Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 40, 3 October 1874 — Page 4

Page PDF (1.69 MB)

This text was transcribed by:  Hannah Kaina
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

A Group of Happy Children

Golden Censer p p 58.

1.

He aha keiki oli

E aaue oli nei

I o la i ke kula,

Ke Kula Sabati

Mai o, mai kai,, mai uka,

Mai kahi uli no

Ka naue me ka oli,

Ka oli, ka oli,

Ka nane me ka oli,

A mele oli pu.

2.

Pa lea no ke mele

O na pokii oonei,

Ke naue i ke kula,

Ke Kula Sabati,

E ao i na haawina,

E ku a himeni,

E lohe ae no Iesu,

No Iesu, no Iesu

E lohe ae no Iesu,

Lohe a hoomaikai.

3.

E hoomanao a mau la

I keia la maikai

A hele i ke kula

Ke Kula Sabati;-

Aloha i ke Akua

No kana olelo e,

A lilo loa no Iesu

No Iesu, no Iesu,

A lilo loa n Iesu

I kei wa maikai.

Hawaii.

Haawina Kula Sabati

Ka Hapaha Eha o 1874

Helu 42, Sabati Okatoba 18.

Kumuhana-Ka Manao o Kristo

Pauku Baibala Mareko 9: 33-42

            33. A hele aku la lakou i Kaperenauma; a i kona noho ana iloko o ka hala, alaila, ninau mai la oia ia lakou, Heaha ka oukou i kamailio ai ma ke alaloa?

            34. Aole lakou i ekem iki aku, no ka mea, ua kamailio lakou ia lakou iho ma ke alaloa, i ka mea o lakou i oi mamua.

            35. Noho iho la ia, a kahea mai la i ka poe umikumamalua, i mai la kela ia lakou, Ina e manao kekhai kanaka, e oi ia mamua, e emi auanei ia mahope o na mea a pau, a e lilo no hoi i kauwa na na mea a pau.

            36. Lawe ae la ia i kekahi keiki, hooku iho la iaia mawaena konu o lakou; a i kona hiipoi ana iaia, i mai la ia lakou.

            37. O ka mea e launa mai i kekahi keiki liilii, e like me ia nei, ao ko'u inoa, oia ka mea e launa mai ia'u; a o ka mea launa mai ia'u, aole ia i launa mai ia'u wale no, aka, i ka me nana wau i hoouna mai nei.

38. Alaila olelo aku la o Ioane iaia, i aku Ia, E ke Kumu, ua ike aku makou i kekahi mea e mahiki aku ana i na daimonio ma kou inoa, aole nae ia i hahai ia makou; a papa aku la makou iaia, no ka mea, aole ia i hahai ia makou.

            39. I mai la Iesu, Mai papa ia lakou; no ka mea, o ke kanaka nana i hana ka hana mana, ma ko'u inoa, aole ia e hiki ke olelo ino no'u.

            40 O ka mea kue ole aku ia oukou, o oukou hoi ia.

            41. O ka mea haawi ia oukou i kekahi kiaha wai e inu ma ko'u inoa, no ka mea, no Kristo oukou; he oiaio ka'u e hai aku nei ia oukou, aole loa ia e nele i ke ukuia.

            42. A o ka mea hoohihia mai i kekahi o ka poe liilii nana wau e manaoio mai nei, e aho nana e nakinnakiia ka pohaku wili palaoa ma kona ai, a e hooleiia aku ia iloko o ke kai.

            Pauku Gula. Mat. 18:3. "He oiaio ka'u e olelo aku nei ia oukou, ina aole oukou i hoohuliia'e, a e like hoi me na keiki uuku, aole loa oukou e komo iloko  o ke aupuni o ka laui."

            Manao nui. Ka hoohaahaa ana ka mea o hookiekieia'i.

            1. Hoao kakon i like

            Me ko kakkou Iesu

            Ka makamaka aloha,

            Aloha oi loa,

            Aloha oia mau.

            Cho. Hoao, hoao kakou la,

            Na keiki o ke kula,

            I like me Iesu la,

            Ke hoa makamae

            2. Hoao kakou

            Ne ko kakou Iesu,

            Alaemae, a homoele,

            Haalua, a akahele,

            A lokomaikai pu.

            Cho. Hoao, hono kakou la, &c.

            Pule, i hoohuliia'e na haumana,, a i like lakou me Iesu,

Na Ninau A Na Kumu.

            P. 33 Mahea Iesu? Mahea Kaparenaana? p.30. Ia Iesu iloko o ka hale, heaha kana i ninau aku ai i na haumana? Ua ninau e anei na haumana ia Iesu no ka mea nu Mat. 18:1 Nihau anei Iesu no kona aole? No ke aha hoi?

            P 4 Ekemu ole ka lakou, pono anei ia no ke aha ke ekemu ole? Hilihila eapaha la ke kumu o ka lakou kamailio ana a ke ala? No ke aha ia kamailio ana? No ka manau paha e kukulu koke ana o Iesu i kona aupuni ma keia ao, e like me na 'lii ae, a ninau, Ea, owai meanui, ua kuhina iloko oia aupuni? Petero paha Ioane, Iakobo, Owai la? Heaha ka kekahi makuwahine i noi ak ai ia Iesu no kana mau keiki elua? Mat. 20:20,21. Pela ane i keia wa? makemake na makue e lilo na keiki poe nui; a makemake hoi na keiki e lilo i mau luna, i poe oi mamu o hai?

            P 35. Huhu anei Iesu i na haumana no ke ekemu ole? Heaha kana i olelo aku ai? Heaha kekahi mau olelo i kakauia ma Mat. 20:28:28. Haahaa Ioa Iesu. Nana hoi ia Ioane 13:4,5,14,15,16,17.

            P 36, 37. Aha Iesu i kekahi keiki? he keiki uuku anei? Ma ke aha i maopopo ai he keiki uuku anei? Ma ke ahai maopopo ai he keiki uuku ia? heaha ka Iesu mau olelo ma ka pauku 37, a ma Mataio 18:2-6? Pehea ka poe hoohihiai na keiki uuku, a i na hoahanau ano keiki, ano palupalu? Mat. 18:6, me p 42.

            P 38-40. Heaha ka Ioane i ike ai a papa aku ai? A pehea Iesu i pane aku ai? Owai ka poe no kakou? Owai ka poe kue ole? Owai hoi ka poe kue mai

            P 41. Heluhelu. Ehia manao ma keia pauku? 3 paha. 1 Ka haawi ana. 2 Ke kumu o ka haawi ana. 3 Ka uku. Wehewehe mai. Nana Mat. 10:41, 42. Mahea ka uku?

            Mele. We are Coming Blessed Savior.

            Have Hoonani, p 19.

            1. Eia no makou, e Iesu

            Me kau i kena mai,

            E lilo nou mau loa,

            A nou e lilo ai.

            Cho. Eia makou, eia makou,

            Eia no makou e Iesu

            Eia makou, eia makoku,

            Me kau i kena mai.

            2. Eia makou, e Iesu

            E kau mai ia makou

            Kou maka oluolu,

            A launa pono pu.

            Cho. Eia makou, &c.

Na Ninau A Ke Kahu.

            Na Makua. Ma kela haawina mamua, he hana mana ka Iesu, heaha ia hana? A he olelo hoahewa kekahi ia Iesu, heaha ia olelo? A ma keia haawina, he hana mana anei a Iesu? Aole he hana mana, aka, he mau olelo kaumaha, ano nui, ano wanana, ano hoahewa, a hoahewa, a hoopai. Heaha la ia mau olelo? I Ko Iesu ninau, heaha ko oukou i kamailio ae nei ma ke ala? He ninau aha ia? He ninau e hoike ana i kona ike, me kona hoahewa ana. 2 Ko Iesu hoohalike i ke keiki liilii me ia ia iho. Ma ka olelo pehea? 3 Kona hoohalike ana iaia iho me ka makua. Ma ka olelo ana pehea?

            Na keikikane. Heaha kekahi olelo a Iesu e pili ana i ka wanana, a me ka hoopai? O ka pauku gula kekahi Mat. 18:3. A, o ka pauku  42.  Ka poe i hoohuli ole ia aole lakou e aha? O ka poe hoohihia i na keiki uuku e aho e ahaia lakou?

            Na Kaikamahine. Heaha ka Iesu hana aloha i ke keiki uuku? Lawe, hiipoi. Ina aole oukou i hoohuli@a a like oukou me na keiki uuku, e hiki ane ke komo iloko o ke aupuni o ka lani? Ua like ane oukou me na keiki uuku? na keiki ai waiu? Ma ke aha e like ai? Ma ka haahaa, akahi, hookiekie ole, kaena ole, aloha, hoopili mau i ka makua, ai mau i ka ai a ka makua, oia hoi ka ke Akua olelo. Me ia anei oukou?

            Na Pokii. Nowai ke aupuni o ka lani? Mat. 5:3. Pomaikai ka poe i haahaa ka naau, o ke aha? Me wai ko ke Akua noho pu ana? Hoopaa Isaia 57:15. Ua haahaa anei ko oukou naau? Heaha kekahi hewa o na haumana a Iesu? Ko lakou ninau a hoopaepaa ana no ka mea e lilo ana i mea nui iloko  o ko Iesu aupuni. Aole anei pela ko oukou makemake, e lilo i mea nui, a e loaa mai ka mea nui? O ka mea e makemaek ana e lilo i mea nui, heaha ka pono? E lilo ia i kauwa, i mea lawelawe. Hiki anei ia oukou ke lawelawe na ka poe pono, a na Iesu? Ae, hiki no ma ka hana i na mea liilii, e like me ka haawi ana i ke kiaha wai huihui i ka poe makewai, a me ka hapa umi, ka hapa walu no ke aupuni o ke Akua, no na misionari ma na aina hoomanakii. A, heaha ko oukou uku no ka haawi aloha ana aku?

            Ke Kula A Pau. Nui ke kihapai, nui ka poe paahana, hai mai i ka nui o ke kihapai, a me ke ano, ka nui o ne paahana? Pono anei i kekahi poe paahana ke hoole, a kue i kekahi poe paahana no ka like ole? E wehewehe mai kekahi i keia mea pohihihi a loihi.

            Ka poe hoohihia i na keiki, i na hoahanau opio, a palupalu, heaha ke ano? heaha ka hope? Aole anei pela kekahi poe maanei? Heaha ka pono? Hai paanaau mai i ka pauku gola, me ka pauku 42

            Mele "Out in the Vineyard Ground."

            Royal Diadem p 55.

            1. Ea me ke alaula! nee aku no,

            Nee i ka mala ai!

            Waele a kanu: kipula mau;

            Nee i ka mala ai.

            Cho. Hui me na hoa, a kokua pu,

            Kena ka Haku e haua ao a mau.

            Mai hoololohi, Nee ae no.

            Nee i ka mala ai.

            3 Hana ao Iesu, hana maikai,

            Nee i ka mala ai;

            Hana, e hana a pouli mai;

            Nee i ka mala ai.

            Cho. Hui me na hoa, &c.

            Pule, i oho like, kaikahi, haahaa, hana mau ao Iesu.

            Haawina no Okatoba 25. Mareko 10:46-52                        HAWAII.

 

Moolelo o ka Ahahui Euanelio o

Hawaii Hikina.

 

Halawai ka Ahahui Euanelio o Hawaii

HIkina ma ka luakini o Haili, HIlo, Sept.

10, 1874. Hora 9 A.M. Eia na lala:

            Ekalesia,          Kau,    Elele.

    Kapaliiuka,                 J. Kaonohi

              Kalapana                    J.A Kaaukai.

Opihikao, Rev. Makuakane A.D.Alapai.

Puula (Haiolelo) J.P. Iwa, Kaui

Haili. Rev. T. Coana, J.Kuahao.

Ouomea, "J.H.Pahio, Polani

Hakalau Lanikele

Laupahoehoe "J.Hanaloa,

            Lala Mau. Keiki a ka Aha.

Rev. D.B. Lyman, J. Nawahi.

" P.Barenba, Kaonehu.

Dr. C. H. Wetemore. G.W.Keahuawa.

Makuakane i Lunahoomalu, a o G. W. Ke

ahuawa i kakauolelo.

Ua apo ka Hale ia Rev. J.F. Pogue

Rev. S. Kukahekahe, S. H. Mahuka, Mr.

Kaue a me J. Makaimoku, e noho mai i

mau hoa kuka no keia Aha.

Kohoia ke Komite Imi-Hana: Na Rev.

T. Coan, J. H. Pahio a me J. Kuahau. A

liuliu iki, hoike mai ke Komite i keia mau

kumuhana:

I. E lilo ka Aha i ka haipule i hapa ho

ra i kela la keia la.

II. Ka Hoike Kihapai.

Hoike leta mai o J. Kauhane, kahu o ka

ekalesia o Kapaliiuka. Ua nui ka palaka

ma keia kihapai; ua emi na halwai hoo

mau, koe ke Sabati. Ua mahuahua ka on a,

a ua kinaiia aole i pau.

Hoike mai o J.A. Kaaukai he Elele no

ke ekalesia kahu ole o Kalapana. Ua na

waliwali na hana aka Haku, a he anoai ka

luna i ka malama ana i ka hana; a ua mau

no ke Kula Sabati.

Hoike mai o Rev. D. Makuakane no ka

ekalesia o Opihikao; ua mahuahua kana

hana, aole i emi na halawai, oale i ulu mai

na mea e keakea ai i ka haua a ka Hku.

Aole mea Hoike no ka ekalesia o Puula.

Hoike mai o rev. T. Coan no ka okale

sia makua o Haili; ua mau no na hana.

Ua mahuahua na kokua Kuloko a Kuwaho.

Hoike mai o Rev. j.h pahio no Ono

mea. Ua hui na hana; a ua malama pono

ia ke kahu. He mau mea keakea iki, oia

ka Maremona a me ka Pope, aole nae nui

loa.

Hoike mai o Lanikele he elele no ka

ekalesia kahu ole o Hakalau. Aole o lakou

kahu i keia manawa, nolaila, waiho wale

ke kihapai, a ua emi na hana.

Hoike mai o Rev. j. Hanaloa no ka eka

lesia o laupahoehoe, he hemahema loa ke

ia kihapai, nele i ka hua ole.

III. Komite imi haawina.

Ua koho ka Lunahoomalu ia T. Coan,

J.H. pahio a me G.W. Keahuawa i Ko

mite imi haawina no ka manwa e hui hou

ai ka Aha.

IV. Heluhelu haawina.

1 Heluhelu mai o Mr. Lyman i kona

haawina. "E noho hou ai anei o Iesu

ma ka honna ma ka kino?"

2 Heluhelu mai o Mr. Coau, i kona haa

wina. "e hoopai like anei ke Akua i na

lawehala?"

3 O Mr. Pahio i kona haawina. "Ua

pono anei i na loio e olelo aku i na laweha

la a lakou i kokua ai e hoole aku imua o na

Lunakanawai, aole lakou i hana hewa? A

ua pono anei i na mea i hana hewa maoli e

ae aku i kela manao?"

4 O Mr Hanaloa, "wehewehe ia Ioba 1:"

V. Na palapala Hoopii.

Waihoia mai he palapala hoopi no ka

ekalesia mai o Hakalau i keia Aha. "E noi

mai ana, E hookunia lakou mai ka noho

aie ana i ko lakou kahu, mai ka malama

mai o Ianuari 1874, a he mau kumu e ae;"

A no ke hemahema, ua kohoia o Mr. Coan

i Komite pane aku ma ka leta ia lakou.

            Hoopaneeia ka hana apopo hora 9 A.M.

                        Poalima, Sept. 11, Hora 9 A.M.

Hoomakaia na hana. Pau ka hapa hora i

ka haipule.

            Heluhelu mai o Mr Coan (he Komite) i

ka palapala pane aku i ka ekalesia o Haka

lau, e like me kona kohoia ana i mea pane

aka ia lakou.

Hapai hou ia ke Kumuhana V, no na

"palapala Hoopii."

Waihho hou ia mai i keia Aha he" Pala

pala Hoopii" hou ao H.kalau, E noi ai

ana, "E ae aku keia Aha ia Rev. S. Ko

kahekahe e noho lawelawe i kahu iwaena o

lakou." A no ka hemahema, ame na mea

e ae e keakea'i, ua hooholoia. "He poao

no ia Rev. S. Kukahekahe e lawelawe iwa

ena o lakou, a hiki hou mai i ka hui hou

ana o keia AHA."

Waiho hou ia mai he mau palapala hoo

pii elua no ka ekalesia mai o Puula a me

Makuu; e noi mai ana ia J.P. Iwa i kahu

no lakou. Ua noi kukakuka ana o ka

Aha makeia mea; a maia kuka ana, na

koboia o Mr. Pohue i waha olelo no keia

Aha i ka ekalesia o Puula; a o Mr. Lyman

i Komite pane aku ma ka palapala ia lakou

            VI. No ke kula kaikamahine ma Kohala.

            Waihoia mai he palapala mai a Mr. Bo

na mai, ka Agena o ua kela la, no na mea

e pili ana i ka Hale, a me na lilo no ke ko

kulu ana, na hemahema i koe, na lilo i ma

naoia e imi hou no ia mau hemahema, a me

ka uku komo o na haumana pakahi, &c

            Heluhelu mai o Mr. Pogue, he palapala

no ka "Aha Euanelio o hawii Akau." Ua

lawe lakou i ka Haawina Hoomau o na dala

la o ke kula kaikamahine me ka manao e

apo like key Aha. ua nui ke kamailio ana

o ka Aha ma keia mea, a ua hooholoia;

"He pono ke lawe keia Aha i ka haawina

hoomau no ke lawe keia Aha i ka haawina

hoomau no ke kula ana i ka Haawina o keia

Aha mai ka Agena mai, oia he ($300) a

penei no ia;

No ka Eks. Makua o Haili …..$150.00

"    " Laupahoehoe …… …..5.00

"    " Hakalau … …  … … … 20.00

"    " Onomea …  … …35.00

"     "  Puula .. . . . . … . 30.00

"  Opihikoa . .. . . . . . .10.00

"    "Kalapana . . . .. . .. 20.00

"    " Kapaliiuka . . . . . . . . 30.00

                                                $300.00

No na Ekalesia i Hookaa ole, a i hookaa

hapa, ua hana keia Aha i olelo hooholo,

mamuli o ka paipai ana mai o Mr. Coan.

            Hooholoi!. Ke paipai aku nei keia Aha

h.E. o Hawaii Hikina, i na ekalesia i

hookaa ole mai i na dala i aieia 'ku no ke

kula kaikamahine o Hawaii ma Kohala mai

i ka lima o na makua o Mr. Lyman, a i ole,

ia Mr. Coan.

            Ua noi mai hoi ka agena o ke kula e ko

ho eia Aha i mau kahu no kela kula, a ua

kohoia na Rev. T. Coan, D. B. Lyman, J

II. Pahio a me J. Kauhana.

            Hoopaneeia ka hana apopo, hora 9 A.M.

            Poaonom Sept. 12, Hora 9 A.M.

Hoomakaia ka hana. Lilo ka hapa hora

i ka haipule.

Heluhelu mai o Mr. Lyman i ka palapala

pane i ka Ekalesia o Puula.

VII. No ka nupepa Kristiano.

Ua wehewehe mai o Mr. Coan a me Mr.

Pogue no keia nupepa e hoopukaia 'na i ka

Pule mua o Ianuari 1875, a ma ke ake nui

o keia Aha, e hooula nui i na olelo naauao

a cristiano io maloko o keia nupepa, aole o

na kaao lapuwale, nolaila;

            ke hooholo nei keia Aha e apo i ka nu

pepa Kristiano e pai ia' na ma Honolulu,

ma ka pule mua o Ianuari, 1875. A e hooi

kaika nui e hoolaha 'ku iwaena o na kiha

pai a pau o keia Aha.

VIII. No ka Ekalesia Kahu ole.

Ua nui ke kamailio ana o ka Aha ma ke

ia mea, ua ua hooholoia e lilo o Mr. Pogue i

mea kuka pu me lakou.

            Noi mai o Rev. D. makuakane e hookuu

keia Aha ia ia mai ka noho kahu ana no ka

Ekalesia o Opihikao. Ua hoike waha mai

o Mr. Alapai ke Komite a ka Ekalesia i

koho ai, no na kumu pono oia noi ana o

keia Aha me ke aloha ia ia, a me ke kuka

kuka akahele ana; Ua hooholo keia Aha e

hookuu ia ia, a ua hookuuia.

IX. No ke ola o na Kahu.

            Nui ke kamakamailia ana no keia Kumu

hana, me ka hoikaika maoli o keia Aha e

lawelawe pono ia keia hana e na ekalesia

a pau maloko o keia Aha. Ua hooili pono

aku keia Aha ia Mr. Pogue i Komite ku

ka pu me na Ekalesia ma Puna, a e hai pu

aku o ka Ekalesia o Opihikao, i ka hookuu

ana o keia Aha i ko lakou Kahu.

            Nui ke kaakamilio ana no keia Kumu

hana, me ka hoikaika maoli o keia Aha e

lawelawe pono ia keia hana e na ekalesia

a pau maloko o keia Aha. Ua hooili pono

aku keia Aha ia Mr. Pogue i Komite ku

ka pu me na Ekalesia ma Puna, a e kai pu

aku i ka Ekalesia o Opihikao, i ka hookuu

ana o keia Aha i ko lakou Kahu.

            X. Na Hana Kuloko.

            O kekahi mau hana kuloko, oia ka Hoo

laha Baibala, ke kokua e lawe i na nupepa,

&c.

            Noi mai o Mr. Coan , e hooholo keia Aha;

e koho kela a me keia ekalesia i Komite no

lakou iho, e hele ma kela a me keia hale e

huli i oa mea i lako a lako ole in a Baibala,

Kauoha Hou, a me na Himeni. A e kakau

 iho i ka poe nele, a me ka poe lako, a e hai

mai i ka Hui Hou ana o keia Aha. A ua

hooholoia.

            Ua hoike waha mai ke Kahu makua i ka

loaa ana mai o kekahi palapala Hoohui mai

ke Kuhina Kalaiaina mai, ma o kekahi ko

mite la, no ke koho ana i mau kahu waiwai

no ka ekalesia me ka Aha o hilo, i mea e

pono ai ka waiwai paa a me ka waiwai loaa.

            Hapaiia ka noonoo no ke Kula Sabati, a

me no mea e holo ai; nui ke kamailio ana.

            VI. Na hana Kuwaho.

            Ua hoakaka mai ke Kahu makua, a na

kuka ka Aha ma ia mea.

            XII Ka Hoomaemae Ekalesia ana.

            Ka hana hoomaemae ekalesia, oia ka

hoopau i ka iao o ka noho ana o ka ekale

sia, ka haiku wale o na mea e haumia ai,

a e keakea'i i ka holomea ana o ka ekale

sia ma na hana pono, &c.

            Ua heluhelu mai o Mr. Coan he palapala

nena ke poo; "No ka malama pono ana o

na Kahu Ekalesia i na hoahanau."

            "He mea nui ke kiai ana a me ka mala

ma pono ana o na Kahu Ekalesia i na hipa

a ke kahu maikai i haawi mai ai ma ko la

kou lima; a he mea weliweli hoi ka olelo

a Iehova ma Ezekiela 34:2, 4-16, Ieremia

23:1-4, i na kahu malama ole. Nolaila,

1. E ala mai no kahe a paa o keia Aha, a e kiai pono i na ohana hipa o lakou. 2. E kahea na kahu a pau i na inoa o na hoahanau o kona kinapoi i kela a me keia makahiki, imua e ke anaina ekalesia. 3. A i kela a me keia hea ana; E ninau ke kahu i kahi e noho ai, a me ka aao o ka noho ana, o kela a me keia lala o ka ekalesia, a e hoailona i na mea i make, a me na hoahanau paa. E imi i na mea auwana. e paipai i na mea palaka, a e hoala i na mea haule iloko o ka hewa. 4. Ina ua hele loa kekahi poe, a na noho ma ko hai kihapai, me ke hookuu ole ia; e palapala aku keia kahu i ke kahu me kahi i noho ai ua lala la, a mau lala paha, e kiai pono me ka nonui mai i ke kaha ponoi e haawi aku i palapala hookuu. 5. E huli hoi na kahu a me na hoahanau a pau i na hoahanau a pau e noho malihiai ana ma ko lakou kihapai no kahi e mai, a e kiai pono ia lakou, me he mea la, no lakou iho no na malihini iwaena o lakou, a e hoike aku hoi i ke kahu ponoi o ua mau hoahanau malihini la, me ka nonoi i palapala hookuu mailaila mai.

 

XIII. No ke Kula Kahuna. He pono i keia Aha e imi i ka poe kupono e lilo i mau haumana e hoouna aku i ka Kula Kahuna ma Honolulu. XIV. Ka hebedoma mua o Ianauari a me Feberuari. Ua hooholoia e kukulu i mau Halawai Hoomau ma na Ekalesia a pau i ke hebedoma mua o Ianuari, a me ka Poaha Hope o Feberuari, 1875. XV. Na keiki a ka Aha. No ka hiki ole mai o na keiki a ka Aha, a pau ka hana, nolaila. Hooholoia. Ina elua hiki ola ana mai o kekahi keiki a mau keiki paha o keia Aha, i ka Hui ana, me ke kumu ole, e kapaeia oia. XVI. Ka hui hou ana o keia Aha. Hooholoia. E hui hou ana keia Aha ma ka Poakolu ekolu o Maraki, 1875; ma Haili, Hilo. Hooholoia. Ke waiho aku nei na malihini lala o keia Aha i ko lakou aloha a ma halo piha i ka Ekalesia Makua o Hilo, no ka lakou malama pono ana mai i ka ai a me na mea e ae e pono ai ka malihini i na wa a pau a keia Aha i hui ai. Hooholoia. E hoounaia ka moolelo o keia Aha i ka "Nupepa Kuokoa." Hoopaneeia a halawai hou keia Aha ma Hilo nei i ka Poakolu ekolu o Maraki 1875 G.W. Keahuawa. Kakauolelo. Septemba 18, 1874.

 

Na Olelo wehewehe no na Oihana a na Lunaolelo. Mokuna XV.

            P 1. "Hele mai la kekahi poe mai Iudaio mai, ao mai la lakou i na hoahanau." Ua pili loa keia me ka pauku hope o ka mokuna 14.

                        Oiai e noho ana o Paulo me Barenaba ma Anetioka, hiki mai la keia poe manaoio ma Anetioka, hiki mai la keia poe manaoio mai ka papa mai o ka poe Parisaio i Ane. tioka, e ao ana ia lakou no ka malama ana i ua kanawai mea kino o Mose. Nana i ka pauku elima. Ua ikeia ma Galatia 5:4, aole lakou he poe Karistiano; na kapa o Paulo ia lakou he poe hoahanau hoopunipuni; in a pela, he poe hookamani lakou. Ua ao kela poe, o na Parisaio, he mea nui ka okipoepoe ana, aole e loaa ke ola ke ole ia. O Iesu hoi a me na haumana, ua ao lakou o ka manaoio ka mea nui e pono ai. Mareko 16:16; a me Oihana 16:31. Aole loa lakou i ao aku, o ke okipoepoe ka mea nui. Ua hai aku lakou he mea ole ke okipoepoe ana iloko o Iesu Kristo. Galatia 5:6. O ka manaoio e hana ana ma ke aloha, oia ka mea nui e ola'i. Ua hele mai o Iesu e hooko i ke kanawai. A i ka wa ana i kuumaha aku ai i ka mohai nui hookahi, oia kona kino ponoi, Hebera 9:26 a ilaila. pau aku la na mohai a me na oihana o ke kanawai o Mose; no ka mea, he aka wale no ia no na mea maikai e hiki mai ana. Hebera 10:1. O keia mau mea maikai e hiki mai ana, oia ka olelo maikai e haawi ana i ka hemolele a me ka lani ma ka mohai hookahi ana o ke kiao o Iesu Kristo, Hebera 10:10.

            P. 2 "nui loa iho la ke kamailio kue, a me ka hoopaapaa ana, o lakou me Pauolo laua me Barenaba." Ua kukulu o Paulo laua me Barenaba i na ekalesia me ka manao ole i na oihana o na Iudaio. Ua ao aku laua he ola no ko kanaka ke manaoio lakou i ka Haku ia Iesu Kristo; aka, o na Iudaio i hele mai i Anetioka, mai Iudea mai, ua makemake lakou e hookomo i kumu e ae e ola'i; oia keia, "Ina aole oukou e okipoepoe ia, aole oukou e ola." Ua kue keia i na ao ana o Kristo, a ua kue aku na lunaolelo ia. Nolaila, nui loa ae la ka hoopoapaa ana, aka, aole i hoohuli ia ka manao o na kumu, mai Indea mai. Ua aoia lakou mai ka wa kamalii mai i ke ano nui o na oihana i kukulu ia e Mose. aole lakou ae e hooholo ia mau mea. Alaila, hooholo ia e hoihoi aku o Paulo me Barenaba, me na mea e ae, i keia kumuhoopaapaa i na lunaolelo me Ierusalema, na lakou e noonoo. ua manaoio o Tito kekahi o lakou. Galatia 2:1. No ka ekalesia ma Anetoka i hoouna aku i keia poe, a ke hai mai nei o Paulo ua hele oia mamuli o ka hoakaka ia mai, Galatia 2:2. Malaila paha na ka Uhana Hemolele i ao ia Paulo e hoouna aku i na lunaolelo a me na lunakahiko ma Ierusalema na lakou e hooholo i keia mea i hoopaapaa ia, no ka mea, aole lakou i ike i ka mana kiekie ae kahi a lakou e hoopii ai. Owai la kela poe i hele mai mai Iudea, ka poe hoi i hoopaapaa me Paulo laua me Barenaba? He poe haumana oiaio anei lakou no Kristo? Ua hoike lakou no lakou iho he poe haumana, aka, i ka nana'ku o lakou no ka poe i kapa ia e Pauli he poe hoahanau hoopunipuni. he poe i komo malu iloko o ka ekalesia e hoomakakiu. Galatia 2:4. Ua makemake lakou e hoolilo i ke poe o ko na aina e i huli i ka pono, i poe pio malalo o ke kanawai o Mose. He poe enemilakou; he poe ilio hae, i aahu ia i ka hula hipa.

            P 3. "Na ka ekalesia lakou i kai maikai aku," ua hele pu ka ekalesia me lakou a hala kekahi i hapa o ke alanui. Ma keia i ike ai kakou i ke aloha iwaena o ka poe Karistiano kahike. Ekolu haneri mile ke kaawale mawaena o Anetioka a me Ierusalema, aia no ke alanui mawaena o Poinike Galilaia a me Samaria. O Samaria i oleloia maanei, o ka mokuaina no ia, he okoa ke kulanakauhale o Samaria. Aole i ike ia ke kumu i waihoia o Galileia me keia hoike ana. Malia paha ua hele ae lakou ma ke kai mai Poinike ae i Samaria. "E hai mai ana i ka huli ana o ko na aina e, a hoolioli loa lakou i na hoahanau a pau." Pela no na anela iloko o ka lani e elioli ai i ka mihi ana o ka poe hewa, Luke 15:7, pela no e olioli ai ka poe Karistiano oiaio a paa. Pela no hoi i ka wa e hoi mai ai na kumu mai Maikonisia mai, a hai mai i ka huli ana o ka poe hewa, he mea la e olioli ai ka poe pono a pau. He mea no hoi e kaumaha ai ka naau o ke poe Karitiano ke ike aku i kanaka e hoowahawaha ana i ka pono nui e ola'i. Halelu 119:136, 158. Roma 9:1,2 Ua olioli o Paulo laua o Barenaba i ka ike maka ana i ka lanakila ana o ka pono ma Anetioka, a me na wahi e ae a laua i hai ai i ka euanelio i ano hoi ke olioli nei laua i ka hai ana'ku i ka mea a ke Akua i hana'i.

            P 4. "A hiki lakou i Ierusalema, apo mai la ka ekalesia ia lakou." O ke kolu keia o ko Paulo hele ana i Ierusalema, a ua manao ia o ka makahiki 50 ia, he umikumamaha makahiki mahope mai o kona huli ana i ka pono. Galatia 2:1. E like me ka hookuu aloha ana o ka ekalesia ma Anetioka ia lakou, pela i hookipa aloha ai ka ekalesia ma Ierusalema i ka wa a lakou i hiki ai ilaila. Aole i ike ia ka nui o na lunaolelo e noho ana ma Ierusalema ia wa. Ua haina mai malaila o Iakoba, Petero a me Ioane. Galatia 2:9. "Hai aku la lakou i na mea a pau a ke Akua i hana mai ai ia lakou."- ma ke ano he poe hana pu lakou me ke Akua. 1 korineto 3:9.

            P 5. "Ku mai la kekahi poe i manaoio noloko mai o ka papa Parisaio." Maloko keia o ka ahahalawai ma Ierusalema. Ua hai aku laua o Paulo laua o Barenaba i ko lana lawe ana i ko na aina e i huli i ka pono i poe hoahanau ekalesia, alaila, kue mai la ka poe hoahanau mai waena mai o ka poe Parisaio, ua kue lakou i keia hana a Paulo ma. Mamua, o ka poe i okipoepoe ia, o lakou wale ao , mai ka poe o ko na aina e i ae ia e komo iloko o ka ekalelesia Iudaio, a ua manao lakou, o ka okipoepoe ana, oia wale no ka mea o hiki ai iloko o ka ekalesia Karistiano (Aole i pau.)

 

            E hoomano i keia- Ma keia Poakolu ae Okatoba 7, e hoomaka hou ai ke Kola Kahunapule ma Honolulu nei. Ua makemake na Kumu i na haumana kahiko a me ka poe komo hou, e akoakoa pau loa'e ma ka Halekula i ua la la, mamua o ka hora ku pono e wehein'i na hana.

 

NA BUKE HOOLAHAIA E KA PAPA HAWAII

 

Baibala Hemolele Nui ili eula nani me na kuhikuhi ma na a ao.....$12 00 "            " Nui ili eleele kaekae wai gula.....5 00 "            " uuku iki ihi " ".....8 00 "            " Pananaiki iho ili eleele.....4.00 Kauoha Hou ili gula nani me na kuhikuhi.....3.00 "             " eleele kaekae wai gula.....1.00 "             "  " ......75 Kauoha Hou Hapa Haole.....75 Lira Hawaii 1848 me ke kanawai......25 "       " 1855.....25 Moolelo Ekalesia.....50 Haiao ili lahiahi.....10 Hele Malihini ana.....25 No ko ke Akua ano......25 Lira Kamalii......25 Hoike Palapala Hemolele.....25 Moolelo o Heneri Opukahaia.....25 Hoike Akua.....25 Weheweheia.....25 Ninau Hoike ili manoanoa.....25 "         "          " lahilahi....10 Kumumua Kula Sabati.....10 Buke Lawe Lima.....10 He Buke no ka Pope.....10 Ui Kula Sabati Helu 3.....25 "    "       "         "      4......25 "    "       "         "      5......25 Buke Euanelio a Ioane.....10 Himeni Hawaii            .....1.05

Himeni Hawaii ili nani....1.75

Kumu Leo Mele......10

Kumu Leo Mele ili nani.....50

NA KAUOHA HOU PAKEKE.

Ili gula nani.....1.50

Ili eleele kaekae nani....50

Ili eleele.....35

KAUOHA HOU PAKEKE ME NA HALELU.

Ili gula nani....1.70

Ili eleele kaekae wai gula.....65

Ili eleele.....50

Buke Wehewehe Huaolelo Baibala, elua ano.....

Buke Wehewehe Ano Mataio.....