Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 41, 10 October 1874 — Page 1

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Randson
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

BUKE XIII. HELU 41. HONOLULU, POAONO, OKATOBA 10, 1874. NA HELU A PAU 671.

 

E Pau na Pupupu Kahiko!

 

E pani me na Hale Laau!

 

PAPA, PAPA, PAPA

O KELA ME KEIA ANO

 

-A ME-

 

NA LAKO KUKULU HALE

O KELA ME KEIA ANO, MA KA

PA-PAPA O S.G. WAILA MA!

-KIHI O-

ALANUI PAPU me ALANUI MOIWA

HINE, no ke Kumukuai HAAHAA

LOA ! ae like ka nui me

ka makemake.

 

LAAU NOUAIKI!

NA LAAU KAOLA,

            NA PAPA MANOANOA,

                        NA PAPA HELE,

                                    NA KUA,

                                                AAHO,

                                                            AAHO LIILII,

 

LAAU ULAULA!

NA LAAU KAOLA,

            NA PAPA MANOANOA,

                        NA PAPA HELE,

                                    NA KUA,

                                                AAHO, POU,

                                                            AAHO LIILII,

                                                                        MOLINA, & C

Pili Cida keokeo, Pili Laau ulaula,

Na Puka Hale, o na ano a pau,

Na Puka Aninni, o na ano a pau,

Na Olepelepe Puka, o na ano apau.

 

Pepa Hale me na Lihilihi.

 

NA LAKA PUKA

NA AMI-PUKA,

                        NA AMI-PUKA LIILII.

                                                NA KUI NAO

 

PENA, AILA-PENA, VANIKI,

WAI HOOMALOO

 

PAAKAI Helu 1,

O PUULOA.

 

            E lawe wale ia no na mea i kuai ma ai kela Pa Papa aku a i kahi o ka mea, kuai mai, ina ma ke kaona nei, a me na Awa o kela Pa@aina @ like me ka a@like.

 

Aia m@@@@i ke K@@n@ o ka

            MOKUMAHU "KILAUEA,"

                        L. MARCHANT, Kap@@a.

 

S.G. Waila ma.

@@@ @@

 

HE

KAAO ARABIA

.. NO KE ..

Keiki Alii Bedera o Peresia

.. A ME ..

KE KAMA ALII WAHINE GIAHAURE O SAMANADALA

 

Unuhiia no ke "Kuokoa" mai ka Olelo Arabia a @ ka Olelo Haole, a mai ka Olelo Haole a i ka Olelo Hawaii.

 

HELU II.

 

KANALUA iho la o Gulanare i keia mau hiohiona, maila o lilo ia i mea e puiwa ai kana kane ; a no ka makemake nui loa o kona ohana e ike i kana kana kane, nolaila, puka aku la kela e halawai me kana kane, a noi aku la, e hoolauna aku ana oia i kona ohana. Hoike mai la o Miraza i kona haohao i ko lakou hiki koke ana mai, aka, aole nae oia i hilinai loa e hookokoke aku i ka lahui nona ka hanu aua mai e like me he ahi la.

            A ma ia mau huaolelo a Miraza, akaaka iho la kana wahine, a i mai, E nalowale wale iho ana no ia kuku o ka mahu, ke ike mai ia oe ; e hoike aua lakou, i ko lakou makemake ole e noho pu me oe ma ka papaaina.

            I ka wa i hoolaunaia aku ai ua poe malihini nei, a holo iho na olelo kaau ma ia hooluana ana, aohe i kana mai o ua mea he makemake o ua Moi nei i kana mau malihini, a pau wale ae la no kona hopohopo. Ua hookipa mai oia ia lakou me ka maikai no kekahi mau la he nui.

            Aia nae iwaena konu o ko lakou olioli ana me ka hoahaaina, ua hoomahuahua loa ia mai ko lakou olioli ana, mamuli o ka hanauia ana mai o ka Moiwahine i ke keikikane alii nani, nana no i hoohui ae ia lakou me ka lokahi, e kapa aku iaia o Bedera ; a o ke ano o ia inoa ma ka olelo Arabia, "Mahina Poepoe."

            Hookahi la mahope iho o ka hanau ana, ia Miraza a me Sala e makaikai ana i ka Moiwahine, lawe ae la o Sala o hii i ke keiki, a holoholo iho la ma o a maanei, a heaha la hoi ia mea ana iho, o ka lele aku la no ia o ua Sala ma ka pukaaniani me ke keiki alii, a luu aku la iloko o ke kai, a nalowale aku la.

            Aia nae iloko o ia manawa, puiwa ae la ka Moi Miraza, i ka ike ana i ke keiki o kona wa ui, ua kailiia aku la mai kona mau maka aku. manao paa iho la oia, ua make aku la kaua keiki iloko o ke kai, a nolaila, ake iho la nae oia e naauauwa iaia iho. A iaia nae e manao ana pela, hoi hou mai la o Sala me ke keiki ma kona mau li@@@, me ka poino ole.

            Ia Sala a me ke keiki imua o Miraza, pane aku la oia no ke ano o ke keiki, a i aku, "O na kamalii i hanauia e na makua @ole no ka lahui hookahi o ke kai, he mau wahi manawa kukaikahi wale @o e loaa ai ia lakou ka pomaikai ke luu aku iloko o ke kai. Ia'u e paani ana me ke keiki nei, ike aku la au ia wa maikai a'u i manao ai e pomaikai ana, me ka hoohak@lia ole: o hala auanei ia wa, ua lele koke aku au iloko o ke kai, me ka huli ole mai e kamailio i hookahi huaolelo--kalokalo ae la au i na huaolelo kupua i kahakahaia ma ke Sila nui o Solomona, ke keiki a Davida ; lawe ae la au i ke keiki ma kuu lima iloko o ke kai, a hana iho la i na mea a pau i makemakeia. Aole e hiki ana ia Bedera ke lele hou iloko o ke kai, ke manao oia e hana pela, a e hele paha ma na Emepire @kea e waiho palahalaha la ma ka poli o ka moana. Ua lawe pu mai nei hoi au nau e ka Moi, he wahi makana uuku, a o ka'u ia e noi aku nei ia oe, e ae aku e lawe." Pane mai ka Moi, "E lawe no au me ka mahalo."

            Kau ae la ia he wahi hoailona, a ia manawa no, ku ana elua mau kanaka mailoko mai o ke kai, e hii mai ana he hiu@i nui, nona na haneri puupuu daimana ekolu, a o ka nuinui o ka puupuu hookahi, ua like paha ia me ka nunui o ka hua man@, a me na momi kumukuai nui, nolaila, haohao loa iho la ka Moi o Peresia no keia puu waiwai nui i panee ia mai imua o kona alo, a i ike ole ia no hoi e ia mamua.

            Noho oluolu iho la o Sala a me na lede o ke kai, ma ke alo alii o Miraza a me G@lan@re, e like ka loihi me ka nui o ko lakou makemake. A mahope loa, hoi aku la na malihini i ko lakou mau aina, a o ko lakou launa aloha ana, ua mau no ia i ko lakou wa e noho ola a@@; a na kaahele pinepine mai lakou i ke alo alii o Peresia.

            Ia Bedera i pii ae ai kona nui, ua ike ia e lilo ana oia i keiki alii manao nuiia. O kona ano he aloha, a o kona talena, he mea e ka maikai ; a i kona wa opiopio, maopopo e no ka haawina pomaikai maluna ona. A oiai oia e uuku ana no, loohia iho la kona makuakane Moi i ka mai nui. a ua kanaluaia ka hiki ana e hoola, nolaila, manao iho la oia e waiho i ka hana oluolu ole he Moi maluna o kana keiki. Ua hooko io ia keia manao ana, aka, ua kamau mai no nae kona ola ana no ka manawa pokole, e lawa ai kona ike ana i ka makaukau o ke keiki alii i ka hooponopono aupuni ana me ka noeau, me ka malama mai no hoi me ka paumako i kona makuakane i loohia i ka mai hiki ole ke kapaia aku he makuakane nona, oiai ua makaukau ka honua e ale aku nona.

                Mamuli o ka make ana o ka makuakane, ua hoopiha pono ia kona hakahaka e ka Moi opio, me na alakai a Gulanare a me ka Moi Sala. No ka pipili maoli loa no hoi o ke keiki alii i kona makuakane, ke kaikunane o ka makuahine, ua hoohala oia i kahi manawa kaawale mai ka noho’na hooponopono i kona aupuni me ia.

                I kekahi la, a mahope iho o ka aina awakea, ia Sala a me kona kaikuahine e kamailio ana no ka ui o Bedera ; aka, e makemake loa ana ke keiki alii e hoonanea me kona makuakane, aole nae oia i manao e keakea aku i ka laua kamakamailio ana, nolaila, ku ae la oia, a haalele iho la i ke pakaukau, a hoi aku la e hoonanea maluna o kekahi punee e waiho koke mai aua.

                Hoomau aku la no o Sala i ke kamailio ana me ka olelo aku i ka makuahine, “Hookahi wale no wahine kupono na ianei, he kaikamahine alii no ke kai, a nona ka nani a me ka ui i oi ae i ko na nani a pau loa ; aka, hookahi wale no hewa, o ka paakiki o ke kii ana aku a loaa mai.

                Aia @ae iloko o ia manawa, ku wikiwiki ae la o Gulanare iluna, a holo aku la e kiei i ke keiki, aka, ike aku la nae oia, ua pauhia loa ia e ka hiamoe—(he hoomoemoe wale iho no ka ia la, a o na olelo a laua la, ua pau loa ia ianei i ka loheia). Manao iho la ka makuahine, ua hiamoe loa io no la hoi ke keiki, nolaila, hoi aku la no a noho iho la ma kona wahi i noho mua ai. Hoomau aku la o Sala i kana kamailio ana iaia, o Giahaure ke kaikamahine a ka Moi o Samanadala, ka wahine ana i manao ai na ke keiki. “Oia hookahi wale no,” wahi a ka makuakane, “ke Kama Aliiwahine oi o ka nani ma ka honua a pau, a malalo ae hoi o ka wai. Aka, oiai o kona makuakane, he kanaka hookiekie, no ka mea, ua manao oia i na mea e ae a pau, he opala a he haahaa wale no malalo iho ona, a nolaila, e ae ole mai no paha a@anei i ka hoopalau e mare.”

                Ke lohe pono loa mai la no o Bedera i ka laua nei mau olelo me ka maopopo loa, aka, ua akahele loa keia ma ka oni ana o ike ia mai. Aia nae iloko o keia mau olelo a laua la, komo koke iho la no iloko o ua Keiki Alii nei ka iini no Giahaure, a nona ke kuko kiekie iloko o ko ianei manao ; a u@ kona hopohopo o hoole mai auanei ka Moi o Samanadal iaia, ano e mai la kona manao, a hoopau ae la i kona lolii ana. Ku ae la ia me na helehelena inoino a kaumaha, a hoonalo aku la iaia.

                O S@la nae, ike aku la oia ua ano e na helehelena o kana keiki, nalu iho la oia me ka manao, no ka laua mea no i kamailio ai ke kumu.

                Ia laua nae e holoholo ana mawaena o ka pa mea kanu pua, i kekahi ahiahi, lohe aku la o Sala, i ka hoohiki ana ae a ua keiki nei i ka inoa o Giahaure, ma ka olelo ikaika. Kaumaha koke iho la nae o Sala.

                Ia manawa koke no, hoike aku la o Sala imua o ka Moi opio, no ke ino o ka manao nui ana aku i ka wahine, nona ka nani au i lohe wale mai ai no ma ka lono. I ko Bedera ike ana, ua ikeia ke kumu o kona mau helehelena i ano e ai, nolaila, koi ikaika aku la ia ia Sala, e kii koke ia Giahaure a loaa mai, i pakele ai kona ola.

                A no ka paakiki o Bedera, koi maoli aku la ia i ka makuakane, e lawe pu iaia i kona aupuni, me ke noi ole aku nae i ka makuahine ; a ina e hiki, e hana e i kuikahi me ka Moi o Smanadala. Ae aku la o Sala ; a i ke kai i pahola ae ai a loaa laua ma ka pa kanu pua, o ko la, ua lele koke iho la no ia iloko o ke kai, a he mea manawa ole ia miki ana aku, ku ana lana nei imua o ka Halealii o ka Moi-kai.

                Aia no hoi iloko o ka manawa pokole, hoomakaukau iho la o Sala i makana nui maikai, a hoomaka aku la e hele me na ukali no ke alo alii o Samanadala.

                I kona hiki ana aku, hookipa mai la ka Moi iaia me ka hanohano, a kauoha ae la i anaiu@ nui e akoakoa ai ke alo alii e ike akea mai iaia i kekahi la ae.

                A hiki mai la ka la i oleloia, hoolaunaia aku la ka Moi Sala me ka hanohano kiekie, a hoonoho ia iho la ma ka lima hema o ka Moi o Samanadala ; oiai he keiki alii wale iho la no o Sala ma ka olelo a ua Moi nei o Samanadala. Haawi aku la oia i kona mau mahalo kiekie a pau i ka Moi ; a hoopau iho la i kana kamailio ana aku no ka lawe ana mai i ua ukali ona, e hii ana me na makana, a waiho iho la ma na waewae o ka Moi o Samanadala.

                Ina ua hoomamaia ka lapuwale o kela Moi, mamuli o na hoohaahaa kupono ana a kona pokii Moi, ina la paha ua oi aku kona olioli i ka makana nui i haawi ia aku iaia. Huli ae la nae oia i kana malihini, apo aku la, alaila, ninau mai la, ma ke ano hoa la oia e hana mai ai i kana malihini.

                No ka mahalo nui o ka Moi Sala i na hookipa naa a ka Moi o Smanadala, hoike aku la oia, i ke kumu o kana huakai i hele mai ai, oia hoi ka imi ana i aelike mawaena o na ohana alii elua, ma ka hoohui mare ana. Aohe nae i puka lea aku ka huaolelo, o ka pane kikoola e mai la no ia o ua Moi hookano nei, me ka akaaka hoohenehene mai, a mahope iho, ninau mai la, me ka hoopahenehene, “Pehea la ka loihi o ka lia ana o Sala ? A pehea la i komo ai ia manao ino, e loaa aku iaia kela Kama Aliiwahine ui ?”

                Ike io iho la o Sala i ke ano o ua Moi haakei nei, no ka mea, ua hopohopo e no ia mamua, o hoohokaia no e ia, a loaa ole ia Bedera ke kaikamahine ; a ia Sala nae hoi i maopopo ai, ua hooheneheneia oia ma keia huakai, pane aku la oia me ka ikaika a hopohopo ole penei, “Ua kuhihewa paha oe, me ko manao, i noi’ku nei au i ko kaikamahine na’u, aole loa iloko o’u ia manao, e noi aku i ko kaikamahine i wahine na’u, aka, na kuu milimili nani, ke Keiki Alii ka Moi o Peresia, oia ke kane a’u i lawe mai nei ; he keiki alii nona ke kulana e kohu ai i ko kaikamahine ; aole nae oia he Keiki Alii no ke kai, aka, oia nae ka oi aku o ka ikaika o na Moi o ka honua.”

                No ka piha loa o ka Moi o Samanadala i ka huhu, ua keakeaia oia mai ka hoopuka ana mai i kekahi mau olelo. Aka, puka koke mai no na olelo kupono ole i ka hanohano alii ; me ka lawa ole i na manao i hoopuka e ia aku e ia, poina iho la na hanohano ana i hookipa aku ai ia Sala. Kahe koke ae la oia i na kiai, e hopu i kana malihini, a e oki i kona poo a kaawale.

                Lilo iho la ke Keena ike Alii ia wa, i keena no ke p@oloke a me ka walaau. A pakele mahunehune aku la o Sala mai ka halealii aku; a ma ka puka nui i loaa aku ai he mau tausani kanaka ponoi a me na hoa’loha i makaukau i ke kaua Na kona makuahine i hoouna aku i keia mau koa mahope ona, no ka ike ana no he kakaikahi na ukali i hele pu aku me ia, malia o hoopoino wale mai ka moi, o Samanadala, hoounaia aku ai keia mau koa e hoopakele i kona ola.

                Noho ae la o Sala ma ke poo o kona puali hoaloha, me ka manaopaa e lanakila oia, loaa io no na alanui liilii iaia e hiki ai i ka halealii; a i kona komo hou ana aku iloko o ke Keena nui hookipa, lalau maoli aku la no oia i ke kino o ka moi o Samanadala. O ka lua o kana mea e kau nui ana, o ka manao e ike’ku i ke Kama Aliiwahine, ke kumu o kona popilikia; aka, i ka lohe mua ia ana no o ka haunaele, lele ae la oia a me kona mau aipuupuu he nui wale mai ka papa ku o ka moana, a pae ole ana ma kekahi aina waoakua.

                Ia manawa a Sala ma e haluku mai nei, o ka poe keia o ko Sala puali i holo e ai i ka makau i ke ehu o ke kaua, hiki ola aku la lakou i ke alo alii ponoi o Sala, a hoolaulaha aku la i keia mea hou, me ka hahai pu aku i na popilikia a lakou i haalele aku ai iaia.

                I ka lohe ana o ka ohana alii, kaumaha nui iho la lakou ; aka, o Bedera keia, ka mea i ike nona iho ke kumu o ka popilikia o kona makuakane, ua hele a aweawe i ke aloha makua. Hoowahawaha iho la o Bedera i na pulama a kona kupunawahine a me na kama alii wahine, keehi iho la kona mau kapuai a paa ia lalo o ka papa paa o ka moana, a lele ae la e hoi i Peresia, eia nae ka mea kupanaha, o ka mokupuni kahi ana i hoea ae ai a pae, oia no ka mokupuni kahi o Giahaure i holo malu aku ai a pae.

                Kupilikii loa iho la ko ke Keiki Alii manao, a noho iho la ia malalo o kekahi ululaau. Iaia e hooikaika ana e haka mele oia wale iho no, lohe aku la ia i ka pa-e nahenahe ana mai o kekahi mau leo ; a iaia i hookokoke aku ai ma kahi o ka leo i pa-e mai ai, o kona ike aku la no ia i kekahi wahine ui launa ole mai, ke hele la a pau na ono iluna@ me kona poe ai-puupuu. Ia wa no, o ko Bedera hoohie e aku la no ia me ka launa ole mamua. Hoolohe aku la keia i ka lakou kamailio, a o kana mea haohao loa, o ka lohe ana aku o ua wahine la, oia @o ka nani a kona puuwai e lia ana mai ka lohe lauahea wale mai no. Lohe pu aku la no hoi ia i ka lanakila ana o Sala a me ka paa pio ana o ka Moi Samanadala,--nona ka popilikia e ulia nei ke aea o ke kama aliiwahine noho pono@ aka, olelo nae oia m@ ka ike ole i ke kumu o kela poino i hiki mai ai.

                Olioli loa iho la o Bedera i kona ike kino ana aku i kana Giahaure punahele, a me kona @umi ole iho i na hilahila o ka malihini—holo maoli aku la no oia, a apo aku la i ke kama aliiwahine, me ka moe iho malalo o kona mau waewae ; a iaia i mao ae ai mai ka eehia nui. hahai aku la oia i ka moolelo i lia ai oia ia Giahaure, a i ka pau ana, kono aku la o Bedera i ke kama aliiwahine, e hoi i ke aupuni o kona makuakane laua, kahi ana i manao ai, e pahola hou i ka noho launa ana mawaena o na moi-kai elua.

                Ua oluolu loa ia ke kama aliiwahine i ke kino a me na mali leo o ke keiki alii Bedera ; aka, iaia nae i lohe ai i ka olelo a ke keiki alii, ua aloha e oia mamua o ka ike ana ia Giahaure, puai mai la ka ula o kona mau paplina, a hoolola ka ula o kona mau papalina, a hoolono loa aku la me ka makahehi. I ke kama aliiwahine nae i lohe ai, he keiki oia na ka Moi Sala, a oia ke kumu i hoinoinoia ai kona makuakane—ano e mai la ka manao o ua kaikamahine nei no na mea e pili ana iaia. Pau ae la kona manao i ua keiki alii nei. a hooholo iho la iloko ona, e huna iaia iho. I ke kama aliiwahine e pioloke ana, hookahi wale no ona manao o ka mahuka ; aka, i ke keiki alii i hoomakaukau ai e apo aku me kona mau lima i ka lede ui, o kona kaa aku la no ia malalo o ka mana o ka wahine ui. O nou mai la ke kama aliiwahine iaia i hope, a kuha mai la me ka olelo, “E ke ino, e haulele oe i ke ano kanaka, a e lilo oe i manu keokeo me ka nuku a me na waewae ulaula. Mana io ae la ke kuba ; lilo io ae la ua Bedera nei i manu keokeo. Pane huhu mai la ua Giahaure nei i kekahi o kaua mau @ipuupuu penei. “E lawe aku oe iaia nei i kahi aa kanaka ole, a e waiho iaia malaila me ka ai a me ka wai ole, a make wale iho.”

(Aole i pau.)

 

Make i aloha nui ia.

 

            Ma Pauoa uka, Honolulu, make emoole iho la Nalima (w.) a Mailekini i ka hora 12 o ka po o ka la 29 aku nei o Aug, 1874 Ua hanau ia o Nalima (w) ma K@hua, Kohala Akao, Hawaii, i ka malama o Mei la 20, 1821, nolaila, he 53 makahiki me ekolu malama ona ma keia ao a h@l@ aku la, he l@ai-koko kona mai i make ai, iloko o na la pokole ekolu, a no ka nui o ko makou aloha iaia, ua haku iho makou i wahi kanikau nona, oia keia malalo iho :

Kanikau la he aloha,

Nou no e Nalima,

Kuu kaikuahine mai ka ua apuupuu o ka

Kuu hoa popo k@pa o Inoanu,   [aina,

I hu@a me ke Kamakahala,

Pu-a m@@ ana ko@a aloha i o’u nei,

Auwe kuu kaikuahine hoi,

Kuu mea aloha e noho nei.        [o Waiakailio

Kuu kaikuahine mai ke pili enaena i ka la

Noho ka uhane huli ke alo iuka,

O ke kie@ mai a ka mauu ka@

hiki kaua ilaila,

Nana ia Ahuaopa,

Nana aku ia Keawewai,

Auau ka uhane ilaila,

Nana aku ia Pohakuloa,

Noho ana ka uhane i Puna@,

Mea ole ka ua me ka mak@oi,

Auwe kuu kaikuahine hoi.

KA@HUKULANI.

Kanikau la he aloha,

Noe no e Nalima,

Kou kaikuahine ka mea aloha,

O ka hele no ka ia hele loa,

Ua noho makou me ka minamina,

O Nalima kuu mea aloha,

Ka lei mae ole he k@ikuahine

Kuu hoa hahaiaholo o ke Kaona.:

Ka piina la o Kaalaa,

Hoomaha aku i Kala@kao,

Huli ke alo nana ia Pauoa,

Auwe kuu kaikuahine hoi.

KALEHUA.

Kanikau la he aloha,

Nou no e Nalima,

Kou kaikuahine mai ka piina o Kahapaa-

Moe kololio ka hau o Nuuanu,   [kai,

Hiki kaua ilaila,

Nana aku o ke kula o P@@ioi,

Hele aku ka uhane o ke ala kikeokeo o

Hiki kana i Kaala@a,                        [Kahaluu,

O ke ku mai a ka L@akiai,

Kahi a @akou e hoomaha ai,

Hele aku ka uhani o hakipuu,

Hiki kaua i Kualoa,

Hele aku k@@@ o Kaaawa,

Hiki k@kou i Pu@o@ahi@,

Na@a ka uhane ia Kahana,

O ka moe la@la mai o ke one,

Hele aku ka uhane o Punaluu,

Nana aku ia Waiono,

Hiki aku kaua i Kap@no,

Ninau ae ka uhane,

Auhea la@@ kunane,

Auwe aloha ino,

Kuu kaikuahine hoi.

            KAIKUAHINEHELELOA.

Kanikau aloha ia oe e Nalima,

I hele aku nei i ka hale makamaka ole,

Hookahi no makamaka o ke aloha,

Uwe helu mai o Makuakane,

Aloha ino no kuu kaikamahine,

M@@ ka uka anu la o Pauoa.

Mai ka ua hehi mai iluna o ka hal@,

H@l@ ke al@ha pau ka pili ana,

Nuho a@@ ka uhane o Nalima i Kan@ma@ie-

E nana iho ana ia Wailele,                            [@@.

Lele ka hana a ka ua i Waianuenue,

O ka noho nani mai a Kuphi i ka malie,

Hoolai ka uhane o Nalima i Kahoop@hee-

Hoomaha aku i Nawi,                                     [hee,

Hele aku o ka la wela o Kulaopupuka,

Ke kaha ana’ku i Waipiula,

Hele aku o ka ohu o ke Kaona,

Ku ana ka uhane o Nalima i Ulakoheo,

E kilohi @ naua ana i na papakaukau,

I ka ia mili lima a ka wahine,

Alawa aku o ka nani o A@@ahou,

O ka alohi mai o ka hae o na man@wa,

A-e ana ka uhane o Nalima i Kilauea,

Lawe mai o Leahi i ka makani,

Oni mai Kalaeokalaau mamua,

Aahu Alenuihaha i kona kapa o ka ale,

Oili Puukohola i ka uka,                                  [Kawaihae,

Hehi ana Nalima i ke kai hawanawana o

Hele aku o ka lae o Kalaep@i@,

He pii@a loa ana aku o Ho@@k@a,

Auau i ka wai o Keawewai,

Ku ana ka uhane o Nalima i Pohakulo@,

E nana ana ia Kal@hikiola,

E @@hu mai ana o Pili i kona kapa he ohu,

Puka ka makani o ka apaapaa,

Lele liilii ka lau o ka mam@n@ me ke aal@i,

He @@ ke aloha n@’u e noho nei,

Auwe kuu mea aloha he kaikamahine,

O Nalima na hala e aku

I ke ala hoi ole mai,

Auwe kuu kaikamahine hoi.

Makuakane.

Kanikau aloha keia nou e Nalima,

O ka hele no ia hel@ loa,

Auau ka uhane o Nalima i ka wai Waiono

Uwe helu ae nei ko kaikunane o Naihe,

Ua lono ae no makou,

I ke kula la o Punaluu,

Luuluu loko i ke aloha,

E aloha ae ana ia Kahilinai,

Ka piiua i Kahaukapu,

O oe ka uhane e noho ana i ke aniani,

E kiei ana i ka makani pu@oa,

He koa oe no Kahana,

O ka ha@a no ia o ke aloha,

E aloha ae ana ia Makana,

He kuaua ka waimaka no Kaaawa,

O oe ka uhane e noho nei i ka lae o Kaolo,

Oni ana oe me h@ opuu hiki la ma Kualoa,

Aohe loa o H@kipuu e waiho ae nei,

E aloha ae ana ko aikane,

O ke kane no ia la luu i ka wai,

E ulu ana i na paka wai a ke anu,

Hele aku ka uhane i@k@ o Ahuimanu,

Manu uoia ai i ka pua kawel@ i Lanihuli,

Huli ae nei ko kaikunane a loaa oe i Kahoio@keahole ,

Holo aku nei ka uhane i Kahuaila@awai,

Hoomaha aku i ke awaawa o Puahanui,

O ka nui no ia o ke aloha @ ka manao,

E aloha ae ana ia Luak@ha,

Aohe lua o ka wahine alo @@ o Nuuanu,

E alo ana i ka ua a ke kamahalo,

O ka hala n@ ia @oho i Pauoa,

I ka lai wale la o Honolulu,

Auwe ka mea alohe he kaikuahine--@.

NAI@E.

Kanikau la he aloha,

Nou no e Nalima,

O oe ka ka uhane i hiolani aku la,

I moe @ aui lele ka hoaka ka uhane,

I ka hora umikumamalua o ka po-e,

K@ili ke ea pau ka han@. pau ka ike an@,

Noho i ka uluwehiwehi ka oh@oe,

I k@l@@@ i ka waimaka o ka lehua,

O kuu mea aloha i hele aku la,

No@o iho @@@ me ka @ me ka mi@amina,

Ua ike Pauoa ua lohe Nuuanu,

Ua kui ke lono i ke Kaona,

I ka hele o@ la e Nalima,

Auwe kuu kaikoeke hoi—a.

MRS. L@LA

KA@@UKULANI.

Pauoa, Honolulu, Okat. 5, 1974

 

            Ma kekahi o na la i kaahope aku la, ua hoike mai la na ao hakumakuma o ka lewa lani i ka aneane hiki ana aku i na la pau o ka makahiki, oia hoi na la o ka ino. Ua hohola’e la na ao uli panopano, a uhī mai la i ke koloka omamalu maluna o na hiohiona o ke Kulanakauhale Alii nei, a lawe mai la kahi makani kolonahe o uka i ke anu hui maeele o na pali hulilua, me he la e hoolale mai ana : “aloha oukou e na Moku o ka waena-moana, eia hou no au la o ke k@pueu Hooilo, ka mea keia ka o-le a ke anu me ke koekoe, na’u hoi e hooma-u aku i ka wela hahana o na la i au aku la.” a nakulu owe ae la ka leo hekili ma na pea o ka lewa, anapa mai la ke ahi a ka uila, a kilih@n@ mai la ka hele @ihi ae a na @@aka wai o ka lani ; i ko makou hoomaopopo ana ae, komo mai la neia ma@ wahi lalani :

               “      E hoi e ke kupa kiai o na kuahiwi!

                E na keiki aukai o ka moana, e hoi!

                Eia ke kupueu @@o la he Hooil@--

                Ke hoola@e mai nei –e hoi—hoi mai!”

@@@@ Oli@@