Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 40, 3 October 1874 — Page 3

Page PDF (1.87 MB)

This text was transcribed by:  Kale Kanaeholo
This work is dedicated to:  Kale Kanaeholo

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA KUOKOA, ME KE AU OKOA I HUIIA.

ke Kuhina o ko @@ aina e, ua noi mai ke aupuni o Sepania e hookaulua iki o E@elani i ke koikoi ana aku i kaua mau koina; mamuli o na kukakuka e holo nei mawena o Sepania a me ke Aupuni o Amerika, e hapai no o Sepania, ina e hiki ana o Amerika ke uku aku ia Enelani. Ua pana aku ke Kuhina a ko na aina e o Enelani he pono e hooponopono kokeia, a e hoopaaia ka la aole e mamao aku. Ma ka la 7 o Augate, ua palapala aku elele o Enelani ma Maderida, ua me ke Kyhina o ko na aina e o like me ke aoi malalo o kekahi mau kumu.

            Ladana, Aug. 22 – Ua loaa mai i ke keena o ko na aina e kekahi lono, ua kipu aku kekahi puali Sepania i na alii moku o ka manawa Beritania Fly, e holoholo aue ma na kapakai akau o Sepania e nana ai i ka pomaikai o na kanaka Beritania. Aohe mea i ku i ka pu.

            Madarida, Aug. 21 – Ua hoolaha ae ka nupepe Ibaria, ua kakou inoa ihe nei o Peresidena Serrano me ka maua, i na palapala hookohu o na elele o Sepania ma na kalanakaohale nui o Europa. Ke hoike pili aupuni ia mai nei, ua hiki aku la o Generala Morioneza ma Laroga.

            Ke hoike mai nei kekahi leta mai Berelina mai, “o ka hookunia ana o Kapena Warner o na aumoku Geremania, mamuli o ka hookolokoloia ana no kona hopu pio ana i kekahi mau moku kipi o Sepania, ke manaoia la ma Geremania, he lanakila ana o na hooponopono aumoku maluna o na hooponopono aupuni.” Eia ka olelo ponoi a ka nupepa a Bisimaka: “O ka hopena o keia hookolokolo, he mea hoowahawaha no ia na na lala hooponopono aupuni. He pono e hooponoponoia ina e ae ia ana na aliimoku a me na aliikoa aina e komo mai e keakea i ko lakou makemake iho iloko o na hoopaapaa pili aupuni ana, alaila, o na hooholo ana i na hana a ke aupuni, ma o ke keena la o ko na aina e, e paakiki loa ana, a ina aole ia, aole no e hiki.”

            Ua pau mai nei ka noho ana a na elele o na aupuni e Europa ma Barusela, a o ka lakou hana aole i maopopo lea loa mai nei.

            Madarida, Sept. 12 – Ua hiki mai kekahi lono pili aupuni e hoike ana, ua lanakila aku la o Generala Pavia o na koa Repubalika o Sepania maluna o na koa kipi. E hoounaia ana he ekolu tausani mau koa hou no Cuba iloko o ka malama o Sepatemaba, a e alima tausani aku ana e hoouna hou ia’i i ka malama o Okatoba.

            Roma, Aug. 31 – Mai ka Poaono mai, aia ka mauna o Etna ma ke kulana e kahe ana ka pele. Ke ikeia aku nei na auwaha pele e haale mai ana o kahe mai ka lua pele mai.

            Kikili, Sept. 2 – Aohe ano pio iho o ka pele. Ke pau nei na kanaka i ka holo mai kahi mai malalo o na mauna i na kauhale aku mawaho, aka, aole paha e hiki mai ana kekahi popilikia o ke ano ulia wale.

            Ma ka lono i ka nupepa “Nu Hou Paka La” o Ladana, ua hoikela mai, he 3,200 mau puolo pauda i hopuia e na mana aupuni o Farani, ma ka palena o Sepakia; ua maoaoia kela lako kaua, no ka poe kipi.

            Ua hiki kino aku ka wahine mare a Don Carlos i Podesu, Parani, mai kekahua kipa aku o kana kane.

            Ua lohe ia mai, ua hookohnia o Peresidena Kalani a me na Moi o Beregiuma i mau Komisina ywao nana e hooponopono i na palena o na aupuni Ripubalika ma Amerika Hema ma na hihia pili ana i ko Berazila mau palena.

            Mamuli o ka hooko ole ana o Sepania i na kauoha a ke Kaikahi no ka hihiu o ka Viresiniu@a i hopu pio ia ai a Sepania, ua noi mai nei ia aupuni e uku o Amerika no na poino a keia moku a me na moku e ae i puka aku mai na awa aku o Amerika me na lako kaoa, e hoolako i na moho hakaka me ka hoopae aku ma na kapakai o Sepania ma Cuba.

            Ua hoala ae ke kulanakauhale o Beremana noua na kanaka he 90,000 i kia hoomanao nui ao kekahi kamaaina i minuamina loa ia o loko oia kulanakauhale i make iloko o ke kaua mai nei mawaena o Geremania a me F@rani. O ua kiahoomanao la, ua kukuluia mawaenakonu o kekahi pa @lioa malaila.

            O ka aie o Kile a me Peru ia Amerika i ka 1866 ua hoopauia i ka malama o Iulei.

            He eono na la o ka olioli nui ana ma Lima i Peru no ka hoomanao ana i ko lakou kuokoa; a na ae aku ka Ahaolelo, e hookuuia na pio a pau e noho pa@hao ona.

            Ke manao nei ke aupuni o Tureke e pakiko i ka uku ana aku i na uku luna aupuni, aole me ka hoemi ana i na uku i maa i kauia a hoopau aku la i kekahi mau lu@@ aupuni, aka, ma ka uku i hookahi uku ana iloko o umikumamalima malama.

            Ke lawe nei kekahi o na laina hooholo mokuahi o ka Moana Atelanika ma ka eha dala o kaohua hookahi ke kau ma ka papa helu elua. No ka lawe ana keia mai kekahi aoao a i kekahi o ka moana Atelanika Aole i komo iloko o keia uku na lilo no ka ai ana, aka, ua noa @ae i na ohua ka hele ana i kuke i ka lakou mau mea ai iho.

            Ke kamailio mai nei ke Keiki Alii a Napoliona, ka ui o Kilehu@a, @ i kekahi wa, na kapaia o Kiloh@@a IV; a i kekahi manawa kapaia o ka Aiwaiu o W@l@wika, (Wool@@@) O k@@ k@lana ma ke kula koa he @@@@ @@, ma ka papa no pika kuniahi he helu 4; ma ka papa ao kukulu p@p@ aoa @@ helu 8; ma na mea @@l@ @@ helu 10; a pela aku a hiki i ka helu 24 i ka papa ao i na mea akamai. Ma ke ano koa, he helu umikumamakahi.

Ausernlaria.

            Ua hoike ae ke Kuhina Waiwai o ke aupuni panalaau o Wale Hema mua o ka Hale Ahaolelo ma ka la 25 o Augate i hala, e hoike ana, o ka l@@@ makahiki o ke aupuni, he $20,324,500; a o na lilo hoi, he 12,886,810.

            Ua hoike mai nei na elele o ke aupuni o Kikane ma Enelani ia Mr. H. H. Hall, no ka hooko pono ole ia o ka lawelawe ana o ka lawe leta ma Kalefonia ae, nolaila, e aponoia aku ana ka hooko ponoia ana e na hope i hoopaa mai.

No Fiji.

            Pehea la ke ano i hoohuiia ai o Fiji me Beritania Nui. Eia, o ka nui o na haole maluna o Fiji, he 1786, ke huiia na kane, wahina a me na kamalii; eia nae, ua hoomaka@lii kela poe haole, a ua loaa ia lakou, he 862,976 mau eka e ka aina maikai loa. Hele aku nei na haole ilaila, loaa mai na aina mai na kamaaina mai no kahi kum@kuai @@@@, a he ole loa no paha, a hoomaka no ka mahiai ma na wahi eka kakaikaki mai nei. O ka hoomaka no @@ o ka @aona@ele mawaena o na kanaka, a mam@li o ka hoopii a na haole e malamaia ko lakou maluhia, @a hoo@@aia mai hookahi moku manuwa Beritania e kokua ia lakou. Hooponopono a huli ia na kuleana o na haole maluna o na mokupuni, a o ka hopena o kahoohuiia ana o Fiji ia Beritania Nui. O keia iho la ka hana a ka poe ilikeokeo aea, o ka hoomaka@lii a loaa ka aina me ka imi pono ole ia, pehea la i loaa mai ai ia lakou.

NO IAPANA.

            Ua piha na nupepa o lokah@ma i na olelo no ka pepehi@a ana o ke Ka@@kela Geremania ma Hak@dad@, lapana, ma ka la 20 o Augate. Na kekahi kamaaina i powa iaia, me ka olelo aku na ke daimonio i hookekena mai e pepehi i ke kenikela. Ua haha@ia mai me ka pahi, me ka houhou ana ma na wahi he lehulehu a me na lima, a ooki loa ia a kaawale kekahi wawae. I ka lohe ana o ka manawa Geremania Elizabeta e ku ana ma Iokahama, ua holo awiwi loa aku oia i Hakodadi me ka hookaulua ele. Ua hopoia ka powa a paae, eia ke kah nei i kona hoopai maewaewa.

            Ua hopuia a hoop@aia o Generala Le Gendre, ma kana misiona i Pekina e hele ana e hana kuikahi, ko lapena Komisina Kuikawa e ke Kanikela Amerika ma Amey.

            He nui loa na mahina laiki a me na mea ulu i ulupaia e ka pele ma kahi kokoke i Izamura mamuli o na luai pele i haole palaha pu iho mai ka ea mai; he 108 na hale i pau i ke ahi mai ua hu@e ahi pele haule mai. He umi na la i haule makawalu mai ai na huna ahi pele me ke k@ – o ole. He ekolu mau mauna i puka ae la mai kahi oneauea ae e hoopaa ana i ka ili aina he elua me hapa Mile Kuea a me 1,800 me 480 iwilei kuea, a ua hele mai la a pili me ka aina paa.

            Ma kekahi mau manawa aku nei, ua kuai ae ke aupuni o Iapana i ka mokuahi Nu Ioka o ka Ahahui Hooholo mokuahi o ka Pakipika, no ka $250,000, a me na mokuahi Beritania Madarasa no ke $90,000 a me A@anatha no ka $118,000.

            Ua hoikeikeia aku imua o ka Mikado o Iapana, na Komisina a Peresidena Kalani i hoouna ai e lawe aku i na makena, oia na mea kaua hou loa, mai ke aupuni aku o Amerika i ka Mikado o Iapana.

HALE KUAI LOLE.

O KALAKIKA.

[Ma Haiku, Maui Hikina;

            MA KEIA HALE KUAI wale no e loaa ai na lole maikai a pau, nolaila, ke konola aku nei ka lokomaikai a me ua kokua o na kanaka a pau o Makawao, Kula, Hamakua, Koolau a me Maui Kikina, e hele nui mai @@@nei e kuai ai no ua kumukuai makepono loa. Ua hiki no la’u ke lawe ma ka Ili-kao, kope, na papale makoloa, na mea hua a me na mea ulu e ae.

C H DICKEY.

Haiku, Oct. 3, 1874.                                                                                       670 3@@ 632

 

AINA MA LANAI!

            UA LILO MAI NEI I KA MEA NONA KA inoa malalo ino ma ka hoolimalima no ka manawa he iwakalua makahiki, ka aina o PAOMAI ma Lanai, nolaila, ke papa a hookupu loa @a aku nei ou kanaka a pau, aole e hookuu wale i na holoholona; ola na ilo, bipi, hipa, kao, puaa a pelehu me ka ae ole la, e hoopii ia muanei e like me ke kanawai.

WALTER M GIBSON

Honolulu, Oct. 1, 1874.                                                            [670 3@@ 672] (Kipikona.)

 

PU RAIFELA KUAI!

            O KA HELU 2 no Kene@uke, ke oleloia nei. he Pumaikai! E ninau i ke Keena “Kuokoa.”                                                                                                                670 1m 673

 

KAULAI ILI KAO!

             KE Hoohalhalala mai nei na Ill Kao Hawaii ma na Makeke o na Aina e, mamuli o ka waiho palahalaha ana i ka wa e maloo ai. O na pina kaulai e hou ai, ma ua wawae wale no, alaila, hoomalo ae ma ka loa, aole ma ka laula: aole pono e houla ona puka pine ma ka opu, a o ke poo a me ka ai, e holi a pau ka momona. I mea e pipill ole ai ka ilo. He pono ia oukou e na kanaka e hoolohe i ke@.                                                            670 1m 673

 

KUAI A KA ILAMUKU!

            MAMULI O KA MANA i haawila mai la’u e ka olelo hooholo a ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paae Al@a, e k@e ana la Kuahine, no ka hulna dala he $173.68, no J Montgomery, mea hoopii, ua lawe mai a@ a e kuai akea ia aku ana ma ka Puka o Aliiolani Hale, ma Honolulu, i ka

POAONO                   •                       •                                       La 24 o OKATOBA, 1874,

Ma ka hora 13 awakea, i na pono, kuleana a me na pomaikai a pau o ka aomo pale maloko o ka mau aina o Kauluwela malalo iho, a e kokoke ana i ke kulanakauhale nei, i paa ma ka Palapala @@a Nui: APANA 1 – He Pa Hale nona na apana he @@l i paa i ka pa @@@ a pool, a maluna iho ona he Hale Laau. APANA @ -- He mau @o@ kalo @, a nona ka ili he i eka me @@ anana; aka ina e hookaa e @@ mai na koloa, uku pane a me ko’u uku a me ka uku komisina, alaila koa.

W C PARKER, @@muk@.

Honolulu, Sept 22, 1874,                                                                                689 4@@ 672

 

E IKE AUANEI OUKOU, Owan o ka mea nona ka inoa malalo ino nei, ke papa, ke hookapu aku nei au i na mea Bipi, M@ula, Kekake, kanaka keiki, wahine, aole e hele main@@ o kua aina kuai e waiho la ma Kalihi-waena, o Kionahahane, e kapu na palena me na kanawai o na aina la, aole e @@ a e hele maluna o @@ aina @@, ina o ka mea o malama i kela hoolaha, e pakele lakou ma ke Kanawai e na mea i hooiahaia malu@ loa e @@@ i ko’u luna a hope i hookohuia e a’u, n@@@ e malama i na mea a pau o ua al@@ la, loa e hookuli oukou i keia hoo@@@, e hoouku no au ia oukou, a e hoopii no au ma ke Kanawai.

KAAIPUNI @@

Kalihi-waena, Oahu, Oct 1, 1874.                                                                  670 @@ @72

 

Kuai a ka Luna Hooko Ka@oha!

MAMULI O KA MANA o haawila mai ia’u e ka olelo hooholo a H@@ C C Harris, kokua Lanakanawai mua o ke Aha Kiekie ma ko Keena, i ka la 29 o Sepatebama i hala, e kuai kudala aku no au ma ke akea i ka mea kuho kiekie no ke dala kuike, maluna iho o ka aina, no ke kumukuai maluna ae o ka Elima Haneri Dala ma ka hore 12, awakea o ka Poaono la 17 o Oka@oba 1874. I keia apana aina malalo iho e waiho ia ma Alaouf Alii, Honolulu i makeia na @@@@@ ma ka Palapala S@@ H@@@ 619, a penei na palena:

            E hoomaka ma ke kihi Koa@ohana @@@@@ o ka pa o Ka p@iki, he kihi H@ma o ke@a pa @@@@e pili ana me A@@@@@ Alii, holo an @ E@@ a @ holo Akau @@ @@ @@ pauku e pili ana m@ k@ p@ hal@ @ Kap@ik@ a hiki i ke kihi @@@ mauka o ke@@ @@ @ @@@@ @@ @ K@@@ @@ p@@k@ m@ k@ @@@@ mauka e p@@ ana me ko ke k@@@hiki a hiki i ke kihi Ak@@ o k@@@ @ ki@@ @@@ o k@@@ h@apalua (@) a@a@@ @@@ @@ @@@@ @@@ @@@@@, e mahele ana m@@@@@@ i kaaw@@@ @/@ @@@@@ @ @@@@@ @ @@ @@@ mauka o ke Alanui @@@: alaila, @@@ @@ @@@@@ @@ @@@@@@ @@@ @@ Alanui @@@, a hiki i ka hoomaka ana @@ @@@ @@@@ @@@ nolaila.

M@@@i ka palapala. N@ @@ @@@ i @@@ @ @@@@@ @@

F. A. SCHA@@@@,

L@@@ Hooponopono o John S@@@@@

Honolulu, Sept. 29, 1874                                                                         670 @@@ @@@

 

OLELO HOOLAHA.

HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

Mokuahi Hawaii

KILAUEA!

 

KAPENA MARCHANT!

 

E haalele ana ia Honolulu i ka

Poakahi Oct 5... ... ... 5: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Hilo

Poakahi Oct 12 ... ... .5: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..Kaapuni @a Hawaii

Poakolu Oct 21 ... ... .4: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..Kaap@ni @a Kauai

Poakahi Nov 2 ... ... ..@: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .Paap@ni @@ Hawaii

Poakahi Nov 9 ... ... ..5: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...Ko@a me ke ku ana ma Kaunakakai.

Poakahi Nov 14 ... ... 5: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...Hilo

Poaha Nov 24 ... ... ...@: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...Nawia@@@

Poakahi Nov 30 ... ... .5: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...K@@puni @@ Hawaii

Poakahi Dec 7 ... ... ...@: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..Kona ma ke ku ana ma Kaunakakai.

Poakahi Dec 14 ... ... ..@: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Hilo

Poakolu Dec 2@ ... ...4: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .... ... ... ...Kaap@ni @@ Kauai

Poakahi Dec @@ ... ..@: pm ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... Kaap@ni @@ Hawaii

Uku Eemoku mai Honolulu aku

A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .$ 5 00

    “        Lahaina,          “            “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6 00

    “        Maa@ea,        “            “            ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7 00

    “        Makena,          “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 8 00

    “        Mahukona,      “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10 00

    “        Kawaihae,       “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10 00

    “        Ka@@a,         “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10 00

    “        Kaawaloa,       “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10 00

    “        Hilo,                “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12 50

    “        Kau@@,         “           “           ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15 50

Uku kaapuni la Hawaii ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22 00

A hiki i na awa o Ka@@ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8 00

Uku kaapuni @@ Kauai ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ... ...12 00

Uku ohua Hawaii oneki ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2 00

Aole aie no na uku ohua.

Ma ka Hale Oihana e loaa’i na palapala.

Aole keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a p@@io paha, ke ole e kakaula ka loaa ana mai

E hookaala ka uku ukana i ka wa e noila aku ai.

SAMUEL G. WILDER, (Waila).

Agena.

Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui Papa a me Moiwahine.

670 @m 6@@

 

Hoolaha a ka Luna Auhau,

I KA POE I KU I KA AUHAU ma Ewa a me Waianae, no kela makahiki, e noho aua maluna i@o, e hele mai lakou e hookaa i ko lakou mau Auhau imua o’u, ma na wahi i oleloia ma@aio iho:

Oct 13 – Ma ka hale noho o Kekaumawaho, e hookaa mai ai ko Makua, Ohikilolo a me Keaau.

Oct 14, 15, 16 – Ma ka hale noho o Kalino, e hele mai ai ko Makaha, Kamaile, Walanaekai a me Walanaeuka.

Oct 17 – Ma ka hale noho o Kuala, e hele mai ai no Nanakuli, Waimanalo Koolina.

Oct 20 – Ma ka hale noho o Kaehunui, e hele mai ai ko Kualakai Puuloa Kapuaikaula,

Oct 21, 22 – Ma ka hale noho o Moke, e hele mai ai ko Honauiluli, Hoaeae a me ko Lihue.

Oct 23, 24 – Ma ka hale noho o Uilama Pokini, e hele mai ai ko Waikele, Waipio-uka a me Waipio-kai

Oct 26, 27 – Ma ka hale noho o Kaluaelie Mahu, e hele mai ai ko Walawa, M@@a@a a me Waimano.

Oct 28, 29 – Ma ka hale noho o Kane, e hele mai ai ko Walau, Waimalu a me ko Kalauao.

Oct 30 – Ma ka hale noho o ka Lunakanawai William, e hele mai ai ko Aiea a me ko Halawa.

E maliu mai e ka poe i ku i ka Auhau no kela makahiki.

JOHN K. NAONE,

Luna Auhau o Ewa a me Waianae.

Pa o Keekapu, Kapauhi, Honolulu, Sept 24, 1874

670 2@@ 671

 

E IKE auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa ia aku nei ka hele hewa ana maluna o na aina o WAIPAI, MANUWAINUI, KAHIKINUI a me KAUPO, e waiho la ma Kaupo, Maui Hikina, no na mea nona na inoa n@alaio iho. O ka poe hoolohe ole i keia, e hoopilia ma ke Kanawai: a o na Lio a me na Bipi e helehewa wale ana maluna o ua mau aina la, e hookomola ma ka Pa Aupuni.

AIKEN & RUSSELL.

Kaupo, Maui Hikina. Sept 2@, 1874.

 

HOOLAHA HOOKOLOKOLO.

AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina ma ke Keena ma ka hihia o ke Kahu malama o ALBERT KUNUIAKEA, he noi na ke Kahu malama, e kuai i kekahi aina.

Ma ka waiho a me ka heluhelu ana i ka hoopii a P. Nahaolelua, ke kahu malama o ke kino a me ka waiwai o Albert Kunuiakea, e noi mal ana e haawiia aku ka mana e kuai i kekahi waiwai paa ona, me ka waiho mai i kekahi mau kumu e kuaiia ai. Nolaila, ma kela, ke kauohaia aku nei ka poe a pau i pili e hele mai imua o keia Aha Hookolokolo ma ka Poakahi la 19 o Okatoba A D 1874, ma ka hora 10 kakahiaka ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha i Honolulu oia kahi a me ka la e hoikeia mai ai kekahi kumu e ae ole ia ai ke noi. A ke kauo@ a hou ia aku nei e hoolahaia he kope o keia, no na hebedoma ekolu, maloko o na nupepa, ka “Hawaiian Gazette” a me ke Kuokoa, he mau nupepa i paila a hoolahaia ma Honolulu.

Hanaia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina Sept 23, 1874.

ELISHA H ALLEN,

Ikea e:                                                                                                 Lunakanawai Kiekie

Walter R Seal. Kakauolelo                                                                  670 3@@ 672

 

AHA KIEKIE o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai, Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina. @@. Ma ka waiwai o KEALO (k), o Kaneohe, Oahu, i make. Olelo kauoha e koho ana i la e hoolaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana.

No ka mea, ma ka la 21 o Sepatemaba M H 1874, ua oleloia mai imua o ka Aha, ala ma ka lima o John H Paty a o J Porter Green paha o Honolulu. I oleloia oia no ke kauoha hope loa o E Kanihina i make aku la a me ka palapala hoopii e noi ana, e hoolaioia kela palapala kauoha, a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no Manaiki a i kekahi o na Luna Hooko e ae i oleioia a e hoopau i na palapala Lunahooponopono Waiwai i haawiia ia J Porter Green i oleloia.

Nolaila, ua kanohala, o ka Poakahi ola ka la 1@ o Okatoba M H 1874, ma ka hora 10, ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, ma Honolulu, ma Oahu, oia ka la me ka hora e hoolaloia’i ia palapala kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha a me ka hoopuka ana ia palapala Lunahooko. A ua kauoha ho@ la e hoolaha no @a mea no na pule ekolu iloko o ka Hawaiian Gazette a me Kuokoa he nupepa i paila a hookahaia ma Honolulu. A ua kauoha hou ia, e hoopukala na palapala kena no na hoike no ia palapala kauoha a me na hoo@@n@ o ka mea ma@e, a me John H Paty a me J Porter Green, e hele mai e kue i keia palapala kauoha i ka wai olelola.

Kaka@@a ma Honolulu ko Hawaii Pae Aina 21 Sept. 1874.

CHA@ C HARRIS

Ikea:                                                                            Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

Walter R Seal, Kakauole @                                                    @@@ @@@ @71

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana @l@a, ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o KULA (w) no Wailuku, Maui i make.

Ua heluhel@@@ a ua waihola ka palapala noi a Kanakamaikai @, e hooholo @@ na hoo@@ina o Kul@ @ no Wailuku, Maui, H P A i make. Nolaila, ke kaahoala aku nei na kaka a pau, ke p@@ o ka Poaono ola ka la 3 o Okatoba 1874, ma ka hora @ kakahiaka ma ka Hale Hookolokolo ma Wailuku, ola ka la a me kahi i ko@ola no ka hoolohe ana i ma @@@@@ @a a me na mea k@@ ke hoike @@.

A@@ P@RNANDER.

Lunakanawai Kaap@ni Ap@n@ @@@@ H P A

Lahaina, Sept 10 1874.                                                                       @@@ @@@ @70

 

MA KE KE@NA o ka Lunakanawai Kaap@@i Apa@@ Elua ko Hawaii Pae Aina ma ka waiwai o @@@@HAAWI @ no K@@@ M@@@@ make.

Ua @@@@@@@@@@ a @@ wa@@@@@ ka palapala @@i a Pal@@@ @ ka La@@hooponopono o ka waiwai o Kek@haawi @ no @ @@@ Maui ko H P A i make e @@@ @@@, e hooponoia kona m@@waiwai a e hooku@ keia a e hooholoia ka waiwai i @@ @@@@@@@. Nolaila, ke @@@@@@@@@ aku @@@ n@ kanaka a pau ke pili o ka Poakahi @@@ ka la @ o Okatoba 1874 ma ka hora i @@@@@@ ma ka Hale Hookolokolo ma Makawao ola ka la a me kahi i ko@@@@ no ka hoolohe ana i @@ @@@@@ @@ a me @@ @@@@ @@@ ke @@@@@@@.

A@@ P@@@ANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana @@@@ H P A

Lahaina, Sept 14, 1874.                                                                      @@@ @@@ @7@

 

OLELO HOOLAHA.

J. MONTGOMERY!

Kokua a Loio ma ke Kanawai!

Keena hana He@@ @ Alanui Kaahumanu ma o mai o kahi o Ka@@@@ Loke.

 

Kuai a ka Lunahooponopono Waiwai i ka

MAHIKO O KAUPAKUEA!

Ma ka Waiwai o Theophilus Metcalf i make.

I MEA E HOOPAU ai i ko’u helu no ka waiwai o THEOPHILUS METCALF i make a e hoopau loa @a @@ no ka hooponopono ma ka Aha Hooponopono Waiwai Hoo@@@@ me ka manao e hoopau loa a hookuu i na mo@@@@ e ae e pu@@@ nei m@@@@ o ka Mahiko o Kaup@k@@@ e M@@@@@ A@@@@ @ Ach@@@ na mea e p@@ nei ma k@ @aua mal@ i ka mora@i a me na mea e @@ m@@@@@ iho.

Mam@@ o ke kauoha a ka M@@ Ha@o@a@o @@@h@ H Allen, ka Lunakanawai Kiekie o ka Aupuni i n@ho ma ka Aha Hooponopono Waiwai i ha@a@a ma ka la 14 o Sept 1874 e kuai a@@ no au ma ke ku@@@@ akea ma na paepae wawae @ ka Hale Aupuni ma Honolulu nei ma ka

Poaono,                                     -                                    -                       Okatoba 10, 1874,

ma ka hora 12 awakea, i kela mau aina a me na waiwai a pau, @@ @@@ ka

MAHIKO O KAUPAKUEA!

E waiho la ma ka Apana o Hilo, Hawaii, i ka mea koho kiekie ma ke dala k@@ke.

O na lilo o na palapala i ka mea nana e kuai.

E ikeia ke @ila ma ke Keena Kalalaina, a o na mea a pau e makemake ana e ninau no na mea e ae i koe, e ma@@@ ka Hon. A S Hakawela ka Loio ma kona Keena Hana, kihi o na Alanui @alep@ a me Kaahumanu.

C H LEWERS.

Lunahooponopono o ka Waiwai o T Metcalf i make.

E P ADAMS L@@@ K@d@@@                                                   6@@ @@@ 671

 

WAIWAI PAA MA KE KUDALA!

MA KA

Poaono,                                     -                                    -                       Okatoba 17, 1874,

HORA 12 AWAKEA,

ma ke Keena kuai, e kuai kudalaia aku ai keia

HALE A ME KA PA MEA @ANU,

e nohoia nei e Mr. Schmidt, ma ke komo ana ku o Pauoa!

He pono Alanui no a hiki i ke Alanui Aupuni.

HE EHA KEENA O KA HALE!

Ke ku nei me ka maikai a ano hou.

E nana i ke kii i paila ma ka Hale Kudala a me ka Hale

Pa@ Kii o Keiki.                                                                                             E P ADAMS

66@ @@@ 672                                                                                             Luna Kudala.

 

E IKE ananei na kanaka a pau loa ke nana mai i keia olelo holaha, o makou o ka poe nona na inoa malalo ino nei, ke hookupu aku nei makou i na ano kanaka a pau loa, aole e wawahi wale a auau hoi i ko makou manowai e pili ia me ke kuleana o D Kapali, ola o Keoki. Aole no hoi e holoi i na lole, aole e kapulu i na mea ino, aole e kukulu i na holoholona ma ke kae o ka auwai, aole no hoi ma ke kahawai a hala loa aku mauka o Haliimanu; a o ka mea e kue ana i keia, a hoopaila ola no kela a me keia hewa i hanala, he Elima Dala ($5.00). E hoomaemaela ka auwai i ka Poakahi mua o kela a me keia malama, aole e ne la kekahi hoa a mau hoa paha e noho wale iloko o ka la hana me ka hoapono ole ia e ka hapanui o na hoa.

            E lilo keia i Kanawai p@a mai koua la e puka ai ma ka nupepa a mau loa aku. Nolaila, ke koho nei makou ia S. Kawail, i Iuna nana e nana. No ka olalo o keia mau mea i halia maluna, ke kau nei makou i ko makou mau inoa malalo iho:

W K Chalu

J Kapahi

Ioane I

Kahoopii,

Hookano

Beni

Moanalua-waena,

 

J P Kuawai

Kalaeloa

Keawe

J W Puahi

S W Kahawall

Keoni                   Kamal

Sept 19, 1874.

 

Samuel Kahoohuli,

Nuole,

Kanae,

Kanewahine,

Job N Kamoku,

Ahana (pake)

668 2m˚

AIA ma ka la 10 o Okatoba e hiki mai ana o keia ma hina ae, e kukulu ana au he ahaaina ia hanau no kuu moopuna, ma Kahuku Koolauloa nei, nolaila ke kono aku nei au i na ano kanaka a pau, e naue mai la la, me ka hipuu a ke aloha ma ko lakou lima. O na mea hoohialaa@ o ke kino, ua lawa @@’u nolaila, ia oukou a pau e o’u hoa, luhi o nei mea he @ haaina, e naue mai e Waialua i kehu kai, e Ewa i ka ia hamau leo, e Waianae i ka makani kaiaulu, e na pali hauliuli o Koolaupoko a me Koolauloa, e na kini o’u a me na pilikaua, e ike ia kakou hookanaka, mai ka pae i ka leo.

S KAI.

Kahuku Sept 14, 1874.                                                                                   668 21˚ 669

KE PAPAIA aku nei na kanaka a pau, aole e hele wale a ki manu a paani ano e ae paha maluna o ka aina o ke Kulanui o Kapunahou, a i ole la, o ka aina paha o ke Kulanui ma Manoa.

689 4ts 672                                                                                         E P CHURCH.

MAI KEIA LA AKU, aole loa au e hookaa ana i kekahi ale i aiela ma ko’u inoa, ke ole e loaa ka palapala ae mai a’u aku.

P. BARENABA.

Hilo, Waiakea. Sept 19, 1874.                                                                        669 41˚ 672

 

Lole Makepono ke Kuike!

 E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE,

E LAA NA

AHINAHINA,

KALAKOA,

KEOKEO,

LEPONALO,

Pena, Aila, Aniani,

Na Mea Piula,

Kopa, Aila Honua,

Aila Hoomaloo,

Kui Kakia, Pakeke,

Tabo, Kaula, Noho lio,

Hulu-nalaki, na Pulumi.

A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii nei no na

LAINAKINI-NAO,

LAINAKINI-MAOLI,

PALULE KALAKOA,

ALAPIA, KELEPA, KILIKA,

Na Lole kupono i ka wawae,

Palulu Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipine, Lihilihi, a me ia mea’ku

A HE

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &c

A HELAAU LAPAAU KAULANA LOA

A Dr. JAYME@.

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau hoopaa naio,

Penikila, Huaale,

A me na Laau H@m@, a pela ‘ku.

656 1y

 

KO KALEPONI

LAAU KUNU OLA!

A ME KA @AI HANO..

 

I KA LEHULEHU!

NO NA MAKAHIKI ELUA AENEI I HALA, UA LOOIIA AU I KE KUNU KALEA. O KE aiwa loa nae i ke kakahiaka i k@ ala ana ae mai k@ miamoe. Mahope iho, loli ae ana ke ano o ka mai a kohu hano ikaika maoli; he mai mau keia i k@ moku ohan@. I ka malama o Augate aku nei 1872, oolea loa iho la ka loaa ana i ka hano, kuna @@ a p@@p@uaho, me @e me@ la o kaili ao ana i ha kanu. Aole e hiki ia’u ke ai, me ka eha ole ma k@ @@@@@ a ne ke aka. Ua hele au i na hale oi kanaka, na haawiia mai au i ka Lono, ua inu aole nae he olu@u mai. Koiia mai au e hele i ka aina mehana o ka noho ana, hele no @@ i San Jose, aka, aohe loaaiki o ka maha. Ia’u i haalele ai ia San Jose, noho o’u manao i koe e ola @@@. O ko’u hano iho la @@@ i keia l@@@, nana i hool@@@@ mai a mahope o ka hoomau ana i ka inu, o ko’u ole mai n@ ia. I keia @@, ua ola loa au, a ua hoi e like me ko’u ola mua. Ua hoi@eike a@u a@ i kekihi poe @ @@ a@ @@@@ @@@ @@@@@@ @ @@ halawii lakou me na hopena olioli e like me ko’u. Ano hoi he ho@@@@@@ aku @@ au @ ka @@@@@@@@ no ko’u manao i@ he laau ola keia no ka hano, aohe @@@ i ke.

            Aole au i hoikeike aku nei i keia LAAU KUNU OLA AME KA MAI HANO i mua o ke ake@ me ka olelo aku, he ola @ae wale no, o ka ikaika o ka hoihoi ae i na @@@ e pili ana i @@ moi paaha@a o ke ak@. O ka paa ana o na ohe o ka p@@, oia ka me@ e @@@ ai i ka @@@@, a o keia laau ola @@panih@ ka mea nana e paahana aku a ole ka poe i loohia ma keia mai make. Na keia laau no e hoolaio mai i kona waiwai ke hoohana ia. Ina aole e ola ana ka mea i loaa i keia mai @@ ka loaa ole @@, mahope o ka hahai ana i na kuhikahi, hoihoi ho@ aku no au i ke dala. O kekahi keia o ka Kaleponi mau mea ulu. He akioma i hooholo kahiko ia iloko o na @oo@oo o ka le@@@@@@, @@@ a@ mai a pua. Aia no he lau nahelehele ka mea i hoomakaukauia e ola ai, eia wale no ka mea pilikia, o ka loaa kupono ole o ka lau nahele e pili pono ana ia mai. O ka ha@o, he mai we@weli loa ia, a ua @@@@@@ ka@@ mai @@ @@ p@pa o na mai ola ole, a no na au he loihi oia ka mea h@li @@@ a na k@@@@@ lapaau i @@@@ a@ o ak@ o ka loaa. Owau no, a pela aku.

FRANCIS L. @UCH.

He nui na Palapala mai na Haole e ae e hooiaio mai ana i ke

Ola io maoli o keia Laau Kunu a Hano.

O KEIA KA LAAU OLA A MR. F. L. SUCH NO NA MAI

MA KE

Ake-Mama, ka Ha o ka Leo,

Ke Anu, ke Kunu, Kunu Kalea,

Na Eha a pau ma ka Puu.

E OLA NO HOI NA MAI HANO IKAIKA, KA UMII I KA HAUPU

Mai Ai-akee e loaa no ka oluolu nui ia lakou, ke ai i keia Laau.

NO LOKO MAI O NA LAU NAHELE KEIA LAAU, AOHE MEA INO O LOKO

NA KA POE E LAWE ANA E IKE I KA OLAIO.

Na Rula o ka inu ana:

No Kanaka Makua – 2 puna nui, i ekolu inu ana i ka ia.

No Kamalii – 1 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.

No Kamalii Aiwaiu – 1 puna ti, i ekolu inu ana i ka la.

A ina e mau ana no ke koii o ke Kumu, inu iki no mawaena o na i@@ ana ekolu.

No ka Hano – E inu i ka wa e hiki ai ka ho, a mahope iho.

 

 

No ke Anu – Ala no i ka wa e inua ai, o ka po a me ka ao.

No ka Puu Eha – E hoon@i a e inu pinepine a hiki i ka emi ana o ka eha.

No ka Eheehe – Einu liilii ma ka hana mau nae

No ke Kunu Kalea – E inu no e like m@ ka ikaika o ke K@@@.

No ke Kaniai Eha – He pono inu no, a aole @ @@@ o ka pau no ia o ka @@@, a poha maikai ka l@@.

 

            E loaa no keia laau lapaau ma ka Hale Kuai o

DILLINGHAM & CO.,

Alanui Alii.

 

OLELO HOOLAHA.

 

L. MAKALE.

HE LOIO, a he kokua no ua hihia o kanaka, (koe na hihia hewa) Aia kona keena ma ka Hale Hookolokolo.

659 @@@@

 

NO KA MEA, ua hoonohoia mai ka mea nona ka inoa malalo e ka Mea Hanhano C C Harris, ka Lunakanawai o ka Aha Kiekie, o ko Hawaii Pae Aina, i Luna Hooponopono no ka waiwai o KILA (k), no Waikiki, Mokupuni Oahu, ola ka hoo@@@na o Kanemakua, a ka Aha i haawi ai. Nolaila, ke hai aku nei ka mea nona ka inoa malalo, i ka poe a pau e paa ana, e noho ana, e mahiai ana maluna o na apana aina o Kanemakua, e hele mai lakou ma kona hale noho ma ke Alanui Rikeke, e pili pu ana me ka hale noho o A. S. Boister, a e loaa no oia malaila i na manawa a pau, a nana no e hooponopono, a e ike i na kuleana oiaio o keia a me keia o ka poe a pau e paa ana i kela mau waiwai a pau maloko o na malama eha mai kela la 20 o Augate 1874.

JOHN K. UNAUNA.

669 1m˚                                                                       Luna Hooponopono Waiawai.

 

E IKE AUANEI na mea a pau loa, ua koho a hoolilo mai o F S Lyman, Lunakanawai Kaapuni o ke Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina ia’u, i Lunahooponopono Waiwai no WELEHU, o Waiohinu Kau I make. Nolaila, ke kauoha aku nei au i ka poe a pau a Welehu i aie aku ai e hoo@na koke mai i na bila aie, a pela hoi ka poe i aie mai ia Welehu, e hookaa koke mai, maloko o na mahine eono mai keia ia aku, o nele auanei oukou.

W T MARTIN,

Lunahooponopono Waiwai o Welehu.

Walohinu Sept 12, 1874.                                                                                668 418˚ @71

 

E IKE AUANEI na mea a pau loa ua koho a hoo@oho malo F S Lyman, Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina la’u. I Lunahooponopono Waiwai o KALAKUNIAI w. o Papaikou Kau i make, nolaila, ke kauoha aku nei au i ka poe a pau ana i ale aku ai, e hoo@@a koke mai i na hila aie o Kalakuniai, a o ka poe hoi i aie la Kalakuniai, e hookaa koke mai lakou maloko o na malama eono mai keia la aku, o nele loa oukou.

W T MARTIN,

Lunahooponopono Waiwai o Kalakuniai.

Waiohinu, Sept 12, 1874                                                                    @83 @@@ @71

 

FRIEL & LAINE (Al@ni a me Laine.)

NA MEA KUAI MEA AI o na lako ai a pau na mea ulu, a me na mea hoomomona lio. Halekuai malalo o ka Hale M@, Alanui Papu, Honolulu

670 1y

 

HALE HANA LAKO HALE!

MA WAILUKU, MAUI.

O NA LAKO HALE O NA ANO A PAU, KE waiho mau nei, a e hanala no hoi ke kauohala mai, oia kela mau mea malalo iho:

Na Moe Koa, na Pahu Ume,

Na Pakaukau, na Pakaukau Kak@@,

Na Pakaukau Holoi,

Na Noho Laau Maka, na Noho Loloa,

Na Noho Paipai Maikai, a pela ak@.

Na pahu @@@-kaa a pine kukulu pa a me na mea an@ @@@@ o na a@o a pau ma na Uku Haahaa Lo@ ke hoomaemaeia a hana maoiila iho. Hale Hana, he @ puka mai ka Hale Hookolokolo mai.

@@@ 2m@ @74                                          KAILA (HOILEA)

 

UA HAULE!

HE EKE DALA POEPOE OPAHA ME NA kaekae i k@hi@@@@ me ke kala, a he @@@ @@@@@@ nae loa e loaa a hoihoi@ mai i ka Hale Kuai Buke o W@@@, e loaa ka uku ka po@o.

Honolulu, Sept. 10, 1874.                                                                   @47 @@@ @@@

 

O Wa@ e Ahiu (pake) no Waimea mokupuni o Kauai, no ka haalele ana mai o ka’u Wahine Mare la’u a me ke mana wahi moe, oia @ MRS Luka Ahiu, nolaila, ke papa ak@ nei au i na kanaka a pau o kela ana keia ano, mai ho@ie mai oukou i kau wahine, no ka mea, aole au e hookaa ana i kona aie a pau, ke loaa ole mai a’u aku kekahi palapala aie.

AHIU [pake]

Waimea, Kauai, Aug. 1874.                                                                            667 3m 678

 

Hoolaha a ka Luna Hooponopono

Waiwai.

OIAI UA HOOKOHU PONO @a ka mea nona ka luna malalo uho nei i Lunahooponopono no ka Waiwai o JOHN KALILI @ @ W@@@@@@@ Koolaupoko, i make kanaka ole ma Honolulu, Oahu. Nolaila, ke kauo@@@ aku nei ka poe a @@@ ana @ @@@ aku ai, e hoike koke mai i ko lakou kol@@ a kuleana hoi me ka hoolalo k@pono maloko o na malama eono, mai k@@@ wa aku, e hoo@@ @@@ @@ @@@@@@: a o ka poe hoi a pau i @@@ mai @@@@, e hookaa koke mai la. E @@@@ ao @@ ma Waio@@@@, Koolaupoko, Oahu, mai keia la aku.

@@ PAPA,

Luna Hooponopono,

Wai@hole, Aug 29, 1874.                                                                  @@@ 41˚ @@@

 

E IKE AUANEI NA MEA A pau ka nana mai lakou, mai @@@@ @@@@ aole loa au e hookaa i kekahi @@@@ Aie i k@@@@@@ ma ko’u l@@@, ke ola @ @@@@ k@ kekahi palapala i kakou @@@@@ mai a’u aka. @ @@@ @@@@ i K@@@wai @@@, mai ka la aku o @@@@ puka ana.

CHARLES KANAINA.

Honolulu, Iulai 11, 1874.                                                                    @@@ @@@ 671

 

OLELO HOOLAHA.

 

A. S. HARTWELL, (HAKAWELA).

LOIO!

UA MAKAUKAU AU E HANA, A E HOOponopono hoi i na Palapala Hoo@@ua, Palapala Kuai. Palapala Moraki a me na mea a pau e pili ana i ka O@hana Lolo.

@@@ 1y

 

ABERAHAMA KALAULI!

LOLO A KOKUA NO NA KANAKA HAWAii @mua o @@ Aha Hookolokolo a pau o ke@a Aupuni.

@@@ @@@ @@@

 

LOIO!

E IKE NA MEA A PAU, KE NOHO NEI NO ke “keiki o ka  Ua@kiukiu,” ma ke Keena o ka “A@ko,” ma ke ano Maheleolelo nona, a ma ke ano Lolo no hoi. E hele nui mai na kanaka Hawaii a pau i @@@@@@ i ka rilikia ma ke Kanawai, he mua ole @@ @@ maua –” Heaha la la i ka Aeke” a me ke “Keiki o Haleakala.”

J P OREEN, @POKA@

Augate 1@, 1874.                                                                               @@@ 3m @77

 

KE KAHEA IA AKU NEI KA POE a @@@ e noho hoo@@malima nei maluna o na aina o ka Moi LUNALILO @ make mai Hawaii a Kauai e hoihoi koke mai i ka wa e pau ai ka manawa hoolimalima i na uku makahiki ia’u, ma Honolulu. A o ka po@ @ noho @@@ nei i kela manawa no na uku hoolimalima e hookaa koke mai i kela manawa, no ka mea, ua hoi mai na waiwai a pau ia’u o ka Moi make.

CHA@. KANAINA.

Honolulu, Aug 14, 1874.                                                                    @@@ @m@ @@@

INA MAKAMAKA O’U O HAMAKUA, Hawaii, o@ao no keia o ko oukou wahi makemake, i hoomanawana@ @@ihi no ko “Ai@ kaa ole,” ke p@loai a ke kahea leo nui hou aku nei no au ia oukou e hookaa koke mai i ko oukou mau aie kokoke mai ka manawa a ke Kanawai e hana mai ai i ka poe ale kaa ole, nolaila, e wiki mai oukou, e @@@@ mai ka hookaa ana i na ale @@@@@ o Augate a me Sepatemaba ae nei, o ko oukou manawa @@ e hookaa mai ai, puka aku mawaho, he mea oko@ @@. Pela no hoi ko Hilo nei mau makamaka o ka poe i @@@ ma ka Halek@@@ “Kalewa,” e pono @@ @ hookaa mai @oko o Augate & Sepatemaba ae nei, no ka mea, e wehe hou ana au he Halekuai hou no kakou ma P@nahou, a o ka poe e hookaa mua mai i ko lakou mau aie mua ma ka Halekuai mua, e koaa no @@ lakou na ano @ani hou o ka Halekuai hou ma ke k@@k@ a no ka poe e hookaa pololei mai ana e loaa no @@ lakou na makane he m@@@@hi a me ka h@@ e aku, nolaila, e wiki ka hookaa mai i na ale kahiko. I komo koke kakou i ke “Au @o@@l@ @@@@” @ ka M@@ Kala@@@@ me ka hooulu i na hana holomua o ka lahui e pono ai, nolaila, i nui ke aho e na pok@ o Kauaka@@@@@@@ o Hil@.

Owau no nei o ko oukou makamaka hoolohe hoomanawanui i ka uwalo@@ mai.

C Y AION @ (Pake)

Hilo, Aug 17, 1874.                                                                            @@@ 2m @@@

 

NIU KUAI!

UA LOAA MAI NA NIU HE @,000 MAI Tahi@ mai maluna mai o ka moku @@@@ -- Niu nui a maikai no hoi, i ike ole la @@@@e@ maelua: a ua kupono no ke kaua ana a no ka ai no hoi. E ul@@@ la.

CHA@. LONO.

ma Alanui Kalepa, Helu @.                                                                            @@@ tf

 

KUAINA UPENA!

MA KEIA HOI ANA MAI @@I A KA MOKU “Hoke Ao,” ua kaa mai he

@,000 PAONA KUAINA.

a e kuai lilo ia aku no h@ e

A. W. PEIRCE & Co.

@@@ @m 472

 

KUAI KUDALA

O KA

Luna Hooponopono Waiwai

O

W. J. KAULIA

I make aku nei.

E KUAI KUKALA ma ke akea, ma Wai@@in@, Kau, Hawaii, ma ka la 12 o Okatoba, @or@ @@ o k@ kakahiaka, i na waiwai i ole@@@@ makalo nei, penei:

Hookahi kaa hipi,

Lio kane ele@le,

Elua moe Koki,

Hookahi ho@na-kaa,

Elua Pah@ Lole,

Pahu kakau,

Ekolu Kuka,

Elua Lole-wawae,

Hookahi Palol@.

Elua pakaukau.

E kuai ana ke@a @@@ @@@ i @@@ @ hookaa ai i na aie

L K MA@OM@@ @.

@@@ @@                                                                                        Luna Hooponopono