Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIV, Number 2, 9 January 1875 — He mau ninau Kuauhau. [ARTICLE]

He mau ninau Kuauhau.

I ka nana ana i ua mookuaukan kupuna alii o kakou e ke Kiiohaua Pookela, ua olioli kekahi a ua kanalua kekahi, aka, i mea e pau ai ke kuhihewa, noUila ke ninau aka uei i ka mea kuuohau i ka oiaio. O Akahiilikapu bea keia a Liloa i uoho ai ? Aole anei he moopuna keia na Liloa he kaikamahine na Umi me Mo» kuahuleiakea. Aole anei o Akahi a Kuleana ka wahine a Liloa ke kaikamahine a Kuleana me Keanianihooleilei anana mai o Umi a Liloa ? Ma ke kuamoo o Auanuiikalailai me Molehai,oia hoi o Kuhilaui a mai a Kuheilaui a liiki ia Pae a Loma, a mai a Pae a hiki ia Hoopiliahoe, uoho ia Keawenui a Umi o Umiokalaui, o Keawepauikanaka, o Lililoa, o Hoolaaikaiwi, pehea, he mau kaikaina auei o Koawepaaikanaka ma, uo Uumiokalaui ? lle mau keiki anei na Keaweuuiaumi ? Kai noa hoi o Louoikamakahiki ko Umioka* lani hoahanau ? Ka i noa o Umiokalani, noho ia Opiimauilani, hanan mai ai o Keawepaaikanaka, Lililoa a me Hoolaaikaiwi w, noho ia Kanaloauoo k, hanau o Mahiknkuku, o Mahiololi a me Mahiopeleha. 0 Mahikukuku, noho ia Akahiakauahiknlaui, hanau o lloti. A o Mahiololi hoi kai noho ia Umiiwiula hanan o Kauanmuiamahi. 0 Mahiope* leha, noho ia Kanekukaailani, hanau o Ikuaana, Umiulaikaaahumanu, Umiaienaku. Aohe anei pela ka miomio. Ma ke kuamoo o Kamalalawalu a me Piilaniwahine, oia o Kalakauaehukama, noho ia Puiaikalani, hanaa o Kawaukamahana,o Kihamahaua. 0 Moihala, hoao ia Ilimoohulani. 0 Ilimoohulani anei ke kane a Moihala i noho ai ? I uohomakuahonowai anei ia Ilimoohnlani ? Aole anei o Liloa a Ilimoohulani kai noho ia Moihaia o Kiha a Moihala, (aoleo Kaha) noho ia Kanaloanoo o Mahikapwlena, noho ia Kamakoleakukeankama o Kaneamahi ka mua, o Kalanikuieiwalo, o Kalaumaialan. Ao na moopuna a Kaneamahi me Kalaumaialau, aia i Ulakoheo i ka maauanwa. Ma ke kuamoo o Kuaiwa me Kamanawa a Kaiamea, oia hoi o Ehu a hiki ia Laeauuikaumanamana, a mai a iaa hiki ia Kakuihewa, a hiki ia Kuihewa. makawalu me Kawelohanohano kona kaikaina. No Hawaii no, no Maui, no o Oahn, Lanai a Kauai, a hiki hou no i Hawaii ; manomano ka hookomo ana o Kaneikaheilani. Ua ike no %u i na moopun* kuakolo a Kawelohanohano o Lanai ; o Kuihewakaokoa, o Kauloaiwi Kaanwai ke kane a Manewa, he poe kupuna nou, ma Honokaupu i Honolulu kahi i noho ai; na lohe pinepine an i ka lakoti kamailio, i ko lakou olelo ia Kahoaiai, ia Hoea, ia Kaweloaaukualun, ia Kaoakawelo, ia Kaweloakalanikala, U Kaweiohanohano—no o Oahn ponoi keia poe Kawelo, a iia noho kekahi i Lanai, • he poe kupuna no lakon. Aole i piii keia Kawelohanohano ia Kaoeikakeilaoi, aka, o ko lakoo manawa hookahi r»o m i oia ai, no ka mea, m&i a Kawelohanohano a hiki ia Kaulaiwi na, eiima no b»> uaona ; a mai a Kuihewamakawalu a hiki ia Kaahumanu ma T Kalaimoka ma, Alkanaka ma, elima no hanauna.

O ko Kaneikahelkni lalani kapana, o Kawolo, miiiloko mai no i* o Kawelo a Mahaoaiii, i kapaia o KaweiohokiUo, no ka hoa iawaia o llaakoakeke, a i ka* paia o Kawelohanohano, do ka ooho Moi ana Ia Kanai ; a na iko ia iho nei no o m to«a i pao» iia malama iho oei no o Kaahnmanu i ke poo o Ka*relo kona kopuna, aka, e hiki bo ia Mahoka

Keaho, ke Uooiuio i ko Ukou mau kapuna. E nana hoa ae k ikou i ka UUni ku»moo kuauliau kupana alii o Punaimua, ke kaiknaana o Hema, na keiki a Aikaoaka ii)o Hinahan*iak*m*Uma, q» ku* puna «lii o ko o Oahu UUoi kupona alii a me ko Kauai. O Panaimna noho ia n?iina!;uj, hanaa 0 UamuikaUni, a mai a ia a hiki ia L*amnikuhiki, a mai a ia a hiki m Kaloiki, noho ia Kikeauiae«ra, o K:tn>a}«ao>aka, o Piliwale, o Wei; o Piliwale noho ia Paakaniiea T o Kokaniloko ; • mni » ia a hiki ia Kakuihewa, noho ia Kahaiouui a KahuaiUnanoi a Kanehoalani. O Ka nekapu a Kuihewa ka mua, o Kaihikapu a Kuihewa, o Makakaialiilani w, no ho ia Umikakakaoaehuakama, o Paika* lakaoaaumi k, o Kahaionaiaumi xv, noho ia Kealohikikaupea, o Kanhinhiwa, o Kuhftikapna, o Kokuawalula ; o Kuawalu ka waeiue a f, n nana mni o Ahu aI; he moopuna kualuao Peleioholani, a he kuakoiu o Kuwaiu na I ma ka hoohalike ana t aole no he pilipilikana iki aku ; a o ka loihi mai a PeleihoUni a hiki ia I, ua oi mamua o ke keneturi i. 0 Kaihikapu a Kuiiiewa noho ia Kana* keawe hanau o Kahoow.ihaakannnuha, aole o Kahoowaimokalaui na Kanekapu a Kuihewa ia. Aia ma na kumuuli Koihonua hoike knpuna a ma ke knmunli ' 0 ka hoohalika, o Kanekapu a Kuihewa ko Kuaiii kupana, a ua loaa he hoike oiaio. Pehea la ka manao i ulu mni ai ike kumu kuauhau a ke Alii e hoolahaakea 1 na mctokaatihau kupana © pili nui ana i kahi ona makaainana, i mea paha e pii mai ai ka lepo i ka ohana Moi, aua hookae ia ka paha? Ma kahi hea la ? He hana ino maoli keia mo ka hoohaahaa i ka Hanohano Kiokie. Na Makkmakeoiaio.