai na hoailona kuhikuhi. I ka wa e makaukau ai na kaa, ana pau pono na ohua me na ukana ; a oiai hoi, ua ku aku la ua poe wiliki nei mawaho aku o na kaa, he ekolu a eha paha anana ka mamao. Ia wa, kaohi iike ae lakou i ua kukui, e hoolewa ana imua 1 kahi a ko kaa e holo aku ai ; a ia wa no, o ka holo aku la no ia o na kaa me ka awiwi launa ole. I kekahi wa naO hoi, oiai na kaa e hookomo hou ia mai ana, a e weheia aku ana paha, e kuku ana ua poe luna nei me na ipukukui e hulili ana, me ka hoi ae o na kukui iloko, e like me ka kakou hana ana i na lima, ke makemake kakou e apo ae a e hookuu paha. I kekahi manawa nae, 0 na kukui omaomao a uliuli hoi, oia na hoailona no keia hana. Ma ka nana ana i nakaa e holo loa ai 1 ka aoao Hikina o ka aina, ua kiekie ae ka uani o ia poe kaa ; ma ka nana ana aku ia loko, he nani loa no. Ike ao, e noho ana oe maluna o na noho i uhiia i ka ve!eneke ma ke kaa e moe ai, aka, ia oe e noho ana malaila, aole no oe e ike i kahi e hiamoe ai na oliua, oiai aia maluna ae o kou poo, e pili ana i kaupoku o ka hale kaa, kahi i hoopilia'i na bela moe a me kona mau lako a pau ; a no ka ike ole ia o na hookiaina, a no ka nalowale i ka nui o na kinohinohi, nolaila, liiki ole ia oe e hoomaopopo ae ; aka, i ka po ana iho, e ike auanei oe, "Iho m«i ko luna poe, Hikikii ka ua o Ena," oia keia, e ibo mai ana kou wahi moe mai iuna mai, a kau pono iluna o na noho e kuku ana malalo ae ; a o kou wa koke no ia e lele aku ai a hiolani ana iluna o ka "nani o Aipo." He mea paha i maa ia oukou ka lohe ana, "he mea holo ke kaa ahi, me he lio la, a me he manu la, a me he uila la paha, aka, he mea pono no ia'u e hoihoi mai i ka'u hoohalike i Hawaii nei, pe* nei: Ina paha he 300 mile ke anapuni o Hawaii, a kau aku kakou iluna o ke kaa holo malie (helu 2), ina ke laona o Hilo, e hoomaka ana e haalele ma ka hora 5 o kakahiaka, a e hoomaka ana e holo kaapuni ma Puna aku, a Kau, na Kona, Kohala, Hamakua, a hiki hou mai no i Hilo, ma ka hora 2 o ka auina la, oia la no. A ina hoi maluna ona < kaa holo mama, (express) alaila, e haalele ia Hilo i ka hora 6 kakahiaka, a holo puni a hiki hou mai i Hilo, i ka hora 11} oke awakea ; a ina e haalele hou ia Hilo ika hora 12, a e hiki hou mai ana no i Hilo mamua ae o ka hora 6 o ke ahiahi oia la hookahi no, oia hoi, elua pnni ana o Hawaiii ika la hooka- { hi. Ua lohe no au ma ka moole!o o na!

kanaka kanlana o kakou i ka mama i ke kukini, a o ko Makoa kii ka'a i ike iho, ka Elele kaulana a Kamehameha 1., a me kana keiki o Liholiho. He hiki paba iaia ke holo a elua puni o Hawaii i ka la hookahi, aole paha ? Aole au i lawa i ka manaoio loa ana no ia mea. A ke manao nei an, ina he alanui holo kaa ahikoMaui, ekola oaa puni ana i ka la, a eha o Oahn, a pela nooMolokai, a elima o Kauai. Pehealaia? Malia paha o hiki mai ka wa e hookoia ai ia ! man mea, aka, aohe maopopo loa. t Maanei, he pono ia'ei e hoike iki aka i kekahi matx mea kapono, i ka poe ka« 1 ne e makemake ana e holo makaikai ia Kaleponi—aole paha e lawa pono keia ' hoike ana, aka, ma ko'a hoao ana no'o

iho, ua uianao no au, na iawa paha. He elua a ekoia pah« palemai uo luna. a peU no o U!o. I uihu kuka mehao* a me na lole wawae mehana, a i mau palule huluhuiu mehana paha. uie na palule keokeo maoli ; hookahi a elua paha paa kamaa (bnti) mnoii ; hookahi paa kamaa haahaa, hookahi a eiua pnha p»a mikini lima mehana, elua a ekoiu paiia paa kakini manoanoa. I $ICO. a $150. paha uo ka nku moku ma ke keena o hope, no ka holo ana a hoi mai, me ka ai ana ; a i ole ia, i $60. a $70. paha no ka uku moku ma ke keena o mua, no ka holo ana aku a me ka hoi ana mai, a me ka ai aua. lle mau dala Amerika he 50 a 100 paha no na mea au e make- } make ai ma Kaiepoui. Elua dala uo ka ; Palapala Ae 0010, (e heie aku oe ma kahi o ke Kiaaina o Oahu, a nana e ku- t hikuhi mai i kahi e loaaai ma ke keena 0 ka Luna Duto Nui ma Honoiuiu). He pono loa hoi, ina mai ko fvuhina mai o ; ko na Aina E, he palapala nou na k« > Kanikela Hawaii e noho !a ma Kapnlakiko, oia kon makamaka ke hiki aku oo ilaiia. Hookahi dala ka uku hoolimali- ' ma no na waapa o Kapalakiko, no kniii kokoke loa, ina no he 3 a hiki i ka 100 anana. Mai ka 5 hoi aka 7 keneta ka ukn hoolimalima no na laina kaa lio ; a , he 15 keneta no ka mokuahi o Oakftia- j na ame ke kaa ahi pu. He $2 as3 ka ; uka no na mokuahi hoio iuka o Kaka- . rnmeta ; a ina nui na mokuahi, emi mai no a ka $1. a i ka hapaha hoi i kekahi manawa. Oka uku holo kaa aiii a hiki ' 1 Kakarameta, mai ka $3 a i kass. O ka uku e iawa ai no ke paiaa hookahi ana j maloko o na hale paina a me na Hotelo nui, mai ka 15 keneta a i ka $2.00. A o ; na kaa lio holo ieaiea, (nau iho no e hoo- j kele, a i ole ia na ke kahu kaa paha) ; inai ka $2.50 a i ka $10.00 no na hora 2 a hiki ika 5. Oka uku moe no ka po ran keia a me keia ano hale, ma ka 25 keneta ai ka $2.00. Ona nku komo ! mana Pa Mea Iloikeike, (mea ulu a ho- ! ioholona paha) he 25 keneta. O ka uku | komo iloko o ka Meuaum, he 50 keneta. ( |Ma kekahi mau mea, he hiki no e ma- ! kaikai me ka uku ole. Mahope nae o keia mati mea, he pono e ioaa pu ke kauwahi lohe i ka olelo Beritania, i hiki ai ia oe ke ike ma na : nupepa a me na bila hoolaha paha, do s na wahi e ioaa ai ua mokuahi, na kaa iio, na kaa ahi a me na manawa e holo ( ai a e hiki mai ai paha. | He pono no hoi e loaa pu ia ona pa- j lapala kuhikuhi no Kapalakiko, i ike e 1 oe T a maopopo e no ia oe na aiauni, a \ iaiau ole hoi ke komo aku iiokoo ua ku- j ianakauhale lu. He pono no hoi ia oukou e hoomanao iho, he wahi mooleio waie no keia no na ia pokole he ami, ma na aina annann j la o Kaleponi, ka aina nona na mauna ; a me na awawa i hoopihaia i ke guia. i Farewell to tbee. j Ke haawi aku nei an i ko'a thanks (hoomaikai) i ka Luna Hooponopono o i ka nnpepa Kuokoa ame na mea a pan ! i haawi mai i ko lakoa kokua ana ia'u ; j a pela no hoi wau e haawi aku nei i na j poe be iehuiehu wale i helohelu i keia | wahi moolelo l Oka oukou kanwa haahaa. j