Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIII, Number 52, 26 December 1874 — Page 3
| This text was transcribed by: | Kawai |
| This work is dedicated to: | Awaiaulu |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Parisa, Dec. 3. – I keia auina la ka bebeluia ana i ka haiolelo a ka Paresidena Makamahone, e hoomaikai ana i ka aina no ka holomua, ka mahuahua mai o na mea hooulu, a ma ke kalepa ana; ha hiohiona a ai no ka makahiki i hiki mai, a no ke kulana inoa maikai o Farani mawaeua o na laui o ka honua nei. Ua hooikaika lo mai ka Peresidena ma ke kukulu ana i ona maua Kumukanawai, a hoomau ake la i ka olelo ana penei: “No ka pioloke e loaa ka mana oiaio, ke noi mai nei ka aina e haawi aku i mau kumu e akaka ai ke kukukulu paaia ana o na mana akea ilooko o keia wa a oukou e hooia ai ia Farani. Na oukou e huli iho e nonoo no oukou i keia mau ninau nui, a ke manaolana nei au, e hiki aku oukou i ka hopena e maopopo ai. Aole loa au e hole loa ana i kekahi mahele o ka hewa, aole no noi e makemakeia ka ko’u aupuni komo ana aku e keakea. Ke makemake nei au e ike heaha la ka’u hana i ka ahaolelo a me ko’u aina? Aole loa au i ae aku e noho Peresidena no kela a me keia aoao – I ae wale aku neino au e lawelawe pu i ka hana o ke pale anaina ana aku, a me ka hoihoi mai i ka pono lahui, O ko’u makemake ka loaa ia’u o na kokuaia mai e na kanaka manao maikai a pau mamua ae o na mea e ikeia nei a me na kumu laabia o ka Tagesblatt ua hele aku kekahi kanaka i pili ia Von Arnim ma ka la 19 o Augate i hala, a mea aku e haawi i $175,000 no ka hoohuli ana i na manao pepa o ia nupepa ma ka aoao o Von Arnim.
Berelina, Nov. 27. – Ua laweia mai imua o ka Aha Hookolokolo i keia la, kekahi o na lunahooponopono o ka nupepa Spinner Gazelle a hoohikiia a hoike mai i kaua ike no na mea e pili ana i ka hihia o Von Arnim, no ke kuk@k@ka ana i kana nupepa. A no ke noi a ka L@@ Aupuni, ua waihoia ka ninaninau ana a imua o ka Aha i ninaninauia ai o Van Arnim, no ka mea, he mau palapala kekahi e heluhelu aku ana, aole nae pono ke hoolahaia. Ua hoopanee ia ka hookolokolo no ka mai o ka mea hoopiiia.
Berelina, Nov. 19—Eia ke Kuhina nui o Rusia maanei. Inehinei, ua haawiia he anaiana kamakamailio nona me ka Emepera Uilama a me ke Keiki Alii Bisimaka. A iloko o ia wa e luana kamailio ana, ua hoopuka mai ua Kuhina Rusia la i ka manao e hoala hou i na maa hooponopono Rusia Geremania, no ka pomaikai o ke kalepa ana a me ka launa lahui ana, me ka wehewehe pu mai i kekahi hooponopono ano like me keia i hanaia me Auseturia.
Berelina, Nov. 19—I keia la, na hala he hookahi hora ka hoopaapaa ana no na hana ku mau; a i ka pau ana o ia mea, ua hapaiia kekahi hana kue i ka rula ana a ka Peresidena, nolaila, ua waiho koke oia i ka noho.
Ke Kuokoa no 1875.
E IKE auanei na kanaka a pau, mai Hawaii a Kauai, ma keia, ke hoike aku nei au, e hoomauia aku ana no ke pai ana o ke KILOHANA POOKELA O KA LAHUI HAWAII i ka makahiki 1875; a e hoounaia ana na pepa i ka mea a mau mea i uku mua wale no maloko o ke ope a ma ka wahi pakahi paha e like me ka makemake o ka mea i hookaa mai. O ka uku nupepa o ka makahiki, e mau ana no ia e like me ko keia wa, he
Elua Dala wale no!
Ma ke kuike nae, oia ka rula.
Kii Makana o Kamehameha 1!
No ka poe hookaa mua iloko o Ianuari, he Elua Dala o ke kope no ka makahiki, e haawi makana wale aku ana makou i ke kii o ka Na-i Aupuni Kaulana Kamehameha I. Aia ma Nu Ioka kahi i hoomakaukauia ai a nani loa, aka, e hiki mua mai ana maanei mamua o ka hoomaka ana o ka makahiki hou. Aole loa e hoounaia’na i kekahi mea ina aole i hookaa mai, aole moi i kekahi kauoha me ke dala pu ole mai. E hoomaopopo ka poe lawe nupepa, ina aole e ukuia kekahi nupepa e hoounaia ana mamua iho o ka la 1 o Feberuari, alaila, e hoopaaia ana ia pepa me ka hooloihi ole. O ko makou rula keia i lohe ka lehulehu, no ka mea, aole e hiki ia makou ke pai i na nupepa me ko oukou uku ole.
E hoonaniia ana ka pepa me na wehewehe manao maikai, naauao, no hou o na Aina e, no nu hou kuloko, na palapala ano naauao, na kaao a me na mea ano like. E hooikaika ana makou e oi ae ko keia makahiki mamua o kela i hala. A oiai hoi, e hoihoiia mai ana ia makou ka hooponopono o ka Aoao 4, ma ka la 1 o Ianuari, nolaila, ke manao nei makou, e nui loa ana na mea heluhelu i keia makahiki 1875 ae, a e makepono ana ke dala ke lilo no ka ai a ka noonoo.
Ke paipaiia aku nei na Luna a me ka poe Lawe Kuokoa, o keia makahiki 1874, e hookaa mai i ko lakou mau koena aie i keia namawa me ka hookaulua ole, o nele auanei lakou i ka nupepa ole no ka makahiki hou.
HM. WINI,
Luna Hoopuka.
Mare.
KEEAUMOKU—PAHAU—Ma ke ahiahi o ka la 24 iho nei o Dekemaba, 1874, ma ka hale noho o ka makuakane o ka wahine ua hoohulia e Rev. B. W. Pareka, o Chas. W. Keeaumoku me Miss Lilia K. Pahau. No Honolulu nei laua elua.
Make.
Dek 21—Ma Kaumakapili, make o Kiekie K, he eha ma ka umauma kona mai i make ai.
Nov13—Ma Makiki make o Naihe k.
E @@@ KOKE MAI na kanaka a pau i waiho i ka lakou mau wati me Ahona (pake), e hanaia ai a pololei, oia hoi ka pake ma Ewa o ke Alanui Nuuanu e pili la me Kepohoni, no ka mea, ua make emo ole oia ma ka la 16 o Dekeaba nei. Aia ma ka Halewai e loaa ai na wati a me na mea liilii e ae; a ina aole e kii ia mai mamua o ka la 1 o Feberuari 1875, e kuai kudalaia ku no ma ke akea.
AHOI (Pake)
Honolulu, Dek. 21, 1874
68246*685
E IKE auanei na mea a pau, ua haalele kumu ole mai o PAIWA ka’u wahine mare, i ka’u ai a me ko mana noho ana, a ua hele aku mei au i na ane kanaka a pau, aole e hoale wale iaia ma ko’u inoa, mai keia la aku, me ka’u palapala ole e kauoha ana.
PAKA APINE (pake).
Honaunau, Kona Hema, Dek 22, 1874.
68246*685
OWAU O KA MEA NONA ka inoa malalo iho, ke hoolaha aku nei au ma ke akea, ua kapu ka hele wale ana o na kanaka maluna o kuu aina o MAKAHA, ma Waianae, Oahu, me ka lohe mua ole o kuu mau luna, a o ka mea hoolohe ole i keia, e hoopiliia oia ma ke kanawai.
JOHN D. HOLT.
Makaha, Waianae, Oahu, Dec. 23, 1874.
68226*683
Olelo Hoolaha!
E like me ke kuleana a me ka mana i aponoia a i hoomaula mai ia’u mai Ka Mea Kiekie R. Keelikolani, nolaila, OWAU O KA MEA NONA KA INOA malalo nei, ke kauoha aku nei au i na @@@ a pau i hoolimalima i kekahi kuleana ai @a a aina kai lawaia paha, o Moanalua holookoa, mai a Kaleiluhiolo mai, (ua make) e hoike mai i ko lakou mau aie a pau, mamua o ka hoomaka ana aku o ka makahiki 1875, ma ko’u mahi ma Aala.
A no na mea a pau e pili ana i ke Ahupuaa o Moanalua, me a’u wale no e kuka a e hooponopono ai, aole me kekahi me e ae.
DAVID MANAKU.
Aala, Honolulu, Dec 24, 1874.
682 lts
Olelo Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.
OIAI UA HOOKOHUIA mai ka mea nona ka inoa malalo nei, i Luna Hooponopono no ka waiwai o GEO. HUEU DAVIS i make, o Waimea, Hawaii, ke hoolaha’ku nei i na mea a pau, he mau kolua ko lakou i ka waiwai maluna ae, e hoike koke mai me na hooiaio kupono, i loko o ono malama, o hoole @@ auanei; a o ka poe a pau i aie mai i ka mea i make, e hookaa koke mai ma kona Keena hana, ma ka Hale Hookolokolo ma Waimea, Hawaii, a o na mea a pau, i na he waiwai ka I a lakou e paa nei a e malama nei paha no ka mea i make, e hoike koke mai i ka mea nona ka inoa malalo iho.
D.F. SANDFORD,
Lunahooponopono Waiwai o G. Haeu Davis i make.
Waimea, Hawaii, Dec 10, 1874.
6824ts685
EIA iloko o ka Pa Aupuni o Pauoa, Apana o Honolulu, ekolu lio, hookahi lio e kuai kudalaia ana i ka Poaha, la 31 o Dekemaba, hora 12 o ke awakea. Lio Kudala—Lio k keokeo IS hema. Na Lio hou—Lio k ulaula wiwi kuapuka keokeo iki ka lae, ua ike ia ua haalele paha, hao akanoe, aole maopopo loa o ka hao no ka hulupii o ka hulu
W PANIHALE, Luna Pa Aupuni o
Pauoa, Dec 23, 1874
6821t*
HOOLAHA HOOKOLOKOLO.
A HA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, Ma ka Hooponopono Waiwai, ma ka waiwai o KALAMA (k) o Honolulu, Oahu i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai A.F. JUDD.
Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kahana (k) o Honolulu, e hoike mai ana o Kalama (k) no Honolulu, ua make kauoha ole ma Honolulu ma ka la 10 o Dekemaba, M. H 1874, a e noi ana e haawiia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia Kaialomi (w) a me Nika (k) o Honolulu. Ua kauohaia, o ka Poalua, ka la 5 o Ianuari. M H 1875, oia ka manawai kohola no ka hoolohe ana ua noi la, imua o ua Lunakanawai La, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no, e hele mai ai na mea a pau i pili, e hoike mai ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la. A o keia olelo kauoha, e hooiahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ka “Kuokoa,” nupepa ma Honolulu.
Kakauia ma honolulu, ko Hawaii Pae aina, Dek 15, 1874.
- FRANCIS JUDD,
Ikea: Lunakanawai o ka Aha Kiekie.
J E Barnard, Hope Kakauolelo.
681 3ts 683
MA ke Keena o kekahi o na Lunakanawai Kaapuni o ka Apana Ekolu o ke Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o WILLIAM TAYLOR, no Kohala Akau, Hawaii i make.
Ua heluhelu a ua waihoia ka palapala noi a Kauka Jas. Wirht k, e noi ana, e hooiaioia ka palapala kauoha hope loa a William Taylor (Kela), o Kohala Akau, Hawaii i make aku la, a e hoopuka hoi ka Palapala Luna Hooko no Kauka Jas. Wight. Nolaila, ua kauohaia, o ka Poaono, oia ka la 23 o Ianuari M H 1@75, ma ka hora 10 o kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Kohala Akau, Hawaii, oia ka la a me kahi i kohoia no ka hoolohe ana i na nonoi la a me na mea kue ke hoikeia.
CHAS. F HART,
Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu.
Kohala Akau, Dek 10, 1874.
6813ts683
OLELO HOOLAHA.
UA HAAWI AU IA Makune i ka mana e hana a e hooponopono, no na holoholona kuleana ole e hele ana ma na aina i kapaia o Waipio, Waiawa, Kowalipea a me Waiakalaua, e auhau aku, a e hoopaa a hoopii e like me ke kanawai o ke aupuni i pili i na holoholona helehewa.
KIMO PELEKANE
Honolulu, Dek, 24, 1874
[6824ts685] (J I Dowsett.)
HOOLAHA— O kela a me kela kanaka e hookipa ana i kuu wahine mare ia Kahalewale, mai keia la aku a mahope aku nei, e hoopilia lakou.
Haiku, Dek 19, 1874 [6824ts685] ALBERT SALA.
Ua haule He komolima Daimana maikai loa, a e haawiia ka uku kupono i ka mea e hoihoi ma i ia Chr. Eckart, ma ka Hale Hana Mea Gula, Alanui Papu.
682 1ts
UA NEE MAI NEI O MR. ECKART,
KA HAOLE HANA GULA!
AIA I KA
Hale Helu 62 ma Alanui Papu,
Malalo o ka Hale o Mr. Uilama.
Malaila e hanaia ai na Wati a me na Wati
681] Nunui no ka uku makepono loa. [3ts 633
KE MALAMAIA NEI e a’u kekahi mau waiwai i hele auwana mai, mai luna mai o ka mokuahi Kilauea, ma ka la 18 o Novemaba. Oia hoi, he paiti ili hinuhinu a me ka lole no o loko, a me kekahi puolo no e pili pu ana, me ka lole no o loko. Mawaho o ka paiti, ua kau ia na hua penei, “Na Pa@, Kawaihae.” Nolaila, e pono i ka ona nona keia mau wai wai, e kii koke mai me ka uku o ko’u malama ana a me na Ilio no ko’u hoolaha ana. A i ole e kiiia mai a hala ka mahina hookahi mai keia la aku, a ilio loa aka ia’u.
WAIHAU
Keawaiki, Lahaina Dek 12, 1874.
6814t*684
E IKE ananei na kanaka a pau loa o kela ano keia ano, ua hope ia e a’u kekahi lie helehewa ma ke kula o Auwaiolimu. Eia ke ano—Lio ulaula kiko keokeo ma ka lae, i kuniia i ka hao ma ka uha mua akau HU hema H (F uha hope hema P P) Ina e ike ka mea nona ka lio, e kii koke mai me na U $10.00 no ka malama ana iloko o na mahina elua a me ko’u mau poho a pau. Ekolu o’u la i lawe ai e kalewa, aohe i loaa ka ona nona ka lio. Ina aole e kii mai a hala na la he 30, e kuui no au i ko’u hao. E lilo keia i kanawai mai kona la e p@ka ai ma ka nupepa.
KELIILIKI
Makiki, Dek 14, 1874
6813ts683
Na Lakini Awa Kudala!
Ma ke Kauoka a WL MOEHONUA, Kuhina Kalaiaina.
E KUAI AKU ANA KA MEA NONA KA inoa malalo iho ma ke akea ma ka Hale Hookolokolo ma Kaneohe, ke hiki aku i ka hora 12 awakea o ka
POAONO, LA 26 O DEKEMABA,
HOOKAHI LAKINI NO KE KUAI ANA I NA AWA
MA KA APANA O KOOLAUPOKO
No ka makahiki 1875, hoomaka ana mai Ianuari 1 aku. Uku koho mai ka $100 aku. Kuike ke dala ma ka la e kuai ai.
Ma ka Hale o J Kahauolono ma Waiawa i Ewa, ma ka hora 12 awakea o ka POAKAHI, DEKEMABA 28, e kuai kudala hou ia aku al, hookahi lakini no ke kuai ana i na awa ma ka apana o Ewa a me Waianae, no ka makahiki 1875, e hoomaka ana mai Ianuari 1 aku. Uku koho mai ka $100 aku. Kuike ke dala ma ka la e kuai ai.
6812ts682
WC LANE, Luna Kudala.
E IKE auanei na kanaka o na ano a pau loa, owau o ka mea nona ka inoa malalo nei, ke papa aku nei au la oukou, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare ia.
MRS. KAAHANUI,
A ina oukou e hoale iala, maluna no ona ko oukou poho, aole au e hookaa ana ia ale, no ka mea, ua haalele kumu ole mai oia ia’u a i ko mana wahi noho.
KAMAKA.
Niolopa, Oahu Dek 16, 1874
6812t*682
NO KE KUAI
BERENA PAILATA
Makepono.
BERENA PULUKAI
Ai a ka Moa.
PAAKAI KAKAAKO,
Ma ke eke a tona paha.
WAHIE o ke ano maikai, oki a liilii ke makemake.
NA POHAKU, Pou.
KIMO PELEKANE
( Jas. I. Dowsett).
Kihi o Alanui Moiwahine a me Papu.
6813m
Kuai a ka Hamuku.
JAMES I. DOWSETT MEA HOOPII KUE IA
G W PILIPO mea hoopiiia. I mua o ka Mea Hanohano A.F. Judd, kekahi o na Lunakanawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina a e ke Kaulike.
Mamuli o ka mana i hoopukaia e ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina a me ke Kaulike ma ka aoao o ka mea hoopii i hoikeia maluna no na 8484.25, e kuai aku no au ma ke akea, ke hiki aku i ka
POAONO, la 2 o Ianuari, 1875!
MA KA PUKA O KA
Hale Hookolokolo ma Honolulu,
Mokupuni Oahu, i na pono a me na pomaikai a pau o ka mea hoopiiia iloko o ka aina i hookomola maloko olaila, e like me ia malalo nei:
O kela apana aina a pau e waiho la ma Koai, Holualoa, ma ka Apana o Kona Akau, Mokupuni o Hawaii kekahi o ko Hawaii Pae Aina, a nona na palena malalo iho: E hoomaka ana ma ka paila pohaku ma ke kihi Komohana Hema a mauka o ke Alanui Aupuni maluna, a e holo akau ana 64° Hikina 1369 kaulahao e pili ia me ko Kaiwi o Koai a me Palaneka, Akau 46° Hikina 1 75 kaulahao; Akau 60° 15’ Hikina2 54 kaulahao; Akau 77°Hikina 476 kaulahao; Akau 59° 30` Hikina 354 kaulahao; Akau 63° Hikina 354 kaulahao; Akau 63° hikina 7 69 kaulahao; Akau 54° 45 Hikina 31 kaulahao; Akau 60° 15 Hikina 4 84 kaulahao; Akau 73° 30 Hikina 4 20 kaulahao; Akau 62° Hikina 8 98 kaulahao; Akau 61° 15Hikina 17 18 kaulahao; Akau 63° Hikina 350 kaulahao.
A hiki i ka paila pohaku i hoailona “B,” a laila holo ma ke kihi Hikina Hema, Akau 40°Komohana 14 02 kaulahao; a hiki i kahi hoailona “B” ma ke kihi Hikina Akau, alaila Hema 58° 30 Komohana 9 84 kaulahao; e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 63° Komohana, 16 90 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 56° Komohana 6 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 70° 15 Komohana11 62 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 69° 30 Komohana 15 93 kaulahao e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 67° Komohana 3 36 kaulahao, e pili la me koKaiwi o Koai a me Paki; Hema 63° 30` Komohana 5 22 kaulahao e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 41° 15 Komohana 7 74 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 69° Komohana 256 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 64° 30 Komohana 6 59 kaulahao, e pili la me ki Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 56° Komohana 1 59 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 60° Komohana 1 08 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 56° 45 Komohana 2 06 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koaii a me paki; Hema 67° Komohana 3 16 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 71° 45 Komohana 1 80 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 54° 30 Komohana 6 50 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 73° 30 Komohana 3 08 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 55° Komohana 1 94 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 62° 45 Komohana 2 55 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 73° 15 Komohana 4 94 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 63° Komohana 273 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 69° 15 Komohana 4 92 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; Hema 70° 15 Komohana 3 05 kaulahao, e pili la me ko Kaiwi o Koai a me Paki; a hiki ke kihi Komohana Akau o ke Alanui Aupuni, nona na eka he 151 85-100, a oia no ka aina i hoikeia na palena ma ka Palapala Sila Nui Helu 2730 i haawiia no ka mea hoopiiia ma ka la 3 o Sepatemaba, 1860.
Aia wale no ke koe o keia aina a hookaa e ia ka uku panee, na koina a me ko’u uku a me ke Komisina mamua ae.
WC PARKE, Ilamuku
Honolulu, Dek 11, 1874.
6804ts683
NO KA MEA, ua mahuka aku nei elua hau mana o ke Kula Hoopololei ma Keoneula, Honolulu, o HAO ka ino o kekahi, no Kona, Hawaii, ua umikumamawalu kona mau makahiki; a o PAUAHI ka inoa o kekahi, ua umikumamaono kona mau makahiki. Nolaila, e hoolahaia aku nei, o ka mea e hoihoi mai i kekahi o laua a ia laua paha elua, e ukuia oia i ka uku kupono. O ka poe hoookipa ia laua ma keia hope aku, ua ku lakou i ka hoopai i oleloia ma na kanawai o ka M.H. 1870, Mokuna XLI, Pauku 14.
Ma ke kauoha o ka Papa Hoonaauao.
Honolulu, Dek. 11, 1874. [680 4ts 683]
G H DOLE.
E IKE auanei na mea a pau, o wau o S PAU, ke kane mare a Hana ka’u wahine mare, ua haalele kumu ole mai oia ia’u iloko o na mahina elua, a nolaila, ke papa aku nei au ia oukou e na Pake, na Haole, na kanaka maoli a me na kanaka ae a pau loa, aole au e hookaa ana i kona mau ale oia imua o oukou me ko’u ike ole a me ko’u kakau ole i ko’u inoa malalo o ia mau ale, a nolaila mai keia la aku o puka ai ka’u Olelo Hoolaha e lilo ai i kanawai a i kookuli oukou i keai olelo, maluna o oukou ia poho, owau no
S PAU.
Kauluweia, Honolulu, Dek. 7, 1874.
680 4ts* 683
O MAUA o na mea nona na inoa malalo nei, ke waiho aku nei maua i olelo papa me ka hoomalu ana i kela mau apana aina, ia Hokukano, Hionaa, Kiolokaa, ma Kau, Hawaii o S Kauila i make. Aole e hookuu na mea a pau i ko lakou mau holoholona, Bipi, Lio, Hoki, Miula, Hipa, Kao, maluna o kia mau aina i koikeia maluna. A ina e kue kekahi i keia, alaila, he mana no ko ka Luna a maua e waiho aku ai e hana e like me ke kanawai, no na holoholona helehewa; a pela no na kanaka a pau i kuleana maluna iho o keia mau aina i hoikeia—aole e kii i na mea a pau maluna o keia mau aina– ua kapu loa ia mau mea. Eia kiea, ina e makemake kaho poe e kuai, a e hoolimalina paha n o keia mau aina, e pono lakou e hele ia B Hairama ma Moanalua, Honolulu, Oahu, aia me la e kamailio ai. O na mea i hoike la maluna, he alakai ia e malu ai.
KANALOA,
S KAUILA (Opio)
Na keiki ponoi a S Kauila i make.
Honolulu, Dek. 9, 1874.
6804ts683
OLELO HOOLAHA.
Mokumahu “Kilauea.”
NO KA NUI O NA HANA HOU MALUNA O ka mokumahu, nolaila, ua manao ka Agena e hoomaha mamua ae o ka la 4 o Ianuari, 1875.
Ua hooikaikaia e hana e pau pono ka manawa holo no Dekemaba nei.
Aole e emi iho ka loihi o ko ka mokumahu hana hou ana malalo o ka eha hebedoma.
SAMUEL G WAILA,
Agena.
6803ts682
AUHAU O 1874!
APANA O
HONOLULU, OAHU!
KE HOOLAHA IA AKU NEI, E PANI Ma oli ia ana na Buke Auhau a me ke Keena o ka mea nona ka inoa malalo nei, no ka ohiia ana
O NA AUHAU O KEIA MAKAHIKI!
Ma ka Poaha, la 31 o Dekemaba,
a o ka poe i hookaa ole mai i ko lakou mau Auhau ma ia manawa, e hoopiiia no e like me ke kanawai. I mea e pale aku ai i na keakea a me na hoolohilohi ano ole a oiai, ua pau ka wa hookaa o ka Auhau ma ka la 30 o Novemaba, nolaila, ke kauohaia aku nei na mea a pai i hookaa ana a hiki i na la hope loa.
GEO. H. LUCE,
Keena Auhau, Dek. 8, 1874.
[6803ts682]
Luna Auhau.
Hoolaha a ka Luna Hooponopono Waiwai.
OIAI ua hoohuia mai ka mea nona ka inoa malalo iho i Lunahooponopono no ka waiwai o JOHN BOOTH i make kauoha ole, ke kauohaia aku nei i ka poe a pau a ka mea make i aie ai. e hoike mai i ko lakou mau koina me na hooiaio kupono, ma ko’u Keena hana. maloko o na malama eono mai keia la aku, a i ole ia, e hoole loa ia.
S.B. DOLE
Honolulu, Dec 16, 1874.
6814ts684
HALE LAAU LAPAAU O
E. STREHZ!
[ Ma ke kihi o Alanui Papu me Holele ].
KA MEA NONA KA INOA MALA lo, ke hai aku nei ia, ua lilo kaokoa ae nei ka Hale Kuai Laau Lapaau iaia. A nolaila, ua makaukau oia e kuai aku i na laau lapaau ma ke kumukuia makepono loa, a emi iho malalo o na la i kaahope ae nei. Ehele mai e ninau mamua o ka hele ana aku ma kahi e.
Malaila no hoi e loaa ai na Wai Ala maikai loa, Aiia Lauoho a me ka Hua Lukini maoli (aole i paipaiia).
Owau no o ko oukou makamaka aloha.
AILUENE STREHZ,
Hope Kauka.
6784ts681
HE PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
Mokuahi Hawaii
KILAUEA!
KAPENA MARCHANT!
E haalele ana ia Honolulu i ka
Poakahi Dec 28.............. 5: pm.............................................. Kaapuni ia Hawaii
Uku Eemoku mai Honolulu aku
A hiki i Kaunakakai, a pela maluna mai................................. $5 00
“ Lahaina, “ “ ............................... 6 00
“ Maalaea, “ “ ............................... 7 00
“ Makena, “ “ ............................... 8 00
“ Mahukona, “ “ ............................... 10 00
“ Kawaihae, “ “ ............................... 10 00
“ Kailua, “ “ ............................... 10 00
“ Kaawaloa, “ “ ............................... 10 00
“ Hilo, “ “ ............................... 12 50
“ Kau, “ “ ............................... 15 50
Uku kaapuni ia Hawaii.......................................................... 22 00
A hiki i na awa o Kauai,........................................................ 8 00
Uku kaapuni la Kauai, .......................................................... 12 00
Uku ohua Kawaii oneki,........................................................ 2 00
Aole aie no na uku ohua.
Ma ka Hale Oihana e loaa’i na palapala.
Aole keena o hope e lilo, ala wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e lii ka hewa no na paili, ukana a puolo paha, ke ole e kakaula ka loaa ana mai
E hookaaia ka uku ukana i ka wa e nolia aku ai.
SAMUEL G. WILDER. (Waila),
Agena.
Keena ma ka Hale Kuai Papa o Waila ma, kihi o Alanui
Papu a me Moiwahine.
Lole Makepono ke Kuike!
E LOAA NO IA MA KAHI O
KAKELA ME KUKE,
E LAA NA
AHINAHINA,
KALAKOA,
KEOKEO,
LEPONALO,
Pena, Aila, Aniani,
Na Mea Piula,
Kopa, Aila honua,
Aila hoomaloo,
Kui Kaika, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho lio,
Hulu-@alaki, na Pulumi.
A he Agena no hoi no na Mokupuni o Hawaii nei no na
LAINAKINI—NAO,
LAINAKINI—MAOLI,
PALULU KALAKOA,
ALAPIA, KELEPIA, KIKIKA
Na Lole kupono i ka wawae,
Palule huluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hoohehelo ana
Lipine, Lihilihi, a me ia mea’ku.
A HE
MAU MEA AI KAHI
Ka Palaoa, Kopaa,
Raiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala,
Pia Kulina, &c
A HE
LAAU LAPAAU KAULANA LOA
A Dr. Jaynes
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Koko,
Laau hoopau naio,
Penikila, Huaale,
A me na Laau Hamo, a pela ‘ku.
658 ly
KO KALEPONI
LAAU KUNU OLA !
A ME KA MAI HANO.
I KA LEHULEHU!
NO NA MAKAHIKI ELUA AENEI I HALA, UA LOOHIA AU I KE KUNU KALEA, O KE aiwa loa nae i ke kakahiaka i ke ala ana ae mai ka hiamoe. Mahope iho, loli ae ana ke ano o ka mai a kohu hano ikaika maoli; he mai mau keia i ko makou ohana. I ka malama o Augate aku nei, 1872, oolea loa iho la ka loaa ana i ka hano, kunu au a paupauaho, me he mea la e kaili ae ana i ke hanu. Aole e hiki ia’u ke ai, me ka eha ole ma ka umauma a me ke ake. Ua hele au i na hale oi kauka, ua haawiia mai au i ka laau, ua inu aole nae he oluolu mai. Koiia mai au e hele i ka aina mehana o ka noho ana, hele no au i San Jose, aka, aohe loaa iki o ka maba. Ia’u i haalele ai ia San Jose, aohe o’u mau manao i koe e ola ana. O ko’u hoao iho la no ia i keia laau, nana i hooluolu mai, a mahope o ka hoomau ana i ka inu, o ko’u ola mai no ia. I keia wa, ua ola loa ia au, a ua hoi e like me ko’u ola mua. Ua hoikeike aku au i kekahi poe e ae @) keia laau lapaau, a ua halawai lakou me na hopena olioli e like me ko’u. Ano hoi, ke hoikeike aku nei au i ka lehulehu, no ko’u manao io he laau ola kela no ka hano, aohe ona like.
Aole au i hoikeike aku nei kela LAAU KUNU OLE AME KA MAI HANO i mua o ke akea me ka olelo aku, he ola nae wale no, o ka ikaika, o ka hoihoi ae i na mea e pili ana i na mea paahana o ke ake. O ka paa ana o na ohe o ka puu, oia ka mea e loaa ai i ka hano a o keia laau ola kupaianaha ka mea nana e paahana aku a ola ka poe i loohia ma keia mai make. Na keia laau no e hooiaio mai i kona waiwai ke hoohana ia. Ina aole e ola ana ka mea i loaa i keia mai me @ @ nei, mahope o ka kakai ana i na kuhikuhi, hoihoi hou aku no au i ke dala. O kekahi keia o ko Kaleponi mau mea ulu. He akioma i hooholo kahiko ia iloko o na noonoo o ka lehulehu, no na mai a pau. Aia no he lau nahelehele ka ea i hoomakaukauia e ola ai, eia wale no ka mai pilikia, o ka loaa kupono ole o ka lau nahele e pili pono ana ia mai. O ka hano, he mai weliweli loa ia, a ua @ kela mai na @ p@pa o na mai ola ole, a no na au he loihi oia ka mea huli nui a na kauaka lapaau i huli ai o ake o ka loaa. Owau no, a pela aku. FRANCIS L. SUCH.
He nui na Palapala mai na Haoile e ae e hooiaio mai ana
Ola io maoli o kiea Laau Kunu a Hano.
O KEIA KA LAAU OLLA A MR. F.L. SUCH NO NA MAI
MA KE
Ake-Mama, ka Ha o ka Leo,
Ke Anu, ke Kunu, Kunu Kalea,
Na Eha a pau ma ka Puu.
E OLA NO HOI NA MAI HANO IKAIKA, KA UMII I KA HAUPO
A o ka po Mai Ai-ake e loaa no ka oluolu mui ia lakou, ke ai i keia Laau,
NO LOKO MAI O NA LAU NAHELE KEIA LAAU, AOHE MEA INO O LOKO
NA KA POE E LAWE ANA E IKE I KA OIAIO.
Na Rula o ka inu ana.
No Kanaka Makua—2 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii—1 puna nui, i ekolu inu ana i ka la.
No Kamalii Aiwaiu—1 puna ti, i ekolu inu ana i ka la.
A ina e mau ana no ke koii o ke Kunu, inu iki no mawaena o na inu ana ekolu.
No ka Hano—E inu i ka wa e hiki ai ka ho, a mahope iho.
No ke Anu—Aia no i ka wa e inu ai, o ka po a me ke ao.
No ka Puu Eha—E hoonui a e inu pinepine a hiki i ka emi ana o ka eha.
No ka Eheehe—E inu liilii me ka hana mau nae.
No ke Kunu Kalea—E inu no e like me ka ikaika o ke Kunu.
No ke Kaniai Eha—He pono inu no, a aole e em@ o ka pau no ia o ka eha, a poha maikai ka leo.
E loaa no keia laau lapaau ma ka Hale Kuai o
DILLINGHAM & CO.,
Alanui Alii
OLELO HOOLAHA.
UA HAAWI AU IA D. KAHANU KA MANA e hooponopono a ohi mai i na loaa o na kai lawaia o KAAKAUKUUI a me KOHOLALOA, a me ke koi aku a ohi mai i na loaa mai ka la ma o Augate, 1874 a hiki i keia la. KIMO PELEKANE (J I Dowsett).
Honolulu, Nov. 23, 1874.
6804ts683
KUAI A KA ILAMUKU.
MAMULI O KA MANA I HOOPUKAIA E ka Aha Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii pae Aina, ma ke kaulike, e kue a na ia J KEAWE ka mea pale, no ka hooko ana i na Haneri Elua a me Eha Dala a me Iwakaluakumamalima hapahaneri, ($204.25) e hoapono ana no J W Gay, ka mea hoopii, ua lawe mai au a e kuai aku ana ma ke akea i ka mea koho kiekie, ma ka
POAKOLU, DEKEMABA 30, 1874
Ma ka hora 12 awakea, maluna iho o ka aina, e waiho la ma ke wawa o Manoa, oahu, i na pono, na pomaikai a me ke kuleana a pau o ka mea hoopiiia iloko a maluna o na
LOI KALE EHIKU E ULUIA NEI
a me
KELA APANA AINA A PAU,
e waiho ia ma Manoa, Oahu, (kahi hoi a na Loi Kalo Ehiku i koikela maluna e ulu la) nona na Eka 7 22-100 a oi aku a emi mai paha, a nona loi na palena i hoikeia maloko o ka Palapala Sila Nui, Helu 63, me na hale pu a pau e ku la, no ka hookaa ana i ka moraki, koe nae ina e hookaa e la mai mamua ae ke koina a ka Aha i hoapono ai, ka uku panee, pa lilo no ke koina o ka hoopii ana a me ko’u uku a me ka uku Komisina.
W C PARKE,
Damuku.
N. B.—O keia aina maluna, ua lawa pono i ka wai, a ua oi aku mamua o elua hapakolu o kaaina i paa i ka pa pohaku. Ua kanuia na loi i ke kalo, a ua ulu a kokoke ewalu malama; a o ka mea nana e kuai a lilo ia mau kalo, iloko o eha malama oia e lawe ai.
Honolulu, Dec. 1, 1874.
6794ts682
NU HOU! NU HOU!
Mau Lole Hou Makepno loa!
HE EMI LOA MALALO
O KE
KUAIKUDALA ANA!
MAI KEIA WA ‘KU, E KUAI Ma ke pono loa ia’ku ai na lole o kela ano keia ano, a me na NANI e ae no a ka IINI e hoohie ai, ma ko makou Halekuai ma Monikahaae; a he
EMI LOA ME NA MANUAHI
KAULELE WALE IHO.
I ka poe a pau e kipa mai ana e kuai,
A e waiho akea ia’ke no na mea a pau,
Ma ka makemake e koho.
E MANUAHI WALE IA’KE NO NA PAPALE I
Kahiko wehi ia, na Holoku, Muumuu a me kahi mau Makana Kumukuai Nui i ka poe kuai mahuahua.
E Makepono loa ana ke kuai
O KA
HOLOKU SILIKA MAIKAI!
mai ka ($7.00) EHIKU DALA a oi aku, a me na manuahi e ae he nui wale. Ma keia Halekuai wale no e loaa’i ka makepono emi loa o na mea a pau—ma Honolulu nei. Nolaila, e hele koke mai a e ike pono no oukou, mai lohi, o pau e ia lakou nei. Me ka mahalo.
AKE MA
Kihi o Alanui Papu me Hotele.
Honolulu, Nov. 6, 1874.
6753m686
OLELO HOOLAHA.
E IKE auanei na mea a pau ma keia aupuni, o ka’u wahine mare o LAA (w), ua haalele mai i ko maua noho ana a me ka’u ai me ke kumu ole, a ua hele aku oia. Nolaila, ke papa aku mei au i na mea a pa, aole e hoale iaia a aole hoi e hookipa iaia ma kekahi ano e ae, o pilikia auanei oukou.
Kahaluu, Hona A., Hawaii, Nov. 30, 1874.
6804ts683
E IKE auanei na kanaka a pau, owau o ka mea nona ka ino malalo, ke papa aku nei au, aole e aela na kanaka a me na holoholona e komo iloko o kuu aina Kanu mea ai ma Pauoa, Oahu, oia ka ain a’u i kuai ai me Kamanoha k, keiki a Paaniani. Ina e hooloho ole i keia hoomalu a kue, e hoopii no au e like me ke kanawai.
AKOI (Pake)
Honolulu, Dek. 10, 1874.
6804ts683
A.S. HARTWELL, (HAKAWELA).
LOIO!
UA MAKAUKAU AU E HANA, A E HOO ponopono hoi i na Palapala Hooilina, Palapala Kuai, Palapala Moraki a me na mea a pau e pili ana i ka Oihana Lolo.
670 ly*
ABERAHAMA KALAULI!
LOIO A KOKUA NO NA KANAKA HAWAii Imua o na Aha Hookolokolo a pau o kela Aupuni.
6656m*690
LIO NALOWALE.
UA NALOWALE MA KE SABATI IHO NEI, Sepatemaba 13, mai kekahi pa ma Pauoa, kekahi Lio kane ulaula, me ka hoailona J R ma ka uha akau hope, a he keokeo ma kona lae. Ina e loaa kei Lio, e hoihoi mai ma ke Keena Kuokoa, Hale Leta, a e haawiia no ka uku kupono.
H M WINI
Honolulu, Nov 21, 1874.
677tf
Ka B. H. Laiana Laau Lapaau
AWILI OLA!
No na mai ino, e laa ka
Rumatica,
Ka Hano,
Ka hui o ke kino,
Ke pohapoha o ka ili,
Nawaliwali o ke kino,
Na mai wahine,
Na mai o ka puu, ke ake a me ka puuwai!
E nana i ke kuhikuhi.
E loaa no ma ka Hale Kuai o
Dilinahamama,
Agena.
Honolulu, Oct 6, 1874
671 6m
HALE KUAI LOLE.
O KALEKIKA.
[Ma Kaiku, Maui Hikina].
MA KEIA HALE KUAI NO E LOAA AI NA lole maikai a pau, nolaila, ke konola aku nei ka lokomaikai a me na kokua o na kanaka a pau o Makawao Kula Hamakua Koolau a me na wahi a pau loa e hele nui mai maanei e kuai ai no na kumukuai makepono loa. Ua hiki no ia’u ke lawe ma ka @-kao, kope, na papale makoloa, na mea hua a me na mea ulu e ae.
C H DICKEY,
Haiku, Oct. 3, 1874.
6703m*683
E IKE auanei na kanaka a pau ma keia, ke papa la aku nei ka hele hewa ana maluna o na aina o WAIPAI, MANUWAINUI, KAHIKINUI ame KAUPO, e waiho ia ma kaupo, Maui Hikina, no na mea nona na inoa malalo iho. O ka poe hoolohe ole i keia, e hoop!ia ma ke Kanawai; a o na Lio a me na Bipi e helehewa wale ana maluna o ua mau aina la, e hookomoia ma ka Pa Aupuni.
AIKE & RUSSELL.
Kaupo, Maui Hikina, Sept 28, 1874.
6703m@
FRIEL & LAINE (Alani ame Laine.)
NA MEA KUAI MEA AI o na lako ai a pau na mea ulu, a me na mea hoomomona lio. Halekuai malalo o ka Hale Mu, Alanui Papu, Honolulu.
670 ly