Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 43, 24 October 1874 — Na Palapala i ke "Kuokoa." [ARTICLE]

Na Palapala i ke "Kuokoa."

E ka Lu**aooro¥oposo o n Kuokoa e, ] Alohu, oe :—lioko o k«a oapepi o k» Poa000 ' b*l* oei, 011 haooli au i k* ike aimi »lto i k* manaopepa e booko»a »aa "Eike i* kikou book»Qakii." Ai* oo boi mu nto«opept li kek&lii oieio • pīi» sai i ke kaakoio o oa ''oaaoaoam liilii** a i kei» vt, • oiai owao kekahi i lohe m«bai i aa, ib«o»o 0 like me kao i hoike m 1«/— •*' oamonamu liil'i ooiaila, aa alo mii ko'u maoao e hoopaka aka i kek&hi maa oioi olelo e pili aaaia komo—"E ike ia kakoo hookaoaka." Me he la, ioa kakoa eilm a kaaaa i ke ano o na. tu i bslla, n>« oa moa e piii'oa 1 keia mamala olelo 0 ka wa kahiko, e ike •aanei kakoa f ua hioooiaka «ani ke kahali •oa a aoe oalowale loa «ka ka hookoia aoa o ua maoao " ike a hookaaaka," mai ka maoawa i komo oai mai ei oa malihiai mai oa aioa e m«i, a t ka wa boi i hoolilo ia ae ai oa haaa a pau e pili i aa oihaoa ma ka olelo a oa malihio», a oiai o na ma* lihioi do kai makaukaa ma ka lakooolelo, oolaila, ua hilioai ia aku no lakou inai ke au ia Kaoikeaoali a hiki wale i keia manawa—a kopono ai paba ke kap&e ae i ka mamaia olelo kahiko, a e paoi iho ma kona wabi i mamala oielo hoo, oia hoi, " £ īke ia hai hookoha aka !" 0 oa " oamnnamu liilii" au i lohe ai, he oiaio no ia, a aole no hoi ia he mea kamahao. He manao kanaka no ia, a ua Iawa i oa lahui a pau. "Aole no paha i hoololi wale ia ke ano o oa hana aupuoi ma ka olelo haole, me ke kumu ole. I ka wa i komo aku ai keia aoponi iwaeaa o ka noho'oa o na aopuni nui 0 ka houua nei, mc he la ua manaoia o ka olelo haole ka olelo kupono no na hana holomua, i like ai konn kulana ma na hookele ana me ko na aupuni e ae. I hooia no keia, ke ike nei kakou i keia manawa, hookahi wale no kanaka i laweia ae, mamuli o kona | makaukau i ka namu, a hoonohoia ma ke kulana hanohauo, mailoko ae o ka luhoi Hawaii. Ua nele ka aina, a ho hookahi wale no mailoko ae o ke 50,000 kanaka o ka aina 1 ikeia ua lawa a kupono. He nui ae no na lolo Hawaii e ae i naauao ma ka ike 1 ao ia, aka o ko lakoa ike aia ma ka olelo Hawaii, noiaila, ua kupono ole ke lalau ia aku a hookanaka iho ma kahi o na haole. Aka, aohe no ia he mea e pio wale ai kou manaolana, no ka mea iloko 0 na makahiki he kanalima i noho ei keia lehui i ka ike a me ka oialamalamia, ua loaa ae hookahi kanaka maoli i ikeia ma kona ano ike maoli he kupono ke " hookanaka'' ia, a ina e mau keia lahui he kanalima hou makahi* ki iloko o ka malamalama o na -au i hala, ua lana ko'u manao e loaa hou aku ana no hookahi kanaka maoli, a o ko'u ake nui e e hook&oaka ia ia Hawaii i Kuhioa. Nolaila, ina ua nele kakon, ma o ko kakou hemahema iho, i ka " ike ia mai a hookanaka, ua kupono ia kakou ke hooki i na namnnamn liilii, a e nana malia aku i ke kaanaia ana o na pono i na malihiui, a moni ako i oa ike i loaa ai ia kakou oa "hookanaka au" i bai ae la ma kou manaopepa. Hookahi wale no wahi kumu kanalua iki o'u no keia hilinai nui ana aku i na ike o na loea o na aina e mai, oia hof, no ko lakou pakela ike, he hiki ia kkou ke hoopuehu aku i ka moa au i ike maka ai, aia ma kou eke, a i ka haha ana iho ua heo, aia ka i ko ia la eke, na ane like me ka haole hana keaka, be namu iho ka, a ua kahuli ae la. E boomancto kakou i ka loii aoao ka waiwai o na'lii o kakoo mamuli o ke kapae aoa i keia olelo kaulana—ko Haalelea, ko Kalama, Kaoiehameha Y, Napua» a he oui wale aku. Aia ia ihea, aia paha i ka eke a Bagai, a i ka paa ana o ka waiw«i o ka poe waiwai, heaha la ka waiwai a ka poe malihiui 0 imi mai ai $ pahele'ku, aole anei o ke ea maoli no 0 ka aina. Mamalahoa.