Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 42, 17 October 1874 — Ka Hoole Wai Ona. [ARTICLE]

Ka Hoole Wai Ona.

Heah& la ke ano o ka Ahahoi Hoole Wai Ooa? Eia kona haīaa : aole ia he Ahabo\ hoopomaikai «ale ako m% ka oko dala ana ia bai, aka he akoakoa ana o na hoomalu'na pooo a me oa hooponopooo'oa akahele, nooa ke kama nui hookahi, o ka hooki \oa aaa mai ka ina aoa aka i oa vai ikaika eona ai, a e ka aoa he eoemi pao ole no ke kalepa vat ikaUa. Ua hoomakaia keia Ahahui ika 1852 paha ma ka mokaaiaa oNa loka, a ika ara e pīi ae aoa kona holoaua maia wa mai, hoomaka e ai ke kaua koloko o Amertka ka'ulua loa ai kona hotoana imua. Ika pau ana iho nei nae o ke kaua, ua hoomaka ka nee hou aoa imua me ka ikaika -a me he mea la iloko o ka makahiki 1867, he elua t«osani ame eloa haneri paha maa ahahai hou i pakuiia mai, m« ka loaa mai ona hoa hoo he elua haneri me ka omikamamalima taoßani p%ba. Ao\e loa i ikeia ho kekahi o ka pii hikiwawe ana o keia mau ahahui ma ka moolelo o kekahi hui aoo ii-

ke me keia ma ke ao nei Peia no ma ke aopuoi hoi o Beritaoia Nui a me lrelaoi, ka pii kopanahaana; aolewaleiili iho malaila, «ka t ke pahola nei me ia ikaika like ma na paoalaaa o Auseteralia ; a pela no hoi ma kahi i hookomoia oku'i ma Nu Kilani. Ke manao wale ia uei, o ka helu-1 na o oa kanaka hoole wai ona a pau ma ka j honua nei, aole e pau i ka akahi miliona | 0 ka Ahahui hoole wai ooa, oa like no nae ! me kekahi mau Ahahni e ae, he ahahui malu no ma kekahi ano, aka, o na haiawai, na rola, a me na kumu nui i hoomakaia'i aole he mea huna. O ka malama ana nae 1 na ihiihi o na hana, ae, ho mala, i mei e kau nui ia ako ai e ka poe e huli akn ana. 0 na hana ihiihi oloko, aolo ia he mea e iuoioo ai ko ke kanaka Ksristiana noonoo maikai. Aohe maa hoohiki aoa e liauaia a o na hua ae komo a me na hoailona ku* hikuhi, aole nae i oi ka hewa o ia mau mea mamoa o ko na palapala ae komo o na hoa. O kela a me keia mea e make--1 make ana e lilo i Ula, e hoike mai ana ia i kona hooia i ko ke Akua mana, alaila, e hooia mai no ke ola. A o ka hoa e ikeia ana, ua hewa oia no ka hoolako ana i ka wai ikaika oo hai, a kaooha paha, no ke kuamuamo ino paha, ka ikeia paha e maalo mao ana ma na hale hoohaino rama, malama ole paha i ka noho ana pono maoli, a haihai wale paha i na kanawai o ka ahahui, alaila, be kipakuia kona hoopai mai ka noho ana hoa mai. Ke komo kekahi hoa hou mahope o na hana ia ana aku o na ihiihi maluna ona, & hoolaonaia ae i kona mau kaikuanine a kaikonaoe, alaila, e poka auanei kona pomaikai mamuli o ka haawi ia aua aku iaia o kekahi mea e hana ai. " O ka hana, oia no kapale kaua o ke kino." He keneturia a oi ae na makahiki a kakou i apono ai i ka hookauwa kuapaa, be hana maikai, &ka auo, ke ike nei kakon oa hoopailua a luai oa lahui oaauao ia mea. Pehea hoi ka rama, aole anei i oi aku ke ino o ka lukn ana o keia wai ikaika i ke kino o na kanaka he lehulehu mamua o ke kuai ana aku i ke kino no ke kauwa kuapaa ? Ke manao nei ke Kuokoa a me kona mau hookele, e like me ko kakou Imomalamalama ia ana i ke ino o ka hookauwa kuapaa, pela auauei kakou e ike ai i ke ino o ka wai ikaika iloko o ke kino o ke kanaka,-a e hiki koke mai kona manawa e pao ai. He mea nui loa ka hoohaahaaia ana o ka hanohano o ke kanaka ma Geremania ke amuamoia mai, ka aa ia mai e hakaka kiuo me ke kumo pono ole a me oa mea aoo lili pilikino. Eia ko na Geremania manao, o ka hanohano o ke kaoaka, ua oi aku ia mamua o ke ola o ke kioo ponoi iho ina he kaoaka hanohaoo ia, a e ku ana ma kekahi kulana hanohaoo. Ua hoomakaia keia mai ke kanawai mai a Chevalier Bayard, a penei ka hoomakaana : "E Mr. B iydrd," wahi a k« oinau a kekahi mao i alii a paapa wale i oouhiia iloko o ke kai oa hookahi me Chevalier, "heaha ke kumo o ka hakaka me oe ?" Eia ka Mr. Bayard paue : "E pale «ko no ao i ko'u h&oohaoo me ko'o ola ponoi iho." Aole e kaU i ao w«le ka la o keia olelo ana, aka, oa Uwe nae na han«on« a p«u o Geremania i ka pono o keia manao, a na lawe pu ka ka poe hoom«oa. Ua hoi hope ka ooi o na lehui naaoao e malama i keia kao«w«i a o Geremania paha ko pookela o na lahoi oaaoao i paakiki loa i ka hooiaio i keia k«n«wai, no ka mea, ua hoike mai ka oopepa M M«o«wt' > o Ladana, ma kekahi aha 0 ka htooh«no i haoa hope ia mai oei, oa kokolo paaia iloko o Peroaia me ka ike a me k« hoapono nai o ka Moi. Eia na hua olelo poooi a ka Emepera i mahaloia ai: " Aole ioa ao e ae e h«o«i« naloko o ka poali kaoa e kekahi aiiikoa ka hoohaahaa wale ana ako i ka haoohano o koo« hoa koa t o ke aliikoa e han« ana pela, aoU oia 1 ika i ka malama an« i kooa h«aohano poaoi iho." Aole keia he hoapono wale ana i ke kanawai kahiko, «k«, he hoao aoa'ko i i na aliīkoa oloko o ka poali kaoa, e koole | wale ana i na hoa e aa o«i aoa e hakaka! no keknhi koan pono, a i ka poe ae ole aka. ilole hoowahawaha iki aa Moi o Pe» roaia I keia kanawaL O kekahi o oa aliikoa o ba koa o GereMnia, na hookiekieia

• lilo i m»o alii ko* kiekie fc« «a «oa « haktki me koa* bo« like o ke %k«m»i m» k«hik«k« kipo «n» « k«k«p»hi p«ht # » l«o«kil« i«. Oa» me* k«M « bak«k« «»j ms kei« «oo bak«k«, be p«, he p«hik«u», • he p»hi pokopoko, « e hoop«« kok«ta «#» k» m«o«w« e k«he «i o ke koko o k« mea i ka. NoUila, ok« h»ktk« oo k« h«ooh«oo o kek*bi, he «i booiVio» i* #o msi kek«hi baoaun« « hik* i kek«hi haa*ooa, « hoe« lo« m&i i kei» wa n««oao. Me he mea 1« malalo o keia kaoawai l h«kak« m«i oei ke keiki « me kon« kokoolo* ko«. U« hook««w«lei* 1«na roe koo« eoemi be omi keehiu» ke k.««* walo mawaeua o laua, « he pakolo ki «oa «k« mea hookahi alaila p«o. Ike ki moa ao« oo oae a ke keiki « B.sim&ka, ko aku la oo kooa eoemi. Ue mea oiaio, aia he holo maloaa o koo« papale kapo, a o« makaokaa ia no kooa hookīekieia. Ke hoike mti nei oa keiki (a i kooa koa a wifro ole ma ke kaoa, a be maoao bo\ kooa ao koua. haoohauo iho. I ka naoa ako ke kokolo la ke aa o keia kanawai hakaka oo ka haoohaoo ma Geremaoia, aole hoi maoao ae e haalele a kiola loa aka e iike me ka nui ona maoao akea e koe oei ia kanawai. Malia paha oa hewa oo lakoa ; aka t ao!e hoi anei o lakou wahi pono iki ; nolaila, he roea maikai loa i oa maa a me na pono o kekahi mao auponi e ae, ke kapaeae i keia man hakaka kipo a me ka pahi a oa Geremauia hoopouo, e hoopakele mai ka make a ka pauda a me ka poka, a no ka poe hana ino loa hoi, e laa ke kipi la, a e hookoa aku ke kanawai " koolo piikini * e hele oia wale ? Ke maoao nei keia nupepa, e pau ana keia kanawai.