Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 49, 5 December 1874 — Heaha ka mea e ulu nui ai ka aoao Mahomeda ma ka honua i Kela wa? [ARTICLE]

Heaha ka mea e ulu nui ai ka aoao Mahomeda ma ka honua i Kela wa?

I [Ha Kummmmuka keia i iMloUelnii mi k* Ahihoi l<iotkibifco o Niii, NoT®mabn l», JLfy 1874] | :>.n — Sko)s wtlo m u Hoommi aoi m ka M e, • Ukt aai kktt, 6U a» Hoomua B»|

d4k* v K»ristt*ao, taefea ftitlo«wdi, O oa hoom&a* kaoUa* e«eont v» ktUiko # iole i hooUhai» tko i ko na iio»f, ot Umiia nt u Üboi ktbi i fcoocn*kt »t »mte 00. Oki Hooffltot BaraoiiQ« t oo kt lt> hui Hioeda wile oo !».* Okt HooojtDt Zoroēs4, oo ko Peresit wa!e no i*. obt Hooatst Mose r no kt Uhoi laenela wm!e ao U» aoie i kooīkaika iki Ukoa • hoohuli mti i «• Uhai e. 0 koua hope ate, o ka Hoomaoa Ktristitoo, aa kaoohaia e kooa Poo o leao, e lawe ia ina kaoaka a pao. Nt Paolo a me oa luoaolelo e ae i hooikaik» ooi ma keU hao», • pe!a ko ltkou poe hope aka, a oa hoohuli it nai nt lahui ha lehaUha i ka pooo o lesa, ke hele Uoakila oei kooa aopooi i oa aina a paa. Oka Badsba ka maa ooa HoomtDt i hooltha ouiia/ Ikawt o DanīetJ ma Bibo(ona, oa ala mai tna Hineda kekahi alh opio, o Sakyamouni kont iooa, i kapaia o Boddha, ( oia ka|Mea HoomaUmalamaia.) No kooa ike i ka oui e ka UUa a me oa ano haakae o ka hoomaoa Ber<tuaoit, ua imi kela e kokolu i ka malamalama e ola'i. He noi «ra!e ka laUu a me ka pouli o kooa aa aoa, aka, oa heU lanakila loa ma kona aioa, aaa hoolaha wale ia aka i oa lahoi e o Asia, i nele i ka oialamaUma io. Ua pio iaia na lahoi o Inia mamao, a oae na mokupuni o loia Hikina. Ua lauakila no hoi ma Tibetaa me Tatari Hikina, a me ka hapanoi o Kina, ame lapaoa. Ke noho nei i keia wa 310,000,000/ ona kanaka o Asia malalo o kela Hoomana pouli. Ua oi iki paha keia i ka helnna ona lahoi a pan i loaa i ka malamalama Karistiano. I keia wa nae ua aoo nawaliwali, a hoi ihope, aole e hoolaha houia aoa i ka 4 oana aku. O ko Mahomeda aoao, ke kola o na hoomaoa i lanakila iko oa aioa e. A i keia wa ke olu nei 00, a mahuahua loa iwaena o na lahui o Hioedu, a me Aferika waeoa. Ma Arabia kahi i hoomaka ai. Ua kakulu o Mahon>eda i ka hae o kooa aoao mawaena o kela lahui hoihoi me ke akamai, ika M H 622, He ano haipale no kona, me he U, he kaula ikaika a ke Akua e hookihuli ana i ka hoomanakii a pau. Ua nele ia i ka Baibala, a oa koho waie i maa olelo ao e hoolaha ai, me ho la he olelo na ke Akua i kauoha mai iaia, ua pau i ke kakauia ma ke Korana. A loaa ka poe hahai iaia, ua hele koa loa lakou e hoopao i ka hoomanakii a pau, a e kukula ia Allah (like me Elohi) wale no i Akua, aohe akua e ae, a o Mahomed:i kona kauU. Aohe o lakou lohe pono no lesa, no ka mea, ua hoi loa na lahai Karistiano a ka Hikina iloko lilo o ka uaaupo, a me ka hoomana kii. Ua aneane pio lio oa knkni o oa Ekalesia o Asia Uuko, Helene, Suria, a me Aiguptta. Wawahi o Mahomeda ma ina kii a pau. Hui nui mai ko Arabia mau lahui a pau me ia. Oko lakou hele no ia iwaho e hoohuli mai i na aina a paa me ka ikaika oke kaua. Emoole ko lakou lanakila ana Aole i pau oa makahiki he 50, a ua paa mai ko Peresia, Suria, Asia Uuka, a me Aigopita malalo 6 ka mana o ko Mahomeda aoao. Pau oo hoi o Aferika Akau ame Sepania ia lakoo, a komo aku lakoa iloko o Faraoi. Mahope aku ua pio na aina a pau o Heleoe ia lakou, a me kekahi auponi o Europa i kapaia o Tureke. Ua lilo no hoi ka hapa komohana o Tataria ia lakoo, a me kekahi poe Kina, a me kekahi poe o Hioedu, me luia Hikioa, ma Sumatera a me lava.

I keia wi, he ano nawaliwali ko keia hoomana ma ke aopuni Tureke a pau, me he la e erai &na ihope, imua o ka ikaika o ka aoao Karistiano, a me ka laha ana o ka Baibela. Ke mau nei nae kona ma na lahui he lehulehu, be 250,000,000 paha ka heluoa o na kauaka. Elua aioa kooa e heie mahoahna nei, o kekahi mawaena o na lahui Hineda, a o ka iua mawaeoa o na lahni negero ma Aferika Waena. He 40.000,000 paha ka nui o na kaaaka ma Hioedu e mnlama ana i kela aoao. He poe naanpo loa ka nui o lakoa, aole i ike | pooo lakoa t ko Mabomeda man olelo ao, | ak», ua pīha loa lakou i ka ukiuki i ka po--00 Kan'aiiano, mamoli o ka hookonokono ana o ka lakou maa knmu. Oia poe alii, a me na kanaka Mabomeda t oa ka i ke kipi i ka mana o BeriUnia ma Hineda, H H 1356, me ko kaoa weiiweli ana. Ua hoo* paiia kela poe kipi, aka i ka nana ana ako, ke hele mahuahua nei kela aoao ma ka apana nui o Beoegala, a me kekahi mao apanae ae. Aia ma ka apana waeoa o Aferika, kabi e holo eui nei ka Hoomana Uabomeda, ma a« lahai negero. Ua laha aoi ma na aina a 3oadaoa, mm ka hema o ka W«o--akaa noi, a hiki loa ako i Seoegamebia, e piK mk i ka Moana Atelaoika. He poe lahoi lmpo loa keia, i liio mai kinohi aai i ka hoomana wale aka i aa mea lapowale a pao, ne ka aMaao ole aka i kekahi nea e pooo ke kapaia be Akaa. Ht maa mv, be lmjm t va)ei|o&o naealhoomaaaia. He n«i kalepa aaa o oa haolo Arabta,dikeokeea Malatopaka, »a keia •uain Mikaliikomi. Ommi im 1 kalepaia.oia ka Niho-aUpaai, amo M kaawa aika. Ua lila kekaki • ia poe Ar#> Ul kaUKi alilmii b»l«ba o aaLakai Nika

* m too kpt lr»bit ae kiao o k«lthi mi ohioa N*«grro. Ua 010 iki ao kah» o oa aoao Arabi* mwiiaa o kekahi n»«o Uhai. oa hlki« kakiki poi akamai e hei« i ke Koraoa» titto lakoo ii* paie o kela koomaoa, ae ki lohe iki i kekaki mq mea oke aoo o ko Ak«t oiaio, i ao hemahemaia e oa kahuoa Mahomeda. O kekahi mea ooi • hiki wawo ai ka ala taa o keia toao oa na lahoi Peg*oa f no ko likoi ike i ka oi loa o ka naaaao a ae ka ikaika o k* poe Arabia, ooaa ia hooeaana. O kekahi oaea oo hoi, oo ke koi «aoli ia nt ka ikaika oke kaua. Oke too kahiko oo ia o kela hoomana, e hoohaii i oa Uhui okoa ma ka mana o ka pahikaua. | O kekahi mea e bolo ai kela hoomaoa, | no kooa hoakaka aoa i kekahi mao pomaikai ma kela ao, he maa mea a kanaka i makemake noi ai. Ma ka iaoi o Mahomeda e loaa ai i ot haipule io na ahaiioa nani, me oa kauwa maikai e lawelawe aaa» a me na iealea a pau o ke kiuo, o oa wahioe maikai pookela kekahi. Nolaila oa nui ka makemake o kanaka. Eia hoi kekahi: He hapa ka mea oka noho haipule ana f aohe oolea ona kaoiwai. Eit ka mea ooi e ola mtu loa ai. E maoaoio pao loa. E malama pono ika hai* pule pinepine, ame na hookeai. Aole i papi loa ia oa hewa o ke kioo e like me ko Kristo mau kaaawai. Ma ka aoao Kariatiano, he haiki kt puka, he ololi ke ala e hele ai ike ola. Aole peU ko Mahomeda. NolaiU he lehulehu ka poe hele oluolu ma ke alanui Uula, me ka mauao e loaa ana ke ola mau loa. Malia paha, aohe pololei k&koa ke hoole, aohe pomaikai iki keia man lahui hupo i ka loaa ana oka hoomana Mahomeda. Ua loaa ia lakou ka inoa, ame kekahi mao ano o ke Akoa oiaio a lakou i ike ole ai mamaa. Ua hoaia iki ia ko iakoa mau manao e naoa iluoa i ke Akoa, a me kooa Lani, e nooooo iki i Kona maoa, Kona nani loa, Kona ike ina mea a piu. E aho no keia ike hapa ana i ka noho hnpo wale e like me na holoholona. Malia paha oke kuma mua keia a lebova i haawi ai i na lahui negero e wiwahi iko lakou hapo paakiki loa, a hiki i ka wa e ala mai ai ka malimalama o Kristo ia lakoa. S. E. B.