Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 1, 2 January 1875 — Ka Malihini Alii. [ARTICLE]

Ka Malihini Alii.

Mk na onpepa o Kalepom mai nei i iko iho «i inakoa i ka hoike manao maikui aoa mai o oa nupepa olaila i ko ka Moi Kalakana heio makaikai ana aku uei, a me ko lakoa manao nui i ke auponi Hawaii a me kona lahui. No ia mea, ke lawo mai nei makoa i ka ia mau nupepa mau olelo ponoi iho : f Mai kanupepa Jllta o Nov. 30i.] He Hookipa ia ha MolKalaUauu! Akihi no ma ka makamua o ko kakoa moolelo a ike maka he moi mawaena o kakoa iho. Mamua, ua manaolaoa wale aku kakou e hiki mai ana ta na Alii Aimokn, a ua hiki io mai na Keiki Alii i lilo ae mahope i maa moi, na kaukaa alii, na hooilina lei alii, a me na pilikana loa aku i na Alii Aimoku. Aka, o keia ka manawa mua loa a ka Kipuhalika o Amen'ka i milimili ai maluna o kona lepo i ke"Alii Aimoko maoli e noho hoomala ana. 0 ka mea laki ioa nae, eia ka he keonimana maoli a be moi—he keonimana i hoonaaaaoia, takamai a kaulana—oia paha ka hnaolelo muikai ae a makou e hooili aku ai i ku i kooa kulana O kona aopuui, o ko kakoa makaaiiaka no ia.okona mau makaainana, o ko kakou maa hoaloha *o ia, a ke maoaoio nei makoo, o kona pomaikai a me ko kona mau makaainaoa, ua like no me ko kakou. Eia Oia ke hele nei ma ka eoieiona nui e pomaikai ai kona lahuikaoaka. Ae like ana no hoi ka pomaikai maluna o ko k&kou lahui, e like la me kona. Aka, aele wale ma kana huakai imt hina e manaoluua aku ai kakoa e mailani a hooluoln iaii, aka ma kona ano kahi, he keonimana maikai a he malihini. O ka haole Amerikt e liieie malihini a e hele makaik&i'ku ana i koiia lahui kanaka, he mea maopopo ua helu e ia ma o kona hookipa oloolu ia mai. E panai like aku kakou ma ka pahola ana nku i ka lima hookipa maluna o ke poo o kela lahui me ka mahalo a ae ka heahea aku. [Mai ka nnpepa Chrouide maio Nov. 30 Ka Aliiiaea * ka Moi KalaUaua. O ka hookipa I paholaia aku ia ka Moi Kalakaua inehinei, aa maikai • ka i ka ha- | nohaao. Ha hookipe aaa a kekahi mea e makemake >«teai e haule oe ke hooluolu aoa aku i ka woi r ku il ma ke lenlaaa e makaloia mal ai e na lahui o ke ao nei. 0 ka haawina a Kapalakiko i miki e iho nei e hoohanohaoo ake i ka Moi aaikai, aohe ia he mea M waW e ee e bodbeaMiheflia ai ma ea wahi a pau aua e hele aku a hiki! 0 ke Kuikahi paaai like e makeoaakeia e holo maweeoa o (lawaii a eae Aceerika Haipoia, he mea ia ka mokualna o Kaleponi e maaao nulloe ai oaa* «ea ae o ke na mokoaiea e ae o Amerika Huipala. O ko ea Pee Aiea Hawui kalefkaea, ekiMli aeholo ako o iukee, a koUln lii He «īoii iaiki

f Qk waīwal i koaio mai oi U lMlaai ooi. 1 ! k» maluhiki $ baU, he 15,500,000 paon* I fco 755.000 paoo» lniks I komo in«l iloko o U kela *m w*| iai, ua hooaoaia oop oo ia e kaaskoig kamainaHma bmq mi&iko, ake olelo i* m»l oei, e p«p«koUi ibs ka koia» e k«B«U ana im ke ko. O kft noi ok* ]gtki i ho#komoiA Wmi āi i!q|o #£8:3 oa lHkfc •ku ka heiaoa ika paooa. No kaami e paka lakoo» ade oia k« mea e oooaooia «i/ Oio kakoa i d» oio* kopaoi, ke pili loa oei, a o ko kikoa waua maluoa o lakbo, oia kekahi aiea aole o kakou makemake aku ia lakoā ēiilo koke mai i aioa ao kakon, g ka mea oai e* aMioao ia aka nei, -+o ka hoomaa loa ka lauoa kalepa ana ma ke too oakamika a kokaa aku, i ole ai lakoa e haole jka flO? ko o kekahi naaa maoa ikaika e ae. £ilai ka ĒnUlini mai o Dek. 4.] " Ke kokoke mai aei ka maoawa e paa ai ko ka moi wa maanei, a iloko o oa aumeame no kona hoi koke ako, aka, e mioamioa ana na kanaka o Kapalakiko, ka poe i hookipa aupuni ia aiike aiala ako, i ko«* na holo ana aku ika Hikioa. Ua ae mai ka moi i na koao aoa lehulehu a keia aoaioa me ka hooko ime ka m»kemake. 0 kana mao ike hoohai ana, oia ka raea i eo ai iaia ka mahaio ame ka mailani ooa kanaka. 0 oa ike alu ame oa liookipa ana a ka moi, aa iawelaweia me ka maiau ana o ke aao % Demccirata, ka mea naoa i hookauiaoa ae i koaa pauiehia ma aa raia o ka launa keooimana &no. [Xfai ka nupepa Elele mai o Nu loka o ka la 5 o Dekeaiaba J Ka Moi Kalakaaa o llawaii. O keia kekalii ooa nupepa hilinai not ia o ka ikaika o ka olelo ma Amenka Huipnia, ake paiia nei ma ke kuianakaohale oNu loka. Eia kana 01010 ponoi : Ua ku ae ia ma Kapalakiko ka Moi Kalakaua, a i keia wa t he maiihioi nai iaa kiekie a ka iahui Amehka e hookipa aku'i. oka rula mao, ona alii aimoku e noho poo ana maiuna o ka lahui, aohe ikeia ma [ ko k&koa nei mau kaiaulu. Ua hiki»mai do i o kakoa nei na alii, aohe nae i lilo i poo kaiauno, e like ta me Mr. Lni Napoii- ! ona, losepa Bonepate, ame Buabooa. 0 na alii uo keia mna &ku, e like la me ka Ilooilina Kalaonu o Beritania, me ke Duke Nui o Rnsia—aa ike kukou; uka, o ka moi maoli, he mea malihioi ia ia kakoa. A no ia mea, i lua ole &i ka kakoa hookipa ana ia ka Moi Kaiakaua e Hawaii. Aohe mea e ae a ka naan e hana ai, o ka makemake wale no ; a ke hiki mai oia ma Wasiuetooa, ke hilinai nei makou, e elea e 'ku ana ke Kuhina Nui Ij, (Fisb) e hookipa mai ika moi, me na hoomaikai aka no kona hoohanohano ana mai ia kakou. O ka moi o ko Ilawaii Pae Aina, he makanaia ahe mea e oanaia aku ai. 0 kona aina, he mea ai ono ia mawaena o Asia a me Amerika, a na lilo he mea waiwai nai Ina aina puni ole a i elaa. Ma ke auo kulana kalepa waiwai, he oi ioa kona manao nui ia e kakou no kona kuiana maikai ma ka moana Pakipika. Ua maikai wale no ko kakou launa ana me ko ka Pae Aina Hawaii, ao keia hele makaikai ana mai nef, he hoike aua ia i ko na lahni elua noho aloha akaka loa aoa. Aohe moi eae ma ke ao neie like me ka Moi Kaiakaua, no ka mes, te ooho mana nei oia mamuli o ka makemake o ka lahoi, a aole no oia he moi hookaumaha, aka, me he Ripubilika la ma ke anonoho Peres deoa ana la, ewala paha makahiki la, a umikumamalua paha. Ke mahele aku nei makou ike ano 0 kana huakui, be hoailona o ka hoike aua mai i koua makeaiake i ka lahui Aenenka, aoko kakoa hewa hoi, ka hoihoi aku iaia me ka nele ike Kuikahi panai like ole. Ua hookipa mai o Kapalakiko ia ka Moi Kalakaua, mo aa hanohano o na pukoniahi a me na l*ae ; t o ka \Vasioetoo* hoi oka apo aku ma ke aoo hookipa a ka lahui, a o ka Nulokahoi, ke kuiaoakauhaie nui o ka aiaa t ka hoike pau ana ina hooiaio o ko ka lahui hookipa- E ike ana ia ina mea maiihioi he nui ii|ttat mau maka. 0 na kaoaka a pau aoa# halawai ai, he alii wale no, a oia -ioaoei kahi 6 ka ilioa e akoakoa» ai ooa Mof. K ike ana ia Ina Alanoi Kaa Ahi,iia mokaahi, oahale haoa, na kula palahalaha, na kuUoakaohale, a me na»uii»ai, ana i ike ole at mamaa, oiai aole oia i haalele i kooa homei ka wa i hala. £ haohao maoli ana ia ke ike maka iho,*a ma kekahi maa maa ae oia no. A 1 ka wa aoa e kilohi iho ai i ka Hale L*et« o Na loka, alaila, • i iho anuaoei o loko, aohe mea a llooplolu e akeaa mai ai no keia ano. Aka mai haohao ia ke ike iho i kalokahi ona pauwai Amerika ika hookipa aku iaia. oiai kaoa hoakai eaakaikai e hele ana i ka ioa aneka iaala o k«ia aina. Aohe ia he moi haahaa, aka, oia kekaki makana a kakoo e haawi aka al i na kokoa oo ka maoaw», me ka Inoalkehala waipahe, nokameake maoaoio»nei kakoa he kanaka maikal, aia malnoa ona ka puowai a pau o kooa lalmi • hiiioaioei, ahe makamaka maika! Wi oo ka Rfp»baiika o Amenka. Eda )oihi ka Moi Kalakaoa, a m Imna ooho alp aoa | oia aaa* oei ka kakoa makaoa KaHmmaka « paho» la ako ai rka malihiai alll mai ka loa a ka laola o ka aia*. ■