Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 41, 10 October 1874 — NU HOU MISIONARI. [ARTICLE]

NU HOU MISIONARI.

Na Sanetala. Anahi no a loheia keia poe e na kanaka Hawaii. Owai la na Sanetala ? Nohealakoo ? He poe kahiko loa oo lakou, e uoho ana ma Aremenia, e pili ana ia Arerata i kahi i ili ai ka halelana o Noa. Haalele nae lakou ia wahi a hele i ka hikina a noho ma Hinedu. Lakon ka poe i noho mua ma Inedia. Mahope iho ko Hineda poe. A hooluhi keia poe hou ina Sanetals, a hooluhi hoi na luna Sanetala iko lakou lahui poooi. Hooluhi aku, hooluhi rnai, a kipakuia 'ku io ia nei, a loaa kahi i noho kuouoono uei. Aia no ia ma SaneUliseU(ia, ma ka aoao hema o ka muliwai o Ganegi, 150 mile paha mai ke Komohana Akau aku o Kaiekuta, e pili ana ike Kaikuono o Benegala. He poe hapa eleele no, ua oi ka naaupo mamua o ko na Hinedu e aho iki nae ma ke ano maikai. He aupuni kuokoa no lakou. Ua mahele liilii ia nae ma na kulanakauhale. Eha luna hooponopouo ko kela, ko keia kulanakauhale. Hookahi luna nui, elua kahunapule, hookahi luna nana i ka noho ana 0 ka poe ui, i pono ko lakou noho ana. He mea nui keia luna. loa manao kekahi kane e mare me kekahi wahine, pono ke lohe e keia luna. Ina lohe ole oia, kii ia laua lawe ia imua ona, a hoopaiia. Ine» ike oia i kekahi kanaka ni e kamailio pu ana me ka wahine ui, ninau koke oia ike kane, makemake anei oe e mare me keia wahiue? lua ae mai oia, ae, maikai ia, aole hoopai ia ; o ka lilo no ia o Ukou a pan i ka inu rama a ona. loa nae hoole ke kane, aole make e mare; alaila, hahau nui ka luna iaia. Hoohalike na Sauetala me na aina naauao. He mau aha hoekolokolo ekolu ko lakon ; o ka aha hookolokolo nui, hookahi no akoakoa ana ma ka makahiki, ma ka manawa buli holohoiona. He lahni hoolnhi nni ia keia. Hooluhi na Hioedu ta lakoo, a lawe wale i ko lakoo waiwai. Hookaomaha hoi ko lakou mao luoa ponoi ia lakou. O ko lakou hoomaoa, he hoomana daimooio ia. Ua hele kekahi Misionari e ike ia lakon. 1 kapo mua ana i moe ai iloko o kekahi heiao hoomaoa kii, ike oia ike ano oko lakoo mau akoa. Pau hoi kona man lole aaho i ka ai ia e na nonanooa keokee. Aio-1 ha nui oia me kona hoai keia lahoi naaopo. A hoohiki laoa e noho po, a e hoonaanao ia lakon, a imi ika mea e ola'i ko lakoo poe ohane. 0 ka haoa moa ke ao aoa i ka Ukoo olelo paakiki, a pohihihi loa. Hele pu laoa me oa kaoaka ma o a maaoei, iko lakoo maa haoa kaoikao, i na ahaaioa mare, i oa aha hoomana, ioa 010-Uao e oki wahie, a e holi po i na holoholooa. Huli oo laoa i ko lakoo moolelo kahiko, ikolakouman kaao, ooho pu, ai po malalo me oa Hma, moe po ma oa hale holoholooa. 1 kekahi maoawa, ua akoakoa he 10,000 kanaka e ike, a e hoolohe » ka laoa ao aoa 'ko. ūa hako laoa i kekahi mao mele ma ka Ukou olelo, a mele no ma oa leo maoli o lakoo. Ua like ia me na leo mele kahiko o Hawaii oei. O»ioli Ukon i keia mao mele. Lawe Ukoo ia mao mele, a kaawi ako i oa wahine, noe oa kaikamahioe ma ka b»le. A hoopaaoaao ia ia mao hioeoi; a pela i loaa'i ka ike ika ke Akea olelo ma ko lt> koo man kuUnokaohale. A haU na makahiki ekolo, oa loaa na hoa • na ike oaleikikaoe ekolo I ka helo- . s?

helu, a oa holi mai, a bapctnoia, a hookomoia iloko oka ekeieeia. Mahope iho, ha--1« oaai oa kaikaaahioe ekola, a Hlo » mao | haipale. ELepaa lakoa nel, a lilo Ika poW 00 ko Ukaa mao makamaka hoomaaa kii. A he'e mai kekahi kanaka e aoia oo ka pono e lakoo. A loaa ka poao ia ia, h»i ako la ou i kona wahi, a ao ako » kooa poe ka- | o&ka. A mahope iki iho, hoi mai la oia a ! bai mai i ka oo hoa maikai; oia hoi ka makemake o kon» kolaoakauhale a pao e lilo 1 poe Karistiaoo. A hala ka maianma hookahi, Ua holi mai oa kulanakanhale elima. Ua ao ia oa lona aupuai e ae oluolo t ka holi aoa mai o oa kanaka ma ka pono. Aole liuMn a kupu mai ka manao iloko ona haipu'e e kokolo i mao loakmi oo lakou iho, me ko lakou mao liuia, a kala pu, | a e malama i ko lakou mau haiolelo, me oa j kumakula, a e pule hoi iloko oko lakou : i mau kolanakauhale. ' \ Ua hala oa makahiki eono, aoa loaa he ! i 600,700 paha ok* poe i komo iloko o ka • ekaleaia. He poe inu rama lakou mamua | 1 keia wa. oke da!a i lilo ika rama ma- ! maa, na hooliloia no ke Akoa. Ua pao ka inu rama. Ma ka lohe hope, na makaukau 5001una aoponi e lilo i pee Kari»tiano. Mahuahua loa hoi ka poe makeinake e bapetuia, a e hoonomoia iloko o ka ekalesia. Hs Sabati hookk AI, UA HOOULOia NAE I KA LEALKA KA ONA, >1E KA MiNAO E M.HI MA HOPE. He mea mau ma kekahi mao ekaleaia e hooke ai a loihi he 40 paha la. Pela ka ekalesia Aremauia ma Tureke. Aole haalele loa ia ika ai a pau. Ai pakiko no ma kekahi mau mea. Ma ke Sabati mua o keia wa hooke ai, he mau haua lealea, hula a ona. Olelo ka Misionari, He la Sabati keia, aole pono keia hnna a ookon. Ae, ua ike no makou be la Sabati, he la hemoleie keia, aua bewa no makou ; aka, he aloha ko ke Akua, a apopo, be la hooke ai ia, a hiki ia makon ke mihi, a kalaia mai. Ina pane aku ka misionari, Aole akaka ko oukou kalaia, a hoolaia ke hana oukou pela; pane mai lakou, Ka, be poe Mahoraeda auei makou ? He poe Karistiano makou Ua bapetizoia, ua hele ika ahanina aka Ilako. Na ke Keiki hipa ake Akua, laua me Maria ka Virekini e uwao no makou, i kalaia na hewa. A i ole e pono malaila, e pono ana makou ma ka noho pokole ana iloko o ke ahi hoomaemae, (Porgatory.) O keia kuhihewa a naaupo ka mea keakea nui i ka huli io ana mai o na Aremania, na Helene, na Katolika he nui wale. Ua huli io mai no nae kekahi poe, a e holi nui mai ana no, ke ikaika ka pule a na haipule io. Mai hoohalike kekahi poe hoahanan Hawaii me lakou, ma ke kuhi an<», e hiki ke uhauha, a hula, a ona i keia la, apopo e mihi, a kalaia a ola.